Matapan Deniz Muharebesi

Matapan Deniz Muharebesi
	1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı
	; Matapan Deniz Muharebesi
Tarih	19 Temmuz 1717
Bölge	Matapan Burnu yakını, Mora Yarımadasının güneyi
Sonuç	Taktiksel Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu	Venedik ; Portekiz ; Malta; Papalık; Toskana
Komutanlar ve liderler
Moralı İbrahim Paşa	Marcantonio Diedo ; Lopo Furtado de Mendonça
Güçler
44 kalyon; 4 kadırga	36 kalyon; 24 kadırga; 2 ateş gemisi
Kayıplar
500-600 ölü ve yaralı; 5-6 gemi hasarlı	800-1.000 ölü ve yaralı; 1 kalyon ve 1 ateş gemisi battı; 8-10 gemi hasarlı
	Akdeniz'de kadırgaların katıldığı son muharebe

Matapan Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Eğribozlu İbrahim Paşa komutasındaki 52 parçalık Osmanlı donanması, 19 Temmuz 1717 tarihinde Mora Yarımadası'nın güneyindeki Matapan Burnu yakınlarında Marcantonio Diedo komutasındaki 81 parçalık Venedik-Portekiz-Papalık-Malta donanmasını mağlup etti.

Muharebe öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1715 yılında tüm Mora'yı kaybeden, 1716 yılında ise Osmanlı donanmasının Korfu'yu kuşatmasını önleyemeyen Venedik Cumhuriyeti, 1717 yılında Girit ve Mora Savaşlarında izlediği strateji takip ederek donanmasını yola erken çıkarmak suretiyle Osmanlı donanmasının Çanakkale Boğazı'ndan çıkmasını engelleme amacına yöneldi. Bu doğrultuda, 10 Mayıs 1717'de Korfu'dan yola çıkan Venedik donanması Mayıs sonunda Ege Denizi'ne girip 8 Haziran'da İmroz'un güneyine demir attı. 12-16 Haziran'daki İmroz Deniz Muharebesi'nde ağır kayıplara uğrayan Venedik donanması Andıra adasına çekildi.

Muharebede ağır yaralanan Venedikli Amiral Flangini'nin yerine Marcantonio Diedo komutayı devraldı. Diedo, Venedik donanmasının geri kalan kısmı ile bölgeye gelen Portekiz filosuyla birleşmek için Mora'nın güneyine çekilerek Matapan Burnu civarına demirledi. Burada Venedik donanmasına 10 kalyon (7 Portekiz, 2 Malta ve 1 Venedik) ve 24 kadırga (13 Venedik, 5 Malta, 4 Papalık ve 2 Toskana) katıldı.^[1]

Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]

36 kalyon ve 20 kadırgayla daha kuvvetli hale gelen Hristiyan donanmasına karşılık 48 parçalık (44 kalyon ve 4 kadırga) Osmanlı donanması 4 Temmuz'da Paşa Adası civarına demirledi.

İki donanmanın bir süre birbirlerini tartıp uygun rüzgâr beklemelerinden sonra 19 Temmuz'da 06.00'da Hristiyan donanmasının ateşiyle başlayan muharebe kısa sürede şiddetlendi. Osmanlı donanması öndeki Venedik gemilerine hücum etti ve zarar gören iki Osmanlı gemisine karşılık dört Venedik gemisi muharebe dışı kaldı. Yaklaşık 900 asker kaybeden Venedik gemilerinin manevra yaparak geriye dönemleriyle arka hattaki Portekiz gemileri öne çıktı ve Osmanlı donanmasıyla çarpışmaya başladı. Hristiyan donanmasının Madonna Del Rosario adlı gemisi batarken Osmanlı donanmasının üzerine gönderdiği bir ateş gemisi de etkisiz kaldı ve imha edildi. Osmanlı donanması ise gemi kaybetmedi.^[2]

Saat 15.30 civarında taraflar muharebe isteklerini kaybetmeye başladılar. Osmanlı donanması Paşa Adası cihetine çekilirken, ağır hasar gören Hristiyan donanması da onarım için Zante'ye çekilirken fırtınaya yakalandı ve özellikle kadırgalar dört bir yöne sürüklendi.

Muharebe sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarafların kesin bir üstünlük sağlayamadığı muharebede Osmanlı donanması kendinen üstün Hristiyan donanmasına daha ağır kayıplar verdirmeyi başardı. Venedik donanmasının Mora'yı geri alma umudu kalmadı.

Muharip gemiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hristiyan donanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Öncü kısım[değiştir | kaynağı değiştir]

Madonna della Salute (Correr)
Madonna dell' Arsenal 70/80
Costanza 76/80
Trionfo 70/80 (bayrak)
San Pio V 70/80
Aquila Valiera
Leone Trionfante 80
San Francesco 60?
? (ateş gemisi, kaptan Trivisan) - dibi delinerek battı

Merkez ve arka kısımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

San Andrea 60
Sacra Lega 60
Valor Coronato 54
Nettuno 50/60
San Lorenzo Giustinian 70/80
Rosa 60
Fenice 56
Fede Guerriera 56
Corona 70/80
Columba d'Oro 70/80
Terror 70/80
Aquileta 50/60
San Pietro Apostolo 60?
Gloria Veneta 70/80
Grand Alessandro 70/80 (Dolfin'in arka bayrağı)

Dördüncü kısım[değiştir | kaynağı değiştir]

(İlk yedisi Portekiz, son ikisi Malta gemileri)
Conceição 80
Nossa Senhora do Pilar 84
Assunção 66/70
Nossa Senhora das Necessidades 66
Santa Rosa 66/70
Rainha dos Anjos 56/58
São Lourenço 56
Fortuna Guerreira
Santa Caterina 70
San Raimondo 46

Bilinmeyen kısım[değiştir | kaynağı değiştir]

Nostra Signora del Rosario/Madonna del Rosario (60'tan çevrildi? hastane gemisine) - battı

Kadırgalar[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Venedik
5 Malta
4 Papalık
2 Toskana

Osmanlılar[değiştir | kaynağı değiştir]

44 kalyon
4 kadırga

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Naval wars in the Levant, 1559–1853", Roger C. Anderson, Princeton: Princeton University Press (1952), s.258-259
^ "Warfare on the Mediterranean in the Age of Sail: A History, 1571-1866", David S.T. Blackmore, McFarland (2014), s.120

[1] "Naval wars in the Levant, 1559–1853", Roger C. Anderson, Princeton: Princeton University Press (1952), s.258-259

[2] "Warfare on the Mediterranean in the Age of Sail: A History, 1571-1866", David S.T. Blackmore, McFarland (2014), s.120

[1]

[2]