Zenc İsyanı sayfasının kaynağını görüntüle

{{Çatışma bilgi kutusu
| çatışma = Zenc İsyanı
| parçası = 
| resim   = Zanj Rebellion.svg
| resim_boyutu   = 300px
| başlık  = Zenc İsyanı sırasında Irak ve Ahvaz haritası
| tarih   =  869–883
| yer     = [[Aşağı Mezopotamya]] ve [[Ahvaz]]
| sonuç   = Abbâsî zaferi

| savaşan1 = {{flagicon image|Abbasid banner.svg}} [[Abbâsîler]]
| savaşan2 = [[Zenc]] asiler
*Köleler
Müttefik [[Araplar]]
* [[Temim]]<ref name="Kennedy 2004, pg. 178">Kennedy 2004, pg. 178</ref>
* [[Banu Asad ibn Khuzaymah]]<ref name="Kennedy 2004, pg. 178">Kennedy 2004, pg. 178</ref>
* [[Bahila]]<ref>Caskel 1960, p. 921.</ref>

| komutan1 = [[Muvaffak el-Abbâsî]]<br/>[[Mutazıd]]<br/>[[Musa ibn Bugha al-Kabir|Musa ibn Bugha]]<br/>[[Abi'l-Saj Devdad|Abu al-Saj]]<br/>[[Masrur al-Balkhi]]<br/>[[Ahmad ibn Laythawayh]]<br/>[[Ibrahim ibn Muhammad ibn Isma'il al-Hashimi|Ibrahim ibn Muhammad]]
| komutan2 = [[Ali ibn Muhammad (Zanj leader)|Ali ibn Muhammad]]<br/>[[Yahya ibn Muhammad al-Bahrani]]<br/>[[Ali ibn Aban al-Muhallabi]]<br/>[[Sulayman ibn Jami']]<br/>[[Sulayman ibn Musa al-Sha'rani]]<br/>[[Ankalay ibn Ali ibn Muhammad]]

| birlik1  = 
| birlik2  =

| kayıp1   = 
| kayıp2   = 
| kayıp3   = 
| kayıp4   =

| notlar   =
}}
{{Erken dönem Halifelik iç savaşları}}
[[Dosya:Zanj Rebellion - Thawrat al-Zanj - by Ahmad Barakizadeh.jpg|küçükresim|Zenc İsyanı isimli Ahmad Barakizadeh'ye ait heykel, 2005]]
'''Zenc İsyanı''' ([[Arapça]]: ثورة الزنج, {{Harf çevirisi|ar|DIN|''Thawrat al-Zanj / Zinj''}}), [[Abbâsîler]]e karşı 869'dan 883'e kadar devam etmiş bir isyandır. Günümüzde [[Irak]]'ın güneyinde yer alan [[Basra]] kenti yakınlarında başlamış ve Ali ibn Muhammed tarafından yönetilmiş ayaklanma, [[Zenc]] adı verilen; [[Doğu Afrika]] kıyılarında yakalanarak [[Mezopotamya Bataklıkları|bölgedeki bataklıkları]] kurutmak için [[Orta Doğu|Orta Doğu'ya]] nakledilmiş ve [[Bantu dilleri]] konuşan [[Köleleştirme|köle]] bireylerce sürdürülmüştür.{{sfn|Rodriguez|2007|p=585}} İsyan, ilerleyen zamanlarda halifeliğin çeşitli bölgelerine yayılarak hem Afrikalılar hem de Araplar dahil olmak üzere köleleri ve özgür insanları kapsayacak şekilde büyümüş ve mağlup edilene kadar on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.{{sfn|Furlonge|1999|p=7}}

[[Taberî]] ve [[Mesûdî]] gibi bazı [[Müslüman]] tarihçiler, Zenc isyanını Abbasi hükûmetininin yaşadığı kötü olaylar içerisinde "en şiddetli ve acımasız ayaklanmalarından" biri olarak tanımlamıştır.{{sfn|Furlonge|1999|p=7}} Modern akademisyenler, çatışmayı "[[Batı Asya]] tarihinde kaydedilmiş en kanlı ve en yıkıcı isyanlardan biri" olarak nitelendirirken,{{Kdn|Nöldeke|1892}} isyan hakkındaki tarihi kayıtların erken [[İslam tarihi]] içerisindeki en eksiksiz ve kapsamlı kayıtlar arasında olduğu tanımlanmıştır.{{sfn|Kennedy|2001|p=153}} İsyancıların kimlikleri ve aralarındaki köle ve özgürlerin oranı bakımından yapısı akademide bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir - mevcut tarihsel kaynaklar çeşitli yorumlara açıktır.

== Kaynakça ==
;Özel
{{Kaynakça}}

;Genel
{{Kaynak başı|40em}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=kUpmAAAAMAAJ&pg=PA330|başlık=Al-Athar al-Baqiyah ‘an al-Qurun al-Khaliyah|sayfa=330|yer=Londra|yayıncı=W.H. Allen & Co.|çeviribaşlık=The Chronology of Ancient Nations: An English Version of the Arabic Text of the ''Athar-ul-Bakiya'' of Al-Biruni, or "Vestiges of the Past," Collected and Reduced to Writing by the author in A.H. 390-1, A.D. 1000|yıl=1879|editör=C. Edward Sachau|translator=C. Edward Sachau|soyadı=Al-Biruni|ad=Abu al-Rayhan Muhammad ibn Ahmad|yazarbağı=Bîrûnî|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065940/https://books.google.com/books?id=kUpmAAAAMAAJ&pg=PA330|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=dXWgAAAAMAAJ|başlık=Dirasat fi al-‘Usur al-‘Abbasiyya al-Muta’akhira (Studies in Late Abbasid Times)|yer=Beirut|yayıncı=Markaz Dirasat al-Wahdah al-ʻArabiyah|yıl=2007|isbn=9953-82-104-6|soyadı=Al-Duri|ad=Abd al-Aziz|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065939/https://books.google.com/books?id=dXWgAAAAMAAJ|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}} 
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=igltYwUE764C|başlık=The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVII: The ʿAbbāsid Recovery. The War Against the Zanj Ends, A.D. 879–893/A.H. 266–279|yer=Albany, NY|yayıncı=[[State University of New York]] Press|yıl=1987|isbn=0-88706-053-6|editör-ad=Philip M.|editör-soyadı=Fields|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200518082906/https://books.google.com/books?id=igltYwUE764C|arşivtarihi=18 Mayıs 2020|ölüurl=hayır}}
* {{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.questia.com/magazine/1G1-76402507/revisiting-the-zanj-and-re-visioning-revolt-complexities|başlık=Revisiting the Zanj and Re-Visioning Revolt: Complexities of the Zanj Conflict - 868-883 AD|erişimtarihi=4 Kasım 2015|tarih=1999|sayı=4|sayfalar=7-14|dergi=Negro History Bulletin|cilt=62|soyadı=Furlonge|ad=Nigel D.|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160306155327/https://www.questia.com/magazine/1G1-76402507/revisiting-the-zanj-and-re-visioning-revolt-complexities|arşivtarihi=6 Mart 2016|ölüurl=hayır}}{{registration required}}
* {{Kitap kaynağı|url=http://unesdoc.unesco.org/Ulis/cgi-bin/ulis.pl?catno=134912&set=4FD057AA_1_46&database=ged&gp=0&mode=e&ll=1|başlık=Les Négriers en terres d'Islam: la première traite des noirs, VIIe-XVIe siècle|yer=Paris|yayıncı=Perrin|yıl=2003|isbn=2-262-01850-2|ad=Jacques|soyadı=Heers|yazarbağı=Jacques Heers|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304090330/http://unesdoc.unesco.org/Ulis/cgi-bin/ulis.pl?catno=134912&set=4FD057AA_1_46&database=ged&gp=0&mode=e&ll=1|arşivtarihi=4 Mart 2016|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Al-Kamil fi al-Tarikh, Vol. 6.|dil=ar|yer=Beirut|yayıncı=Dar al-'Ilmiyyah|yıl=1987|soyadı=Ibn al-Athir|ad='Izz al-Din|yazarbağı=Ali İbnü'l-Esîr}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=1VVtAAAAMAAJ|başlık=Al-Muntazam fi Ta'rikh al-Muluk wa al-Umam (Classification in History of Kings and Nations), Vol. 12|yer=Beirut|yayıncı=Dar al-Kutub al-'Ilmiyya|yıl=1992|editör2-ad=Mustafa 'Abd al-Qadir|editör2-soyadı='Ata|soyadı=Ibn al-Jawzi|ad=Abu al-Faraj Abd al-Rahman ibn Ali|yazarbağı=İbnü'l-Cevzî|editör1-ad=Muhammad 'Abd al-Qadir|editör1-soyadı='Ata|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065937/https://books.google.com/books?id=1VVtAAAAMAAJ|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}} 
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/armiesofcaliphsm0000kenn|başlık=The armies of the caliphs: military and society in the early Islamic state|sayfalar=[https://archive.org/details/armiesofcaliphsm0000kenn/page/153 153] ff.|yer=London and New York|yayıncı=Routledge|yıl=2001|isbn=0-415-25093-5|ad=Hugh N.|soyadı=Kennedy|yazarbağı=Hugh N. Kennedy|urlerişimi=kayıtlı}}
*{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Wux0lWbxs1kC|başlık=The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second Edition)|yayıncı=Pearson Education Ltd.|yıl=2004|isbn=0-582-40525-4|soyadı=Kennedy|ad=Hugh|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200721064424/https://books.google.com/books?id=Wux0lWbxs1kC|arşivtarihi=21 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=fKVee8Dwbz0C|başlık=The Arabs in History|sayfalar=112 ff.|yer=Oxford|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=2002|isbn=0-19-280310-7|ad=Bernard|soyadı=Lewis|yazarbağı=Bernard Lewis|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190331024707/https://books.google.com/books?id=fKVee8Dwbz0C|arşivtarihi=31 Mart 2019|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Les Prairies D'Or|yer=Paris|yayıncı=Imprimerie Nationale|yıl=1861–1917|cilt=9 vols.|diğerleri=Ed. and Trans. Charles Barbier de Meynard and [[Abel Pavet de Courteille]]|soyadı=Al-Mas'udi|ad=Ali ibn al-Husain|yazarbağı=Mesûdî}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=kfjbp__dVNYC|başlık=The Case of Rhyme versus Reason: Ibn al-Rumi and His Poetics in Context|yer=Leiden and Boston|yayıncı=Brill|yıl=2004|isbn=90-04-13010-1|ad=Robert C.|soyadı=McKinney|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065940/https://books.google.com/books?id=kfjbp__dVNYC|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.206950|başlık=Sketches from Eastern History|yer=London and Edinburgh|yayıncı=Adam and Charles Black|yıl=1892|diğerleri=Trans. Charles John Sutherland Black|soyadı=Nöldeke|ad=Theodor|yazarbağı=Theodor Nöldeke}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=21NtAAAAMAAJ|başlık=The Revolt of African Slaves in Iraq, in the 3rd/9th Century|yer=Princeton|yayıncı=Markus Wiener Publishers|yıl=1999|diğerleri=Trans. Léon King|isbn=1-55876-162-4|soyadı=Popovic|ad=Alexandre|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065938/https://books.google.com/books?id=21NtAAAAMAAJ|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}
* {{Ansiklopedi kaynağı|bölüm=Zanj Slave Revolts|editör-soyadı=Rodriguez|editör-ad=Junius P.|başlık=Encyclopedia of Slave Resistance and Rebellion, Volume 2|yıl=2007|yayıncı=Greenwood Publishing Group|isbn=0-313-33273-8|sayfa=585|url=https://www.google.com/books?id=RXsBJzA61lcC&pg=PA585|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211107042835/https://books.google.com/books?id=RXsBJzA61lcC&pg=PA585|arşivtarihi=7 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=WCkBAAAAMAAJ|başlık=Thawrat al-Zanj (The Zanj Rebellion)|yer=Bağdat|yayıncı=Dar al-Qari'|yıl=1954|soyadı=Al-Samir|ad=Faisal|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065936/https://books.google.com/books?id=WCkBAAAAMAAJ|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}} 
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Wkqlp-lHllcC&pg=PA101|başlık=Islamic History: A New Interpretation, Vol 2: A.D. 750-1055 (A.H. 132-448)|sayfalar=100 ff.|yer=Cambridge|yayıncı=[[Cambridge University Press]]|yıl=1976|isbn=0-521-21198-0|soyadı=Shaban|ad=M.A.|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065937/https://books.google.com/books?id=Wkqlp-lHllcC&pg=PA101|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}} 
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Zanj Rebellion Reconsidered|sayı=3|sayfalar=443-461|dergi=The International Journal of African Historical Studies|yıl=1977|cilt=10|doi=10.2307/216737|soyadı=Talhami|ad=Ghada Hashem|jstor=216737}}
* {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=-ctgf6WSCPMC|başlık=The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVI: The Revolt of the Zanj, A.D. 869–879/A.H. 255–265|yer=Albany, New York|yayıncı=State University of New York Press|yıl=1992|isbn=0-7914-0764-0|editör-ad=David|editör-soyadı=Waines|erişimtarihi=31 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211020065939/https://books.google.com/books?id=-ctgf6WSCPMC|arşivtarihi=20 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}
* {{Akademik dergi kaynağı|başlık=A Rare Coin of the Zanj|tarih=July 1933|sayı=3|sayfalar=651-655|dergi=The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland|soyadı=Walker|ad=John|jstor=25194841}}
{{Kaynak sonu}}

{{Köle ayaklanmaları}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Köle ayaklanmaları]]
[[Kategori:9. yüzyılda Abbâsîler]]
[[Kategori:İslam ve kölelik]]
[[Kategori:9. yüzyılda çatışmalar]]