Ninova Savaşı (MÖ 612)

Ninova Savaşı
	Medo-Babil'in Asur İmparatorluğu'nu fethi
	; Ninova'nın Düşüşü, John Martin tarafından
Tarih	MÖ 612
Bölge	Ninova
Sonuç	Kesin Medo-Babil zaferi; Asur'un başkentinin yıkılması Neo-Asur İmparatorluğu ciddi şekilde zayıfladı
Taraflar
Asur	Medler; Babilliler; İskitler; Persler; Kimmerler
Komutanlar ve liderler
Sinsharishkun (ölü)	Siyaksares; Nabopolassar

Ninova Savaşı MÖ 613 ile 611 yılları arasında gerçekleşmiş olup, en olası tarih MÖ 612'dir. Asurlulara karşı isyan halinde olan Medler ve Babillilerden oluşan bir koalisyon Ninova'yı kuşatmış ve şehrin 750 hektarlık alanını tahrip etmiştir. Bu, Yeni Asur İmparatorluğu'nun çöküşüne ve Babil İmparatorluğu'nun Mezopotamya'da hâkim devlet olarak yükselişine yol açtığı için Antik Yakın Doğu'da önemli bir olaydı. Asur İmparatorluğu'nun başkenti savaştan sonra büyük ölçüde insansızlaştırılmış ve şehirsizleştirilmiştir. Sardanapalus efsanesi Ninova'nın düşüşünün çarpıtılmış bir anlatımına dayanıyor olabilir.^[2]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Asur İmparatorluğu, MÖ 8. ve 7. yüzyıllarda antik dünyada baskın bir güçtü. Kuzeyde Kafkas Dağları'ndan güneyde Mısır ve Nubya'ya, batıda ise orta İran'dan Anadolu ve Levant'ın Akdeniz kıyılarına kadar uzanan geniş bir alanı kontrol ediyordu. Ancak, lideri Aşurbanipal'in MÖ 627'de ölümünden sonra imparatorluk iç çatışma ve huzursuzluk yaşamaya başladı. Bu durum Medler, Persler, Babilliler ve Keldaniler gibi komşu devletlerin ve grupların Asur İmparatorluğu'na karşı daha düşmanca davranmasına yol açtı. Asurlu yöneticiler gaddarlıklarıyla ün kazanmışlardı ve bu da birçok düşman edinmelerine neden oldu. Buna ek olarak, imparatorluk Mısır'daki gücünü koruma, Elamlıları yenme ve güney Mezopotamya topraklarındaki isyanları bastırma çabaları nedeniyle zayıflamıştı. Bu iç çekişmeler bir dizi kanlı veraset savaşına ve imparatorluğun Orta Doğu, Küçük Asya, Kafkasya ve Doğu Akdeniz'deki hâkimiyetinin nihai olarak gerilemesine yol açtı. Aralarında Keldanilerin de bulunduğu dış devletlerden oluşan bir ittifak, Asur'daki kargaşadan yararlanarak Babil'in büyük bölümünü kontrol altına aldı ve Yeni Asur İmparatorluğu'nu yıkmayı, başkenti Ninova'yı ele geçirmeyi ve Babil'i Mezopotamya'da güç merkezi haline getirmeyi amaçlayan Yeni Babil İmparatorluğu'nu kurdu. Başlangıçta Asurlular tarafından yenilgiye uğratılan Kral Siyaksares liderliğindeki Medler, sonunda Ninova'ya saldırmak için diğer savaşan gruplarla güçlerini birleştirir.

Savaşın anlatımı[değiştir | kaynağı değiştir]

MÖ 612'de Ninova'nın düşüşü, Ctesias, Diodorus Siculus ve I. Fotiosgibi tarihçiler tarafından kaydedilen çeşitli anlatımlarla antik tarihte önemli bir olaydı. XIX. yüzyılda keşfedilen bir Babil kil tableti olan Ninova'nın Düşüşü Kroniği, Babil ve Asur arasındaki 12 yıllık mücadelenin yanı sıra Asur içindeki iç çatışmaları da anlatmaktadır. Nabopolassar'ın hükümdarlığının onuncu yılında (MÖ 616) Babilliler Asur ordusunu yenmiş ve birkaç şehri fethetmiş, ancak ertesi yıl geri püskürtülmüşlerdir. Babilliler daha sonra Medler, Persler, Kimmerler ve İskitlerle ittifaklar kurdular ve Med ordusunun yardımıyla MÖ 614'te Assur'u ele geçirip şehri yağmaladılar. MÖ 612'de Babilliler ve Med kralı Siyaksares Ninova'yı üç ay boyunca kuşatmış ve sonunda şehrin savunmasını kırarak şehri yağmalamış ve yakmışlardır. Asur Kralı Sin-shar-ishkun kuşatmada öldürüldü ve kardeşi Ashur-uballit II Asur'un yeni kralı oldu, ancak sonunda Harran'a kaçtı. Bazı anlatılar kuşatma sırasında Dicle Nehri'nin şehri sular altında bıraktığını, tapınakların yağmalandığını ve sarayın yakıldığını da belirtmektedir.^[4]^[5]

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Babil İmparatorluğu ve müttefikleri Asur'a karşı birkaç sefer daha düzenleyecek, bunlardan biri de müttefik Mısır-Asur ordusuna karşı olacaktı. Böylece Ninova Savaşı savaşta bir dönüm noktası olurken, Aşur-uballit II birkaç yıl daha savaşmaya devam edecektir. Nihai kaderi bilinmiyor ya da kaydedilmiyor - MÖ 609'da Harran'ın düşüşünde (Asur İmparatorluğu'nun sonu) ya da MÖ 605'te Karkamış'ta (Mısır ve eski Asur İmparatorluğu ordusunun kalıntılarının yenilgiye uğratıldığı yer) öldürülmüş olabilir; ya da sadece bilinmezlik içinde kaybolmuş olabilir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ A Companion to Assyria "Kesin darbe 612 yılında, Babil ve Med ordularının iki ay süren bir kuşatmanın ardından Ninova'yı fethetmesiyle geldi."
^ Georges Roux - Ancient Iraq p 376
^ Discussion, with many photographs in Nylander (1980). "Earless in Nineveh: Who Mutilated "Sargon's" Head?". American Journal of Archaeology. 84 (3): 329-333. doi:10.2307/504709. ISSN 0002-9114.
^ Encyclopedia Iranica 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Finally, after three months of siege, in August of 612, the joined forces of the Medes and Babylonians stormed Nineveh, the Assyrian capital, and took it. The major part in the city’s downfall was played by the Medes."
^ The Fall and Rise of Jerusalem: Judah Under Babylonian Rule : page 18

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Mesopotamian Chronicles: Fall of Nineveh 21 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The fall of Nineveh 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] A Companion to Assyria "Kesin darbe 612 yılında, Babil ve Med ordularının iki ay süren bir kuşatmanın ardından Ninova'yı fethetmesiyle geldi."

[2] Georges Roux - Ancient Iraq p 376

[3] Discussion, with many photographs in Nylander (1980). "Earless in Nineveh: Who Mutilated "Sargon's" Head?". American Journal of Archaeology. 84 (3): 329-333. doi:10.2307/504709. ISSN 0002-9114.

[4] Encyclopedia Iranica 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Finally, after three months of siege, in August of 612, the joined forces of the Medes and Babylonians stormed Nineveh, the Assyrian capital, and took it. The major part in the city’s downfall was played by the Medes."

[5] The Fall and Rise of Jerusalem: Judah Under Babylonian Rule : page 18

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]