Abdul Kerim (münşi)
| Münşi hafız Muhammed Abdülkerim منشى عبدالكريم | |
|---|---|
| |
| Rudolf Swoboda'nın yağlı boya portresi, 1888 | |
| Kraliçe Victoria'nın Kızılderili Sekreteri | |
| Görev süresi 1892-1901 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1863 Lalitpur, Kuzeybatı Eyaletleri, Britanya Hindistanı |
| Ölüm | 20 Nisan 1909 (46 yaşında)[1] Agra, Birleşik Eyaletler, Britanya Hindistanı |
| Evlilik(ler) | Raşidan Karim |
| Akraba(lar) | Hacı Muhammed Veziruddin (Babası) |
| Dini | İslam |
Muhammed Abdul Kerim (1863 - 20 Nisan 1909), Hint hizmetkâr ve sekreter. Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı ile Hindistan Kraliçesi Victoria'nın saltanatının son on dört yılında hizmetinde bulundu.
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Muhammed Abdul Kerim 1863 yılında günümüzdeki Uttar Pradeş Eyaleti sınırları içerisinde kalan Britanya Hindistanı'nın Jsansi şehrinde altı çocuklu Müslüman bir ailede dünyaya geldi. Kerim'in bir ağabeyi ve dört küçük kız kardeşi vardı. Babası Hacı Muhammed Veziruddin, bir İngiliz süvari alayı olan Central India Horse'da görevli bir hastane asistanıydı ve Ağustos 1880'de II. İngiliz-Afgan Savaşı'nı sona erdiren Kandahar Muharebesi'ne katılmıştı. Veziruddin, savaştan sonra Central India Horse alayından Agra'daki bir hapishanedeki sivil bir göreve transfer edildi. Hacı Muhammed Veziruddin oğlunun eğitimine özel ilgi gösterdi. Tutulan eğitmenler yardımıyla Farsça ve Urduca öğrenen Abdul Kerim, bir genç olarak Kuzey Hindistan'ı ve Afganistan'ı dolaştı. Bir nevvab için üç yıl boyunca temsilci olarak çalıştı ve daha sonra istifa etti. Abdul Kerim, Agra'daki bir hapishanede kayıt memuru olarak işe başladı. Bu arada babası Veziruddin, bir arkadaşının kız kardeşi ile Abdul Kerim arasında görücü usulü ile bir evlilik tertip etti.
Hapishanenin İngiliz müdürü John Tyler, Abdul Kerim'in zekâsından ve iş yapma becerisinden etkilenmişti. Agra hapishanesindeki mahkumlar eğitildi ve rehabilitasyonlarının bir parçası olarak halı dokumacısı olarak çalıştırıldı. 1886'da, South Kensington'daki Koloni ve Hindistan Sergisinde halı dokumayı göstermek için 34 hükümlü Londra'ya gönderildi. Abdul Kerim mahkumlara eşlik etmedi, ancak hapishane müdürü John Tyler'ın geziyi düzenlemesine, halı ve dokumacıların seçilmesine yardım etti. Kraliçe Victoria sergiyi ziyaret ettiğinde, Tyler ona yine Kerim'in yardımıyla seçilen iki altın bileziği hediye etti. Kraliçe, Hindistan koloni topraklarına uzun süredir ilgi duyuyordu ve Hintlerin el becerisinden çok etkilendi. Kraliçenin tahta çıkışının 50. yıldönümünü temsil eden Altın Jübile'de kendisine eşlik etmeleri ve bir yıl boyunca istihdam edilmeleri için Tyler'a iki Hint hizmetkârın işe alınmasını emretti. Agra'ya dönen John Tyler bu görevlendirme için Abdul Kerim'i ve Muhammed Buksh'i tercih etti. Abdul Kerim aceleyle İngiliz kültürü ve İngiliz dilinde eğitildi ve Muhammed Buksh ile birlikte İngiltere'ye gönderildi.
Kraliyet hizmetkârlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Agra'dan Bombay'a demiryolu ve oradan İngiltere'ye gemi ile bir yolculuktan sonra, Kerim ve Buksh Haziran 1887'de Windsor Kalesi'ne geldiler. Tümgeneral Dennehy'nin sorumluluğuna alınan ikili, Kraliçe'ye ilk olarak 23 Haziran 1887'de Windsor'daki Frogmore House'da kahvaltıda servis yaptılar. Kraliçe, Kerim'i o gün için günlüğünde şöyle tanımladı: "Diğeri [Buksh'tan] çok daha genç, çok daha hafif, uzun boylu ve güzel, ciddi bir yüz ifadesine sahip. Babası Agra'da yerli bir doktor. İkisi de ayaklarımı öptüler." Beş gün sonra Kraliçe, "Hintler her zaman beklemesini bilirler ve bunu çok iyi ve sessizce yaparlar" ifadesini kullandı.(Kaynakça gerekli) 3 Ağustos'ta ise günlüğüne şunları yazdı: "Hizmetkarlarımla konuşmak için birkaç Hindustânî kelime öğreniyorum. Hem dil hem de insanlar için beni çok ilgilendiriyor, doğal olarak daha önce hiç gerçek temasa geçmedim."
Abdul Kerim, Kraliçe Victoria'nın özel ilgisini bir kır daveti sırasında çekti. Abdul Kerim'in Hindistan'dan gelirken yanında getirdiği baharatlar ile hazırladığı bir tavuk körisi yemeğini çok beğenen kraliçe, bu yeni tarifin kendi özel menüsüne eklenmesini emretti. Hindistan kültürüne daha fazla ilgi göstermeye başlayan Victoria, Abdul Kerim'den Urduca eğitimler almaya başladı. Başlarda direktiflerini uşakları ve nedimeleri ile Abdul Kerim'e ileten Kraliçe, daha sonra onu doğrudan kendi maiyetine dahil etmeye karar verdi. Ayrıca Abdul Kerim'e resmî bir sıfatlar da vererek ona, sir ve Müslüman Hint kültüründe “özel hoca” anlamına gelen Münşi Hafız Abdul Kerim olarak seslenilmesini istedi.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Siraj Qureshi (20 Nisan 2016). "Kraliçe Victoria'nın kişisel sekreteri Munshi Abdul Kareem'in ölüm yıldönümü kutlandı" (İngilizce). India Today. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023.
- ^ Murat Bardakçı (15 Mayıs 2016). "Kraliçe Victoria ile Abdulkerim'in tuhaf öyküsü". Haberturk.com. 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
