Zümrüd Kuluzade

Zümrüd Kuluzade ve Adil Asadov

Zümrüd Kuluzade (Azerice: Zümrüd Quluzadə), Azerbaycan felsefe tarihçisi, felsefe doktoru, filozof, araştırmacı.

Hayatı

Zümrüd Kuluzade 17 Mart 1932 yılında doğdu. 1949 yılında orta okulu bitirmiş ve o zamanlar SSCB de S.M.Kirov ismi ile bilinen Azerbaycan Devlet Üniversitesinin tarih fakültesinin felsefe bölümüne dahil oldu ve oranı üstün eğitim diploması ile tamamladı. 1954yılından 1957 yılına kadar Azerbaycan Pedaqoji Ensitütüsünün felsefe ana bölümünde doktora okumuş 1957 yılında ise Azerbaycan Milli Bilimler Akademisinin Felsefe, Sosyoloji ve Hukuk Enstitüsününde çalışmaya başlamıştır. Uzun yıllar aynı yerde Felsefe ve İçtimai düşünce tarihi şubesinin müdürü olarak çalışmıştır.

Felsefe alanında çalışmaları

Zümrüd Kuluzade ünlü Azerbaycan filozofudur. Z. Kuluzade’nin doktora tezi antagonist toplumda üst yapının rolü, profesörlük çalışması ise Azerbaycan'ın en büyük felsefi akımlarından birini, Hurufiliği ve öncüllerini konu almıştır. Onun “Hurufilik ve Azerbaycan’daki Temsilcileri” kitabı (1970) Hurufiliğin tarihini ve felsefesini inceleyen yegane monografik eserdir. Bunun dışında, Azerbaycan’da Doğu-Batı sorunu felsefi alanda ilk kez Zümrüd Kuluzade tarafından “13.-16. Yüzyıl Şark Felsefesinin Gelişim Kanunları ve Doğu-Batı Sorunu” (1984) monografisinde araştırılmıştır.

Zümrüd Kuluzade Azerbaycan Felsefe Tarihi (2002) serisinden olan eserlerin baş editörü, bazı bölümlerin yazarı, Azerbaycan Ansiklopedisinin (2007) "Felsefe" makalesinin yazarıdır.

Zümrüd Kuluzade’nin bilimsel faaliyetinde, onun inisiyatifi ve editörlüğünde yayınlanan Şark Felsefesi Problemleri adlı uluslararası bilimsel ve teorik derginin (1996’dan) önemi büyüktür. Azerbaycanca ve Rusça, ayrıca Arapça, Farsça, Türkçe, İngilizce, Almanca ve Fransızca geniş özetlerle yayınlanan dergi Azerbaycan kültür tarihinde felsefeye dair ilk dergidir ve kapsadığı sorunlara, adına göre günümüz dünya medeniyetinde benzeri yoktur.

Zümrüd Kuluzade İlimde başarılı kadınların danışım kurulunun 2001 yılından üyesidir. Azerbaycan'da 2000 yılının kadını fahri diploması ile ödüllendirilmiştir.

Felsefe alanında çalışmaları

1. Gender
2. İslam kültür bölgesi felsefesi
3. Azerbaycan felsefe tarihi
4. Felsefe tarihine ilişkin araştırmalar
5. Umumvahdet felsefesi
6. Azerbaycan tarihşinaslık sorunları
7. Doğu- Batı sorunu

Eserleri

• Nesimi - Doğu filozofu ve şairi (1973),
• Kasimi Envar'ın dünya görüşü (1976),
• Doğu kültür tarihinin teorik sorunları ve Nizamişinaslık (1987),
• Azerbaycan felsefesi tarihinden VII-XVI asırlar (1992),
• Füzulişinaslık sorunları (2006).

Makaleleri

• Mistika ve panteizm manevi medeniyetin evrensel tezahürleri olarak
• Azerbaycan devletçilik tarihi ideolojisi "Kitab-i Dede Korkut" destanları ışığında
• Türk halklarının genel sivil ve kültür tarihlerinin oluşturulması
• Albaniya alban ve ermeni tarihçilerinin araştırmalarında
• Kafkaslarda dini durum: Gündem ve perspektifler
• Umumvahdet felsefesi
• Muğam vahdet felsefesinin tezahürü ve derk edilmesi olarak
• XXI asır vahdet felsefesinin tefsirine ilişkin bazı detaylar
• İslam felsefesi değil, İslam bölgesi felsefesi
• İslam bölgesinde felsefenin tedkiki ve tebliği sorunları
• İslam bölgesi felsefesi şiirine ilişkin bazı araştırmalar
• Yunus Emre Doğu ve Batı panteist düşüncesinde
• Kızılbaş ideolojisi felsefi açıdan
• "Kitab-i Dede Korkut" Doğu felsefi düşüncesi açısından

Kaynakça

• Zümrüd Quluzadə

• Fəlsəfəyə münasibəti aktuallaşdıran nədir? 28 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Zumrud Kuluzade eserleri 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• AMBA Felsefe Ensitütüsü
• [1]
• Pantheism ve Mistika 2 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Umumvahdet felsfesi ve Lutfi-zade ideleri 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Türk halklarının genel kültür tarihlerinin oluşturulması 22 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Umumvahdet felsfesi