Baba İlyas: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 12.35, 28 Ocak 2012 tarihindeki hâli

Şablon:İslam Alevilik Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî^[1], Vefâîyye^[2] tarikatının ruhani önderi ve Horasan azizlerinden Dede Ğarkın^[3]^[4] (Dede Garkın, Dede Kargın, Dede Karğın ya da Dede Karkın) tarafından bu tarikatın inançlarını Anadolu'daki Türkmenler arasında yaymak amacıyla Şeyh Osman, Aynu'd-Devlet Dede, Hacı Bağdın, ve Hacı Mihman ile birlikte görevlendirilmiş beş halifeden biriydi. 1231 yılında Amasya yakınlarındaki Çat (İlyasköy)^[5] köyüne yerleşti. Manevî bir hayat sürdüğü bu köyde müridleri tarafından mucizeler yaratan çok saygın üst düzey bir aziz olarak görülmekteydi. Anadolu Selçuklu yönetimi altında kötü koşularda yaşayanlar arasında çok sayıda izleyicisi vardı. Baba İlyas, Tanrı sevgisinin dinin katı kurallarıyla oluşmayacağını, bunu ancak insanın kendi sevgisiyle yaratabileceğini söylüyordu. Kadın-erkek ayrımına karşı çıkıyor, bütün insanların eşitliğini savunuyordu. Türkmenlerin o zamanki yaşamlarına son derece uygun olan ortak mülkiyete dayalı bir toplumsal düzen öneriyordu. Torunu Elvan Çelebi'ye göre Anadolu Selçuklu sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev'e karşı Ağustos 1239'da başarısızlıkla neticelecek olan Baba İshak ayaklanmasında yer almıştır. 1240 tarhinde Baba İshak ile birlikte i'dam edilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Ocak, Ahmet Yaşar: Menâkıbu'l-Kudsiyye Fî Menâsıbi'l-Ünsiyye (1995), Türk Tarih Kurumu, s. XLVIII
^ Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48
^ Tarihçi Hamza Aksüt'e göre, günümüzde Mardin il sınırları içerisinde yer alan Dedeköy'de yaşamıştı.
^ Elvan Çelebi'nin "Menâkıbu'l Kudsiyye-Fi Menâsıbi'l-Ünsiyye" adlı eserinin ilk bölümü Dede Ğarkın hakında günümüzde elde kalan en önemli kaynağı teşkil etmektedir.
^ Amasya'nın Çat (günümüzdeki İlyasköy) köyünde Baba İlyas'ın türbesi bulunmaktadır.

[1] Ocak, Ahmet Yaşar: Menâkıbu'l-Kudsiyye Fî Menâsıbi'l-Ünsiyye (1995), Türk Tarih Kurumu, s. XLVIII

[2] Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48

[3] Tarihçi Hamza Aksüt'e göre, günümüzde Mardin il sınırları içerisinde yer alan Dedeköy'de yaşamıştı.

[4] Elvan Çelebi'nin "Menâkıbu'l Kudsiyye-Fi Menâsıbi'l-Ünsiyye" adlı eserinin ilk bölümü Dede Ğarkın hakında günümüzde elde kalan en önemli kaynağı teşkil etmektedir.

[5] Amasya'nın Çat (günümüzdeki İlyasköy) köyünde Baba İlyas'ın türbesi bulunmaktadır.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{İslam Alevilik}}
-'''Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî'''<ref>Ocak, Ahmet Yaşar: Menâkıbu'l-Kudsiyye Fî Menâsıbi'l-Ünsiyye (1995), Türk Tarih Kurumu, s. XLVIII</ref>, [[Ebu'l Vefâ el-Bağdâdî|Vefâîyye]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikatının ruhani önderi ve Horasan azizlerinden Dede Ğarkın ''(Dede Garkın, Dede Kargın, Dede Karğın ya da Dede Karkın)'' tarafından bu tarikatın inançlarını [[Anadolu]]'daki Türkmenler arasında yaymak amacıyla Şeyh Osman, Aynu'd-Devlet Dede, Hacı Bağdın, ve Hacı Mihman ile birlikte görevlendirilmiş beş halifeden biriydi. 1231 yılında Amasya yakınlarındaki Cat köyüne yerleşti. Manevî bir hayat sürdüğü bu köyde müridleri tarafından mucizeler yaratan çok saygın üst düzey bir aziz olarak görülmekteydi. Anadolu Selçuklu yönetimi altında kötü koşularda yaşayanlar arasında çok sayıda izleyicisi vardı. Baba İlyas, Tanrı sevgisinin dinin katı kurallarıyla oluşmayacağını, bunu ancak insanın kendi sevgisiyle yaratabileceğini söylüyordu. Kadın-erkek ayrımına karşı çıkıyor, bütün insanların eşitliğini savunuyordu. Türkmenlerin o zamanki yaşamlarına son derece uygun olan ortak mülkiyete dayalı bir toplumsal düzen öneriyordu.
+'''Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî'''<ref>Ocak, Ahmet Yaşar: Menâkıbu'l-Kudsiyye Fî Menâsıbi'l-Ünsiyye (1995), Türk Tarih Kurumu, s. XLVIII</ref>, [[Ebu'l Vefâ el-Bağdâdî|Vefâîyye]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikatının ruhani önderi ve Horasan azizlerinden Dede Ğarkın<ref>Tarihçi Hamza Aksüt'e göre, günümüzde Mardin il sınırları içerisinde yer alan Dedeköy'de yaşamıştı.</ref><ref>Elvan Çelebi'nin ''"Menâkıbu'l Kudsiyye-Fi Menâsıbi'l-Ünsiyye"'' adlı eserinin ilk bölümü ''Dede Ğarkın'' hakında günümüzde elde kalan en önemli kaynağı teşkil etmektedir.</ref> ''(Dede Garkın, Dede Kargın, Dede Karğın ya da Dede Karkın)'' tarafından bu tarikatın inançlarını [[Anadolu]]'daki Türkmenler arasında yaymak amacıyla Şeyh Osman, Aynu'd-Devlet Dede, Hacı Bağdın, ve Hacı Mihman ile birlikte görevlendirilmiş beş halifeden biriydi. 1231 yılında Amasya yakınlarındaki Çat ''(İlyasköy)''<ref>Amasya'nın Çat ''(günümüzdeki İlyasköy)'' köyünde Baba İlyas'ın türbesi bulunmaktadır.</ref> köyüne yerleşti. Manevî bir hayat sürdüğü bu köyde müridleri tarafından mucizeler yaratan çok saygın üst düzey bir aziz olarak görülmekteydi. Anadolu Selçuklu yönetimi altında kötü koşularda yaşayanlar arasında çok sayıda izleyicisi vardı. Baba İlyas, Tanrı sevgisinin dinin katı kurallarıyla oluşmayacağını, bunu ancak insanın kendi sevgisiyle yaratabileceğini söylüyordu. Kadın-erkek ayrımına karşı çıkıyor, bütün insanların eşitliğini savunuyordu. Türkmenlerin o zamanki yaşamlarına son derece uygun olan ortak mülkiyete dayalı bir toplumsal düzen öneriyordu. Torunu Elvan Çelebi'ye göre [[Anadolu Selçuklu]] sultanı [[II. Gıyaseddin Keyhüsrev]]'e karşı Ağustos 1239'da başarısızlıkla neticelecek olan [[Baba İshak ayaklanması]]nda yer almıştır. 1240 tarhinde [[Baba İshak]] ile birlikte i'dam edilmiştir.
 == Ayrıca bakınız ==