Orfizm: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 18.57, 11 Eylül 2013 tarihindeki hâli

Orfizm veya nadir kullanımıyla Orfikizm, eski Yunanistan'da gizemli bir dindir.

Orpheus tarafından kurulduğu söylenir. Orpheus, Hadesin yer altı dünyasına gitmiş ve dönmüştür. ^[1] Bazı tarihçilerin bu din hakkında görüş ayrımı vardır. Hades'in dünyasına gidip de geri dönmeleri ve bu durumda öteki dünyanın avantajlarını savunmaları, erken Hristiyanlığı etkilemiş olabileceğini düşünmektedirler.

İnançlar

Bir din hareketi olan Orphik; şarkıcı, kahin, büyücü Orpheus'a bağlanır: Orpheus, Orphik dinin kurucusu sayılır. Trakya'da doğan bu hareket, oradan VI. yüzyılda Yunanistan'a ve aşağı İtalya'ya geçti. Orphik dionysik-mistik bir kurtuluş dinidir. Homeros'taki tanrıların dindiremedikleri bir ruh ihtiyacını karşılar, giderir.

Yaratılış

Başlangıçta Khronos (zaman) evreni yarattı. Evrenden Tanrı Phanes doğdu. Hem erkek hem dişi olan Phanes, Nyks'i (gece) doğurdu; onunla birleşerek Gaia (toprak), Uranos (gök), Kronos'u (titan) dünyaya getirdi. Kronos'un oğlu Zeus, Phanes'i yutarak dünya egemenliğini ele geçirdi. Zeus kızı Persephone - Demeter ile birleşip Dionysos-Zagreus'u yarattı. Dionysos-Zagreus, Titanlar tarafından parçalandı, yutuldu. Bunun üzerine Zeus, yıldırımlarının alevleriyle Titanları mahvetti. Ama Titanların külünden insan soyu vücuda geldi. İnsan soyundan Titanların kötü, Yutulmuş Dionysos çocuğun tanrısal iyi huyları birleşti. Athena, parçalanan çocuğun yüreğini kurtarmıştı, Zeus bu yüreği yedi, sonra da Dionysos-Lyseus'u (kurtarıcı) yarattı.

İnsandaki tanrısal ruh, bedende (soma) bir mezarda (sema) gibi hapistir, öte dünyaya kavuşmaya çabalar. Dionysik taraf, Titanik unsurlardan temizlenmek ister. Bunun için de ruh, günahından temizlenmek üzere, birçok vücutlarda dolaşır. Arınma, dürüst bir yaşayış, canlıların verdikleri besinlerden (et, yumurta) el çekiş sayesinde olacaktır. İyileri mutlu bir öte dünya bekler, kötülerse ölüler hakiminin karşısına çıkacaklar, Tartaros bataklığına götürüleceklerdir.

Orphikçilerin öğretileri, filozof Pythagoras'ın (İ.Ö. VI. yüzyıl) felsefesine derin etki yapar.

İç Bağlantılar

Derveni papyrus

Notlar

^ W. K. C. Guthrie, The Greeks & Their Gods (Beacon, 1954), p. 322; Kirk, Raven, & Schofield, The Presocratic Philosophers (Cambridge, 1983, 2nd edition), pp. 21, 30-31, 33; Parker, "Early Orphism", pp. 485, 497

Araştırmalar

Albinus, Lars. 2000. Hades'in Evi. Aarhus.
Betegh, Gábor. 2006. The Derveni Papyrus. Cosmology, Theology and Interpretation. Cambridge.
Burkert, Walter. 2004. Babylon, Memphis, Persepolis: Eastern Contexts of Greek Culture. Cambridge, MA.
Graf, Fritz. 1974. Eleusis und die orphische Dichtung Athens. Berlin, New York.
Guthrie, W. K. C. 1952. Orpheus and Greek religion. London.
Pugliese Carratelli, Giovanni. 2001. Le lamine doro orfiche. Milano.
West, Martin L. 1983. Orphic Poems. Oxford.
Robert Parker. 1995. "Early Orphism". In The Greek World, Anton Powell (ed.).
Behçet Necatigil 100 Soruda Mitologya
Azra Erhat Mitoloji Sözlüğü

Dış bağlantılar

İngilizce'ye çevirmiş Orfik metinler

Şablon:Link SM

[1] W. K. C. Guthrie, The Greeks & Their Gods (Beacon, 1954), p. 322; Kirk, Raven, & Schofield, The Presocratic Philosophers (Cambridge, 1983, 2nd edition), pp. 21, 30-31, 33; Parker, "Early Orphism", pp. 485, 497

[1]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{kaynaksız}}
-'''Orfizm''' veya nadir kullanımıyla '''Orfikizm''', eski Yunanistan'da gizemli bir mitolojik dindir.
+'''Orfizm''' veya nadir kullanımıyla '''Orfikizm''', eski Yunanistan'da gizemli bir dindir.
 [[Orpheus]] tarafından kurulduğu söylenir. Orpheus, [[Hades]]in yer altı dünyasına gitmiş ve dönmüştür. <ref>[[W. K. C. Guthrie]], ''The Greeks & Their Gods'' (Beacon, 1954), p. 322; [[Geoffrey Kirk|Kirk]], Raven, & Schofield, ''The Presocratic Philosophers'' (Cambridge, 1983, 2nd edition), pp. 21, 30-31, 33; Parker, "Early Orphism", pp. 485, 497</ref> Bazı tarihçilerin bu din hakkında görüş ayrımı vardır. Hades'in dünyasına gidip de geri dönmeleri ve bu durumda öteki dünyanın avantajlarını savunmaları, erken Hristiyanlığı etkilemiş olabileceğini düşünmektedirler.