Güney Süperkümesi İplikçiği

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Güney Süperkümesi ile karıştırılmamalıdır.
Güney Süperkümesi İplikçiği
Ana yapıLaniakea Süperkümesi
Katalog belirtmeleri
Southern Supercluster strand • Southern Supercluster filament

Güney Süperkümesi İplikçiği, Güney Süperkümesi ve Dürbün-Turna Bulutu'nu kapsayan bir gökada iplikçiğidir.[1]

2014 yılında Güney Süperkümesi İplikçiği'nin, Büyük Çekici merkezli daha büyük bir süperküme olan Laniakea'nın bir lobu olduğu açıklandı.[2] Bu durumda, Güney Süperkümesi İplikçiği'nin bileşenleri olan Güney Süperkümesi ve Dürbün-Turna Bulutu'nun[1] bu yeni süperkümenin bir parçası olduğu anlamına gelir. Başak Süperkümesi de bu büyük süperkümenin bir parçası olur ve böylece yerel süperküme haline gelir.[2]

Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Süperkümesi İplikçiği, Erboğa Kümesi'nden uzanan bir gökada iplikçiğidir. İplikçik daha sonra sırasıyla Güney Süperkümesi ve Dürbün-Turna Bulutu olarak da bilinen SSCa ve SSCb olmak üzere iki kola ayrılır.[1] Güney Süperkümesi, Kılıçbalığı, Ocak ve Irmak kümelerinden oluşan uzun ve büyük bir gökada zinciriyken,[3] Dürbün-Turna Bulutu ise merkezi gökada kümeleşmesi olmayan düşük yoğunluklu bir iplikçiktir. Dürbün-Turna Bulutu, Tavus-Hintli Süperkümesi ile birlikte Yerel Boşluk'u sınırlayan bir duvarın parçalarını oluşturur. Benzer şekilde, her iki yapı da Güney Süperkümesi ile birlikte Heykeltıraş Boşluğu'nu sınırlayan bir duvar oluşturur.[1] Güney Süperkümesi İplikçiği, Kahraman-Balıklar Süperkümesi'ne kadar uzanır.[1][4] Pompa Duvarı'nı içeren ve her ikisi de Kahraman-Balıklar Süperkümesi'ne uzanan Güney Süperkümesi İplikçiği ve Erboğa-Pupa-PP İplikçiği, Heykeltıraş Boşluğu'nu sınırlayan bir duvar oluşturur.[4]

Balina-Koç Bulutu[değiştir | kaynağı değiştir]

1987 yılında gök bilimci Brent Tully ve meslektaşı Richard Fisher tarafından The Nearby Galaxies Atlas (Yakın Gökadalar Atlası) kitabında tanımlanan ve tarif edilen küçük bir iplikçik olan Balina-Koç Bulutu, Güney Süperkümesi ile Dürbün-Turna Bulutu'nu birbirine bağlar.[5]

Grupların listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıda gök bilimci Brent Tully'ye göre Balina-Koç Bulutu'ndaki grupların bir listesi yer almaktadır.[6][7]

Sütun 1: Tully'nin NBGC'sindeki grubun adı.[6][7]
Sütun 2: J2000 dönemi için sağ açıklık.
Sütun 3: J2000 dönemi için yükselim.
Sütun 4: Grup üyelerinin sayısı.
Sütun 5: Grubun en parlak üyesi.
Sütun 6: Grubun kırmızıya kayması.
Sütun 7: Grubun uzaklığı (Milyon ışık yılı).
Sütun 8: Diğer katalog belirtmeleri.

(Veri sütunları için kaynaklar:[6][7][8][9][10])

Balina-Koç Bulutu içindeki gruplar
Grubun adı S.A. (J2000) Yük. (J2000) Üye sayısı En parlak üye Kırmızıya kayma Mesafe (Mly) Belirtmeler
NBGC 52-1 02sa 41d 09,3s[11] -08° 07′ 10″[11]
  • 11 (Tully)
  • 9 (Fourque)
  • 14 (Garcia)
  • 11 (Giuricin)
 NGC 1052[11] 0,004939[11] 56[12] NGC 988 Grubu,[12] NGC 1052 Grubu, NGC 1084 Grubu, LGG 71, NOGG H 175, NOGG P1 162, NOGG P2 165, [FWB89] GrG 207, [HG82] 44[11]
NBGC 52-2 02sa 42d 40,7s[13] -00° 00′ 48″[13]
  • 8 (Tully)
  • 6 (Fourque)
  • 6 (Garcia)
  • 5 (Giuricin)
 NGC 1068[10] 0,009323[14] 40[14] NGC 1068 Grubu, M77 Grubu,[13] LGG 73,[9] NOGG H 178, NOGG P1 165, NOGG P2 168[10] [HG82] 48, [GH83] 032, [TSK2008] 0890[14]
NBGC 52-3 02sa 28d 26,1s[15] -01° 29′ 16″[15]
  • 5 (Tully)
  • 4 (Fourque)
  • 7 (Garcia)
  • 2/6 (Giuricin)
 NGC 936[10] 0,004873[15] 54[15] NGC 936 Grubu, LGG 60,[15] NOGG H 160, NOGG P1 147, NOGG P2 151[10] [TSK2008] 0891, [GH83] 028[15]
NBGC 52-4 02sa 46d 25,1s[16] -00° 29′ 55″[16]
  • 3 (Tully)
  • 2 (Giuricin)
 NGC 1087[10] 0,005080[16] 62[6] NGC 1087 Grubu, NOGG H 182[10]
NBGC 52-5 01sa 59d 42,3s[17] -05° 57′ 47″[17]
  • 2 (Tully)
  • 2 (Giuricin)
 NGC 779[10] 0,004640[17] 56[6] NGC 779 Grubu, NOGG H 126, NOGG P1 111, NOGG P2 115[10]
NBGC 52-6 02sa 22d 14,9s[18] -21° 00′ 04″[18]
  • 6 (Tully)
  • 6 (Fourque)
  • 8 (Garcia)
  • 6 (Giuricin)
 NGC 908[10] 0,005019[19] 61[6] NGC 908 Grubu[8] LGG 56[9] NOGG H 158, NOGG P1 145, NOGG P2 148[10] [MdL89] 83, SSRS GROUP 83[18]
NBGC 52-7 01sa 33d 21,4s[20] -07° 01′ 17″[20]
  • 6 (Tully)
  • 8 (Fourque)
  • 8 (Garcia)
  • 9 (Giuricin)
 NGC 584[10] 0,006004[20] 67[20] NGC 584 Grubu, Balina Grubu, LGG 27,[20] NOGG H 83, NOGG P1 71, NOGG P2 75,[10] [HG82] 45, [TSK2008] 0895[20]
NBGC 52-8 01sa 49d 49,7s[21] -10° 03′ 05″[21]
  • 3 (Tully)
  • 3 (Fourque)
  • 3 (Garcia)
  • 2/3 (Giuricin)
 NGC 681[21] 0,006158[21] 70[21] NGC 681 Grubu, LGG 33,[21] NGC 701 Grubu, NOGG H 107, NOGG P1 90, NOGG P2 93,[10] [TSK2008] 0896[21]
NBGC 52-9 01sa 52d 57,5s[22] -13° 30′ 20″[22]
  • 4 (Tully)
  • 4 (Fourque)
  • 4 (Garcia)
  • 3/6/2 (Giuricin)
 NGC 720[10] 0,005871[22] 67[22] NGC 720 Grubu, LGG 38,[22] NOGG H 103, NOGG P1 98, NOGG P2 103[10]
NBGC 52-10 02sa 15d 27,6s[23] +06° 00′ 09″[23]
  • 2 (Tully)
  • 3 (Fourque)
  • 5 (Garcia)
  • 2 (Giuricin)
 NGC 864[10] 0,005210[23] 67[6] NGC 864 Grubu,[8] NOGG H 150[10]
NBGC 52-11 01sa 50d 54s[24] +05° 24′ 02″[24]
  • 2 (Tully)
  • 3 (Fourque)
  • 3/2 (Giuricin)
 NGC 676[10] 0,00481[24] 55[24] NGC 676 Grubu[8] NOGG H 108, NOGG P1 92, NOGG P2 95,[10]
NBGC 52-12 01sa 21d 18,8s[25] +03° 31′ 51″[25]
  • 6 (Tully)
  • 4 (Fourque)
  • 5 (Garcia)
  • 5 (Giuricin)
 NGC 488[10] 0,007812[25] 91[25] NGC 488 Grubu, LGG 21, NGC 470 Grubu, LGG 20[9] NOGG H 70, NOGG P1 60, NOGG P2 62[10] G45[8]
NBGC 52-13 01sa 31d 10,3s[10] +04° 13′ 56″[10]
  • 2 (Tully)
  • 2 (Giuricin)
 UGC 1133[10] 0,006561[26] 83[6] UGC 1133, NOGG H 85, NOGG P1 74, NOGG P2 78[10]
NBGC 52-14 01sa 58d 26,7s[10] +18° 45′ 50″[10]
  • 3 (Tully)
  • 3 (Garcia)
  • 3 (Giuricin)
 NGC 772[10] 0,006561[27] 95[27] NGC 772 Grubu, LGG 40,[9] NOGG H 124, NOGG P1 109, NOGG P2 112,[10] [TSK2008] 0915; [M98j] 032[27]
NBGC 52-15 01sa 50d 37,0s[28] +21° 54′ 14″[28]
  • 2 (Tully)
  • 5 (Fourque)
  • 10 (Garcia)
  • 7 (Giuricin)
 NGC 691,[9] NGC 697[10] 0,009762[28] 118[28] NGC 691 Grubu, LGG 34,[9] NGC 697 Grubu, NOGG H 109, NOGG P1 95, NOGG P2 99,[10] HIPASS J0150+21, [GH83] 020[29]

Gözlem tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Süperkümesi İplikçiği tanımlanmadan önce, iki ana bileşeni zaten biliniyordu: 1953'te gök bilimci Gérard de Vaucouleurs tarafından keşfedilen Güney Süperkümesi[3] ve 1987'de gök bilimci Brent Tully ve Richard Fisher tarafından keşfedilen Dürbün-Turna Bulutu.

1987 yılında Brent Tully ve Richard Fisher, Güney Süperkümesi'ni Dürbün-Turna Bulutu'na bağlayan küçük bir iplikçik olan Balina-Koç Bulutu'nu keşfedip tanımladılar.[5] 1992 yılında Fouque ve arkadaşları, Yakın Gökadalar Atlası kitabında 52 numaralı bulut olarak da bilinen Balina-Koç Bulutu'nu, Güney Süperkümesi'nin üç ana kümesi olan Kılıçbalığı, Ocak ve Irmak kümeleriyle (51 ve 53 numaralı bulutlar) birlikte grupladı.[30]

2013 yılında Courtois ve arkadaşları, gökadaların kırmızıya kaymalarından elde edilen dağılımına dayanarak Erboğa Kümesi'nden uzanan ve iki kola ayrılan Güney Süperkümesi İplikçiği'ni tanımladılar. Güney Süperkümesi bu iplikçiğin SSCa kolu, Dürbün-Turna Bulutu ise SSCb kolu olarak adlandırıldı.[1] 2017 yılında Pomarède ve arkadaşları, şimdi Güney Süperkümesi İplikçiği olarak bilinen bu iplikçiğin, Pompa iplikçiği olarak bilinen başka bir iplikçik ile birlikte Kahraman-Balıklar Süperkümesi'ne kadar uzandığını ortaya koydular.[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f Courtois, Hélène M.; Pomarède, Daniel; Tully, R. Brent; Hoffman, Yehuda; Courtois, Denis (14 Ağustos 2013). "Cosmography of the Local Universe". The Astronomical Journal. 146 (3). s. 69. arXiv:1306.0091 $2. Bibcode:2013AJ....146...69C. doi:10.1088/0004-6256/146/3/69. ISSN 0004-6256. 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  2. ^ a b Tully, R. Brent; Courtois, Hélène; Hoffman, Yehuda; Pomarède, Daniel (1 Eylül 2014). "The Laniakea supercluster of galaxies". Nature. 513 (7516). ss. 71-73. arXiv:1409.0880 $2. Bibcode:2014Natur.513...71T. doi:10.1038/nature13674. ISSN 0028-0836. PMID 25186900. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  3. ^ a b Mitra, Shyamal (Ekim 1989). "The Southern Supercluster". The Astronomical Journal. Cilt 98. s. 1175. Bibcode:1989AJ.....98.1175M. doi:10.1086/115205. 
  4. ^ a b c Pomarède, Daniel; Hoffman, Yehuda; Courtois, Hélène M.; Tully, R. Brent (10 Ağustos 2017). "The Cosmic V-Web". The Astrophysical Journal. 845 (1). s. 55. arXiv:1706.03413 $2. Bibcode:2017ApJ...845...55P. doi:10.3847/1538-4357/aa7f78. ISSN 1538-4357. 
  5. ^ a b Tully, R. Brent; Fisher, J. Richard (1 Ocak 1987). Atlas of Nearby Galaxies. Bibcode:1987ang..book.....T. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  6. ^ a b c d e f g h Tully, R. Brent (Ekim 1987). "Nearby groups of galaxies. II - an all-sky survey within 3000 kilometers per second". The Astrophysical Journal (İngilizce). Cilt 321. s. 280. Bibcode:1987ApJ...321..280T. doi:10.1086/165629. ISSN 0004-637X. 
  7. ^ a b c Tully, R. Brent (1988). Nearby galaxies catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1. OCLC 16524318. 
  8. ^ a b c d e Fouque, P.; Gourgoulhon, E.; Chamaraux, P.; Paturel, G. (1 Mayıs 1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II. The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. Cilt 93. ss. 211-233. Bibcode:1992A&AS...93..211F. ISSN 0365-0138. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  9. ^ a b c d e f g Garcia, A. M. (1 Temmuz 1993). "General study of group membership. II. Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. Cilt 100. ss. 47-90. Bibcode:1993A&AS..100...47G. ISSN 0365-0138. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  10. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Giuricin, Giuliano; Marinoni, Christian; Ceriani, Lorenzo; Pisani, Armando (1 Kasım 2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". The Astrophysical Journal. 543 (1). ss. 178-194. arXiv:astro-ph/0001140 $2. Bibcode:2000ApJ...543..178G. doi:10.1086/317070. ISSN 0004-637X. 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
  11. ^ a b c d e "LGG 71". simbad.u-strasbg.fr. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  12. ^ a b "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  13. ^ a b c "NAME NGC 1068 Group". simbad.cds.unistra.fr. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  14. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  15. ^ a b c d e f "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  16. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 15 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  17. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  18. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  19. ^ "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  20. ^ a b c d e f "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  21. ^ a b c d e f g "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  22. ^ a b c d e "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  23. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  24. ^ a b c d "By Name | NASA/IPAC Extragalactic Database". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023. 
  25. ^ a b c d "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  26. ^ "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  27. ^ a b c "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  28. ^ a b c d "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  29. ^ "Your NED Search Results". ned.ipac.caltech.edu. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  30. ^ Fouque, P.; Gourgoulhon, E.; Chamaraux, P.; Paturel, G. (1 Mayıs 1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II. The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. Cilt 93. ss. 211-233. Bibcode:1992A&AS...93..211F. ISSN 0365-0138. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Güney_Süperkümesi_İplikçiği&oldid=32533685" sayfasından alınmıştır