Bahçetepe Höyüğü
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Bahçetepe Höyüğü |
| il: | Aydın |
| İlçe: | Sultanhisar |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Yoğun. Kaçak kazı, tarım, yapılaşma[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Yüzey araştırması |
Bahçetepe Höyüğü, Aydın il merkezinin doğusunda, Sultanhisar İlçesinin 5 km. batısında yer alan bir höyüktür. Ova seviyesinden 8 metre yükseklikte oval bir tepedir.[2] Çiftekahveler yol ayrımında Ayrancılar Mevkii'ndedir. Höyüğün güneyi, doğu batı yönünde uzanan İzmir – Aydın Demiryolu tarafından kesilmiştir. Üzerinde günümüzde harap durumda bir bağ evi bulunmaktadır. Batı tarafından da toprak çekilmiş olduğu belirtilmektedir.[3] Tüm bunlara ilaveten yıllardır yürütülen tarımsal faaliyetler ve kaçak kazılar yüzünden tahrip olmuştur.[2] Büyük Menderes Ovası'nda, nehrin kuzeyinde, Aydın Dağları'nın güneyinde yer almaktadır.
Araştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Ş. Tül tarafından tespit edilmiştir.[2] Tüm tahribata karşın özellikle batı yamaçtaki kesitten ve kuzeydeki düz araziden toplanan malzeme, yerleşmenin tarihlendirilmesine ışık tutacak ölçüde olabilmiştir.[3] Önceki yüzey araştırmalarında Höyük'ten sadece Erken Tunç Çağı çanak çömlek parçaları toplanmıştır. Ancak 2001 yılı yüzey toplamaları buluntuları, yerleşmenin MÖ 3. binyıl ve MÖ 2. binyıl boyunca kesintisiz iskan edildiğini göstermektedir. Höyük'ün batı kesiminden toplanan çanak çömlek parçaları MÖ 2. binyılın Batı Anadolu seramik gelişiminden bilinen zengin bir grup oluşturmaktadır.[3]
Buluntular[değiştir | kaynağı değiştir]
Bahçetepe çanak çömleği teknik özellikleri yönünden genellikle ince ve orta nitelikli çanak çömlek grubu içinde görülmektedir. Bu çerçevede kırmızı, devetüyü, sarımsı devetüyü ya da kırmızımsı devetüyü astarlı örnekler çoğunluğu oluşturmaktadır. Az sayıda da olsa gri ve grimsi kahverengi, herhangi bir yüzey işlenişi göstermeyen kaba nitelikli çanak çömleğe de rastlanmaktadır.[3]
Tepenin batı kesimindeki araştırmalarda ele geçen gaga ağızlı testinin, hem astarlı, perdahlı yüzey işlenişi, hem de bezeme stili açısından Batı Anadolu'nun Erken Tunç Çağı geleneğini yansıttığı belirtilmektedir.[2][3]
Tepenin kuzey kesiminden toplanan çanak çömlek ise orta nitelikte, kum, taş ve mika katkılı hamurlu olup hamur rengi gri, aynı renk astarlıdır. Parlak perdahlı olan bu grup yarım yuvarlak gövdeli, derinliği az, içe eğik, basit ağız kenarlı çanak formlarındadır. Bu grup çanak çömlekte görülen yüzey işlenişi Batı Anadolu'nun Erken Tunç Çağı'nın bilinen yüzey niteliklerini göstermektedir.[3]
Kuzey kesimde toplanan diğer bir çanak çömlek grubu da orta nitelikli, devetüyü ve sarımsı devetüyü renginde astarlı ve perdahlı yüzey işlenişinde çark yapımı kase parçalarıdır. Konik gövdeli, keskin profilli, içe eğik ve dışa kalınlaştırılmış ağız kenarlı kaseler, Batı Anadolu'da Erken Tunç Çağı sonlarından itibaren görülmeye başlanan ve Orta Tunç Çağı'nda karakteristik bir kap tipi olarak Geç Tunç Çağı sonuna kadar uzanan bir kronoloji vermektedir. Bu tür kaselere kuzeyde Troya ve çevresinden Orta Batı Anadolu'da Panaztepe ve Limantepe, Güney Batı Anadolu'da Beycesultan'da MÖ 2. binyıl çanak çömleğinin dağılım alanında Orta ve Geç Tunç Çağı'nda en yoğun rastlanan kap tipi olarak görülmektedir. Bu tip kap biçimi ayrıca Batı Anadolu kıyılarına yakın adalarda da aynı kronolojiyi vermektedir.[3]
Höyük'ün kuzeybatı kesiminde ise konik gövdeli, içe eğik, dışa kalınlaştırılmış ağız kenarlı kaselerin yanında keskin S profilli örnekler de ele geçmiştir. İnce nitelikli, sarımsı devetüyü renginde içten ve dıştan astarlı ve perdahlı çark yapımı bu kaseler, basit ağız kenarlı ve ayrıca orta nitelikte, kırmızımsı devetüyü astarlı, bol mika katkılı hamurlu dışa kalınlaştırılmış ağız kenarlı olmak üzere iki çeşitle, yine MÖ 2. binyılın çanak çömlek gelişiminde bilinen örneklerdir.[3]
Tüm çanak çömlek buluntuları birlikte incelendiğinde Bahçetepe Höyüğü'nün MÖ 3. binyıl ve MÖ 2. binyılda bölgenin önemli yerleşimlerinden biri olduğunu göstermektedir ve Batı Anadolu'nun Tunç Çağı'na paralel olan bir gelişme gösterdiği anlaşılmaktadır.[3]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ TAY – Yerleşme Ayrıntıları
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2012.
- ^ a b c d e f g h i Sevinç Günel, Aydın Bölgesi Yüzey Araştırmaları Işığında Çatalkaya, Dedekuyusu ve Bahçetepe Yerleşimleri[ölü/kırık bağlantı] Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2003 /1 – Sh.: 59
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sevinç Günel, Aydın Bölgesi Yüzey Araştırmaları Işığında Çatalkaya, Dedekuyusu ve Bahçetepe Yerleşimleri[ölü/kırık bağlantı] Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2003 /1
- Fotoğraflar4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.