Çokluevren: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k "Özel görelilik kuramı"ndan ötürü gözlemlenebilir evrenin genişliği, evrenin yaşından fazla olamaz. |
https://en.wikipedia.org/wiki/Observable_universe |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Çokluevren'''<ref>[http://turkdilidergisi.org/157/NurayGokAksamaz.htm Türk Dili Dergisi]</ref> veya '''multivers'''; birbirinden farklı, gözlemlenebilir [[evren]]lerin [[hipotez]]sel toplamı.<ref name="Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1871972/multiverse "multiverse."] Britannica.com</ref> [[Teleskop]] ile gözlemleyebildiğimiz bilinen evren yaklaşık |
'''Çokluevren'''<ref>[http://turkdilidergisi.org/157/NurayGokAksamaz.htm Türk Dili Dergisi]</ref> veya '''multivers'''; birbirinden farklı, gözlemlenebilir [[evren]]lerin [[hipotez]]sel toplamı.<ref name="Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1871972/multiverse "multiverse."] Britannica.com</ref> [[Teleskop]] ile gözlemleyebildiğimiz bilinen evren yaklaşık 93 milyar [[ışık yılı]] genişliğindedir.<ref name="Britannica"/> Ancak bu evren, hipotezsel çoklu evrenin çok küçük bir kısmına tekabül eder.<ref name="Britannica"/> |
||
Çokluevren kavramına başlıca olarak [[kozmoloji]], [[kuantum mekaniği]] ve [[felsefe]]de rastlanır. Çokluevrem kavramıyla genellikle bilinen gözlemlenebilir evrenin potansiyel farklı sürümleri ve dolayısıyla farklı tarihçeleri (geçmiş ve gelecekleri) kastedilir.<ref name="Britannica"/> |
Çokluevren kavramına başlıca olarak [[kozmoloji]], [[kuantum mekaniği]] ve [[felsefe]]de rastlanır. Çokluevrem kavramıyla genellikle bilinen gözlemlenebilir evrenin potansiyel farklı sürümleri ve dolayısıyla farklı tarihçeleri (geçmiş ve gelecekleri) kastedilir.<ref name="Britannica"/> |
||
Sayfanın 00.23, 31 Aralık 2014 tarihindeki hâli
Çokluevren[1] veya multivers; birbirinden farklı, gözlemlenebilir evrenlerin hipotezsel toplamı.[2] Teleskop ile gözlemleyebildiğimiz bilinen evren yaklaşık 93 milyar ışık yılı genişliğindedir.[2] Ancak bu evren, hipotezsel çoklu evrenin çok küçük bir kısmına tekabül eder.[2]
Çokluevren kavramına başlıca olarak kozmoloji, kuantum mekaniği ve felsefede rastlanır. Çokluevrem kavramıyla genellikle bilinen gözlemlenebilir evrenin potansiyel farklı sürümleri ve dolayısıyla farklı tarihçeleri (geçmiş ve gelecekleri) kastedilir.[2]
Türleri
Bir sınıflandırmaya göre, çokluevreni meydana getiren evrenler birbirine bağlıdır ve belirli fizik ve matematik kuralları ile tanımlanmış tek bir sistemin parçasıdır. Bu modelde evrenlerin ortak bir kökeni olduğu ve birbirleri ile ilişkide oldukları varsayılır.[2]
Spektrumun diğer ucundaki modelde ise tüm evrenler birbirinden ayrıdır ve tüm muhtemel dünyalar aynı anda, eşit gerçeklik düzeyinde var olmaktadır. "Modal realizm" olarak bilinen bu görüş ilk olarak 1970'lerde felsefede ortaya çıkmıştır. 1990'larda fizik ve matematikçiler tarafından bilinen evrenin matematiksel bir formal sisteme denk olduğu ve matematiksel sistemlerdeki tüm sınıfların eşit düzeyde gerçek olduğu hipotezi ortaya atıldı.[2] Birbirinden ayrı bu evrenler paralel evrenler veya ruhanî âlemler olarak da anılmaya başlandı.[2] Bazıları, bu evrenlerin bilinen evrenle bağlantılı veya alakalı olduğuna inanır ancak bu ilişkilerin nasıl gerçekleşiyor olabileceği konusunda bir açıklama getirilmez.[2]