İlk Fitne sayfasının kaynağını görüntüle

{{Diğer anlamı|Fitne}}
{{Şiilik}}
{{Erken dönem Halifelik iç savaşları}}
[[Dosya:First Fitna map blank.svg|küçükresim|upright=1.59|İlk Fitne esnasında [[İslam Devleti]]{{Lejant|#008000|[[Ali bin Ebu Talib]] kontrolündeki bölge}}
{{Lejant|#FF0000|[[Muaviye]]'nin kontrolündeki bölge}}
{{Lejant|#0000FF|[[Amr Bin El-As]] kontrolündeki bölge}}]]
'''İlk Fitne''' (656 - 661), [[Halife Osman]]'ın evinde öldürülmesi ile başlayan ve [[Muaviye]]'nin [[İslam Devleti]]'nin başına geçmesi ile sonuçlanan [[iç savaş]] dönemine [[İslam tarihi]]nde verilen isim.

[[Halife Osman]]'ın yönetiminden hoşnut olmayanlar tarafından [[Medine]]'deki evinde öldürülmesi sonucu [[Ali bin Ebu Talib|Ali]] [[halife]] seçildi.

== İfk Olayı ==
{{Ana|İfk Olayı}}
Gerdanlık Olayı olarak da bilinen İfk Olayı, Aişe hakkında ortaya atılan bir iftirayla ilgilidir. Olaylar Aişe'nin masumiyetini destekleyen ayetlerin: ''"O ağır iftirayı uyduranlar, sizin içinizden bir güruhtur. Bu iftirayı kendiniz için kötü bir şey sanmayın. Aksine o sizin için bir hayırdır. Onlardan her biri için, işledikleri günahın cezası vardır. İçlerinden (elebaşılık ederek) o günahın büyüğünü üstlenen için ise ağır bir azap vardır. Bu iftirayı işittiğiniz zaman, iman eden erkek ve kadınlar, kendi (din kardeş)leri hakkında iyi zan besleyip de, "Bu apaçık bir iftiradır" deselerdi ya!"'' (ayetler de konuyla ilgili ayetlerin devamı niteliğindedir) bildirilmesi ve iddiaları yayanların cezalandırılması ile sonuçlandı.

== Cemel Vakası ==
{{Ana|Cemel Vakası}}

Ali, Muhammed'in eşi [[Ayşe bint Ebu Bekir|Ayşe]] ile 656 yılında [[Cemel Savaşı]]'nda karşılaştı. Ali'nin zaferi ile sonuçlanan savaşta Ayşe'nin müttefikleri [[Talha]] ve [[Zübeyr]] öldürüldü. Ali, savaştan sonra Ayşe'yi [[Medine]]'ye gönderdi.

== Sıffin Muharebesi ==
{{Ana|Sıffin Savaşı}}

[[Ali bin Ebu Talib|Ali]], [[Suriye]] valisi ve [[Osman bin Affan|Osman]]'ın akrabası [[Muaviye]] ile [[Sıffin Savaşı]]'nda karşılaştı (Mayıs-Temmuz 657). Muaviye'nin ordusu daha fazla kayıp vermesine rağmen savaş sonuçlandırılamadı.

=== Hakem Olayı ===
{{Ana|Hakem Olayı}}

Sıffin Muharebesi esnasında aylarca süren ufak çatışmalar, [[ateşkes]]ler ve meydan muharebeleri sonunda savaşın zirvesini oluşturan ''Kur'an hadisesi'' gerçekleşti. Muaviye'nin askerleri mızraklarının ucuna Kur'an'dan bölümler takmışlardı ve bu durum muhtemelen ''savaşın sonucuna Allah karar versin'' anlamına geliyordu.<ref name="Britannica">{{BritannicaDVD|Battle of Siffin|2011}}</ref> Ali Kur'an'a dayanan bir hakem heyeti oluşturulmasına razı oldu ve [[Ebu Musa El-Eş'ârî]]'yi temsilci olarak atadı. [[Amr ibnul'-As]] da Muaviye'yi temsil ediyordu.<ref name="Britannica"/>

Ali'nin hakem heyeti kurulmasına razı olması Muaviye ile eşit şartlarda yargılanması anlamına geliyordu ve bu durum Muaviye'nin Ali'nin [[İslam Devleti|Müslüman toplumunun]] lideri olduğu iddiasını reddetmesine imkân verdi. Ali'nin hakem isteğine boyun eğmesinden rahatsız olan taraflarından büyük bir grup, ''"Hüküm yalnızca Allah'ındır,"'' ([[:s:En'am Suresi|En'am: 57]]) ayetini öne sürerek bu durumu protesto ettiler. Bu grup hakem heyeti kurmanın Kur'an'daki ''"İki Müslüman gruptan biri diğerine saldırırsa, saldıranla (mütecavizle) Allah'ın emrine dönünceye kadar savaşın,"'' () emrine karşı gelmek olduğuna inanıyorlardı.<ref name="Britannica"/>

Bu aşırı dindar<ref>{{İng}} pietist. Ç.N.</ref> gruptan küçük bir kısmı Harûrâ köyüne çekildi ve gruptan ayrıldıkları için [[Haricîler]] (dışarıdakiler) olarak anılmaya başlandı.<ref name="Britannica"/>

== Nehrevan Muharebesi ==
{{Ana|Nehrevan Savaşı}}

Nehrevan Muharebesi, ikinci [[İslam]]î mezhep olan [[Hariciler]] ile [[Halife Ali]] arasında, 658 yılının temmuz ayında gerçekleşti. Ali'nin ordusu tarafından Haricilerin büyük kısmı öldürüldü. Ama [[Haricilik]] tam olarak ortadan kalkmadı.<ref name=BHarici>{{Britannica|Khārijite}}</ref>

== Sonuçları ==
Fitne Dönemi, İslam aleminin bölünmesi ile sonuçlanmıştır. Daha sonra [[Ali]], [[Kûfe]]'de daha önce [[Sıffin Savaşı]] sırasında kendi ordusunda yer alan bir [[Şiî]] olan ama [[Hakem Olayı]]ndan sonra Ali'nin ordusundan ayrılarak [[Harici]] olmuş olan [[Abdurrahman İbn-i Mülcem]] adlı bir [[Harici]] tarafından [[hançer]]lenerek öldürüldü. Böylece [[İslam tarihi]]ndeki [[Dört Halife]] devri sona erdi.{{Kaynak belirt}} Daha sonra oğlu [[Hasan bin Ali]] bazı şartlarla [[halife]]liği [[Muaviye]]'ye bırakmak zorunda kaldı. Böylelikle [[İslam tarihi]]nde [[Emevîler]] dönemi başlamış oldu.

== Ayrıca bakınız ==
*[[İkinci Fitne]]

== Kaynakça ==
* [[Nur Suresi]]:11-12
{{kaynakça}}

[[Kategori:İlk Fitne| ]]
[[Kategori:Ali|Fitne 1]]
[[Kategori:Dört Halife|Fitne 1]]
[[Kategori:Raşid Halifeliği|Fitne 1]]
[[Kategori:Afrika'nın ülkeler ve halklarına göre iç savaşlar|Fitne 1]]
[[Kategori:Asya'nın ülkeler ve halklarına göre iç savaşlar|Fitne 1]]
[[Kategori:650'lerde çatışmalar|Fitne 1]]
[[Kategori:660'larda çatışmalar|Fitne 1]]