Suç psikolojisi
Suçlu ruh bilimseli olarak da adlandırılan suç bilimsel ruh bilimi, suçluların ve suç davranışına katılan herkesin görüşlerinin, düşüncelerinin, niyetlerinin, eylemlerinin ve tepkilerinin incelenmesidir.[1][2]
Suçlu ruh bilimi, suçlu insan bilimi alanıyla ilgilidir. Çalışma, birisinin suç işlemesine neden olan şeylerin yanı sıra suçtan sonra, kaçak veya mahkemede verilen tepkilere de derinlemesine giriyor. Suçlu ruh bilimcileri, yargıcılar kurulunda suçlunun aklını anlamasına yardımcı olmak için genellikle mahkeme davalarında tanık olarak çağrılır. Bazı psikiyatri türleri ayrıca suçlu davranışının yönleriyle de ilgilenir. Suçlu davranışı, genellikle kanunla cezalandırılan fakat toplum tarafından ifade edilen düzgülerle cezalandırılabilen her türlü asosyal davranış olarak ifade edilebilir, bu nedenle, kabul edilebilecekler arasında ince bir çizgi olduğu için tanımlamak zordur. Olmaması düşünülen şey, bir noktada ihlal olarak kabul edilmek artık toplum tarafından kabul edilebilir.[3]
Hukuk Düzenindeki Ruh Biliminin Rolü[değiştir | kaynağı değiştir]
Ruh bilimciler, hem zihinsel hem de fiziksel durumları değerlendirebilen lisanslı profesyonellerdir. Profilciler, bir suçun arkasındaki kişileri tanımlamak için davranış kalıplarını ararlar. Bir küme çalışması, en yaygın ruh bilimsel soruları yanıtlamaya çalışır: eğer bir cinsel avcının topluma geri koyulursa yeniden suç işleme riski varsa; bir fail mahkemeye çıkmaya yetkili ise bir suçlunun, suç anında aklı başında/deli olup olmadığı.
Suçlu ruh bilimciler, bir suçun fotoğraflarını incelemek veya bir şüpheliyle röportaj yapmak gibi soruşturma çalışmaları yapmak için kullanılabilir. Bazen bir suçlunun kanunu çiğnedikten sonra ne yapacağını değerlendirmek için bir varsayım formüle etmeleri gerekir.[4]
Mahkemeye çıkma yeterliliği sorunu, suçlunun mevcut ruh durumu sorunudur. Bu, suçlunun kendisine yöneltilen suçlamaları anlama yeteneğini, bu suçlamalardan hüküm giymenin/beraat etmenin olası sonuçlarını ve savunmasında avukatına yardımcı olma kabiliyetini değerlendirir. Akıl sağlığı/cinnet veya cezai sorumluluk sorunu, suçlunun suç işlendiği sıradaki ruh durumun bir değerlendirmesidir. Bu, yanlıştan doğruyu ve yasaya aykırı olanı anlama yeteneklerini ifade eder. İspatlanması çok zor olduğu için delilik savunması nadiren kullanılır. Bir suçlu, deli ilan edilirse, cezaevinde geçireceğinden çok daha uzun bir süre, yani kuramsal olarak güvenli bir hastane tesisine bağlanır.[5]
Suçlularla ilgili kararları yasal ruh bilimciler veya suçlu ruh bilimciler olarak bilinirler. Bu suçluların toplum için bir tehdit olup olmadığını görüyorlar.
Suçlu Ruh Bilimcilerin Dört Rolü[değiştir | kaynağı değiştir]
1981'de, İngiltere'nin suçlu ruh biliminin babalarından biri olan Profesör Lionel Haward, ruh biliminin ceza yargılamasına profesyonel olarak dahil olduktan sonra gerçekleştirebileceği dört yolu açıkladı. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Klinik: Bu durumda, ruh bilimci klinik bir yargı sağlamak için bir bireyin değerlendirilmesinde yer alır. Ruh bilimci, değerlendirmesine yardımcı olmak için değerlendirme araçları, görüşme veya psikometrik araçlar kullanabilir. Bu değerlendirmeler polise veya diğer benzer kuruluşlara, söz konusu kişiyi nasıl işleyeceğini belirlemede yardımcı olabilir. Örneğin, mahkemeye çıkıp çıkamayacağını veya kişinin yargılamayı anlayıp anlayamayacağına ilişkin akıl hastalığı olup olmadığını öğrenmeye yardım eder.
Deneysel: Bu durumda, ruh bilimcinin görevi bir vakayı bilgilendirmek için araştırma yapmaktır. Bu, bir noktayı açıklamak veya mahkemelere daha fazla bilgi sağlamak amacıyla deneysel testlerin yapılmasını içerebilir. Bu, yanlış hafıza, görgü tanığı güvenilirliği deneyleri ve benzerlerini içerebilir. Örneğin bu; bir tanık bir nesneyi 100 metre sonra ne kadar görebilir, sorusuna benzer sorular sorar, cevaplanabilir.
Aktüeryal: Bu rol, bir vakayı bilgilendirmek için istatistiklerin kullanılmasını içerir. Örneğin, bir ruh bilimciden bir olayın meydana gelme olasılığını sağlaması istenebilir. Örneğin, mahkemeler, bir cezanın reddedilmesi durumunda bir kişinin yeniden suç işlemesinin ne kadar olası olduğunu sorabilir.
Tavsiye: Burada bir ruh bilimci, soruşturmaya nasıl devam edileceği konusunda polise tavsiyede bulunabilir. Örneğin, kişiyle mülakat yapmanın en iyi yolu hangisidir, savunmasız veya başka bir uzman tanığın en iyi nasıl çapraz sorgulanacağı, bir suçlunun suçu işledikten sonra nasıl davranacağı gibi.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Richard N. Kocsis, Applied criminal psychology: a guide to forensic behavioral sciences, Charles C Thomas Publisher, 2009, pp.7
- ^ Andrews, D. A.; Bonta, James (2010). The Psychology of Criminal Conduct. Routledge. ISBN 9781437778984.
- ^ admin. "Criminal Behavior". Criminal Psychology. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2019.
- ^ "Criminal Psychologist Career Info, Job Duties and Requirements". Study.com. 8 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2019.
- ^ Turvey, Brent E. (2002). Criminal Profiling, 4th Edition An Introduction to Behavioral Evidence Analysis. California: Elseiver Science Ltd. ISBN 978-0127050416.
- ^ "Everything about criminal psychology". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
