Celil Hudiyev
| Celil Hudiyev | |
|---|---|
| Doğum | Celil 1895 Şuşa, Azerbaycan SSC, SSCB |
| Ölüm | 1988 (92-93 yaşlarında) Hankendi, Azerbaycan |
| Defin yeri | Azerbaycan |
| Çatışma/savaşları | Karabağ savaşı |
Celil Hudiyev (Cəlil Muxtar oğlu Xudiyev; 1895, Şuşa) - Azeri asker.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Celil Muhtar oğlu Hudiyev 1895 yılında (Shusha) Şuşa şehrinde asil ailede doğdu.
Celil Hudiyev, Rus-Tatar Okulu'ndan, daha sonra St. Petersburg'daki Askeri Okulu'ndan mezun oldu ve uzun zaman birçok önemli kamu görevinde bulundu. Celil Hudiyev 1905-1918 yıllarında gerçekleşen Ermeni-Müslüman savaşının en aktif katılımcısıydı.[2]
Faaliyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Celil Hudiyev 1918-1920 yıllarında general Samet bey Mehmandarov'un başkanlığındaki Azerbaycan ordusunda çok önemli görevde çalışmış, ermeni ayaklanmasının bastırılmasında ve Esgeran kalesinden, Lachın'dan, Dağlık Karabağ'dan çıkarılmasında yer alan askeri bölümün rehberlerinden biri olmuştur.[2]
1967 yılında Hankendi'nde ermeniler nüfusun gözü önünde Erşad adlı bir sivili ve onunla birlikte 2 kişiyi de yakarak katletdikten sonra Celil Hudiyev'le DTK'nın başkanı olarak görevde çalışan Haydar Aliyev'in görüşmesi olmuştur. Haydar Aliyev, ilk kez general olarak Hankendi'ye geldi. O, Celil Hudiyev'in evinde kendisiyle ve diğer kişilerle tanıştı.[2]
Celil Hudiyev hem yerel sakin gibi, hem de uzun süre önemli devlet görevlerinde çalışmış bir şahsiyet olarak anlaşmış ve Azerbaycan devleti tarafından adımlar atılmıştır. Erşad 2 kişi ile birlikte sui kasta uğradıktan sonra Hankendi Vilayet Komitesi SSCB Genel Savcılığı ve Azerbaycan'ın üst düzey yetkililerinin katılımı ile büyük toplantı yapıldı. Celil Hudiyev, toplantıdaki faillerin isimleri hakkında bir açıklama yaptı ve toplantıdan sonra 39 ermeni tutuklandı.[2]
Celil Hudiyev bildirmiştir:
| “ | "O yıllarda Ermeniler Azerileri Hankendi'nden kovmak için 24 saat boyunca evlerini boşaltarak, Hankendi'nden çıkmalarına dair kapılarına yazı asmış, aksi takdirde ailece evlerini yakmakla tehdit ediyorlardı.Tek Hankendi'de değil, Azeriler yaşadığı köylerde-Hocalı, Daşbulag, Cemilli ve diğerler bölgelerdeki insanlar da panik ve korku içindeydiler." | ” |
Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu Başkanı görevinde çalışmış Mehmet İskenderov Celil Hudiyev'le hangi adımların atılması konusunda danıştıktan sonra ermenilerin bir sonraki ayaklanması engellenmiştir.[2]
Şehit olması[değiştir | kaynağı değiştir]
Celil Hudiyev, 1988 yılında Hankendi'de ermeniler tarafından canlı şekilde yakıldı. O, öldürüldükten sonra yaşadığı ev de ermeniler tarafından yakılmıştır.[2]
15 Mart 2002 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Khojalı (Hocalı) Bölge Mahkemesi'nin kararıyla Celil Hudiyev'in şehitliği resmi belgelerle onaylanmıştır.[2]
Aile durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Celil Hudiyev'in ailesi 1905'te Şuşa'da yaşamıştır. Bu zaman onun kardeşi Balaca Mukhtar oğlu Hudiyev gece Ermeniler tarafından katledilmiştir.[2]
"Gazi Dünyası" gazetesinin kurucusu ve yazı işleri müdürü, Uluslararası Gaziler Derneği Başkanı Tahir Berhudar oğlu Hudiyev, Celil Hudiyev'in yeğenidir.
Hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]
2017 yılı 4 Nisan tarihinde Azad Azerbaycan TV'de Celil Hudiyev'in hayat ve faaliyeti ile ilgili belgesel yayınlanmıştır.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Qarabağ savaşının ilk şəhidi – Cümhuriyyət ordusunun fəalı CƏLİL XUDİYEV". 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ a b c d e f g h "Tarixin canlı şahidi" (Azerice). milletinsesi.info. 21 Şubat 2017. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017.
- ^ "Tarixin canlı şahidi Cəlil Xudiyev haqqında Atv Xəbərin araşdırması - ATV". 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.