István Deák

Vikipedi, özgür ansiklopedi
István Deák
Deák 2008'de
Doğum11 Mayıs 1926(1926-05-11)
Székesfehérvár, Macaristan
Ölüm9 Ocak 2023 (96 yaşında)
ABD
MilliyetMacar-ABD'li
VatandaşlıkMacaristan-ABD.
Mezun olduğu okul(lar)Columbia Üniversitesi
Budapeşte Üniversitesi
Paris-Sorbonne Üniversitesi
MeslekTarihçi, yazar ve akademisyen
İşverenSmith Koleji
Columbia Üniversitesi
Stanford Üniversitesi
OrganizasyonMacaristan Bilimler Akademisi Üyesi (1990)
EvlilikGloria Deák (e.?; ö. 2023)
Ebeveyn(ler)Istvan Deák
Anna (Timár) Deák

István Deák (11 Mayıs 1926 – 9 Ocak 2023), Macar-ABD'li tarihçi, yazar ve akademisyen. Almanya ve Macaristan'a özel ilgi göstererek modern Avrupa Tarihi konusunda uzmanlaşmıştır.

Yaşamı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Deák, 11 Mayıs 1926'da Székesfehérvár, Macaristan'da Istvan ve Anna (Timár) Deák çiftinin çocuğu olarak doğdu.[1] Budapeşte'deki Katolik jimnazyum'unda (yüksek okul) başladığı ilk etap eğitimini 1945'te girdiği Budapeşte Üniversitesi'nde sürdürdü.[2] Çalışmaları savaş ve savaş sonrası kaos nedeniyle kesintiye uğramış komünistlerin iktidarı ele geçirmesinin ardından 1948'de Macaristan'ı terk etmiştir. Arkasından Paris, Fransa'daki Paris-Sorbonne Üniversitesi'nde tarih okumuş ve Fransa ile Batı Almanya'da Radyo Açık Avrupa adına gazeteci olarak görev almıştır. 1956'da Fransa'da oturma izni alamayınca New York, Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti ve Columbia Üniversitesi'nde Fritz Stern'in öğrencisi olarak modern Avrupa Tarihi okudu. Yüksek lisansını (1958) ve ardından doktorasını (1964) "Weimar Almanya'sının 'evsiz solu': Carl von Ossietzky'nin dünyası" konulu teziyle vererek eğitimini tamamlamış ve bunu takip eden 33 yıl boyunca Columbia Üniversitesi'nde dersler vermiştir. Aynı zamanda 1968-1979 yılları arasında Columbia Üniversitesi'ne bağlı olan Doğu Orta Avrupa Enstitüsü'nün direktörlüğünü yapmıştır. Columbia'da ders vermeden önce ise Smith Koleji'nde bir yıl (1962-63) öğretim görevlisi olarak hazır bulunmuştur.[3]

Deák, Doğu ve Orta Avrupa tarihi ile siyaseti üzerine kapsamlı yazılar kaleme almıştır. Yayınladığı bu tür çalışmaları arasında; Weimar Almanya's Left-wing Intellectuals (1968); The Lawful Revolution: Louis Kossuth and the Hungarians, 1848-1849 (1979); Beyond Nationalism: A Social and Political History of the Habsburg Officer Corps, 1848-1918 (1990); ve Essays on Hitler's Europe (2001) sayılabilir. Jan T. Gross ve Tony Judt ile birlikte The Politics of Retribution in Europe adlı kitabın editörlüğünü ve kısmen yazarlığını yapmıştır: Ayrıca Dünya Savaşı ve Sonrası (2000) adlı kitabın editörlüğünü üstlenmiştir. Son olarak Yargılanan Avrupa ,İkinci Dünya Savaşı Sırasında İşbirliği, Direniş ve İntikamın Hikayesi (2015) adlı eserini yayınladı. Ayrıca New York Review of Books ile diğer süreli yayınlar için kapsamlı yazılar hazırladı.

Deák, 1964'te ülkeden ayrılışından uzun yıllar geçtikten sonra ilk kez ülkesi Macaristan'ı ziyater etmiş ve b ilk gelişinin devamında süren gelişlerinde Macaristan'daki akademik konferanslara katılarak Amerikalı ve Macar tarihçiler arasında yeniden bağ kurmak için çalışmıştır. Komünist rejimin çöküşünün ardından 1990'da Macaristan Bilimler Akademisi'ne seçildi. 1997'de eğitimcilikten emekli oldu ve daha sonra Stanford Üniversitesi'nde misafir profesör olarak görev yaptı. Avrupa Tarihi ve özellikle Holokost Soykırımı ile ilgili konularda çalışmalarını sürdürdü.[4]

Özel yaşamı ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Sanat tarihçisi Gloria Deak ile evli olan Deák, 10 Ocak 2023'te yaşamını sürdürdüğü ABD'de doğal nedenlerden 96 yaşında öldü.[5][6]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazdığı kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Deák, István (1968). Weimar Germany's Left-Wing Intellectuals: A Political History of the Weltbühne and Its Circle. Kaliforniya Üniversitesi Yayınları. 
  • Deák, István (1979). The Lawful Revolution: Louis Kossuth and the Hungarians, 1848-1849. Columbia Üniversitesi Yayınları. 
  • Deák, István (1990). Beyond Nationalism: A Social and Political History of the Habsburg Officer Corps, 1848-1918. Oxford Üniversitesi Yayınları. 
  • Deák, István (2001). Essays on Hitler's Europe. Nebraska Üniversitesi Yayınları. 
  • Deák, István (2015). Europe on Trial. The Story of Collaboration, Resistance, and Retribution during World War II. Westview Yayınları. 

Düzenlediği kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Deák, István; Gross, Jan T.; Judt, Tony (2000). The Politics of Retribution in Europe: World War II and Its Aftermath. Princeton Üniversitesi Yayınları. 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bognár, Desi K. (ed.), Hungarians in America: A Biographical Directory of Professionals of Hungarian Origin in the Americas. Philadelphia: Afi Publication, 1971, 45-46.
  2. ^ "Columbia University bio". 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023. 
  3. ^ Bognár, 46.
  4. ^ "István Deák: Memories of Hell" in The New York Review of Books, June 26, 1997
  5. ^ "Dominique Kirchner Reill on Twitter:..." Twitter. 10 Ocak 2023. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023. 
  6. ^ "Meghalt Deák István". HVG. 10 Ocak 2023. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=István_Deák&oldid=31201324" sayfasından alınmıştır