İçeriğe atla

Propolis: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.781.605 değişiklik
Otorite kontrolü şablonu eklendi
Kubilay.irkan (mesaj | katkılar)
2 değişiklik
Sayfada birçok bilimsel tahrifata ve tüketiciyi yanlış yönlendirmeye sevk edecek ve sayfayı ilk editleyen kişinin ticari kimliği ve şirket sahibi vasfıyla haksız rekabete yol açan tanım, ifade ve yorumları bilimsel kaynaklar referans edilerek düzeltilmiştir.
Etiketler: potansiyel vandalizm Görsel Düzenleyici
17. satır: 17. satır:
Propolisin protein, karbonhidrat, lipid, vitamin-mineral içeriği oldukça düşüktür. Bu nedenle besinsel bir destek olarak düşünülmesi zordur. Propolisin faydalı biyolojik özellikleri daha çok [[Flavonoid|flavonoidler]] ve [[hidroksisinnamik asit]] türevleri gibi fenolik maddelere atfedilmektedir. Propoliste bulunan en önemli bileşik grubu olarak flavonoidler görülmektedir. Flavonoidler fotosentez yapan hücrelerde bulunurlar. Sekonder bitki metabolitleri olarak bulundukları için insanlar tarafından sentezlenemezler ve bu nedenle insan beslenmesi için önemlidirler.<ref>[https://www.nutraltherapy.com/propolis-nedir-faydalari-nelerdir-nasil-kullanilir/ Propolis nedir? Propolisin faydaları nelerdir? Propolis nasıl kullanılır?]</ref>
Propolisin protein, karbonhidrat, lipid, vitamin-mineral içeriği oldukça düşüktür. Bu nedenle besinsel bir destek olarak düşünülmesi zordur. Propolisin faydalı biyolojik özellikleri daha çok [[Flavonoid|flavonoidler]] ve [[hidroksisinnamik asit]] türevleri gibi fenolik maddelere atfedilmektedir. Propoliste bulunan en önemli bileşik grubu olarak flavonoidler görülmektedir. Flavonoidler fotosentez yapan hücrelerde bulunurlar. Sekonder bitki metabolitleri olarak bulundukları için insanlar tarafından sentezlenemezler ve bu nedenle insan beslenmesi için önemlidirler.<ref>[https://www.nutraltherapy.com/propolis-nedir-faydalari-nelerdir-nasil-kullanilir/ Propolis nedir? Propolisin faydaları nelerdir? Propolis nasıl kullanılır?]</ref>


== Propolis Özütlenmesinde Etanol ve Glikolün Değeri ==
== Propolisin Zararları ==
Propolis özütlerinde en az propolis kalitesi kadar çözücü cinsi de çok önemlidir. Çünkü propolis ile elde edilmeye çalışılan destek, çözücü ile olumsuz etkilenebilir.  
Propolis özütlerinde en az propolis kalitesi kadar çözücü cinsi de çok önemlidir. Çünkü propolis ile elde edilmeye çalışılan biyolojik değer ancak çözücünün performansına bağlıdır.


Günümüzde tüm dünyada propolisin; tek başına ya da karışımlarla hazırlanırken etanol ve alkol türevi çözücülerin kullanımı, en çok tercih edilen yöntemdir. Çünkü propolisin özütlenerek balmumundan tam anlamıyla ayrıştırılması ve biyolojik değer sağlayan sekonder bileşimlerin elde edilmesinde en verimli çözücü etanol ya da glikol vb. çözücüler olduğu literatürde sabittir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://link.springer.com/10.1007/s11694-019-00340-z|başlık=Effects of processing methods and extraction solvents on the chemical content and bioactive properties of propolis|tarih=2020-04-XX|sayı=2|dil=en|sayfalar=905–916|çalışma=Journal of Food Measurement and Characterization|cilt=14|ad=Nesrin|soyadı=Ecem Bayram|issn=2193-4126|doi=10.1007/s11694-019-00340-z|ad2=Yusuf Can|ad3=Sinan|ad4=Başak|soyadı2=Gerçek|soyadı3=Bayram|soyadı4=Toğar}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_abstract&pid=S0103-50532004000600026&lng=en&nrm=iso&tlng=en|başlık=Factors that influence the yield and composition of Brazilian propolis extracts|tarih=2004-12-XX|sayı=6|dil=en|sayfalar=964–970|çalışma=Journal of the Brazilian Chemical Society|cilt=15|ad=Ildenize B. S.|soyadı=Cunha|issn=0103-5053|doi=10.1590/S0103-50532004000600026|ad2=Alexandra C. H. F.|ad3=Fabio M.|ad4=Mario T.|ad5=Maria C.|ad6=Flavia T.|ad7=Giovanna S.|ad8=Patricia de O.|soyadı2=Sawaya|soyadı3=Caetano|soyadı4=Shimizu|soyadı5=Marcucci|soyadı6=Drezza|soyadı7=Povia|soyadı8=Carvalho}}</ref><ref>Shahzad et al
Kaliforniya Çocuk Hastanesi’nde yapılan ve dünyanın en prestijli bilimsel dergilerinden olan Journal of Pediatric Pharmacology‘de 2014 yılında yayımlanan çocuklar üzerine bir çalışmada; yüksek doz ve uzun periyotlarda [[propilen glikol]]'ün [[Merkezî sinir sistemi|merkezi sinir sistemi]] üzerinde toksik etki oluşturduğu, hiperozmalite (kan akıcılığının azalması), hemoliz (eritrosit parçalanması), kardiyak aritmi (kalp ritminin bozulması), nöbet, ajitasyonve kandaki [[laktik asit]] miktarının artmasına sebep olduğu bildirilmiştir.<ref>[https://www.jppt.org/doi/abs/10.5863/1551-6776-19.4.277 Terri Y. Lim, Robert L. Poole, and Natalie M. Pageler (''2014'') Propylene Glycol Toxicity in Children. The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics: October-December 2014, Vol. 19, No. 4, pp. 277-282.]</ref>


In vitro Antibacterial Activity of Hydroalcoholic Extract of Propolis
Connecticut Üniversitesi Tıp Fakültesi [[Nefroloji]] Bölümü tarafından 2007 yılında yayınlanan bir makalede ise, hiperozmalite (kan akıcılığının azalması), metbolik asidozis (kanın asitliğinin artması), akut böbrek hasarı ve sepsis (kan zehirlenmesi) benzeri sendrom oluşturduğu toksitenin giderilmesi ve propilen glikolün uzaklaştırılması için hemodiyaliz gerektiği ifade edilmiştir. 70&nbsp;kg bir insan için toksik dozun ise 0.16 g olduğu [[Dünya Sağlık Örgütü]] tarafından bildirilmiştir.<ref>[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1525-139X.2007.00280.x Recognition, treatment, and prevention of propylene glycol toxicity.]


against Pathogenic Bacteria. Pak. j. life soc. Sci. (2015), 13(3): 132‐136.E‐ISSN: 2221‐7630;P‐ISSN: 1727‐4915</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0896844617304308|başlık=Brazilian green propolis extracts obtained by conventional processes and by processes at high pressure with supercritical carbon dioxide, ethanol and water|tarih=2017-12-XX|dil=en|sayfalar=189–197|çalışma=The Journal of Supercritical Fluids|cilt=130|ad=Yaneth M.|soyadı=Monroy|doi=10.1016/j.supflu.2017.08.006|ad2=Rodney A.F.|ad3=Marili V.N.|ad4=Anderson S.|ad5=Beatriz S.|ad6=Fernando A.|soyadı2=Rodrigues|soyadı3=Rodrigues|soyadı4=Sant’Ana|soyadı5=Silva|soyadı6=Cabral}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0896844618300949|başlık=Fractionation of ethanolic and hydroalcoholic extracts of green propolis using supercritical carbon dioxide as an anti-solvent to obtain artepillin rich-extract|tarih=2018-08-XX|dil=en|sayfalar=167–173|çalışma=The Journal of Supercritical Fluids|cilt=138|ad=Yaneth M.|soyadı=Monroy|doi=10.1016/j.supflu.2018.04.016|ad2=Rodney A.F.|ad3=Marili V.N.|ad4=Fernando A.|soyadı2=Rodrigues|soyadı3=Rodrigues|soyadı4=Cabral}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.22088/cjim.11.1.62|başlık=The effect of aqueous and ethanolic extract of Iranian propolis on Candida Albicans isolated from the mouth of patients with colorectal malignancy undergone chemotherapy: An in-vitro study|tarih=2020-01-XX|sayı=1|çalışma=Caspian Journal of Internal Medicine|cilt=11|ad=Fatemeh|soyadı=Sayyadi|doi=10.22088/cjim.11.1.62|ad2=Saeed|ad3=Ali Akbar|ad4=Dariush|ad5=Atena|ad6=Mina|soyadı2=Mahdavi|soyadı3=Moghadmnia|soyadı4=Moslemi|soyadı5=Shirzad|soyadı6=Motallebnejad}}</ref>
[https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1525-139X.2007.00280.x Zar T1, Graeber C, Perazella MA.]</ref>


Son yıllarda yapılan çalışmaların diğer bir konusu ise doğal çözücülerin kullanımıyla yüksek biyoaktiviteye sahip propolis elde edilmesidir. Ne yazık ki; bu araştırmaların sonucuna göre, su ve zeytinyağı gibi çözücüler kullanılarak elde edilen propolis özütlerinde yeterince faydalı bileşim elde edilemediği tespit edilmiştir. Su ve zeytinyağı gibi çözücülere maruz kalan propolisten de yeterince antioksidan etki sağlanamadığı literatürde belirtilmiştir. Diğer yandan propolisin zeytinyağı vb. bitkisel yağlarla özütlenme sonucu ortaya çıkan analiz sonuçları çelişkilidir. Bu ürünlerin analizinde antioksidan etkinin propolisden mi yoksa zeytin yağı içeriğinde yer alan oleuropeinden mi kaynaklandığı bilimsel otoriteleri şüpheye düşürmüş ve kafa karıştırıcı olarak nitelendirilmiştir. Piyasa propolis ürün numuneleri üzerinde yapılan analiz sonuçlarına göre yine su ve zeytinyağı vb. çözücülere kıyasla etanol ve glikol içeren propolis özütlerinin hem fenolik-flavonoid bileşim hem de antioksidan kapasite değerlerinin oldukça yüksek olduğu rapor edilmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dergipark.org.tr/doi/10.31467/uluaricilik.568302|başlık=TİCARİ PROPOLİS EKSTRAKTLARININ KALİTE PARAMETRELERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI|tarih=2019-05-29|sayfalar=43–49|çalışma=Uludağ Arıcılık Dergisi|ad=Merve|soyadı=Keski̇N|issn=1303-0248|doi=10.31467/uluaricilik.568302}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1270739|başlık=Comparative Study of Some Commercial Propolis Extract with New Prepared Ethanolic Propolis Extract|tarih=2020-12-31|sayı=2|dil=en|sayfalar=24–27|çalışma=Bee Studies- Apiculture Research Institute|cilt=12|ad=Yakup|soyadı=Kara|issn=2757-5438|doi=10.51458/BSTD.2021.5|ad2=Zehra|ad3=Sevgi|soyadı2=Can|soyadı3=Kolaylı}}</ref>
Yeni doğanlar, epilepsi, böbrek ve karaciğer yetmezliği olanlar ile yanık hastaları propilen glikol içeren ürünlerden en fazla etkilenen gruplardır. Propilen glikol seviyesinin laboratuvarda izlenmesi, ozmolarite, laktat piruvat, bikarbonat, keratin ve anyon açıklığı doktorları propilen glikol zehirlenmesi teşhisini koymaya yardımcı olmaktadır. Yetişkinlerde propilen glikol zehirlenmesi üzerine çok sayıda araştırma bulunmaktadır.
{| class="wikitable"
| rowspan="2" |MARKA
| rowspan="2" |İÇERİK
|Kuru Madde
|Total Fenolik Madde
|Total Flavonoid Madde
|Antioksidan Kapasite
|-
|(%)
|(mg Gallic Acid/ml Sample)
|(mg Catechin/ml Sample)
|(mg Trolox/ml Sample)
|-
|TR1
|Propolis (25%), Zeytinyağı (75%)
|1,7
|9,8
|8,2
|23,7
|-
|TR2
|Su, Propolis (20%)
|10,3
|25,6
|5
|49,6
|-
|TR3
|Su, Organic Propolis (33%)
|0,9
|0,7
|0,5
|3,2
|-
|TR4
|Su, Organic propolis (5%)
|0,4
|2,5
|1,8
|4,7
|-
|TR5
|Distile Su, Propolis (3-3000 mg)
|2,1
|5,2
|4,3
|11,6
|-
|TR6
|Glikol;Propolis (10%)
|13,8
|63,9
|42,1
|150,2
|-
|TR7
|Etanol; Propolis (20%)
|23,2
|78,3
|88,5
|222,2
|}
Glikol, etanol / etil alkol yaygın olarak sağlık ve gıda ürünlerde kullanılmaktadır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve dünya genelindeki diğer gıda güvenliği düzenleyicileri etanol ve propilen glikolün ilaçlar, gıdalar ve içeceklerde kullanımını onaylarken bu yardımcı maddelerin güvenli olduğunu ifade etmektedirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.2165/00128415-201214050-00018|başlık=The European Medicines Agency (EMA) CHMP has published a position paper on medication errors|tarih=2012-06|sayı=1405|sayfalar=5|çalışma=Reactions Weekly|cilt=&NA;|soyadı=&NA;|issn=0114-9954|doi=10.2165/00128415-201214050-00018}}</ref> Dünya Sağlık Örgütü (WHO), gıda maddesi olarak maksimum 25 mg / kg / gün (75 kg'lık bir erkek için 1,8 gr / gün) propilen glikol tüketilmesini önermektedir.


'''Propilen Glikol’ün ilaç dışı kullanım yerleri;'''
Glikol, etanol / etil alkolün ise özellikle çocuk grubunda kullanımı tavsiye edilmemektedir.
{| class="wikitable"

|''Salata sosu''
Bu nedenle günümüzde tüm dünyada propolis tek başına ya da karışımlarla hazırlanırken alkolik çözücülerin kullanımından kaçınılması tavsiye edilmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar doğal çözücülerin kullanımıyla yüksek biyoaktiviteye sahip propolis elde etmeye yöneliktir. Su ile yapılan ekstrakların aktivitesi düşük olsa da metabolizmaya zararlı etkisi yoktur. Zeytinyağı ise tek başına bile tüketilmesi tavsiye edilebilirken propoliste yağda çözünebilir değerli fenolik madelerin bulunması bu iki değerli ürünün bir araya getirilmesini sağlamaktadır. Nitekim son yıllarda zeytinyağında bulunan oleuropein ile propoliste bulunan yağda çözünebilen kafeik asit fenetil ester (CAPE) [[bağışıklık sistemi]]<nowiki/>nin korunması ve güçlendirilmesinde hedef gösterilen önemli moleküllerdir.
|''Alkolsüz içecekler''
|-
|''Sıvı suni aroma maddeleri''
|''Hazır Çorbalar''
|-
|''Dondurma''
|''Pudingler ve tatlılar''
|-
|''Yapay tatlandırıcı''
|''Kozmetik: bulanıklık, ruj, göz kapakları ve göz farı''
|-
|''Diş macunu''
|''Bebek bakım: ıslak mendil ve antiseptikler''
|-
|''Cilt bakım ürünleri: kremler, losyonlar ve yağlar''
|''Parfümler: Parfümler ve kolonyalar''
|-
|''Deodorantlar / terleyiciler: rulo ve çubuklar''
|''şampuan, saç kremi, stil / boyama maddeleri''
|-
|''İlk yardım: temizleyiciler ve dezenfektanlar''
|''Tıraş ürünleri: kremler, köpükler, jeller, tıraş losyonları''
|}
Propilen glikol oral(ağızdan) alımı parenteral (intravenöz yada bolus infüzyon(damar yoluyla)kullanıma kıyasla oldukça güvenlidir. Yetişkinlerde propilen glikol zehirlenmesi üzerine birkaç vaka raporu da damar içi verilen ilaçlarla beraber propilen glikole maruziyetten kaynaklanmaktadır. Propilen Glikol; lorazepam, etomidat, fenitoin, diazepam, digoksin, hidralazin, esmolol, klordiazepoksit, multivitaminler, nitrogliserin, pentobarbital sodyum, fenobarbital sodyum ve trimetoprim-sulfametoksazol gibi ilaçların IV uygulaması için yardımcı madde olarak kullanılmaktadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.reprotox.2004.01.004|başlık=NTP-CERHR Expert Panel report on the reproductive and developmental toxicity of propylene glycol|tarih=2004-06|sayı=4|sayfalar=533–579|çalışma=Reproductive Toxicology|cilt=18|issn=0890-6238|doi=10.1016/j.reprotox.2004.01.004}}</ref> Güvenli olarak kabul edilen propilen glikol, kısa sürede verilen büyük intravenöz dozlar veya infüzyon yolu ile verilmesi halinde toksik olabilir. Bu vaka raporlarında fenitoin, lorazepam ve fenobarbital, diazepam gibi ilaçların intavenöz yüksek doz içeren propilen glikol maruziyeti söz konusudur. <ref>Zar T, Graeber C, Perazella MA. Recognition, treatment, and prevention of propylene glycol toxicity. Semin Dial. 2007 May-Jun;20(3):217-9. doi: 10.1111/j.1525-139X.2007.00280.x. PMID: 17555487.</ref> Çocuklarda yine bu tür ilaçlarla beraber yüksek doz ve damar içi uygulama nedeniyle çok nadir raporlar bildirilmiştir. Çocuklara dair bu bildirimlerin hiçbirisinde oral veya ağızdan propilen glikol kullanım örneği yoktur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.5863/1551-6776-19.4.277|başlık=Propylene Glycol Toxicity in Children|tarih=2014-10-01|sayı=4|sayfalar=277–282|çalışma=The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics|cilt=19|ad=Terri Y.|soyadı=Lim|issn=1551-6776|pmc=PMC4341412|pmid=25762872|doi=10.5863/1551-6776-19.4.277|ad2=Robert L.|ad3=Natalie M.|soyadı2=Poole|soyadı3=Pageler}}</ref> Propilen Glikol toksisitesine karşı en iyi önlem; intravenöz(Damar içi) uygulamadaki infüzyona tabi tutulan propilen glikol miktarını sınırlanarak önlenebilir (Lorazepam, Fenobarbital vb.).Bu oluşan toksisite bildirimlerinde; propilen glikol haricinde, lorazepam,fenitoin ve fenobarbital gibi ilaçların kendi toksik etkileride göz ardı edilmemelidir.


== Tıbbi Kullanımı ==
== Tıbbi Kullanımı ==

Sayfanın 14.50, 22 Nisan 2021 tarihindeki hâli

Propolis

Propolis (Yunanca: προπόλις "şehir için") bitkiler tarafından üretilen onları hem soğuktan hem de mikroorganizma saldırısından koruyan reçineli bileşiğin, bal arıları tarafından toplandıktan sonra transforme edilmesinden dolayı güçlü ve yapışkan bir özellik kazanmış su geçirmez, antimikrobiyal ve ısı yalıtan özellikteki özüdür.

Propolis, Apis mellifera L. olarak adlandırılan bal arısı türünün mandibulaları yardımıyla toplanarak mum ve tükürükle karıştırılıp pelet haline getirilir ve kovana taşınır. Burada bal arıları kolonisinin hastalıklardan korunması, kovan duvarları ve petek gözlerinin kaplanarak hijyenik bir yaşama ortamı sağlanması, kovan içerisinde ölen canlıların kokuşmasının önlenmesi için kaplanması ve kovan giriş deliğinin küçültülmesi gibi birçok amaçla kullanılmaktadır.

Giriş

Tarihi

Mısırlılar ölülerini mumyalarken, Yunan ve Romalı doktorlar antiseptik ve yara iyileştirici olarak propolis kullanmışlardır.[kaynak belirtilmeli] İnkalar propolisi antipiretik bir ilaç olarak önerirken 17. yüzyılda Londra farmakopesinde propolis, resmi bir ilaç olarak listelenmiştir.[kaynak belirtilmeli] Propolisin saf ya da başka doğal ürünlerle kombine bir şekilde kozmetik ve sağlık ürünlerinde kullanımı günümüze kadar devam etmiştir. Araştırmacılar son yıllarda daha çok propolisin kimyasal bileşimi ve biyolojik özellikleri ile ilgilenmişlerdir. [kaynak belirtilmeli]

Özellikleri

Rengi yeşilden kırmızı ve kahverengiye kadar değişebilen propolis, kendine özgü bir kokuya sahiptir. Soğukta kırılgan ve sert, sıcakta ise yapışkandır. Yapışkan özelliği nedeniyle ciltteki yağ ve proteinlerle etkileşime girer. Genel olarak doğal yapısında %30 mum, %50 reçine ve bitkisel balsam, %10 esansiyel ve aromatik yağlar, %5 polen ve diğer maddeler vardır. Propoliste 300'den fazla komponent tanımlanmıştır ve kompozisyonu bitki kaynağı ve lokal floraya göre değişiklik göstermektedir. Bununla birlikte Avrupa kavak propolisi, Brezilya yeşil ve kırmızı propolisleri gibi bazı propolis tiplerinin kimyasal yapısı iyi aydınlatılmış ve standardizasyonu sağlanmıştır.

Propolisin Kimyasal Yapısı

Propolisin kimyasal yapısının aydınlatılmasında çok sayıda kromatografik alet kullanılmıştır. Bu yapı genellikle propolisin toplandığı bitki kaynağına göre değiştiğinden farklılık gösterebilmektedir. Yapılan araştırmalarda özellikle karasal iklim bölgelerinde Göknar, Akçaağaç, Kızılağaç, Huş, Kestane, Okaliptüs, Fındık, Çam, Kavak, Meşe, Erik, Söğüt, Ihlamur ve Karaağaç propolisin botanik kaynakları olarak gösterilmektedir. Türkiye’de üretilen propolisin kimyasal yapısının aydınlatılmaya çalışıldığı bir çalışmada toplanan propolis örneklerinin GC-MS ile kimyasal analizi yapılmış, örneklerde 24 farklı bileşik tespit edilmiştir.[1]

Kovandan toplanarak topak heline getirilmiş propolis.

Propolisin Besin Değerleri

Propolisin protein, karbonhidrat, lipid, vitamin-mineral içeriği oldukça düşüktür. Bu nedenle besinsel bir destek olarak düşünülmesi zordur. Propolisin faydalı biyolojik özellikleri daha çok flavonoidler ve hidroksisinnamik asit türevleri gibi fenolik maddelere atfedilmektedir. Propoliste bulunan en önemli bileşik grubu olarak flavonoidler görülmektedir. Flavonoidler fotosentez yapan hücrelerde bulunurlar. Sekonder bitki metabolitleri olarak bulundukları için insanlar tarafından sentezlenemezler ve bu nedenle insan beslenmesi için önemlidirler.[2]

Propolis Özütlenmesinde Etanol ve Glikolün Değeri

Propolis özütlerinde en az propolis kalitesi kadar çözücü cinsi de çok önemlidir. Çünkü propolis ile elde edilmeye çalışılan biyolojik değer ancak çözücünün performansına bağlıdır.

Günümüzde tüm dünyada propolisin; tek başına ya da karışımlarla hazırlanırken etanol ve alkol türevi çözücülerin kullanımı, en çok tercih edilen yöntemdir. Çünkü propolisin özütlenerek balmumundan tam anlamıyla ayrıştırılması ve biyolojik değer sağlayan sekonder bileşimlerin elde edilmesinde en verimli çözücü etanol ya da glikol vb. çözücüler olduğu literatürde sabittir.[3][4][5][6][7][8]

Son yıllarda yapılan çalışmaların diğer bir konusu ise doğal çözücülerin kullanımıyla yüksek biyoaktiviteye sahip propolis elde edilmesidir. Ne yazık ki; bu araştırmaların sonucuna göre, su ve zeytinyağı gibi çözücüler kullanılarak elde edilen propolis özütlerinde yeterince faydalı bileşim elde edilemediği tespit edilmiştir. Su ve zeytinyağı gibi çözücülere maruz kalan propolisten de yeterince antioksidan etki sağlanamadığı literatürde belirtilmiştir. Diğer yandan propolisin zeytinyağı vb. bitkisel yağlarla özütlenme sonucu ortaya çıkan analiz sonuçları çelişkilidir. Bu ürünlerin analizinde antioksidan etkinin propolisden mi yoksa zeytin yağı içeriğinde yer alan oleuropeinden mi kaynaklandığı bilimsel otoriteleri şüpheye düşürmüş ve kafa karıştırıcı olarak nitelendirilmiştir. Piyasa propolis ürün numuneleri üzerinde yapılan analiz sonuçlarına göre yine su ve zeytinyağı vb. çözücülere kıyasla etanol ve glikol içeren propolis özütlerinin hem fenolik-flavonoid bileşim hem de antioksidan kapasite değerlerinin oldukça yüksek olduğu rapor edilmiştir.[9][10]

MARKA İÇERİK Kuru Madde Total Fenolik Madde Total Flavonoid Madde Antioksidan Kapasite
(%) (mg Gallic Acid/ml Sample) (mg Catechin/ml Sample) (mg Trolox/ml Sample)
TR1 Propolis (25%), Zeytinyağı (75%) 1,7 9,8 8,2 23,7
TR2 Su, Propolis (20%) 10,3 25,6 5 49,6
TR3 Su, Organic Propolis (33%) 0,9 0,7 0,5 3,2
TR4 Su, Organic propolis (5%) 0,4 2,5 1,8 4,7
TR5 Distile Su, Propolis (3-3000 mg) 2,1 5,2 4,3 11,6
TR6 Glikol;Propolis (10%) 13,8 63,9 42,1 150,2
TR7 Etanol; Propolis (20%) 23,2 78,3 88,5 222,2

Glikol, etanol / etil alkol yaygın olarak sağlık ve gıda ürünlerde kullanılmaktadır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve dünya genelindeki diğer gıda güvenliği düzenleyicileri etanol ve propilen glikolün ilaçlar, gıdalar ve içeceklerde kullanımını onaylarken bu yardımcı maddelerin güvenli olduğunu ifade etmektedirler.[11] Dünya Sağlık Örgütü (WHO), gıda maddesi olarak maksimum 25 mg / kg / gün (75 kg'lık bir erkek için 1,8 gr / gün) propilen glikol tüketilmesini önermektedir.

Propilen Glikol’ün ilaç dışı kullanım yerleri;

Salata sosu Alkolsüz içecekler
Sıvı suni aroma maddeleri Hazır Çorbalar
Dondurma Pudingler ve tatlılar
Yapay tatlandırıcı Kozmetik: bulanıklık, ruj, göz kapakları ve göz farı
Diş macunu Bebek bakım: ıslak mendil ve antiseptikler
Cilt bakım ürünleri: kremler, losyonlar ve yağlar Parfümler: Parfümler ve kolonyalar
Deodorantlar / terleyiciler: rulo ve çubuklar şampuan, saç kremi, stil / boyama maddeleri
İlk yardım: temizleyiciler ve dezenfektanlar Tıraş ürünleri: kremler, köpükler, jeller, tıraş losyonları

Propilen glikol oral(ağızdan) alımı parenteral (intravenöz yada bolus infüzyon(damar yoluyla)kullanıma kıyasla oldukça güvenlidir. Yetişkinlerde propilen glikol zehirlenmesi üzerine birkaç vaka raporu da damar içi verilen ilaçlarla beraber propilen glikole maruziyetten kaynaklanmaktadır. Propilen Glikol; lorazepam, etomidat, fenitoin, diazepam, digoksin, hidralazin, esmolol, klordiazepoksit, multivitaminler, nitrogliserin, pentobarbital sodyum, fenobarbital sodyum ve trimetoprim-sulfametoksazol gibi ilaçların IV uygulaması için yardımcı madde olarak kullanılmaktadır.[12] Güvenli olarak kabul edilen propilen glikol, kısa sürede verilen büyük intravenöz dozlar veya infüzyon yolu ile verilmesi halinde toksik olabilir. Bu vaka raporlarında fenitoin, lorazepam ve fenobarbital, diazepam gibi ilaçların intavenöz yüksek doz içeren propilen glikol maruziyeti söz konusudur. [13] Çocuklarda yine bu tür ilaçlarla beraber yüksek doz ve damar içi uygulama nedeniyle çok nadir raporlar bildirilmiştir. Çocuklara dair bu bildirimlerin hiçbirisinde oral veya ağızdan propilen glikol kullanım örneği yoktur.[14] Propilen Glikol toksisitesine karşı en iyi önlem; intravenöz(Damar içi) uygulamadaki infüzyona tabi tutulan propilen glikol miktarını sınırlanarak önlenebilir (Lorazepam, Fenobarbital vb.).Bu oluşan toksisite bildirimlerinde; propilen glikol haricinde, lorazepam,fenitoin ve fenobarbital gibi ilaçların kendi toksik etkileride göz ardı edilmemelidir.

Tıbbi Kullanımı

Amerikan Sağlık Enstitüsü propolisi soğuk algınlığı, genital herpes ve ağız/çene cerrahisi sonrasında oluşan ağrılarda "muhtemelen etkili" grubunda sınıflamaktadır.[15] Propolis öksürük ve boğaz iritasyonunda da kullanılmaktadır. Türk bilim insanı Sibel Silici ve Semiramis Kutluca'nın yapmış olduğu araştırmada Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa ve Candida albicans üzerinde antibakteriyel etkisi ispatlanmıştır.[16]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Propolis Hakkında Bilimsel Bilgiler, Prof. Dr. Sibel Silici
  2. ^ Propolis nedir? Propolisin faydaları nelerdir? Propolis nasıl kullanılır?
  3. ^ Ecem Bayram, Nesrin; Gerçek, Yusuf Can; Bayram, Sinan; Toğar, Başak (2020-04-XX). "Effects of processing methods and extraction solvents on the chemical content and bioactive properties of propolis". Journal of Food Measurement and Characterization (İngilizce). 14 (2): 905–916. doi:10.1007/s11694-019-00340-z. ISSN 2193-4126.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  4. ^ Cunha, Ildenize B. S.; Sawaya, Alexandra C. H. F.; Caetano, Fabio M.; Shimizu, Mario T.; Marcucci, Maria C.; Drezza, Flavia T.; Povia, Giovanna S.; Carvalho, Patricia de O. (2004-12-XX). "Factors that influence the yield and composition of Brazilian propolis extracts". Journal of the Brazilian Chemical Society (İngilizce). 15 (6): 964–970. doi:10.1590/S0103-50532004000600026. ISSN 0103-5053.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  5. ^ Shahzad et al In vitro Antibacterial Activity of Hydroalcoholic Extract of Propolis against Pathogenic Bacteria. Pak. j. life soc. Sci. (2015), 13(3): 132‐136.E‐ISSN: 2221‐7630;P‐ISSN: 1727‐4915
  6. ^ Monroy, Yaneth M.; Rodrigues, Rodney A.F.; Rodrigues, Marili V.N.; Sant’Ana, Anderson S.; Silva, Beatriz S.; Cabral, Fernando A. (2017-12-XX). "Brazilian green propolis extracts obtained by conventional processes and by processes at high pressure with supercritical carbon dioxide, ethanol and water". The Journal of Supercritical Fluids (İngilizce). 130: 189–197. doi:10.1016/j.supflu.2017.08.006.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  7. ^ Monroy, Yaneth M.; Rodrigues, Rodney A.F.; Rodrigues, Marili V.N.; Cabral, Fernando A. (2018-08-XX). "Fractionation of ethanolic and hydroalcoholic extracts of green propolis using supercritical carbon dioxide as an anti-solvent to obtain artepillin rich-extract". The Journal of Supercritical Fluids (İngilizce). 138: 167–173. doi:10.1016/j.supflu.2018.04.016.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  8. ^ Sayyadi, Fatemeh; Mahdavi, Saeed; Moghadmnia, Ali Akbar; Moslemi, Dariush; Shirzad, Atena; Motallebnejad, Mina (2020-01-XX). "The effect of aqueous and ethanolic extract of Iranian propolis on Candida Albicans isolated from the mouth of patients with colorectal malignancy undergone chemotherapy: An in-vitro study". Caspian Journal of Internal Medicine. 11 (1). doi:10.22088/cjim.11.1.62.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  9. ^ Keski̇N, Merve (2019-05-29). "TİCARİ PROPOLİS EKSTRAKTLARININ KALİTE PARAMETRELERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI". Uludağ Arıcılık Dergisi: 43–49. doi:10.31467/uluaricilik.568302. ISSN 1303-0248. 
  10. ^ Kara, Yakup; Can, Zehra; Kolaylı, Sevgi (2020-12-31). "Comparative Study of Some Commercial Propolis Extract with New Prepared Ethanolic Propolis Extract". Bee Studies- Apiculture Research Institute (İngilizce). 12 (2): 24–27. doi:10.51458/BSTD.2021.5. ISSN 2757-5438. 
  11. ^ &NA; (2012-06). "The European Medicines Agency (EMA) CHMP has published a position paper on medication errors". Reactions Weekly. &NA; (1405): 5. doi:10.2165/00128415-201214050-00018. ISSN 0114-9954.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  12. ^ "NTP-CERHR Expert Panel report on the reproductive and developmental toxicity of propylene glycol". Reproductive Toxicology. 18 (4): 533–579. 2004-06. doi:10.1016/j.reprotox.2004.01.004. ISSN 0890-6238.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  13. ^ Zar T, Graeber C, Perazella MA. Recognition, treatment, and prevention of propylene glycol toxicity. Semin Dial. 2007 May-Jun;20(3):217-9. doi: 10.1111/j.1525-139X.2007.00280.x. PMID: 17555487.
  14. ^ Lim, Terri Y.; Poole, Robert L.; Pageler, Natalie M. (2014-10-01). "Propylene Glycol Toxicity in Children". The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics. 19 (4): 277–282. doi:10.5863/1551-6776-19.4.277. ISSN 1551-6776. PMC 4341412 $2. PMID 25762872. 
  15. ^ Example of Cough Drops: Casa de Apicultor C. 38 No. 220 B x 49 y 51 Col San Juan. C.P. 97780 Valladolid. Yucatan, Mexico
  16. ^ Chemical composition and antibacterial activity of propolis collected by three different races of honeybees in the same region
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Propolis&oldid=25343344" sayfasından alınmıştır