Schmitt tetikleyici

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Schmitt trigger sayfasından yönlendirildi)
Schmitt tetikleyicinin devre yapısı.

Schmitt tetikleyici, ya da genel adıyla üç eşikli devre, pozitif geri besleme sayesinde kazanç sağlayan elektronik devre elemanıdır. Kare ve üçgen dalga üretecek şekilde de kullanılabilir.[1]

Faz çevirmeyen Schmitt tetikleyici ve faz çeviren Schmitt tetikleyici olmak üzere iki çeşit Schmitt tetikleyici bulunmaktadır. Faz çevirmeyen Schmitt tetikleyici, giriş seviyesini kazanç oranında aktaran entegredir. Faz çeviren Schmitt tetikleyici ise giriş seviyesini kazanç oranında tersine çeviren entegredir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Schmitt tetikleyici, Alman asıllı Amerikalı bilim insanı Otto H. Schmitt tarafından henüz üniversitede öğrenciyken icat edilmiştir.[2] Sonrasında 1937 yılında doktora tezi sırasında "termiyonik tetikleyici" olarak tanıtılmıştır.[3] Schmitt'in çalışması kalamar sinirlerdeki darbe yayılmasının doğrudan bir sonucuydu.

Kullanım alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Karşılaştırıcı[değiştir | kaynağı değiştir]

Karşılaştırıcı (A) yerine Schmitt tetikleyici (B) kullanımı sonuçları

Sinyalde gelen voltaj değerli belli bir değerin aralığında ise lojik olarak (1), belli bir değerin altındaysa lojik olarak (0) verilir. Böylece bir karşılaştırma işlemi yapılır.

  • A; voltaj değerleri iki yeşil çizginin arasında ise lojik olarak (1) veriyor.
  • B; voltaj değerleri kırmızı çizginin üzerinde ise lojik olarak (1) veriyor.

Osilatör[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir dolup boşalmalı osilatörün karşılaştırıcı ile gerçeklenmesi
Dolup boşalmalı osilatörde, kondansatör üzerindeki ve çıkıştaki gerilimlerin dalga şekilleri

Schmitt tetikleyici kare ve üçgen dalga üretebildiğinden osilatör olarak kullanılabilir.

Gürültü azaltma[değiştir | kaynağı değiştir]

Parazitleri yok ederek gürültü azaltmaya yardımcı olur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Dejan (24 Ağustos 2015). "Schmitt tetikleyici nedir ve nasıl çalışır?". HowToMechatronics (İngilizce). 11 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  2. ^ Otto H. Schmitt, A Thermionic Trigger, Journal of Scientific Instruments 15 (January 1938): 24–26.
  3. ^ August 2004 issue of the Pavek Museum of Broadcasting Newsletter - http://www.otto-schmitt.org/Otto_Images/PavekOHSbio.pdf 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.