Nancy Cartwright (filozof)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nancy Cartwright (filozof)
Doğumu24 Haziran 1944 (78)
Alma materUniversity of Pittsburgh
University of Illinois at Chicago
ÇağıÇağdaş felsefe
BölgesiBatı felsefesi
OkuluAnalitik felsefe
Stanford ekolü
İlgi alanlarıBilim felsefesi
Önemli fikirleriVarlık realizmi

Nancy Cartwright, Lady Hampshire, FBA FAcSS (d. 24 Haziran 1944),[1] Amerikalı bilim felsefecisidir. San Diego California Üniversitesi'nde ve Durham Üniversitesi'nde felsefe profesörüdür. Halen, Uluslararası Bilim ve Teknoloji Tarihi ve Felsefesi Birliği'nin Mantık, Metodoloji ve Bilim ve Teknoloji Felsefesi Bölümü Başkanıdır.

Eğitim ve kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Cartwright lisans derecesini matematik alanında Pittsburgh Üniversitesinden ve doktora derecesini Chicago'daki Illinois Üniversitesi'nde (Congress Circle kampüsü) felsefe alanında aldı. Tezi, kuantum mekaniğinde karışım kavramı üzerinedir. Bugüne kadar Maryland Üniversitesi, Stanford Üniversitesi ve London School of Economics'te ders vermiştir. Oslo Üniversitesi, Princeton Üniversitesi, Caltech, Pittsburgh Üniversitesi, Cambridge Üniversitesi ve UCLA'da ziyaret randevuları düzenledi. Şu anda Tayvan'daki Ulusal Tsing Hua Üniversitesi'nde Tsing Hua Onursal Seçkin Kürsüsü Profesörü ve Venedik'teki Ca' Foscari Üniversitesi'nde Misafir Araştırma Görevlisidir. LSE'de "Center for Philosophy of Natural and Social Science" (CPNSS) ve Durham Üniversitesinde "Center for Humanities Engaging Science and Society" (CHESS) adlı kurumları kurmuştur.

Cartwright, Naomi Oreskes, Mauricio Suarez, Roman Frigg, Jeremy Howick, Peter Menzies ve Hasok Chang dahil olmak üzere İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde profesyonel bilim filozofları olmaya giden birkaç öğrenciye akıl hocalığı yaptı. Aynı zamanda, bir tartışma konusu olan Seyfülislam Kaddafi'nin de danışmanıydı.[2]

Cartwright, 2004'teki ölümüne kadar filozof Stuart Hampshire ile evliydi. Ayrıca daha önce filozof Ian Hacking ile evliydi. Emily ile Sophie Hampshire Cartwright adında iki kızı ve Lucy Charlton ile Tabitha Emily Cartwright Sprey adında iki torunu vardır.[3]

Felsefi çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cartwright'ın bilim felsefesine yaklaşımı, Patrick Suppes, John Dupré, Peter Galison ve Ian Hacking'in “Stanford Ekolu” ile ilişkilidir. Soyut bilimsel teorilerin aksine bilimsel uygulamaya yapılan vurgu ile karakterize edilir. Cartwright, doğa yasaları, nedensellik ve nedensel çıkarım, doğa ve toplum bilimlerinde bilimsel modeller, nesnellik ve bilimin birliği tartışmalarına önemli katkılarda bulunmuştur. Son çalışmaları, kanıtlara ve politika kararlarını bilgilendirmede kullanımına odaklanmaktadır.

Carl Hoefer, Cartwright'ın felsefesini şu terimlerle açıklamaktadır:[4]

Nancy Cartwright'ın bilim felsefesi, ona göre, bir ampirizm biçimidir, ancak Hume veya Carnap'tan ziyade Neurath ve Mill tarzında ampirizmdir. Onun kaygısı şüphecilik, tümevarım veya sınır belirleme sorunları değildir; gerçek bilimin elde ettiği başarıları nasıl elde ettiği ve bu başarıyı anlamak için ne tür metafizik ve epistemolojik varsayımlara ihtiyaç duyulduğu ile ilgilenir. Cartwright, çalışan birçok bilim insanının kendisi gibi, bilim adamları ve mühendisler tarafından yapılan gözlemlere ve müdahalelere ve özellikle bunların nedensellik ile olan bağlantılarına karşı oldukça pragmatik/gerçekçi bir duruş sergiliyor: Bilim adamları, bir kabloda sinyal kaybına neden olan safsızlıklar görüyorlar ve tersine çevrilmiş bir popülasyonu uyararak neden oluyorlar. Bu başlangıç noktaları göz önüne alındığında, ne tekil ne de türsel biçimde nedenselliğe karşı şüpheci bir tavır söz konusu olamaz. Bilimsel uygulamada nedenselliğin oynadığı temel rol (veya daha doğrusu roller) inkar edilemez; O halde Cartwright'ın yaptığı şey, ampirizmi bu içgörüye dayanarak sıfırdan yeniden yapılandırmak. Yeniden yapılanma sürecinde, bilime ilişkin genel kabul gören görüşün pek çok dayanağı darbe alır; özellikle [...] doğa yasalarının temelliği.

Onurlar ve ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Cartwright, Bilim Felsefesi Derneği'nin başkanı (2009–10), Amerikan Felsefe Derneği'nin Pasifik Bölümü'nün başkan yardımcısı (2007–8) ve başkanı (2008–9) olarak görev yaptı ve 2020'den 2023'e kadar Mantık, Metodoloji ve Bilim ve Teknoloji Felsefesi Bölümü Başkanı seçildi. Londra Ekonomi Okulu'nda fahri profesördür. Aynı zamanda İngiliz Akademisi Üyesi, Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyesi, Leopoldina Alman Bilimler Akademisi üyesi ve Sosyal Bilimler Akademisi üyesidir. Güney Metodist Üniversitesi ve St Andrews Üniversitesi'nden fahri derecelerin yanı sıra MacArthur Bursu aldı.

Cartwright, Phi Beta Kappa Topluluğu 2017'de (Elliott Sober ile birlikte) Martin R. Lebowitz Felsefi Başarı Ödülü'nü[5] aldı ve 2018'de Bilim Felsefesi Derneği tarafından Carl Gustav Hempel Ödülü'ne layık görüldü.[6]

2017'de Cartwright, American Philosophical Association Committee tarafından The Paul Carus Derslerini vermek üzere seçildi. Dizinin başlığı 'Nature, the Artful Modeler: Lectures on Laws, Science, How Nature Arranges the World and How We Can Arrange It Better' idi ve konferanslar şu başlıkları taşıyordu: -

  1. Hammaddeleri: güçler, "mekanizmalar" ve nedenler. Gerçek olasılıkları yönetir, Barcan formülüne uyar ve karşı-olgusallarla masaya oturmaz.
  2. Yöntemleri: bizim yöntemlerimiz. Bu yüzden bizimki çok iyi çalışıyor. Ama o bir Kant, bir Mussoloini ya da bir Hilbert değil. Belki Isambard Brunel, Margaret Knight veya Mary Berry.
  3. Sınırları: Doğanın bıraktığı yerden devam etmek, onu daha iyi inşa etmek ve işinizi garanti altına almak.

Seçilmiş işleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitap[değiştir | kaynağı değiştir]

Makale[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Biographical dictionary of twentieth-century philosophers. London New York: Routledge. 1996. ISBN 978-0-415-28605-3. OCLC 38862354.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ "LSE insider claims Gaddafi donation was openly joked about;". The Independent. 13 Mart 2011. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2018. 
  3. ^ "Nancy Cartwright – Professor of Philosophy". profnancycartwright.com. 8 Aralık 2020. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  4. ^ Hartmann, Stephann, Hoefer, Carl and Luc Bovens (eds.) - Nancy Cartwright's Philosophy of Science. London: Routledge. 2008. p. 14.
  5. ^ "Prominent Philosophers Cartwright and Sober Win 2017 Lebowitz Prize". American Philosophical Association. 1 Mayıs 2017. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022. 
  6. ^ "Hempel Award Recipients". Philosophy of Science Association. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022. The Governing Board of the Philosophy of Science Association is pleased to announce that the recipient of the Carl Gustav Hempel Award for 2018 is Nancy Cartwright. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]