Çok katlı yassı epitel

Çok katlı yassı epitel, bir bazal membran üzerinde katmanlar halinde sıralanmış skuamöz (yassılaşmış) epitel hücrelerinden oluşur. Bazal membran ile sadece bir katman temas halindedir; diğer katmanlar ise yapısal bütünlüğü korumak için birbirine yapışıktır. Her ne kadar bu epitel yassı olarak adlandırılsa da, birçok hücre yassı olmayabilir; ki bu adlandırma epitellerin yüzeydeki hücre tipine göre adlandırılması geleneğinden kaynaklanmaktadır. Daha derin katmanlarda hücreler kolumnar veya kübik olabilir.^[1] Hücreler arası boşluk içermez. Bu epitel türü vücudun sürekli olarak aşınmaya maruz kalan bölgeleri için idealdir, çünkü bazal membran açığa çıkmadan dıştaki katmanlar sırayla dökülüp yenilenebilir. Derinin en dış tabakasını ve ağız, yemek borusu ve vajinanın iç yüzeyini oluşturur.^[2]

Memelilerin, sürüngenlerin ve kuşların epidermisinde, çok katlı yassı epitel yüzeyin dış katmanını stratum korneum adı verilen keratin tabakası oluşturur. Stratum korneum keratinize ve ölü olan skuamöz hücrelerden oluşur. Bu hücreler periyodik olarak dökülür.

Yapı

Keratinize

Keratinize çok katlı yassı epitel, düzenli fiziksel aşınmaya maruz kalan dokuları korumaya ve dokudan kaynaklanan su kaybını azaltmaya yardımcı olur.^[3]

Epitelin yüzeyel katmanları çok sayıda ölü skuamöz hücreden oluşur. Bu hücreler çekirdek ve organel içermez, bunun yerine dokuyu güçlendiren, sert ve koruyucu bir protein olan keratin ile doludur.^[4]

Keratinize çok katlı yassı epitel derinin epidermisini oluşturur. Ayrıca yemek yeme, konuşma ve nefes almanın önemli ölçüde su kaybına neden olabileceği ağız boşluğunun belirli bölgelerinde (örneğin sert damak, dil sırtı) bulunurlar.

Non-keratinize

Apikal yüzeydekiler de dahil olmak üzere bu hücreler keratin içermezler ve canlıdırlar. Çekirdeklerini ve metabolik fonksiyonlarının çoğunu korurlar.^[3] Bu hücreler tükürük veya mukus gibi salgılarla nemli tutulur.^[4]

Non-keratinize çok katlı yassı epitel; ağız boşluğu, farinks, konjonktiva, özofagusun üst üçte biri, rektum, kadın dış genital organı ve vajina mukozasının yüzeyini oluşturur.

Non-keratinize yüzeylerde epitelin yaşına ve maruz kaldığı hasara bağlı olarak değişen kalınlıkta küçük bir yüzeysel keratinize tabaka bulunabilir. Örneğin, kronik sigara veya alkol kullanımı öyküsü olan bireylerde, orofarinks ve üst sindirim sistemi epiteli atipik olarak keratinize olabilir.^[3]

Galeri

Epitel sınıflaması
Non-keratinize çok katlı yassı epitel, görüntüde epitel çekirdekleri, epitel tabakasının katmanları ve alttaki bağ dokusu vurgulanır.

Ayrıca bakınız

Epitel doku
- Örtü epiteli
  - Tek katlı yassı epitel
  - Tek katlı kübik epitel
  - Tek katlı prizmatik epitel
  - Yalancı çok katlı epitel
  - Çok katlı yassı epitel
  - Çok katlı kübik epitel
  - Çok katlı prizmatik epitel
  - Çok katlı değişici epitel

Kaynakça

^ Tortora, Gerard J.; Derrickson, Bryan H. (2011). Introduction to the human body: the essentials of anatomy and physiology (9. bas.). New York: John Wiley & Sons, Inc. ISBN 978-0470-59892-4.
^ Human Anatomy Laboratory Manual with Cat Dissections 7th Edition. Pearson. 18 Şubat 2013. s. 58. ISBN 978-0-321-88418-3.
^ ^a ^b ^c Mescher, Anthony L. (2018). Junqueira’s Basic Histology: Text and Atlas, 15e (İngilizce). McGraw-Hill Education. s. 84. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
^ ^a ^b McKinley, Michael P.; O'Loughlin, Valerie Dean; Bidle, Theresa Stouter (2019). Anatomy & physiology: an integrative approach. 3ed. New York, NY: McGraw-Hill Education. s. 158. ISBN 978-1-260-08470-2.

[1] Tortora, Gerard J.; Derrickson, Bryan H. (2011). Introduction to the human body: the essentials of anatomy and physiology (9. bas.). New York: John Wiley & Sons, Inc. ISBN 978-0470-59892-4.

[2] Human Anatomy Laboratory Manual with Cat Dissections 7th Edition. Pearson. 18 Şubat 2013. s. 58. ISBN 978-0-321-88418-3.

[:0-3] Mescher, Anthony L. (2018). Junqueira’s Basic Histology: Text and Atlas, 15e (İngilizce). McGraw-Hill Education. s. 84. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.

[:1-4] McKinley, Michael P.; O'Loughlin, Valerie Dean; Bidle, Theresa Stouter (2019). Anatomy & physiology: an integrative approach. 3ed. New York, NY: McGraw-Hill Education. s. 158. ISBN 978-1-260-08470-2.

[1]

[2]

[3]

[4]