Ağaç fundası
| Ağaç fundası | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Erica arborea L., Sp. Pl.: 353 (1753). | |||||||||||||||||
Erica arborea veya ağaç fundası, Akdeniz Havzası ve Etiyopya, Kenya ve Tanzanya'da yetişen Ericaceae familyasından bir çiçekli bitki türüdür.[1] 1 metreye kadar uzayabilir. Çalı görünümünde olup çok yıllık odunsu bir bitkidir. Her zaman yeşil kalır. Yaprakları küçük ve iki kulakçıklıdır. Mart-Temmuz aylarında açan çiçekleri beyaz, meyvesi ise kahverengindedir.[2]
Erica arborea, güney ve doğu Avrupa, Kuzey ve Doğu Afrika ve Batı Asya'daki birkaç ülkede meydana gelen geniş bir yayılış alanına sahiptir. Bu tür hakkında bilinen bir popülasyon verisi veya tehdit bilgisi yoktur, ancak popülasyonun büyük olması muhtemeldir ve herhangi bir tehdidin türü tehdit altındaki bir kategoriye sokması olası değildir. Burada tür, En Az Endişe Veren olarak değerlendirilir.
Bu tür Avrupa, Afrika ve Batı Asya'nın bazı bölgelerinde bulunur. Avrupa'da Portekiz'den ve doğudan Türkiye'ye kadar bulunur (Euro+Med 2017). Afrika'da Cezayir, Libya, Fas ve Tunus gibi Kuzey Afrika ülkelerinde görülür; ayrıca güney doğuda Kenya, Tanzanya ve Güney Sudan'da Afrika boynuzunda bulunur (African Plant Database, Darbyshire ve ark. 2015). Asya'da türler Yemen, Suudi Arabistan ve Gürcistan'da bulunur (Euro+Med 2017, The Heather Society). Birleşik Krallık'ta ve Avustralya'da vatandaşlığa alındığı bildirilmektedir (Queensland Government 2016). Tahmini oluşum kapsamı (EOO), tehdit altındaki bir kategori için kriterleri aşıyor ve türler 650 m yüksekliğe kadar ortaya çıkıyor.
Bu tür için açık bir popülasyon verisi yoktur, ancak geniş bir doğal aralık nedeniyle popülasyonun büyük olduğu varsayılmaktadır. İber Yarımadası ve Balear Adaları'nda yaygın olarak tanımlanmaktadır (Arbolapp 2017) ve türün dağılımının geri kalanında yaygın olması muhtemeldir.
Erica arborea, büyük, yaprak dökmeyen bir çalı veya küçük bir ağaçtır. Avrupa'da Akdeniz meşe ormanlarında ve makilerde bulunur. Afrika'da ağaç, kayalık dağ yamaçlarındaki çalılıklarda ve ayrıca üst orman kenarlarında yetişir (Darbyshire et al. 2015). Tür, ısıya çok dayanıklıdır ancak düşük sıcaklıklardan ve kardan zarar görebilir; tür dağılımını belirleyecek bir kalite (The Heather Society). Avustralya'da bu E. arborea yabani ot olarak kabul edilir.
Önemli bir tehdidi yoktur.
Bu tür süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Erica aborea, marangozların rağbet ettiği ve oymacılıkta kullanılan sert ve ısıya dayanıklı kerestesi ile kullanılmaktadır. Bitkinin kökleri, uluslararası olarak ihraç edilen pipo yapımında kullanılıyor, ancak bu endüstri geçen yüzyılda önemli ölçüde azaldı (Arbolapp 2017). Halk hekimliğinde geleneksel olarak idrar söktürücü olarak kullanılır (Castroviejo ve ark. 1993). E. arborea çiçeklerinde bulunan tanenler idrar antiseptiği olarak kullanılmaktadır (IUCN 2005).
Bu tür 89 koleksiyonda (BGCI 2017) ex situ olarak korunmaktadır. Andorra (Carrillo ve ark. 2008) ve Bulgaristan'da (Petrova ve Vladimirov 2009) Hassas olarak listelenmiştir. Tür, yakın zamanda Avrupa'da En Az Endişe Veren olarak sınıflandırılmıştır (Harvey-Brown 2016).[3]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikitür'de Erica arborea ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Harvey-Brown, Y. & Barstow, M. (2017). "Erica arborea". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T73094040A109616921. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ Hamza Özgür, Alkan Aktaş. Orman Altı Odunsu Bitkiler Dersi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Harvey-Brown, Y. & Barstow, M. (2017). "Erica arborea". The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T73094040A109616921.en. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor (yardım) arşivlendi.