İçeriğe atla

Homo floresiensis: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
HaythamKenwai (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
HaythamKenwai (mesaj | katkılar)
→‎Sınıflandırma: +içerik eklendi.
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
24. satır: 24. satır:
[[Dosya:Homo floresiensis v 2-0.jpg|sol|300x300px|küçükresim|Restorasyonu]]
[[Dosya:Homo floresiensis v 2-0.jpg|sol|300x300px|küçükresim|Restorasyonu]]


Bu türün kalıntılarının, hastalıklı modern insanlar mı yoksa ayrı bir tür mü olduklarını belirlemek için yoğun araştırmalara konu olmuştur.
Bu türün kalıntılarının, hastalıklı modern insanlar mı yoksa ayrı bir tür mü olduklarını belirlemek için yoğun araştırmalara konu olmuştur; 2017 yılında yapılan bir araştırma, [[filogenetik]] analizle H. floresiensis'in [[Homo habilis]]'in kardeş bir taksonu olarak, Homo'nun erken ortaya çıkmış bir türü olduğu sonucuna varıyor.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.jhevol.2017.02.006|başlık=The affinities of Homo floresiensis based on phylogenetic analyses of cranial, dental, and postcranial characters|tarih=Haziran 2017|sayfalar=107-133|çalışma=Journal of Human Evolution|cilt=107|ad=Debbie|soyadı=Argue|issn=0047-2484|doi=10.1016/j.jhevol.2017.02.006|ad2=Colin P.|ad3=Michael S.Y.|ad4=William L.|soyadı2=Groves|soyadı3=Lee|soyadı4=Jungers}}</ref>

2007'de yayınlanan iki ortopedik çalışma, bilek kemiklerinin [[Homo sapiens|modern insanlarda]] çok [[şempanze]]ler ve [[Australopithecus]]'unkilere benzediğini bildirdi.<ref name=":sc">{{Dergi kaynağı|url=https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/6090/Tocheri_2007the_primitive_wrist_of.pdf|başlık="The Primitive Wrist of Homo floresiensis and Its Implications for Hominin Evolution"|erişimtarihi=13 Haziran 2021|yazarlar=Tocheri, M.W.; Orr, CM; Larson, SG; Sutikna, T; Jatmiko; Saptomo, EW; Due, RA; Djubiantono, T; et al.|tarih=21 Eylül 2007|çalışma=|yayıncı=Science|doi=10.1126/science.1147143}}</ref>

2008 yılında, Güney Afrikalı paleoantropolog Lee Rogers Berger ve meslektaşları, Palau Takımadaları'ndaki en eski insan kalıntılarını tanımladılar ve H. floresiensis ile birkaç paralellik kaydettiler; H. floresiensis'in sözde tanısal özelliklerinin bir [[Homo erectus|H. erectus]] popülasyonunun, adada cüceleşmesinin bir sonucu olduğunu öne sürdüler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2268239/|başlık=Small-Bodied Humans from Palau, Micronesia|tarih=2008-03-12|sayı=3|çalışma=PLoS ONE|cilt=3|ad=Lee R.|soyadı=Berger|issn=1932-6203|pmc=2268239|pmid=18347737|doi=10.1371/journal.pone.0001780|ad2=Steven E.|ad3=Bonita|ad4=Rhonda L.|soyadı2=Churchill|soyadı3=De Klerk|soyadı4=Quinn}}</ref>

[[Dosya:Comparison of skull features of Homo naledi and other early human species.jpg|sol|350x350px|küçükresim|''[[Homo habilis]], [[Homo erectus]], Homo floresiensis ve [[Homo naledi]]'nin kafatası karşılaştırması'']]

2009 yılında yapılan bir kladistik analiz, H. floresiensis'in modern insan soyundan çok erken bir tarihte, H. habilis'in 1,96-1,66 milyon yıl önce evriminden kısa bir süre önce veya kısa bir süre sonra ayrıldığı sonucuna varmıştır.<ref>Argue, Debbie; et al. (July 2009). "Homo floresiensis: A cladistic analysis". Journal of Human Evolution. Online Only as of Aug 4, 09. (5): 623–639</ref> 2015 yılında yapılan bir Bayes analizi, Australopithecus sediba, Homo habilis ve ilkel H. erectus georgicus ile en büyük benzerliği bulmuştur ve bu, H. floresiensis'in atalarının Afrika'yı H. erectus'un ortaya çıkmasından önce terk ettiği ve hatta muhtemelen bunu yapan ilk homininler olduğu olasılığını yükseltmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4528516/|başlık=Bayesian analysis of a morphological supermatrix sheds light on controversial fossil hominin relationships|tarih=2015-08-07|sayı=1812|çalışma=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|cilt=282|ad=Mana|soyadı=Dembo|issn=0962-8452|pmc=4528516|pmid=26202999|doi=10.1098/rspb.2015.0943|ad2=Nicholas J.|ad3=Arne Ø.|ad4=Mark|soyadı2=Matzke|soyadı3=Mooers|soyadı4=Collard}}</ref>

2016 yılında, H. floresiensis'in atası olduğu varsayılan [[hominina|homininlere]] ait fosil dişler ve kısmi bir çene keşfedildi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.nature.com/articles/534164a|başlık=‘Hobbit’ relatives found after ten-year hunt|tarih=2016-06-01|sayı=7606|dil=en|sayfalar=164–165|çalışma=Nature|cilt=534|ad=Ewen|soyadı=Callaway|issn=1476-4687|doi=10.1038/534164a}}</ref> Mata Menge'de ([[Flores]]), Liang Bua'dan yaklaşık 74 km (46 mil) uzaklıkta bulunan bu fosiller 700.000 yıl öncesine tarihlendi.<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://pure.aber.ac.uk/ws/files/9400924/Brumm_et_al_2016_Age_stratigraphic_context_hominin_fossils_Flores_NAture_DRAFT_MS.pdf|başlık="Age and context of the oldest known hominin fossils from Flores"|erişimtarihi=12 Haziran 2021|yazarlar=Brumm, A.; van den Bergh, G. D.; Storey, M.; Kurniawan, I.; Alloway, B. V.; Setiawan, R.; Setiyabudi, E.; Grün, R.; Moore, M. W.; Yurnaldi, D.; Puspaningrum, M. R.; Wibowo, U. P.; Insani, H.; Sutisna, I.; Westgate, J. A.; Pearce, N. J. G.; Duval, M.; Meijer, H. J. M.; Aziz, F.; Sutikna, T.; van der Kaars, S.; Flude, S.; Morwood, M. J.|tarih=8 Haziran 2016|sayfa=249-253|yayıncı=Nature}}</ref>

2017 yılında yapılan bir araştırma, [[filogenetik]] analizle H. floresiensis'in [[Homo habilis]]'in kardeş bir taksonu olarak, Homo'nun erken ortaya çıkmış bir türü olduğu sonucuna varıyor.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.jhevol.2017.02.006|başlık=The affinities of Homo floresiensis based on phylogenetic analyses of cranial, dental, and postcranial characters|tarih=Haziran 2017|sayfalar=107-133|çalışma=Journal of Human Evolution|cilt=107|ad=Debbie|soyadı=Argue|issn=0047-2484|doi=10.1016/j.jhevol.2017.02.006|ad2=Colin P.|ad3=Michael S.Y.|ad4=William L.|soyadı2=Groves|soyadı3=Lee|soyadı4=Jungers}}</ref>


==Fosil buluntuları==
==Fosil buluntuları==

Sayfanın 11.51, 13 Haziran 2021 tarihindeki hâli

Homo floresiensis
Yaşadığı dönem aralığı: 0,19-0,05 myö
Rankolabreyan-Holosen 
Homo floresiensis kafatasının alçı modeli
Korunma durumu

Tükenmiş (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Primates
Alt takım: Haplorhini
İnfra takım: Simiiformes
Familya: Hominidae
Alt familya: Homininae
Oymak: Hominini
Cins: Homo
Tür: H. floresiensis
İkili adlandırma
Homo floresiensis
P. Brown, 2004
Yeşil alan günümüz Endonezyası ve sarı ile gösterilmiş kısım Homo floresiensis'in yaşadığı bölge

Homo floresiensis ya da Flores insanı(Resmi olmayan Hobbit ismi de kullanılır.[1]) henüz ayrıntıları çok iyi bilinmeyen ve Flores'de 50.000 yıl öncesine kadar yaşamış insan türüdür.[2] Bu forma ait ilk fosillerin 2003 yılında keşfedilmesi ve çok az olması nedeniyle bu insanlar hakkındaki bilgiler oldukça azdır. İlk aşamada bu insanların kretenizm hastalığına sahip olan bir homo sapiens alt türü olduğu düşünülse de[3] homo erectus'un küçülmüş bir versiyonu olduğu da ortaya atılmıştır. Yeni incelemeler ışığında homo floresiensis'lerin bir homo sapiens türü olmadığı ihtimali kuvvet kazansa bu insanların kendine has bir "tür" olduğu kanıtlanamamıştır.[4]

Homo floresiensis'in en belirgin özellikleri, yetişkin fosil örneklerinin boylarının ortalama 1 metre,ağırlıklarının ise 25 kg civarında olmasıdır. Bu küçük boyutları nedeniyle, J.R.R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi kitabından esinlenerek hobbit ismi verilmiştir. Ayrıca ateş yakabilecek düzeyde zeki olmaları, onları oldukça tartışmalı konuma getirmiştir.

Türün iskelet kalıntılarının yanı sıra arkeolojik kazılarında taş aletler de bulunmuştur.[1]

Sınıflandırma

Restorasyonu

Bu türün kalıntılarının, hastalıklı modern insanlar mı yoksa ayrı bir tür mü olduklarını belirlemek için yoğun araştırmalara konu olmuştur.

2007'de yayınlanan iki ortopedik çalışma, bilek kemiklerinin modern insanlarda çok şempanzeler ve Australopithecus'unkilere benzediğini bildirdi.[5]

2008 yılında, Güney Afrikalı paleoantropolog Lee Rogers Berger ve meslektaşları, Palau Takımadaları'ndaki en eski insan kalıntılarını tanımladılar ve H. floresiensis ile birkaç paralellik kaydettiler; H. floresiensis'in sözde tanısal özelliklerinin bir H. erectus popülasyonunun, adada cüceleşmesinin bir sonucu olduğunu öne sürdüler.[6]

Homo habilis, Homo erectus, Homo floresiensis ve Homo naledi'nin kafatası karşılaştırması

2009 yılında yapılan bir kladistik analiz, H. floresiensis'in modern insan soyundan çok erken bir tarihte, H. habilis'in 1,96-1,66 milyon yıl önce evriminden kısa bir süre önce veya kısa bir süre sonra ayrıldığı sonucuna varmıştır.[7] 2015 yılında yapılan bir Bayes analizi, Australopithecus sediba, Homo habilis ve ilkel H. erectus georgicus ile en büyük benzerliği bulmuştur ve bu, H. floresiensis'in atalarının Afrika'yı H. erectus'un ortaya çıkmasından önce terk ettiği ve hatta muhtemelen bunu yapan ilk homininler olduğu olasılığını yükseltmiştir.[8]

2016 yılında, H. floresiensis'in atası olduğu varsayılan homininlere ait fosil dişler ve kısmi bir çene keşfedildi.[9] Mata Menge'de (Flores), Liang Bua'dan yaklaşık 74 km (46 mil) uzaklıkta bulunan bu fosiller 700.000 yıl öncesine tarihlendi.[10]

2017 yılında yapılan bir araştırma, filogenetik analizle H. floresiensis'in Homo habilis'in kardeş bir taksonu olarak, Homo'nun erken ortaya çıkmış bir türü olduğu sonucuna varıyor.[11]

Fosil buluntuları

Kafatası

Homo floresiensis iskelet kalıntıları şimdi 60.000 ila 100.000 yıl öncesine tarihleniyor; iskelet kalıntılarının yanında ele geçen taş aletler, 50.000 ila 190.000 yıl öncesine ait arkeolojik bulgulardandı.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Zimmer, Carl (20 Haziran 2016). "Are Hobbits Real?". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 4 Nisan 2021. 
  2. ^ a b Sutikna, Thomas; Tocheri, Matthew; Morwood, Michael; Saptomo, E.; Jatmiko, -; Due, Rokus Awe; Wasisto, Sri; Westaway, Kira; Aubert, Maxime; Li, Bo; Zhao, J. (1 Ocak 2016). "Revised stratigraphy and chronology for Homo floresiensis at Liang Bua in Indonesia". Faculty of Science, Medicine and Health - Papers: part A: 366-369. doi:10.1038/nature17179. 
  3. ^ http://journals.royalsociety.org/content/jl77276376781n87[ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016. 
  5. ^ Tocheri, M.W.; Orr, CM; Larson, SG; Sutikna, T; Jatmiko; Saptomo, EW; Due, RA; Djubiantono, T ve diğerleri. (21 Eylül 2007). ""The Primitive Wrist of Homo floresiensis and Its Implications for Hominin Evolution"" (PDF). Science. doi:10.1126/science.1147143. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 
  6. ^ Berger, Lee R.; Churchill, Steven E.; De Klerk, Bonita; Quinn, Rhonda L. (2008-03-12). "Small-Bodied Humans from Palau, Micronesia". PLoS ONE. 3 (3). doi:10.1371/journal.pone.0001780. ISSN 1932-6203. PMC 2268239 $2. PMID 18347737. 
  7. ^ Argue, Debbie; et al. (July 2009). "Homo floresiensis: A cladistic analysis". Journal of Human Evolution. Online Only as of Aug 4, 09. (5): 623–639
  8. ^ Dembo, Mana; Matzke, Nicholas J.; Mooers, Arne Ø.; Collard, Mark (2015-08-07). "Bayesian analysis of a morphological supermatrix sheds light on controversial fossil hominin relationships". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 282 (1812). doi:10.1098/rspb.2015.0943. ISSN 0962-8452. PMC 4528516 $2. PMID 26202999. 
  9. ^ Callaway, Ewen (2016-06-01). "'Hobbit' relatives found after ten-year hunt". Nature (İngilizce). 534 (7606): 164–165. doi:10.1038/534164a. ISSN 1476-4687. 
  10. ^ Brumm, A.; van den Bergh, G. D.; Storey, M.; Kurniawan, I.; Alloway, B. V.; Setiawan, R.; Setiyabudi, E.; Grün, R.; Moore, M. W.; Yurnaldi, D.; Puspaningrum, M. R.; Wibowo, U. P.; Insani, H.; Sutisna, I.; Westgate, J. A.; Pearce, N. J. G.; Duval, M.; Meijer, H. J. M.; Aziz, F.; Sutikna, T.; van der Kaars, S.; Flude, S.; Morwood, M. J. (8 Haziran 2016). ""Age and context of the oldest known hominin fossils from Flores"" (PDF). Nature. s. 249-253. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021. 
  11. ^ Argue, Debbie; Groves, Colin P.; Lee, Michael S.Y.; Jungers, William L. (Haziran 2017). "The affinities of Homo floresiensis based on phylogenetic analyses of cranial, dental, and postcranial characters". Journal of Human Evolution. 107: 107-133. doi:10.1016/j.jhevol.2017.02.006. ISSN 0047-2484. 

Dış bağlantılar