Abraham Trembley
Abraham Trembley | |
|---|---|
 Abraham Trembley | |
| Doğum | 3 Eylül 1710 |
| Ölüm | 12 Mayıs 1784 (73 yaşında) |
| Milliyet | Cenevizli |
| Ödüller | Copley Medal, 1743 |
| Kariyeri | |
| Dalı | Naturalist |
Abraham Trembley (3 Eylül 1710 - 12 Mayıs 1784 Cenevre), Cenevreli bir doğa bilimcidir. Tatlı su poliplerini veya hidrayı ilk inceleyen ve deneysel zoolojiyi ilk geliştirenlerden biri olmasıyla tanınır. Deneysel yöntemdeki ustalığı, bazı bilim tarihçilerinin onu "biyolojinin babası" olarak anmasına yol açmıştır.[1]
Aynı zamanda din ve ahlak üzerine yazıları da bulunmaktadır.
Trembley, o zamanlar Cenevre Cumhuriyeti'ne bağlı olan Cenevre şehrinde yaşayan bir subay ailesinde dünyaya gelmiştir. Düzenli olarak yazıştığı Charles Bonnet'in yanı sıra René-Antoine Ferchault de Réaumur (1683–1757) ve Lazzaro Spallanzani'nin (1729–1799) amcasıydı. Trembley, o zamanlar önde gelen bir Hollandalı politikacı olan Kont Willem Bentinck van Rhoon'un (1704–1774) iki çocuğuna da öğretmenlik yaptı. Trembley, evin dışındaki göletlerde balık tutmaya gittiği derslerde yanlışlıkla Hydra'nın yenileyici güçlerini keşfettiğinde çocuklar 3 ve 6 yaşındaydı. Bu dersler, Kont'un Lahey yakınlarındaki Sorgvliet'teki yazlık evinde veriliyordu.[2] Cornelis Pronk tarafından çocuklarla yaptığı deneylerin eskizleri ve çizimleri Hollanda'nın Lahey kasabasının arşivlerinde saklanmaktadır.[3]
Hidra üzerinde çalışması[değiştir | kaynağı değiştir]
Trembley yeni bir tür keşfettiğini düşünürken, Leeuwenhoek aslında hidra hakkında ilk çalışmayı 1702-1703 tarihli Philosophical Transactions of the Royal Society'de yayımlamış ve onları bir tür "hayvan külü" olarak tanımlamıştı. Leeuwenhoek çalışmasında, tomurcuklanma sürecini, dokunaçlarının kontraktilitesini ve dokunaçlarda cnidosit pillerinin varlığını açıkça tanımlamıştır.[4]
-
Trembley'in 1744 tarihli kitabında tasvir edildiği haliyle Zorgvlied'deki laboratuvarı. Yazışmalarına bakılırsa, laboratuvarı aslında 140'a kadar kavanoz gibi birçok nesneyle çok daha kalabalıktı.[5] -
Trembley'in 1744 tarihli kitabında tasvir edildiği haliyle bir hidra. -
Musée d'histoire des sciences de la Ville de Genève'de sergilenen, Trembley için John Cuff tarafından yapılan su mikroskobu
Trembley'in bulguları 1744'te "Mémoires pour servir à l'histoire d'un tür de polypes d'eau douce, Gebr" isimli çığır açan bir kitapta yayınlandı. Verbeek, Leiden, 1775'te "Abhandlungen zur Geschichte einer Polypenart des süssen Wassers" ismiyle Almancaya çevrildi. Kitap, Pronk'un bazı (oyulmuş) çizimlerini içeriyor. Keşifleri, Royal Society ve Fransız Bilimler Akademisi gibi prestijli topluluklara üye olmasını sağladı. Ayrıca Copley Madalyasının da sahibi oldu.
Bazıları, Trembley'i kök hücreleri inceleyen ilk kişi olarak nitelendiriyor, ancak o açıkça onlardan bu şekilde bahsetmedi. Ancak Trembley, onların inanılmaz rejeneratif kapasitelerine dikkat çekti.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ratcliff, op.cit., p. 556, n. 1.
- ^ Stott, Rebecca (2012). Darwin's Ghosts. New York: Spiegel& Grau. ss. 86-106. ISBN 978-1-4088-0908-2.
- ^ Gajus Scheltema, "Pronk, Bentinck en Trembley: Schetsen uit achtiende-eeuws Den Haag", in "Jaarboek Geschiedkundige Vereniging Die Haghe", The Hague, 2005 (in Dutch).
- ^ Phil.Trans.Roy.Soc., 1702–1703, vol.23, N 283, pp. 1304–1311//Part of a Letter from Mr Antony van Leeuwenhoek, F. R. S. concerning Green Weeds Growing in Water, and Some Animalcula Found about Them
- ^ Ratcliff, op.cit., p. 569.
- ^ "Lenhoff, Sylvia G. and Howard M. Lenhoff" Op. Cit.
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Memoires pour servir a l'histoire d'un genre de polypes d'eau douce (Fransızca). Paris: Laurent Durand. 1744.
Ek kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Hydra ve Deneysel Biyolojinin Doğuşu, 1744: Abraham Trembley'nin Poliplerle İlgili Anıları" Lenhoff, Sylvia G. ve Howard M. Lenhoff, The Boxwood Press, Pacific Grove, CA1986 (978-0-940168-01-5)
- Breen, Quirinus (1 Ocak 1956). "Baker, John R., Abraham Trembley of Geneva, Scientist and philosopher, 1710–1784". Journal of the Medical Library Association. 44 (1): 84-85. PMC 199989 $2.
- Ratcliff, Marc J. (December 2004). "Abraham Trembley's Strategy of Generosity and the Scope of Celebrity in the Mid-Eighteenth Century" (PDF). Isis. 95 (4): 555-575. doi:10.1086/430649. PMID 16011294. 16 March 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2006.
- Science and Its Times: Laboring the Social Significance of Scientific Discovery, Abraham Trembley ile ilgili yazılar, http://www.bookrags.com/Abraham_Trembley adresinde 14 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. yayınlanmıştır.
- Hayvan, Sebze ve Mineral: On yazarlı Doğal Tarih kitapları 29 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived, çevrimiçi sergi, Sheridan Kütüphaneleri, Johns Hopkins Üniversitesi
- Çevrimiçi biyografisi, Bilim Tarihi Enstitüsü ve Müzesi, Floransa
