İçeriğe atla

Yoshida Shōin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yoshida Shōin
DoğumYoshida Torajirō
20 Eylül 1830(1830-09-20)
Chōshū
Ölüm21 Kasım 1859
Edo
Ölüm sebebiİdam

Yoshida Shōin (Japonca:吉田 松陰, 'Yoşida Şouin'), Japon samuray, düşünür, eğitimci, askeri bilimler uzmanı, bölge araştırmacısı. Meiji Restorasyonu'nun ruhani lideri ve kuramcısı olarak bilinir.

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yoshida Shōin'in mezar taşı

4 Ağustos 1830’da, Hagi Kalesi’nin çevreleyen Matsumoto köyünde Chōshū bölgesi samurayı Sugi Yurinosuke’nin ikinci oğlu olarak dünyaya geldi. 1834 yılında amcası olan Yamaga okulu askeri bilimler hocası Yoshida Daisuke’nin evlatlığı olsa da, 1835 yılında Daisuke’nin ölümüyle yine amcası olan Tamaki Bunnoshin’in açtığı Shōka Sonjuku’da eğitim gördü. 11 yaşında iken, Lord Mōri Yoshichika’ya verdiği derslerdeki başarısıyla takdir gördü. Shōin, çocukluğunda babası ve abisi Umetarō ile beraber tarlaya gidip, bir yandan tarlada çalışıp, diğer yandan babasının sesli olarak okuduğu Çin klasikleri, Rai Sanyō'nun şiirleri gibi eserleri Umetarō beraber tekrarlardı. Geceleri de babası iki kardeşe okuma yazma öğreten kitaplar okuturdu.

Fakat Afyon Savaşı'nda Qing Hanedanlığının batılı güçlere yenildiğini öğrenip, Yamaga okulunun zamanın gerisinde kaldığını tam anlamıyla kavradıktan sonra, Batı tarzı askeri bilimleri öğrenmek için 1850'de Kyūshū'ya öğrenim görmeye gitti. Sonrasında Edo'ya gidip Sakuma Shōzan'ın altında öğrenim gördü.

1852 yılında, arkadaşı Miyabe Teizō ile Tōhoku bölgesine bir gezi yapmaya karar verdiler, ancak Shōin söz verdiği yola çıkış tarihini yakalayabilmek için Chōshū hükûmetinden alması gereken yazılı izni beklemeden çıktı ve kaçak sayıldı. Bu Tōhoku yolculuğu süresince Mito bölgesinde Aizawa Seijisai ile görüşüp, Aizu bölgesindeki Nisshinkan ve madenlerin durumunu inceledi. Akita'da Sōma Daisaku Olayı'nın gerçekleştiği yeri ziyaret etti ve Tsugaru'da Tsugaru Boğazı'ndan geçecek olan bir yabancı gemiyi görmeye çalıştı. Edo'ya döndüğünde, izin almadan bölgesini terk ettiği için, samuraylığı elinden alındı ve maaşına el kondu.

1853 yılında Matthew Perry'nin Kara Gemileri Uraga'ya geldiğinde hocası Sakuma Shōzan ile beraber incelemeye gidip, Batı medeniyetinin üstünlüğüne hayran kaldıktan sonra yurtdışında eğitim görmeye karar verdi. Hemşehrisi olan asker Kaneko Shigenosuke ile beraber Nagasaki'de demir atmış olan Putjatin'in Rus savaş gemisine kaçak olarak binmek isteseler de, Avrupa'da çıkan Kırım Savaşı'na İngiltere'nin de katılması sebebiyle geminin beklenenden erken limandan ayrılması nedeniyle başarısız oldular.

1854 yılında Matthew Perry'nin Kanagawa Antlaşması'nı imzaladıktan sonra tekrar yola çıkışını fırsat bilip, Kaneko Shigenosuke ile beraber boğazdaki balıkçı teknelerinde birini çalıp, sancak gemisi olan USS Powhatan'a kadar kürek çekerek, binmeyi başardılar. Fakat yolculuğun reddedilmesi sebebiyle Shimoda'da teslim oldular. Bu olaya suç ortaklığı yaptığı için Sakuma Shōzan da hapse atıldı. Devlet içinde bir grup, Shōin ve Shōzan'ın idam cezasına çarptırılmasını isteseler de, Kawaji Toshiakira'nın uğraşları sonucunda Abe Masahiro tarafından canları bağışlanıp, Chōshū'daki Noyama Hapishanesi'ne gönderildiler. Hapisteyken onu ülkeden kaçmaya iten sebepleri ve ideolojik arka planını "Yūshūroku" adlı eserinde yazdı.

1855 yılında cezası ev hapsine çevrilerek hapishaneden çıkmasına izin verildi.

1857 yılında Shōka Sonjuku okulunun adını amcasından devralıp, evinden eğitim vermeye başladı. Shōka Sonjuku'da Kusaka Genzui, Takasugi Shinsaku, Itō Hirobumi, Yamagata Aritomo, Yoshida Toshimaro, Irie Kuichi, Maebara Issei, Shinagawa Yajirō, Yamada Akiyoshi gibi önemli kişilere eğitim verdi. Shōin'in Shōka Sonjuku'su, öğreticinin öğrencilere tek yönlü ders verdiği bir yer olmayıp, Shōin'in öğrencileriyle beraber fikirlerini ortaya koyduğu, karşılıklı tartıştıkları bir yerdi. Ayrıca, sadece edebiyat gibi dersler değil, dağa tırmanma ya da yüzme gibi derslerin de olduğu, "Yaşayan Eğitim" verilen bir yerdi.

1858 yılında Harris Antlaşması'nın imparatorun izni olmadan imzalandığını duyunca öfkelenip, hükûmete karşı harekete geçeceğini duyurdu ve Manabe Akikatsu'nun suikastini planladı. Fakat Kusaka Genzui, Takasugi Shinsaku, Katsura Kogorō ve diğerleri bu planını desteklemediklerini belirttiklerinden, planını askıya almak zorunda kaldı. Bu dönemde Shōin Shōgun hükûmetinin ülkenin önündeki en büyük engel olduğuna karar verip, hükûmeti devirme fikrini ortaya koydu. Bunun sonucu olarak tekrar yakalandı ve Noyama Hapishanesi'ne gönderildi.

27 Ekim 1859'da Ansei Tasfiyesi'yle ilişkili olarak Edo'ya yollandı ve yargılandıktan sonra 30 yaşında idam edildi.

Ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Baba: Sugi Yurinosuke (1804-1865)
  • Anne: Taki (1807-1890)
  • Ağabey: Umetarō（Minji）(1828-1910)
  • Kız kardeş: Yoshiko (Chiyo) (1832-1924) - Kodama Sukeyuki'nin eşi.
  • Kız kardeş: Hisa (1839-1881) - Odamura Inosuke (Katori Motohiko)'nin eşi.
  • Kız kardeş: Tsuya (1841-1843) - Erken yaşta vefat.
  • Kız kardeş: Miwako (Fumi) (1843-1921) - Kusaka Genzui'nin eşi, daha sonra Katori Motohiko'nun ikinci eşi.
  • Erkek kardeş: Toshisaburō (1845-1876)

Yoshida Shōin'i konu alan eserler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Roman
Manga
Film
Televizyon Dizisi
Pop Müzik

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yoshida_Shōin&oldid=32988954" sayfasından alınmıştır