Mari Muharebesi
| Mari Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Memlûkler, I. Hethum'un oğullarından birini öldürüp (düşmüş, sağda) ve bir diğerini (geleceğin kralı II. Levon, ortada) ele geçirdiler.[1] | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Memlûk Devleti | Kilikya Ermeni Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
I. Baybars Nûreddin Ali Kalavun |
II. Levon (esir) Thoros (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 30.000 | 15.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor |
ağır kayıplar, binlerce Ermeni katledildi ve 40.000 kişi esir alındı[2] | ||||||
Mari Muharebesi, 24 Ağustos 1266'da Mısır Memlûk Devleti ile Kilikya Ermeni Krallığı arasında yapılan bir çatışmadır.
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çatışma, Memlük Sultanı I. Baybars'ın zayıflayan Moğol hakimiyetinden yararlanıp 30.000 kişilik bir orduyu Kilikya'ya göndermişi ve Ermenistan Kralı I. Hethum'un Moğollara olan bağlılığından vazgeçip kendisini hükümdar olarak kabul etmesini ve Memlüklerin elinde olup Hethum'un Moğollarla yaptığı ittifak sayesinde elde ettiği toprakları vermesini talep etmiştir. Ancak o sırada I. Hetum, Tebriz'deydi ve askeri destek almak için İran'daki İlhan Moğol sarayına gitmişti. Onun yokluğunda Memlükler, Nûreddin Ali ve Memluk komutanı Kalavun liderliğindeki Kilikya Ermenistanı'na yürüdüler.
I. Hethum'in iki oğlu Levon (geleceğin kralı II. Levon ) ve Thoros, 15.000 kişilik bir orduyla Kilikya topraklarının girişindeki kaleleri güçlü bir şekilde donatarak savunmaya öncülük ettiler. Çatışma 24 Ağustos 1266'da Darbsakon yakınlarındaki Mari'de gerçekleşmiş ve burada sayıca çok az olan Ermeniler, çok daha büyük Memluk kuvvetlerine karşı koyamamıştır. Thoros savaşta öldürülmüş ve Levon yakalanıp hapsedilmiştir.[2] Sparapet Sempad'in Vasil Tatar adlı Ermeni-Moğol oğlu da Memlükler tarafından esir alınmış ve kendilerine iyi davranıldığı rivayet edilmesine rağmen Levon ile birlikte esaret altına alınmıştır.[3]
Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Memlükler, zaferlerinin ardından Kilikya'yı işgal ederek Kilikya ovasının üç büyük şehrini (Mamistra, Adana ve Tarsus ) ve Ayas limanını yağmalamışlardır. Mansur komutasındaki bir başka Memlük grubu da başkent Sis'i almıştır. Yağma 20 gün sürmüş; bu süre zarfında binlerce Ermeni katledilmiş, 40.000'i esir alınmıştır.[2]
I. Hetum'a Moğol birlikleriyle geldiğinde ülke çoktan harap olmuştu. I. Hethum Ermenistan'ın sınır kalelerinin kontrolünü Memlüklere vererek oğlu Levon'un geri dönüşünü müzakere etmek zorunda kalmıştır. 1269'da I. Hethum oğlunun lehine tahttan feragat etmiş ve keşiş olmuş; bir yıl sonra da ölmüştür.[4] Levon, Kilikya'yı Moğol İmparatorluğu'nun tebaası olarak tutarken aynı zamanda Memlüklere haraç ödemek gibi tuhaf bir durumla karşı karşıya kalmıştır.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Mutafian 1993, s. 58.
- ^ a b c Chahin 2001, s. 253.
- ^ Stewart 2001, s. 49.
- ^ Mutafian 1993, s. 60.
- ^ Bournoutian 2002, s. 101.
- Genel
- Chahin, Mack (2001). The Kingdom of Armenia: A History (İngilizce). Richmond: Curzon. ISBN 0700714529.
- Grousset, Renée (1934). Histoires des Croisades, III (Fransızca). Paris: Librairie Plon.
- Mutafian, Claude (1993). Le Royaume Armenien de Cilicie (Fransızca). Paris: CNRS Éditions. ISBN 978-2271051059.
- Stewart, Angus Donal (2001). The Armenian Kingdom and the Mamluks (İngilizce). Leiden: Brill. ISBN 9004122923.
- Bournoutian, George A. (2002). A Concise History of the Armenian People (İngilizce). Mazda Pub.