Şevket Memmedova
Şevket Memmedova | |
|---|---|
 | |
| Kendi dilinde adı | Şövkət Həsən qızı Məmmədova |
| Doğum | Şevket Hasan kızı Memmedova 18 Nisan 1897 Tiflis, Rus İmparatorluğu, (günümüz Tiflis, Gürcistan) |
| Ölüm | 08 Haziran 1981 (84 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSCB |
| Defin yeri | 1. Fahri Hiyabanı Mezarlığı |
| Milliyet | Azerbaycanlı |
| Vatandaşlık |  Rusya Azerbaycan Sovyetler Birliği |
| Eğitim | Tiflis Müzik Okulu Milano Konservatuarı Kiev Konservatuarı |
| Meslek | şarkıcı, opera sanatçısı, müzik öğretmeni |
| Etkin yıllar | 1912- |
| Evlilik | Yakov Lyubarski (1915-?) |
| Müzikal kariyeri | |
| Tarzlar | Opera |
| İlişkili hareketler | Üzeyir Hacıbeyov |
Şevket Hasan kızı Memmedova (Azerice: Şövkət Həsən qızı Məmmədova; 18 Nisan 1897, Tiflis - 8 Haziran 1981, Bakü), Azeri şarkıcı, oyuncu, kadın soprano ve opera sanatçısıdır. İlk Azeri profesyonel kadın şarkıcı.[1]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Şevket Hasan kızı Memmedova, 18 Nisan 1897'de Tiflis'de dünyaya geldi. Babası müziğe olan tutkusunu duyarak, 1910'da milyoner Zeynelabidin Tağıyev'in yardımıyla 1910 yılında onun Bakü'ye gönderdi. 1911'de Zeynalabidin Tağıyev ve eşi Sona'nın yardımıyla İtalya'nın Milano şehrinde bir müzik okuluna girdi. Ancak, 1912'de ona yapılan yardım kesildi ve Şevket Memmedova Rusya'ya geri dönmek zorunda kaldı. Eğitimine Tiflis Müzik Okulu'nda devam etti.
Aynı yıl ilk kez Bakü'deki Tağıyev Tiyatrosu'nda profesyonel sanatçı olarak sahne aldı. Üzeyir Hacıbeyov'un "Ər və arvad" operetindan birkaç eser yaptı. Konserden elde edilen gelir, Şevket Memmedova'nın İtalya'daki eğitimine devam etmek için kullanılacaktı. Ancak kadının peçe olmadan sahnede şarkı söylemesi Bakü'deki müslüman cemaati kızdırdı. Sinirli kitle hem Şevket Memmedova'yı hem de sahneye çıkmasına izin veren dahi besteci Üzeyir Hacıbeyov'u öldürmeye karar verdi, ancak ikisi de bir arabaya bindi ve Abşeron köylerinden birinde saklandı.[2]
1915 yılında Şevket Memmedova, Kiev Konservatuvarı'na (şimdi Kiev Müzik Akademisi) girdi.[3]
1915'te Kiev'de okurken Milano'da tanıştığı bir mühendis olan Yakov Lyubarsky ile evlendi.
Tiflis'teki müzik okulundan mezun olduktan sonra (1910), 1911'de Milan'a giderek ünlü şarkıcı D. Ambrozio ile çalıştı (ikinci kez 1927-1929'da Milano'daydı). 1917-1921'de Kiev Konservatuvarı'nda eğitim gördü ve burada R. Glier ile birlikte konserlerde Azerbaycan müziğini tanıttı. Onun inisiyatifiyle, 1923'te Bakü Tiyatro Koleji açıldı ve müzik yayınevi kuruldu. İlk olarak 1921'de Azerbaycan Opera ve Bale Tiyatrosunun sahnesinde Violetta ("La Traviata", J.Verdi) bölümünde sahne aldı ve 1948'e kadar (aralıklı olarak) tiyatronun solisti oldu. Azerbaycan Opera sahnesinde Rus ve dünya vokal sanatının en iyi geleneklerini ulusal müziğin özellikleriyle birleştirdi.
Azerbaycan SSR Ali Sovyetinin (1-4 çağırış) milletvekili olmuştur. İki kez Lenin Nişanı, iki kez Kızıl Bayrak İşçi Nişanı ve Onur Rozeti nişanlarıyla ödüllendirildi.
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1921'den beri Rusya, Fransa, İtalya, İran ve Gürcistan'da sahne aldı. İtalya'yı ziyareti sırasında, 1912'de bitmemiş eğitimini 1927-1930'da Milano Müzik Okulu'na tekrar girdi ve eğitimini tamamladı.
Daha sonra Azerbaycan Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu'nda sahne aldı. 1923 yılında Azerbaycan'da ilk müzik yayınevini ve Bakü Ali Tiyatro Okulu'nu (şimdi Azerbaycan Devlet Kültür ve Sanat Üniversitesi) kurdu. Ayrıca Azerbaycan Devlet Konservatuvarı'ndaki öğrencilere son günlerine kadar profesyonel vokal dersleri verdi.
1923'te Şevket Memmedova'nın inisiyatifiyle Bakü Tiyatro Koleji açıldı ve 1923-1925'te müzik yayınevinin hem yönetmeni hem de müdürü olarak çalıştı.
Azerbaycan Tiyatro Topluluğu'nun (1945-1952) ilk başkanı olmuştur. 1945-1981'de Azerbaycan Devlet Konservatuvarı'nda öğretmen olarak çalıştı.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Azeri opera sanatçısı Şevket Memmedova 8 Haziran 1981'de Bakü kentinde 84 yaşında ölmüştür.
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Devlet Sanatçısı ödülü[değiştir | kaynağı değiştir]
- Azerbaycan SSC - 1933
- Azerbaycan SSC - 1934
- SSCB - 1938
- Azerbaycan SSC Devlet Ödülü
Devlet nişanları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kızıl Bayrak İşçi Nişanı (2 defa)
- Lenin Nişanı (2 defa)
- Onur Rozeti Nişanı
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- 1897 doğumlular
- Tiflis doğumlu kadın şarkıcılar
- 1981 yılında ölenler
- Bakü'de ölenler
- 1910'ların şarkıcıları
- 1920'lerin şarkıcıları
- 1930'ların şarkıcıları
- 1940'ların şarkıcıları
- 1950'lerin şarkıcıları
- 1960'ların şarkıcıları
- 1970'lerin şarkıcıları
- 1980'lerin şarkıcıları
- Azeri kadın şarkıcılar
- Azerice şarkı söyleyen şarkıcılar
- 20. yüzyılda Azeri şarkıcılar
- Azerbaycan Halk Sanatçıları
- 20. yüzyıl kadın şarkıcıları
- Gürcistan Azerileri
- SSCB Halk Sanatçıları
- Azeri müzik eğitimcileri
- Fahri Hiyabanı'nda defnedilenler
- Kiev Konservatuvarında öğrenim görenler
- Milano Konservatuvarında öğrenim görenler
- Tiflis doğumlu müzisyenler
- Lenin Nişanı sahipleri
- Onur Rozeti Nişanı sahipleri
- Kızıl Bayrak İşçi Nişanı sahipleri
- Sovyet müzik eğitimcileri