Paralel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
a ve l doğruları arasındaki uzaklık (r) doğrular boyunca aynıdır.

Paralel veya koşut[1], uzunluğu boyunca birbirinden eşit uzaklıkta bulunan doğru ya da düzlemlerin birbirlerine göre durumlarını tanımlamakta kullanılan bir sıfat.[2] Parallellik Öklid evreninde mümkündür ve Öklid'in paralel aksiyomunun temelini oluşturur.

Matematikte paralellik sembolü ile ifade edilir. Örneğin ifadesi "AB doğrusu ile CD doğrusu paraleldir," anlamına gelir.

Paralel aksiyomu[değiştir | kaynağı değiştir]

Paralel aksiyomuna göre iki doğru ile bunları kesen üçüncü bir doğru arasındaki iç açıların toplamı (α+β) 180° den küçükse, bu doğrular açıların bulunduğu tarafta yeterli kadar uzatıldıklarında mutlaka kesişirler.

Paralel aksiyomu ya da paralel postülası, Öklidci geometriyi oluşturan 5 aksiyomdan birisidir. Bu aksiyoma göre bir düzlemdeki herhangi bir doğru üzerinde bulunmayan bir noktadan, o doğruya paralel sadece bir doğru çizilebilir.[3] Öklid'in diğer aksiyomlarının aksine kendinden ispatlı[4] değildir.[3] 19. yüzyılda Nikolay Lobachevsky ve János Bolyai'nin (1802–60) birbirlerinden bağımsız olarak paralel aksiyomu değiştirmeleri, tamamen kararlı olan Öklidci olmayan geometrinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "TDK Güncel Türkçe Sözlük". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  2. ^ "parallel." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  3. ^ a b c "parallel postulate." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
  4. ^ self-evident Ç.N.