Aki Kaurismäki
Aki Kaurismäki | |
|---|---|
 Aki Kaurismäki, 2012 | |
| Doğum | Aki Olavi Kaurismäki 4 Nisan 1957 Orimattila, Finlandiya |
| Evlilik | Paula Oinonen |
| Ödüller | Cannes Grand Prix 2002 Geçmişi Olmayan Adam Cannes Ecumenical Jury Special Mention 1996 Sürüklenen Bulutlar Cannes Prize of the Ecumenical Jury 2002 Geçmişi Olmayan Adam Jussi for Best Film 2006 Alacakaranlıktaki Işıklar Jussi fot Best Debut Film 1983 Suç ve Ceza Jussi for Best Script 1983 Suç ve Ceza 1996 Sürüklenen Bulutlar 2002 Geçmişi Olmayan Adam Jussi for Best Direction 1990 Kibritçi Kız 1992 Bohem Hayatı 1996 Sürüklenen Bulutlar 2002 Geçmişi Olmayan Adam São Paulo Audience Award for Best Feature 1996 Sürüklenen Bulutlar |
Aki Olavi Kaurismäki (
telaffuz (yardım·bilgi); d. 4 Nisan 1957; Orimattila), Fin senarist ve yönetmen. En çok, pek çok ödül almış, 2002 yapımı filmi Geçmişi Olmayan Adam'la tanınır.
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Aki Kaurismäki kariyerine ağabeyi Mika Kaurismäki ile birlikte yönetmenlik yaparak başladı. Bağımsız bir yönetmen olarak ilk filmi, Dostoyevski'nin Suç ve Ceza'sının günümüz Helsinki'sinde geçen bir versiyonudur. (1983)
Leningrad Cowboys Go America filmiyle dünya çapında ün elde etti.
Çok etkilendiği yönetmenler Jean-Pierre Melville ve Robert Bresson gibi sade oyunculuğa ve mesajlarını aktarmak için basit sinema dilini kullanmaya inanır. Eleştirmenler onda Rainer Werner Fassbinder etkileri de görmüş olsa da, Kaurismäki yakın zamana dek hiç Fassbinder filmi izlememiş olduğunu belirtti. Filmlerinin, Leningrad Cowboys Go America 'da da cameosu olan Jim Jarmusch'un filmleri gibi, fazla altı çizilmeyen eşsiz bir mizahi yanı vardır. Jarmusch da, Night on Earth filminin Helsinki'de geçen bölümünde Kaurismäki oyuncularına yer verdi.
Daha çok işçi sınıfının yaşadığı Kallio'da geçen Calamari Union ile Cennetteki Gölgeler, Ariel ve Kibritçi Kız filmlerinden oluşan üçleme gibi pek çok eseri, memleketi Helsinki'yi merkez alır. Onun gözünden Helsinki, hem eleştirel anlamda hem özellikle romantik değildir. Gerçekten, karakterler genellikle Helsinki'den nasıl da kaçmak istediklerinden söz eder: Kimisi Güney Amerika'da sona erer (Ariel), diğerleri Estonya'da. (Kalamari Union ve Take Care of Your Scarf Tatjana) Son filmleri bile çoğunlukla 1980'lerde geçer.
Ödül ve protestolar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yönetmenin ödüller açısından bugüne dek en başarılı filmi, Geçmişi Olmayan Adam'dır. Film 2002'de Cannes Film Festivali'nde Grand Prix ödülünü kazandı ve 2003'te Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday oldu. Öte yandan Kaurismäki, savaş halindeki bir ülkeye gitmek istemediğini belirterek galaya katılmayı reddetti. Bir sonraki filmi Alacakaranlıktaki Işıklar da Finlandiya'nın aynı dal için adayı oldu. Kaurismäki ödülleri yine boykot etti ve adaylığı ABD Başkanı George W. Bush'un dış politikalarını protesto amacıyla reddetti.
Kaurismäki'nin ünlü protestolarından biri de, İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi'nin festivale katılmak için ABD vizesi alamaması üzerine 40. New York Film Festivali'ni boykot etmesidir. Yönetmen bununla ilgili daha sonra şunları söyledi:
| “ | Öfkeyle değil (ki bu hiçbir zaman iyi bir sonuç doğurmaz), ama derin bir üzüntüyle, arkadaşım ve dünyanın en barışsever insanlarından biri olan Abbas Kiyarüstemi'nin bir İran vatandaşı olarak kendisine ABD vizesi verilmemesi sebebiyle New York Film Festivali'ne katılmasının engellendiği haberini aldım. Ben de dünyanın en iyilerinden olan bu festivale davet edilmiştim. Bu şartlar altında, ben de katılımımı iptal etmeye zorlanmış oluyorum - şu anki ABD hükûmeti bir İranlıyı istemiyorsa, bir Fin'i hiç istemez. Bizim petrolümüz bile yok. Öte yandan, beni daha çok ilgilendiren şey, Abbas Kiyarüstemi bile bu muameleye maruz bırakılıyorsa, isimsiz mahkûmların başına neler gelecek? Cenevre Sözleşmeleri'ni insanlığın son umudu olarak görüyor ve bir Finlandiya vatandaşı olarak ABD hükümetini bunu ihlal etmekle suçluyorum. | „ |
Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Uzun metrajlı filmler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rikos ja rangaistus (Suç ve Ceza), 1983
- Calamari Union, 1985
- Varjoja paratiisissa (Cennetteki Gölgeler), 1986
- Hamlet liikemaailmassa (Hamlet İş Başında), 1987
- Ariel, 1988
- Likaiset kädet (Les mains sales), 1989 (Finlandiya televizyonu yapımı)
- Leningrad Cowboys Go America, 1989
- Kibritçi Kız, 1990
- I Hired a Contract Killer, 1990
- Boheemielämää (Bohem Hayatı), 1992
- Pidä huivista kiinni, Tatjana (Tatyana Eşarbına Sahip Çık), 1994
- Leningrad Cowboys Meet Moses, 1994
- Sürüklenen Bulutlar, 1996
- Juha, 1999
- Geçmişi Olmayan Adam (2002)
- Laitakaupungin valot (2006) (Alacakaranlıktaki Işıklar)
- La Havre (2011) (Umut Limanı) [1]
- Toivon tuolla puolen (2017) (Umudun Öteki Yüzü) [2]
Belgeseller[değiştir | kaynağı değiştir]
- Saimaa-ilmiö (Saimaa Gesture), 1981
- Total Balalaika Show, 1994
Kısa filmler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Rocky VI, 1986 (8 dakika)
- Through the Wire, 1987 (6 dakika)
- Rich Little Bitch, 1987 (6 dakika)
- L.A. Woman, 1987 (5 dakika)
- Those Were The Days, 1991 (5 dakika)
- These Boots, 1992 (5 dakika)
- Välittäjä, 1996?
- Dogs Have No Hell, 2002 (Ortak çekilen Ten Minutes Older - The Trumpet filminin 10 dakikalık bir bölümü)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- İngilizce Wikipedia 17 Nisan 2008 tarihli Aki Kaurismäki maddesi 9 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Roger Connah K/K: A Couple of Finns and Some Donald Ducks: Cinema and Society. VAPK Pub., Helsinki, 1991 [A remarkable placement of both Aki and Mika Kaurismäki's films within Finnish society. Witty and erudite]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- IMDb'de Aki Kaurismäki
- Siunattu teknologia!14 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., comprehensive fan site of the films of Kaurismäki brothers.
- Aki Kaurismäki13 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Orimattila Town Library.
- Virtual Finland Aki Kaurismäki.
- In-depth interview with Aki Kaurismaki 30 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'I am a Lousy Film-maker' - Interview with Aki Kaurismaki 14 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Käurismäki refuses to allow Oscar nomination 12 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017.