İçeriğe atla

Giz Galası Barajı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mayıs 2024'te baraj
39°10′9.59″K 47°0′56.93″D / 39.1693306°K 47.0158139°D / 39.1693306; 47.0158139

Giz Galası barajı (Azerice: Qız Qalası su anbarı), 1999–2008 yılları arasında İran ve Azerbaycan arasındaki sınırda Aras Nehri üzerinde inşa edilmiştir.[1] Baraj, Hudaferin'in 12 kilometre altında yer almaktadır. Azerbaycan'ın Cebrayıl rayonunun topraklarında bulunmaktadır. 1993'ten 18 Ekim 2020'ye kadar baraj, aynı adı taşıyan hidroelektrik santraliyle birlikte Ermenistan'ın kontrolü altında faaliyet göstermekteydi. Giz Galası Barajı aracılığıyla 12.000 hektar arazinin su ile doyurulması planlanıyor.[2] Rezervuarın hacmi 1,6 milyar m3 olacaktır.[3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Giz Galası Barajı'nın inşa edilmesinin ana hedefleri hidroelektrik enerji üretimi ve sulamaydı. Proje, Ekim 1977'de Sovyetler Birliği ile İran arasında yapılan anlaşmayla geliştirildi. Proje 1982 yılında tamamlandı.[4]

28 Haziran - 2 Temmuz 1994 tarihleri arasında Azerbaycan cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in İran'a yaptığı ilk resmi ziyaret sırasında projenin uygulanmasına ilişkin bir memorandum imzalandı.[5]

Şubat 2016'da Azerbaycan ve İran yönetimleri, Hudaferin ve Giz Galası barajlarının inşaatı, işletmesi, enerji ve su kaynaklarının kullanımı alanında işbirliğine ilişkin bir anlaşma imzaladı.[6][7]

19 Mayıs 2024'te Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve İran cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Hudaferin barajının yanı sıra Giz Galası barajının da açılışını yaptı.[8][9] Her iki istasyonun da 368 milyon kWh üretim yapması bekleniyor.[10]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Reducing Transboundary Degradation in the Kura-Ara(k)s River Basin (updated transboundary diagnostic analysis)" (PDF). Tbilisi, Georgia; Baku, Azerbaijan; Yerevan, Armenia. September 2013. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024. 
  2. ^ "İran Qız Qalası su anbarından istifadəyə hazırlaşır". Trend.Az (Azerice). 23 Kasım 2020. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  3. ^ "Xudanın da afərin dediyi layihə necə həyata keçirildi?" (Azerice). Müsavat. 21 Ekim 2020. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Reducing Transboundary Degradation in the Kura-Ara(k)s River Basin (updated transboundary diagnostic analysis)" (PDF). Tbilisi, Georgia; Baku, Azerbaijan; Yerevan, Armenia. September 2013. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2024. "Reducing Transboundary Degradation in the Kura-Ara(k)s River Basin (updated transboundary diagnostic analysis)" 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF). Tbilisi, Georgia; Baku, Azerbaijan; Yerevan, Armenia. September 2013.
  5. ^ Ordu; Ordu. "Tural Gəncəliyev: "Xudafərin" və "Qız Qalası" su qovşaqları ilə bağlı məsələ ən yüksək səviyyədə tənzimlənir". Ordu.Az (İngilizce). 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  6. ^ ""Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə İran İslam Respublikası Hökuməti arasında Araz çayı üzərində "Xudafərin" və "Qız Qalası" hidroqovşaqlarının və su elektrik stansiyalarının tikintisinin davam etdirilməsi, istismarı, energetika və su ehtiyatlarından istifadə sahəsində əməkdaşlıq haqqında" Sazişin təsdiq edilməsi barədə". www.e-qanun.az. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  7. ^ ""Xudafərin" və "Qız Qalası" hidroqovşaqları və SES-lərinin tikintisinin davam etdirilməsinə dair mühüm Saziş". azertag.az (Azerice). 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  8. ^ "Qiz-Qalasi Dam symbol of cooperation between Tehran, Baku". Mehr News Agency. 19 Mayıs 2024. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Azerbaijan, Iran inaugurate Giz Galasi hydroelectric complex on Aras River". Yeni Şafak. 19 Mayıs 2024. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Xudanın da afərin dediyi layihə necə həyata keçirildi?" (Azerice). Müsavat. 21 Ekim 2020. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. "Xudanın da afərin dediyi layihə necə həyata keçirildi?" 19 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Azerbaijani). Müsavat. 21 October 2020.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Giz_Galası_Barajı&oldid=33093025" sayfasından alınmıştır