Âdet
.jpg)
Görenek[2] veya Âdet (Arapça: العادة), bir toplulukta yaygın olarak yapılan ve uyulması birtakım yaptırımlarla desteklenen davranış kalıpları. Âdetler gelenekler kadar sıkı değildir ve yaptırım güçleri daha esnektir. Temel işlevi toplumsal ilişkileri düzenlemek ve denetlemektir. Türk toplumundaki misafir karşılama ve uğurlama, farklı cinsler arasındaki ilişkiler, düğün esnasında yapılan uygulamalar gibi toplumsal olgular âdetler tarafından düzenlenir. Bir toplumun tamamını etkileyen âdetler olduğu gibi çeşitli meslek, mezhep ve etnik grupların da kendi âdetleri olabilir.[3][4][5][6][7]
Âdetler, geçmiş zamanların yaşama biçimi, dünya görüşleri; birtakım rastlantı ve olaylar gibi çeşitli kökenlerden ortaya çıkmışlardır.[4]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Âdet kelimesi Arapça ˁawd kökünden gelen ˁāda(t) "geri gelme, tekrar, tekrarlanan veya geri gelen şey, alışkanlık, itiyat” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça ˁāda (عَادَ) “geri geldi, avdet etti” fiilinin faˁla(t)[8] vezninde ism-i merresidir.[9][10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Amri, Miftachul (Aralık 2019). "Ojigi: The Ethics of Japanese Community's Nonverbal Language" (İngilizce). Atlantis Press: 305-308. doi:10.2991/soshec-19.2019.9. ISBN 978-94-6252-862-8. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Örnek, Sedat Veyis (1971). Etnoloji Sözlüğü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları. s. 13. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023.
- ^ a b Örnek, Sedat Veyis (1977). Türk Halkbilimi (PDF). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 124-125. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ "Adet, Gelenek ve Görenekler". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Çeliker, Deniz; Genç, Mustafa (30 Aralık 2019). "Isparta Evlenme Adetleri". Art-e Sanat Dergisi. 12: 172-185. doi:10.21602/sduarte.638335. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ Çifci, Evren (30 Eylül 2018). "Türk Evlilik Âdet ve İnanışlarının Manilerdeki Yansımaları". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (63): 325-343. doi:10.14222/Turkiyat3920. ISSN 1300-9052. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023.
- ^ faˁla(t) 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ism-i merre 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "âdet2". Nişanyan Sözlük. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
