1707 Birlik Yasaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(1707 Birleşme Yasası sayfasından yönlendirildi)

1707 Birlik Yasaları (İngilizceActs of Union 1707), İngiltere Parlamentosu'nda kabul edilen 1706 İskoçya ile Birlik Yasası (İngilizce: Union with Scotland Act 1706) ile İskoçya Parlamentosu'nda kabul edilen 1707 İngiltere ile Birlik Yasası (İngilizce: Union with Scotland Act 1706) olmak üzere iki farklı yasadır. Aynı hükümdara bağlı olmalarına karşın farklı devletler olan ve farklı yasama organlarına sahip İngiltere Krallığı ile İskoçya Krallığı'nın birleşmesi amacıyla 22 Temmuz 1706'da imzalanan Birlik Antlaşması, bu yasalarla yürürlüğe girmiştir.

İskoç Parlamentosu antlaşmayı, yalnızca bazı küçük değişikliklerle Ocak 1707'de kabul etti, hemen ardından da İngiliz Parlamentosu antlaşmayı onayladı. 6 Mart'taki krallık onayından sonra birleşme 1 Mayıs 1707'de yürürlüğe girdi.

Birleşme Kanunları (İngilizce: The Acts of Union, İskoç dili: Achd on Aonaidh) iki farklı parlamentonun kabul etmiş olduğu kanunlardır: İngiltere Parlamentosu’nun kabul ettiği 1706 tarihli İskoçya ile Birleşme Kanunu ve İskoçya Parlamentosu’nun kabul ettiği 1707 tarihli İngiltere ile Birleşme Kanunu. Geçirilen bu kanunlarla, parlamento temsilcileri arasında görüşülen ve iki ülkenin 22 Haziran 1706 tarihinde kabul etmiş oldukları Birleşme Antlaşması’nın (İngilizce: Treaty of Union) hükümlerini yürürlüğe konmuş oldu. Hükümler uyarınca İngiltere Krallığı ve İskoçya Krallığı, öncesinde aynı monark tarafından yönetilen fakat farklı yasaları olan iki ayrı krallık, Büyük Britanya adı altında tek bir krallık oluşturdular.

İki ülke 1603 tarihinde kabul edilen Tahtların Birleşmesi ile, İskoçya Kralı VI. James’in İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth sonrasında İngiltere’nin başına geçmesi, aynı monark tarafından yönetilmeye başlandı. Antlaşmanın tahtların birleşmesi olarak adlandırılmasına ve VI. James tarafından kabul edilmesine rağmen İngiltere ve İskoçya 1707 tarihinde tek bir krallıkta birleşmelerine kadar resmi olarak iki ayrı ülke olarak kaldılar. Birleşme Kanunları kabulünden önce iki ülkeyi parlamento kararları ile birleştirmek için üç girişimde bulunuldu (1606, 1667, 1689) fakat 18.yüzyıl başlarına kadar farklı nedenler dolayısıyla iki ülke bu kararlara sıcak bakmadı.

Kanun 1 Mayıs 1707’de yürürlüğe girdi. Bu tarihte, İskoç Parlamentosu ve İngiliz Parlamentosu Londra’daki Westminster Sarayı’nda, İngiliz Parlamentosu’nun toplanma yeri, Büyük Britanya Parlamentosu’nu oluşturmak için birleştiler. Gerçekleştirilen bu birleşme, İskoçya’da “ Parlamentoların Birleşmesi (İngilizce: Union of the Parliaments)” olarak da bilinir.

1707 Öncesi Siyasi Arka Plan[değiştir | kaynağı değiştir]

1603-1660[değiştir | kaynağı değiştir]

1603 öncesinde İngiltere ve İskoçya ayrı hükümdarlarca yönetilmekteydiler. Kraliçe Elizabeth'in yönetimi boyunca hiç evlenmemesi ve bu nedenle varisi olmadığı için James, kral VII. Henry'nin büyük torunu ve Stuart Hanedanı üyesi prostestan İskoçya Kralı, İngiltere tahtına varis olmuş oldu. I. Elizabeth'in ölümü sonrası iki taht James'in birleşik yönetimine geçti, İngiltere'de I. James ve İskoçya'da VI. James. İki krallığı tek bir taç altında birleştirmek, Büyük Biritanya unvanını almak ve yönetimine ve kendisine Britanya Kültürü'nü benimsetmeye çalıştı.

1603 İngiltere ve İskoçya Birliği Yasası şartlarını kabul etmek için ortak bir komisyon kurdu. Ancak İngiliz Parlamentosu, bunun İskoçya'nınkine benzer bir mutlakiyetçi yapının empoze edilmesine yol açacağından endişeliydi. James önerilerini geri çekmek zorunda kaldı ve 1610 yılında bu eylemlerini tekrarlaması çok sert karşılandı.

Bunun yerine, merkezi ve birleşik bir yapı kurma amacına yönelik bir adım olarak birleşmiş bir İngiliz-İskoç kilisesi kurdu. İki kilise de yapısal olarak piskoposluk olsa da doktrin anlamında farklıydılar. İskoçya Kilisesi, kirk olarak da bilinir, kalvinistti ve birçok İngiltere Kilisesi uygulamalarını Katolik Kilisesi'nden biraz daha iyi olarak yorumluyorlardı. Bunun bir sonucu olarak da James ve oğlu I. Charles tarafından uygulanmak istenen dini politikalar, 1639-1651 yılları arasında gerçekleşen İngiltere İç Savaşı'na neden oldu.

1639–1640 Piskopos Savaşları, İngiltere İç Savaşı'nın ilk çatışmalarından sayılır, kirk'in önceliğini kabul etti ve İskoçya'da bir Covenanter hükümeti kurdu. İskoçlar, 1642 yılında başlayan ilk çatışmalarda kraliyetçi bir zaferin İskoçya üzerinde yaratabileceği etkiden çekinmelerine kadarki sürede tarafsız kalmayı tercih ettiler. Argyll gibi Presbiteryen liderler, birleşmeyi İngiltere ve İskoçya arasındaki serbest ticareti sağlamanın ve Presbiteryen Kilisesi'nin korunmasının bir yolu olarak gördüler.

1643 Solemn League and Covenant metni hükmünce Covenanterler, dini birlik karşılığında İngiltere Parlamentosu'na askeri destekte bulunma konusunda anlaştılar. Antlaşma defalarca İngiltere, İskoçya ve İrlanda arasındaki 'birliğe' atıfta bulunsa da, siyasi birliğin Kirk Partisi dışında çok az desteği vardı. İngiltere Kilisesi'ndeki Piskoposluk çoğunluğu ve Yeni Ordu'ya hakim olan Oliver Cromwell gibi Bağımsızlar dini birliğe bile karşı çıktı.

İngiliz ve İskoç Presbiteryenler, bağımsızları ve Düzleyiciler gibi radikal grupları Kraliyetçiler'den daha büyük bir tehdit olarak gören siyasi muhafazakarlardı. Kraliyetçiler ve Presbiteryenler, monarşinin tanrısal olarak düzenlendiğini fakat Kilise'nin doğal ve geniş otoritesi üzerindeki etkisinin doğru olmadığını kabul ettiler. Presbiteryenler, I. Charles 1646'da teslim olduğunda, onu İngiliz tahtına geri getirmek için eski düşmanlarıyla ittifak kurdular.

1647-1648 yılları arasında gerçekleşen İkinci İngiltere İç Savaşı'ndaki yenilgiden sonra İskoçya, İngiliz birlikleri tarafından işgal edildi. Aralık 1648'de yaşanan Gurur Tasfiyesi, Presbiteryen milletvekillerini Parlamento'dan çıkararak ve Ocak 1649'da Charles'ı idam ederek Cromwell'in İngiltere'deki siyasi kontrolünü sağlamlaştırdı. Bunu saygısızlık olarak gören Kirk Partisi, II Charles'ı İskoçya ve Büyük Britanya Kralı ilan etti ve onu İngiltere tahtına geçirmek için ittifak kurdular.

1649-1651 Üçüncü İngiliz İç Savaşı veya Anglo-İskoç Savaşı'ndaki yenilgi, İskoçya'nın İngiltere, İskoçya ve İrlanda Topluluğu'na katılmasıyla sonuçlandı, Bu büyük ölçüde Cromwell'in Anglo- İskoç Savaşı'ndan sorumlu tuttuğu Kirk Partisi'nin gücünü kırmaya yönelik bir karardı. 1652 Birlik Teklifi'ni 12 Nisan 1654'te Oliver Cromwell, İngiltere'nin Koruyucusu, tarafından kabul edilen bir kararname izledi. Kararname 26 Haziran 1657'de İkinci Koruyucu Parlamento tarafından onaylandı ve Westminster'da mevcut İngiliz üyelere İskoçya ve İrlanda'dan 30'ar temsilcinin eklendiği tek bir Parlamento oluşturuldu.

1660-1707[değiştir | kaynağı değiştir]

Entegrayson sırasında İngiltere ve İskoçya arasında serbest ticaret kurulmak amaçlanırken, askeri müdahale ekonomik çıkarları sekteye uğrattı. İki ülke de birleşmenin yüksek vergi oranlarına ve sıkı askeri denetime neden olacağını düşündüklerinden birleşme fikrine sıcak bakmadılar. Var olan yetersiz desteğin yanında 1660 yılında Stuart Hanedanı'nın restore edilip II. Charles'ın tahta geçmesiyle birlik yönünde atılan adımlar rafa kaldırıldı.

İskoçya ekonomisi, İngiliz Ticaret - Nagivasyon Yasaları ve İngiltere'nin İskoçya'nın en büyük ihracat ortağı olan Hollanda ile 1660-1663 yıllarındaki savaşları nedeniyle büyük zarara uğradı. Ocak 1668'de anglo-sakson bir ticaret komisyonu kuruldu fakat gerek komisyonun imtiyaz vermeme yönündeki tavırları gerek de İskoçya'nın karşılığında sunabileceği pek bir varlığı olmadığından dolayı bu eylem de uzun soluklu olmadı. 1669 yılında kral II. Charles, İskoçya'nın Hollanda ile olan politik ve ticari bağlarını zayıflatmak için iki ülkenin siyasi anlamda birleşmelerini destekleyen görüşlerini yeniden dile getirmeye başladıysa da devam eden muhalif görüşler ve bunlara olan desteğin hız kesmeden artması halihazırda devam eden görüşmelerin aynı yıl içinde son bulmasına neden oldu.

1688'deki muhteşem devrimi takiben İskoç piskoposlarının katılımıyla oluşturulan bir Kongre, İskoç piskoposlarının, kirk üzerindeki Piskoposluk kontrolünü korumak amacıyla önerilen bir birliği destekledikleri bir zamanda, anayasal bir çözüm üzerinde anlaşmak üzere Nisan 1689 yılında Edinburgh'da toplanma kararı aldı. III. William ve Kraliçe Mary fikrin savunucuları konumundaydılar lakin bahsedilen görüşmeler İskoçya'daki Presbiteryen çoğunluk ve İngiliz Parlamentosu'nun oluşturdukları muhalefet neticesinde sonuçsuz kaldı. 1690 yılında piskoposluk İskoçya'da kaldırıldı. Beklenen etkinin tersine, siyasi kanadı güçlü bir sınıfı yönetimden yabancılaştırmak, ilerleyen tarihlerde birliğin kurulmasına karşı olan muhalefet tarafının temelini oluşturmuştu.

1690'lı yıllar Avrupa ve özellikle İskoçya için zorlu ekonomik krizlerin yaşandığı bir dönemdi. Örneğin, İskoçya'da bahsedilen yıllarda yaşanılan büyük ekonomik krizler ve İskoç halkının maruz kaldığı etkisi uzun yıllar devam eden kıtlıklar, İngiltere ile yaşanan gerginliklerin sebebi olmuştu. 1698'de İskoç Afrika ve Güneydoğu Asya Ticaret Şirketi, halkın sermayesini artırmaya yönelik açık abonelik sistemi oluşturmak için bir tüzük aldı. Şirket, neredeyse tamamı İskoç yatırımcılarca desteklenen ve Doğu Asya ile ticareti geliştirmek amacıyla Panama'da bir İskoç kolonisi kurmayı hedefleyen Darién Projesi'ni hazırladı. Plan tam anlamıyla bir felaketti. İngiltere'nin Doğu Hindistan Şirketi ile olan gizli anlaşmaları ve İspanya İmparatorluğu'nun askeri baskısı neticesinde bölge terk edildi. İskoçya Şirketi, İskoçya Krallığı'ndaki para akışının %20-25 kadarlık kısmıyla finanse edilmekteydi. Bu girişimin başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında tüm İskoçya'nın maddi bir çöküş içine girmesine neden oldu. Bu çöküş, 1707 Birlik Yasaları'nın imzalanmasına zemin hazırladı. Darien kolonisinin kurulmuş olduğu arazide ise günümüzde herhangi bir yerleşim bulunmamaktadır.