Türkçede ismin hâlleri

Türkçede ismin hâlleri, sözcükleri yönelme, yükleme, bulunma ve ayrılma açısından tanımlayan, etkilenen sözcüğün yalın hâli ve bu sözcüğe eklenmiş hâl ekleri ile oluşturulmuş kelimelerdir.

Türkçede ismin beş farklı hâli vardır. Bunlar:

• Yalın hâl,
• -i hâli,
• -e hâli,
• -de hâli ve
• -den hâlidir.

Hâl ekleri büyük sesli uyumuna göre "i" yerine "ı" veya "u" ile "e" yerine "a" harfi ile oluşturulacak şekilde değişirler.

İsmin hâlleri olarak tanımlanmasına rağmen isim olmayan sözcükler de hâl ekleri alabilirler. Bunun dışında Hint-Avrupa dillerinde bilinen genitif ya da aidiyet hâli Türkçede "-in hâli" olarak ismin hâllerinden sayılmamaktadır.

Yalın hâl

Kelimelerin hâl eki almamış hâlidir

Çoğul eki, iyelik eki ya da tamlama eki almış sözcükler de yalın durumdadır.

ben ev

sen

o

biz

siz

onlar

-i hâli (belirtme hâli)

Sözcüklerin -i -ı ya da -u eki almış hâlleridir. Adın belirtme durumu eki adın sonuna geldiği sözcüğü belirtili nesne yapar. Yüklemin neyi, neleri, kimi, kimleri belirttiğini gösterir.

beni evi
seni
onu	bizi
sizi
onları

-e hâli (yönelme hâli)

Sözcüklerin -e ya da -a eki almış hâlleridir. Adın yönelme durumu sonuna geldiği sözcüğü dolaylı tümleç yapar. Yüklemin bildirdiği eylemin nereye yöneldiğini gösterir.

bana eve

sana

ona

bize

size

onlara

-de hâli (bulunma hâli)

Sözcüklerin -de ya da -da çekim eki almış hâlleridir. Bu ekler sonuna geldiği sözcüğü dolaylı tümleç yapar. Yüklemin bildirdiği eylemi gösterir.

bende evde

sende

onda

bizde

sizde

onlarda

-den hâli (ayrılma hâli)

Sözcüklerin -den ya da -dan eki almış hâlleridir. Adın ayrılma durumu nereden ayrıldığımızı gösterir. Bu ek sonuna geldiği sözcüğü dolaylı tümleç yapar.

benden evden

senden

ondan

bizden

sizden

sizlerden