Kıllı yengeç: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →top: düzeltme |
mutfak kullanımı yazıldı |
||
| 18. satır: | 18. satır: | ||
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Eriocheir sinensis}} |
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Eriocheir sinensis}} |
||
}} |
}} |
||
'''Kıllı yengeç''' (''Eriocheir sinensis''), [[varunidae]] familyasına ait eldivene benzeyen tüylü pençelere sahip orta büyüklükte bir [[yuva]] [[yengeç|yengec]]i türüdür. Kuzeyde [[Kore]]'den güneyde [[Fujian]] eyaletine kadar [[Doğu Asya]]'nın nehir ve deniz kıyılarının yerlisidir. Ayrıca [[istilacı türler|istilacı]] bir tür olarak kabul edildiği [[Avrupa]] ve [[Kuzey Amerika]]'ya da getirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.wsg.washington.edu/mas/ecohealth/invasive_crabs/mitten_crab.html | başlık = Chinese mitten crab | tarih = 29 Mart 2000 | yayımcı = The Washington Sea Grant Program | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150119193128/http://wsg.washington.edu/mas/ecohealth/invasive_crabs/mitten_crab.html | arşivtarihi = 19 Ocak 2015 | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | ölüurl = evet }}</ref><ref Name=issg.org>{{Web kaynağı | url = http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=38&fr=1&sts= | başlık = Ecology of ''Eriocheir sinensis'' | yazar = Stephen Gollasch | tarih = 3 Mart 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160313091158/http://issg.org/database/species/ecology.asp?fr=1&si=38&sts= | arşivtarihi = 13 Mart 2016 | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | ölüurl = hayır }}</ref> |
'''Kıllı yengeç''' (''Eriocheir sinensis''), [[varunidae]] familyasına ait eldivene benzeyen tüylü pençelere sahip orta büyüklükte bir [[yuva]] [[yengeç|yengec]]<nowiki/>i türüdür. Kuzeyde [[Kore]]'den güneyde [[Fujian]] eyaletine kadar [[Doğu Asya]]'nın nehir ve deniz kıyılarının yerlisidir. Ayrıca [[istilacı türler|istilacı]] bir tür olarak kabul edildiği [[Avrupa]] ve [[Kuzey Amerika]]'ya da getirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.wsg.washington.edu/mas/ecohealth/invasive_crabs/mitten_crab.html | başlık = Chinese mitten crab | tarih = 29 Mart 2000 | yayımcı = The Washington Sea Grant Program | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150119193128/http://wsg.washington.edu/mas/ecohealth/invasive_crabs/mitten_crab.html | arşivtarihi = 19 Ocak 2015 | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | ölüurl = evet }}</ref><ref Name=issg.org>{{Web kaynağı | url = http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=38&fr=1&sts= | başlık = Ecology of ''Eriocheir sinensis'' | yazar = Stephen Gollasch | tarih = 3 Mart 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160313091158/http://issg.org/database/species/ecology.asp?fr=1&si=38&sts= | arşivtarihi = 13 Mart 2016 | erişimtarihi = 14 Ocak 2019 | ölüurl = hayır }}</ref> |
||
== Mutfak == |
|||
[[Dosya:Gekochte Wollhandkrabben.jpg|thumb|Tüylü yengeç, [[Şanghay mutfağı]] nın önemli bir parçasıdır]] |
|||
Yengeç, [[Şanghay mutfağı]] ve Doğu Çin'de sonbaharda bir lezzettir. Dokuzuncu ayda ve erkeklerde onuncu ayda olgunlaşan dişi yengeç yumurtası için ödüllendirilir.<ref>{{cite news|last=Dunlop|first=Fuchsia|title=The Chinese delicacy of hairy crabs|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-20701058|access-date=15 December 2012|newspaper=BBC News Magazine|date=15 December 2012}}</ref> Yengeç etinin [[geleneksel Çin tıbbı|TCM]] uygulayıcıları tarafından vücut üzerinde bir "soğuma" ([[Yin ve yang|Yin ve yang]]) etkisine inanılır. |
|||
Çinliler yüzlerce [[yuan (para birimi)|yuen]] 'i sadece [[Yangcheng Gölü]] nden gelen küçük bir yengeci tatmak için harcarlar.<ref>{{cite news |publisher=[[Seeking Alpha]] |url=http://seekingalpha.com/article/237291-record-hairy-crab-prices-point-to-China-s-continued-strong-economic-growth-next-year |author=Keith Fitz-Gerald |title=Record hairy crab prices point to China's continued strong economic growth next year |date=November 17, 2010 |access-date=August 31, 2011}}</ref> Yangcheng yengeçlerinin çoğu [[Şanghay]], [[Hong Kong]] ve yüksek kârlı dış pazarlara ihraç edilir. Yengecin Batı'ya yayılmasına yanıt veren işadamları yengeci Çin pazarı için yeni bir yengeç kaynağı olarak görmeye başladı. Önerilen bir şema, yerel safkan stokları yenilemek için Avrupa'da istenmeyip zararlı görülen yengeçleri Avrupa'dan ithal etmeyi içerir. |
|||
Tek parmaklı eldiven yengeçleri kirli sular da dahil olmak üzere oldukça değiştirilmiş sucul habitatlarda olağanüstü bir hayatta kalma yeteneği sergilediler.<ref name=issg.org/> Bazı balıklar gibi [[Cıva (element)|cıva]], [[kadmiyum]] gibi ağır metalleri kolayca tolere edebilir ve alabilirler. Bu nedenle eğer bir gıda olarak kullanılıyorsa hasat sonrası türlerin yetiştirilmesi uygun bir yönetim gerektirir.<ref name=mbcmc>{{cite journal |author1=Clifford A. Hui |author2=Deborah Rudnick |author3=Erin Williams | title = Mercury burdens in Chinese mitten crabs (''Eriocheir sinensis'') in three tributaries of southern San Francisco Bay, California, USA | journal = [[Environmental Pollution (journal)|Environmental Pollution]] | volume = 133 | issue = 3 | pages = 481–487 | year = 2005 | doi = 10.1016/j.envpol.2004.06.019 | pmid = 15519723}}</ref><ref name=uctip>{{cite journal |author1=F. Silvestre |author2=G. Trausch |author3=A. Péqueux |author4=P. Devos | title = Uptake of cadmium through isolated perfused gills of the Chinese mitten crab, ''Eriocheir sinensis'' | journal = Comparative Biochemistry and Physiology - Part A: Molecular & Integrative Physiology | volume = 137 | issue = 1 | pages = 189–196 | year = 2004 | doi = 10.1016/S1095-6433(03)00290-3 | pmid = 14720604}}</ref> [Yangtze]] deki türlerin aşırı avlanmasından dolayı yengeç popülasyonunun ve kökeninin etkilenebileceği konusunda endişeler ortaya çıkmştır. |
|||
Son zamanlarda Çinli bir işadamı bu tür yengeçleri metrolarda satmak için otomat makinelerini tanıttı.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=5Mwv90m3N2Y Associated Press Video]</ref> The crabs are stored at {{convert|5|C|F}}, which induces a sleep-like state.<ref>Gizmodo [https://gizmodo.com/5670648/this-vending-machine-sells-live-crabs "Vending Machine Sells Live Crabs"]</ref> |
|||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
Sayfanın 10.55, 2 Şubat 2021 tarihindeki hâli
| Kıllı yengeç | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Eriocheir sinensis
H. Milne-Edwards, 1853 |
Kıllı yengeç (Eriocheir sinensis), varunidae familyasına ait eldivene benzeyen tüylü pençelere sahip orta büyüklükte bir yuva yengeci türüdür. Kuzeyde Kore'den güneyde Fujian eyaletine kadar Doğu Asya'nın nehir ve deniz kıyılarının yerlisidir. Ayrıca istilacı bir tür olarak kabul edildiği Avrupa ve Kuzey Amerika'ya da getirilmiştir.[1][2]
Mutfak
Yengeç, Şanghay mutfağı ve Doğu Çin'de sonbaharda bir lezzettir. Dokuzuncu ayda ve erkeklerde onuncu ayda olgunlaşan dişi yengeç yumurtası için ödüllendirilir.[3] Yengeç etinin TCM uygulayıcıları tarafından vücut üzerinde bir "soğuma" (Yin ve yang) etkisine inanılır.
Çinliler yüzlerce yuen 'i sadece Yangcheng Gölü nden gelen küçük bir yengeci tatmak için harcarlar.[4] Yangcheng yengeçlerinin çoğu Şanghay, Hong Kong ve yüksek kârlı dış pazarlara ihraç edilir. Yengecin Batı'ya yayılmasına yanıt veren işadamları yengeci Çin pazarı için yeni bir yengeç kaynağı olarak görmeye başladı. Önerilen bir şema, yerel safkan stokları yenilemek için Avrupa'da istenmeyip zararlı görülen yengeçleri Avrupa'dan ithal etmeyi içerir.
Tek parmaklı eldiven yengeçleri kirli sular da dahil olmak üzere oldukça değiştirilmiş sucul habitatlarda olağanüstü bir hayatta kalma yeteneği sergilediler.[2] Bazı balıklar gibi cıva, kadmiyum gibi ağır metalleri kolayca tolere edebilir ve alabilirler. Bu nedenle eğer bir gıda olarak kullanılıyorsa hasat sonrası türlerin yetiştirilmesi uygun bir yönetim gerektirir.[5][6] [Yangtze]] deki türlerin aşırı avlanmasından dolayı yengeç popülasyonunun ve kökeninin etkilenebileceği konusunda endişeler ortaya çıkmştır.
Son zamanlarda Çinli bir işadamı bu tür yengeçleri metrolarda satmak için otomat makinelerini tanıttı.[7] The crabs are stored at 5 °C (41 °F), which induces a sleep-like state.[8]
Kaynakça
- ^ "Chinese mitten crab". The Washington Sea Grant Program. 29 Mart 2000. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ a b Stephen Gollasch (3 Mart 2006). "Ecology of Eriocheir sinensis". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ Dunlop, Fuchsia (15 December 2012). "The Chinese delicacy of hairy crabs". BBC News Magazine. Erişim tarihi: 15 December 2012.
- ^ Keith Fitz-Gerald (November 17, 2010). "Record hairy crab prices point to China's continued strong economic growth next year". Seeking Alpha. Erişim tarihi: August 31, 2011.
- ^ Clifford A. Hui; Deborah Rudnick; Erin Williams (2005). "Mercury burdens in Chinese mitten crabs (Eriocheir sinensis) in three tributaries of southern San Francisco Bay, California, USA". Environmental Pollution. 133 (3): 481–487. doi:10.1016/j.envpol.2004.06.019. PMID 15519723.
- ^ F. Silvestre; G. Trausch; A. Péqueux; P. Devos (2004). "Uptake of cadmium through isolated perfused gills of the Chinese mitten crab, Eriocheir sinensis". Comparative Biochemistry and Physiology - Part A: Molecular & Integrative Physiology. 137 (1): 189–196. doi:10.1016/S1095-6433(03)00290-3. PMID 14720604.
- ^ Associated Press Video
- ^ Gizmodo "Vending Machine Sells Live Crabs"
Dış bağlantılar
- Species Profile – Chinese mitten crab (Eriocheir sinensis)23 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., National Invasive Species Information Center, United States National Agricultural Library
- Mitten Crab Watch15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Smithsonian Environmental Research Center
 | Balık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |