Çekim yasaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bilim tarihinde, çekim yasaları birbirine çekme eğiliminde olan nesneleri tanımlamak için kullanılan bir sözdür. Tarihsel olarak,çekim yasalarının bilinen konsepti ilginlik yasasından türemiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

MÖ 391'de, Platon ilk ilginlik yasasını olan "sevgi sevgiye meyillidir"i Empedokles'in philia (çekim kuvveti) ve neikos (itme kuvveti) kavramlarına dayanarak temellendirdi. 1250'de, Albertus Magnus ‘ilginlik’ kavramını kimyasal sistemlere uyguladı ve dört ilginlik yasası daha tanındı.

1687'de, Isaac Newton'un önerdiği üzere kimyasal ilginlikler, gezegensel hareketin üç yasasına paralel, hareket eden kesin kuvvetler sayesinde meydana gelmektedir. Newton bu görüşlerini  1704'te yazdığı Opticks kitabının Query 31 bölümünde genişletmiştir. 1718'de,Opticks'inçevirisinden sonra, Fransız fizikçi ve kimyager Étienne Geoffroy yeni ilginlik yasasını önerdi: ‘birleşme eğilimine sahip iki bağlı nesneye aralarından birine daha büyük bir ilginlik duyan üçüncü bir nesne eklenirse, bu nesneler birleşir ve diğeri topar.’ Bu yasayı kullanarak, ilk ilginlik tablosunu yayınladı.

1749'da,  Geoffroy’ün ilginlik tablosuna dayanarak, Fransız kimyager J. P. Macquer içerisinde dört yeni yasanın dışında  Plato ve Geoffroy'ün yasaların da bulunduğu kimyasal ilginliğin altı gerçeğini yayınladı.1766'da, ilginliğin yedi çeşitini 'Dictionnaire de chymie' de yanınladı.

Bu biçimde, Isaac Newton birçokları tarafından "çekim yasalarını" keşfetmeye teşvik edilmiştir. Manyetik etkileşimden dolayı antik Yunanlar bundan önce de "zıt kutuplar birbirini çeker" ve "aynı kutuplar birbirini iter" kavramlarının biliyorlardı. Bu unsur temelde Coulomb yasası'nda modellenmiştir.

19. yüzyılın ikinci yarısında,James Clerk Maxwell tarafından 1873'te birleştirilen Elektromanyetizma teorisi elektromanyetik alanın fiziğini konu alır. Bu etki Maxwell denklemlerinde modellenmiş olduğu gibi elektromanyetiğin itme ve çekme yasaları olarak da düşünülebilir.

Kuark (1964) benzeri atom altı parçacıkların keşfi ve temel kuvvetler ile "çekim yasaları" terimi alan parçacık değişimi kavramıyla yer değiştirdi ve yapışma etkisi buradan çıktı. Akabinde, 20. yüzyılda ilginlik yasası kuantum kimyası ve kimyasal termodinamik ile yer değiştirdi.

Beşeri çekim yasaları[değiştir | kaynağı değiştir]

20.yüzyılın ortalarında sosyal bilimciler Plato'nun birinci ilginlik yasalarının uygulamaya başladılar, yani "benzerler birbirini çeker" örneğin,insanlar benzer yaş, din, sosyoekonomik durum ve eğitim düzeyine göre birbirlerine ilgi duyarlar.  .1950'lerde bu görüşe karşı olarak, sosyolog Robert F. Winch "zıtlar birbirini çeker" teorisini sundu ve insanların kendi zıtlarıyla birleşmeye ihtiyaç duyduklarını savundu.[1]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Hoffman, Edward; Weiner, B., Marcella (2003).

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]