Çad'da LGBT hakları
Çad'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal zorluklarla karşılaşmaktadır. Ülkede hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasadışıdır. Yeni ceza kanununun Ağustos 2017'de yürürlüğe girmesinden önce, yetişkinler arası hemcins cinsel ilişkileri hiçbir zaman cezaya tabi bir suç olarak sayılmazdı. Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temeliyle işlenen ayrımcılığa karşı hiçbir yasal korunma yoktur.
Hemcins cinsel ilişkilerine ilişkin mevzuat[değiştir | kaynağı değiştir]
2017 yılından beri hemcins cinsel ilişkileri Çad'da yasadışıdır. Bundan önce hemcins cinsel ilişkilerine karşı hiç yasal kısıtlama yok idi.[1] 2014 yılında sunulan bir yasa tasarısı ("361bis" nolu madde taslağı), katılımcıların rızasıyla gerçekleşmiş hemcins cinsel ilişkilerini 20 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırmayı amaçlıyor idi.[1] 12 Aralık 2016 tarihinde Ulusal Meclis, hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkilerini cezalandıran fakat karşılıklı rıza gösteren yetişkinler arasındaki cinsel ilişkileri kabahat suçu olarak sınıflandıran güncellenmiş bir ceza kanununu 111 destek ve 1 karşı oyu (ve 4 çekimser oy) ile onayladı.[2] 8 Mayıs 2017 tarihinde yeni ceza kanunu, Devlet Başkanı Idriss Déby'nin onayıyla yürürlüğe girdi.
Eski Başbakan Delwa Kassiré Koumakoye, bu yasayı desteklemekte dinî bir motivasyona sahip olduğunu paylaştı: "Eşcinsellik tüm dinlerde kınanır. Sırf Batılılar şöyle ya da böyle söylemiş diye Tanrı'nın kendisi bile reddettiği bir şeyi affetmek zorunda değiliz."[3] Emperyalist dönemden önce Çad'ın İslamî kanunlar ile yönetilmiş olmasına rağmen, Koumakoye'nin bu yorumu, homofobinin ancak sömürge döneminde Çad'a getirildiğini savunan LGBT tarihçileri tarafından eleştirildi. Bu tarihçilere göre, Avrupalıların varışından önce eşcinselliğin yaygın ve kabul gören bir fenomen idi.[4] ABD merkezli Robert F. Kennedy Human Rights merkezi, bu yasanın hem eşcinsel yaşam tarzları ve politikanın görünürlüğü ve girişkenliğinde bir artışa karşı bir tepki hem de köktendinci Hristiyanların sürdürdüğü faaliyetlerin etkisiyle Afrika çapında artış görmüş homofobiyle bağlantılı olduğunu savunarak yasanın uygulanmaması yönünde Çad Devlet Başkanı'na yönelik çağrıda bulundu. Eşcinsel karşıtı kampanyaların ABD merkezli Evanjekalist kiliseler tarafından finansmanlığı, köktendinci Hristiyanların faaliyetleri arasındadır.[5][6]
Yasa, 1 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe girdi.[7]
Ceza Kanunu'nun cinsel suçlara ilişkin VII. başlığı altındaki "Namusa karşı diğer suçlar" adlı II. bölümde yer alan metin şu şekildedir:
- Madde 354. Hemcinsiyle cinsel ilişkiye giren insanlar, üç aydan iki yıla kadar hapis ve 50.000 ilâ 500.000 frank değerinde para cezasına çarptırılabilir.[Note 1]
Ceza Kanunu'nun çocuk şahsı ve statüsüne karşı suçlara ilişkin VIII. başlığı altındaki "Reşit olmayanlara karşı işlenmiş cinsel suçlar" adlı III. bölümde yer alan metin şu şekildedir:
- Madde 360. On sekiz (18) yaş altı bir insanla şiddet işlemeksizin cinsel ilişki sürdüren veya bu insana cinsel temas işleten biri birden (1) üç (3) yıla kadar hapis ve 100.000 ilâ 500.000 frank değerinde para cezasına çarptırılabilir.[Note 2]
Cinsel yönelim[değiştir | kaynağı değiştir]
Ceza Kanunu'ndaki 350(i) nolu madde, kurbanın cinsel yönelimi nedeniyle tecavüz işlemiş suçlulara on yıldan yirmi yıla kadar hapis cezasının çarptırılmasını öngörür.[8]
Hemcins birlikteliklerinin tanınması[değiştir | kaynağı değiştir]
Hemcins çiftlerine yasal tanınma hakkı tanınmamaktadır.
Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Madde 354'ün özgün Fransızca metni (Code Pénal Tchad, p. 20 19 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.):
Est puni d'un emprisonnement de trois mois à deux ans et d'une amende e 50.000 à 500.000 francs, quiconque a des rapports sexuels avec les personnes de son sexe.
- ^ Madde 360'ın özgün Fransızca metni:
Fransızca: Sera puni d'un emprisonnement de un (1) á trois (3) ans et d'une amende de 100.000 à 500.000 francs, quiconque, sans violence, entretient une relation sexuelle ou practique des attouchments de nature sexuelle sur une personne de son sexe âgée de moins de dix-huit (18) ans.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Mendos, Lucas Ramón (2019). State-Sponsored Homophobia (PDF). Cenevre: ILGA. s. 316. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022.
- ^ "Chad passes law to make gay sex illegal". Gay Star News (İngilizce). 15 Aralık 2016. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016.
- ^ "African Nation Chad Is the 77th Country To Criminalize Homosexuality - Towleroad Gay News". 19 Aralık 2016. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Smith, David (23 Şubat 2014). "Why Africa is a hotbed of homophobia". the Guardian. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Smith, David (22 Eylül 2014). "Chad becomes 37th African state to seek ban on homosexuality". the Guardian. 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Project, The GroundTruth (12 Haziran 2015). "Anti-LGBT Groups Making Inroads Across East Africa". 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Loi n°001/PR/2017 Portant Code Pénal (Part 2)" (PDF). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.
- ^ "Loi n°001/PR/2017 Portant Code Pénal (Part 1)" (PDF). 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2017.