1952 Severo-Kurilsk depremi
| UTC zamanı | 1952-11-04 16:58:30 |
|---|---|
| Yerel tarih | 5 Kasım 1952 |
| Yerel saat | 04:58 |
| Büyüklük | 9.0 Richter[1] |
| Derinlik | 21.6 km |
| Tsunami | 18 m (59 ft)[2] |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Rusya, Amerika Birleşik Devletleri |
| Kayıplar | 2.336 ölü |
1952 Severo-Kurilsk depremi Kamçatka Yarımadası kıyılarını vurdu. 9.0'lık deprem, 5 Kasım 1952'de saat 04:58'de Severo-Kurilsk, Kuril Adaları, Sakhalin Oblastı, Rusya SFSR, SSCB'yi vuran büyük bir tsunamiyi tetikledi.[3] Bu, Sahalin Oblastı ve Kamçatka Oblastı'ndaki birçok yerleşim yerinin yıkılmasına yol açarken, asıl etki Severo-Kurilsk kasabasını vurdu.
Tektonik ortam[değiştir | kaynağı değiştir]
Deprem, Pasifik ve Okhotsk Denizi levhalarının birleştiği bölge olan Kuril-Kamçatka Çukuru'na paralel uzanan Kamçatka Yarımadası'nın doğu kıyısında meydana geldi. Daha yaşlı ve dolayısıyla daha yoğun olan Pasifik, Okhotsk Deniz Plakası üzerinde bulunan Kamçatka Yarımadası'nın altına dalar. Bu iki levha, hendekle işaretlenmiş yakınsak bir sınır boyunca buluşuyor. Kuril-Kamçatka yitim zonu ile ilişkili depremler, mega bindirme tipindedir. Yitim bölgesi bilinen en az iki 9.0 M ile ilişkilidir.[4] 1737 depremi M 9.0–9.3 olarak ölçüldü ve yarımadadaki bilinen en büyük tsunamiyi (60 metre) oluşturdu.[5] başka bir yarımada 17 Mayıs 1841'de 9.0 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı. 15 metre yüksekliğe kadar bir tsunami üretti ve VIII-IX yoğunluğunda hissedildi.[6]
Deprem[değiştir | kaynağı değiştir]
Deprem, Onekotan'ın kuzey kısmından Shipunskii Burnu'na kadar uzanan dalma-batma bölgesinin bir yamasını parçaladı. Kırılma yaması üzerindeki kayma, Kuril-Kamçatka Çukuru'na dik yönde meydana geldi. [7]
Ana şoktan 2 yıl önce, kırılmanın güney kenarının yanı sıra merkez üssünün yakınında bir ön şok başladı. Ana şoktan 1 ay sonraki artçı, kaymanın kuzey boyutunu ifade etmek için kullanıldı. [7]
Tsunami[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir tsunami 130 kilometre açık denizde Kamçatka, Severo-Kurilsk'i yaklaşık 15 metre yükseliğindeki üç dalgayla vurdu.[8] Depremden sonra Severo-Kurilsk vatandaşlarının çoğu, ilk dalgadan kurtuldukları çevredeki tepelere kaçtı. Ancak çoğu kasabaya döndü ve ikinci dalga tarafından öldürüldü.[8] Yetkililere göre 6.000 kişilik bir nüfustan 2.336'sı öldü.[9] Hayatta kalanlar kıta Rusya'sına tahliye edildi. Kasaba daha sonra başka bir yerde yeniden inşa edildi.[10]
ABD mülk hasarı[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana ekonomik hasar, altı ineğin öldüğü bildirilen Hawai Adalarını etkileyen tsunami dalgalarından geldi ve mülk hasarı 1952 dolarıyla 800.000 ila 1.000.000 ABD Doları arasındaydı. Dalgalar, bir beton mavnanın Honolulu limanındaki bir yük gemisine uçmasına neden oldu. Hilo'da pahalı bir kayıkhane yıkıldı. Sahil güvenlik şamandıraları demirlerinden koptu.[11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Utsu, T. R. (2002), "A List of Deadly Earthquakes in the World: 1500–2000", International Handbook of Earthquake & Engineering Seismology, Part A, Volume 81A (First bas.), Academic Press, s. 706, ISBN 978-0124406520
- ^ USGS (4 Eylül 2009), PAGER-CAT Earthquake Catalog, Version 2008_06.1, United States Geological Survey, 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Şubat 2023
- ^ "M 9.0 - off the east coast of the Kamchatka Peninsula, Russia". earthquake.usgs.gov. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ Chubarov L.B. "Tsunamis and earthquake mechanism in the island arc region". Science of Tsunami Hazards. 3 (1): 3-21.
- ^ V.K. Gusiakov (2000). "Two great kamchatka tsunamis, 1737 and 1952" (PDF). Institute of Computational Mathematics and Mathematical Geophysics, Siberian Division, Russian Academy of Sciences: IUGG Tsunami Commission. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ Alexander A Gusev (2004). "Recurrence of Kamchatka strong earthquakes on a scale of moment magnitudes" (PDF). Izvestiya Physics of the Solid Earth. 40 (3): 206-215. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
- ^ a b MacInnes et al. 2010.
- ^ a b "1952 Kamchatka Tsunami". Western States Seismic Policy Council (İngilizce). 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Сливное землетрясение (цунами) 1952 года" [The 1952 drainage earthquake (tsunami)]. Local history bulletin 4 (Rusça). Sakhalin Regional Museum of Local Lore and the Sakhalin Branch of the All-Russian Cultural Fund. 1991. 20 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
- ^ "Засекреченное цунами" (PDF). 3 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2023.
- ^ "M 9.0 - 89 km ESE of Petropavlovsk-Kamchatsky, Russia". USGS. USGS. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022.