Salem büyücülük mahkemesi (1878)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fotoğraftaki Daniel Spofford yargılanan kişilerden biriydi

1878 Salem Büyücülük Duruşması,[1] ya da lpswich Büyücülük Duruşması[2] ve ikinci Salem büyücülük duruşması,[3] Amerika Birleşik Devletleri'nin Salem eyaletinde Mayıs'ın 1878 gününde Hristiyanlığa karşı bir tutum olan büyücülük yaptıkları gerekçesiyle bir grup kişi için yapılan duruşmaya denir.[4] Dava ismini büyücülüğün yapıldığı, duruşmaların yapıldığı ve cezanın da belirlendiği Salem kasabasından alır.[5]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Daniel Spofford, Mary Baker Eddy'nin (ayrıca Mary Baker Glover olarak da bilinir) yandaşlarından biriydi.[6] Spofford New Hampshire'da doğmuş 19 yaşında da Amerikan Bağımsızlık Savaşı'na katılmıştı.[6] Savaştan sonra Massachusetts kentinde bir kunduracıda çalışmaya başlamış, 1867 yıllarında Hristiyan Bilimine ilgi duymuş ve çalışmalarına başlamıştı.[6][7] Okuduğu kitapların çoğu Glover'ın eseriydi bundan çok etkilenen Spofford Massachusetts'ten ayrıldı fakat daha sonra kasabaya geri gelip Glover ile 1870 civarında tanıştı.[7][8] Glover'ın sınıflarından birine yerleşip metafiziksel tıp okudu ve 1875 yılının ilkbaharında mezun oldu.[8][9]

Mezun olduktan hemen sonra Spofford bir grup Hristiyan Bilimi okumuş insanla birlikte organize olup Glover'a maddi destekte bulunmak ve okulda toplantı yeri açmak için çalışmaya başladı.[10] Ayrıca kendini "Doktor Daniel Spofford" diye tanıtarak birkaç ofis açtı ve orada Hristiyan Bilimi öğretti.[9] Glover yeni yazdığı kitabı için yayım parası bulamayınca Spofford bizzat masrafları üstlendi ve kitabı kendi adına çıkarttı. Ayrıca birkaç arkadaşı (George Barry ve Elizabeth Newhall) da bu işe ortak oldu.[11][12] Glover'ın kitabını tanıtmak amacıyla el ilanlarını da bizzat kendi astı.[11] Bu sırada kendisinin gelecekteki eşi Asa Gilbert Eddy ile de tanıştı.[13] Tanıştıklarından bir süre sonra da evlendiler.[14] Artık bir çift olan Spoffordlar mental sıkıntı çeken öğrencileriyle deney yaptılar ve ikinci bir kitap yazmaya başladılar.[15]

1877 yılının baharında Eddy tatildeyken, Spoffordlar ikinci bir kitabın yayım haklarını iptal ettiler.[16][17] 19 Ocak 1878 yılında Daniel Spofford Hristiyan Bilimine aykırı olan ölümsüzlüğün sırrını aramaya çalıştıkları için sınırdışı edildi.[18][19] Eddy ona sinirlenerek ödenmemiş okul ücretininin hesabını sormak için dava açtı.[20] Eddy ve Daniel Spofford ondan sonra tamamiyle ayrıldılar. Modern tarih yorumcuları bu olayı Asa Eddy'nin Spofford'un önünü kesmek isteği sonucunda meydana geldiği şeklinde yorumlarılar.[17][21]

Hristiyan Bilimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazılarında, Mary Baker Eddy "Hayvanların Beynine Kötü Niyetli Hükmetme" makalesi üzerine çalışıyordu. Düşüncesine göre beyin kontrolü yapmak çok olası bir şeydi.[17][22] Yazdığı kitabın ilk baskısında bu makale altında beyin kontrolü hakkında "Beyin kendini iyileştirebilir fakat başkalarını yaralayabilir." diye söz etti.[3][17][21][23][24] Eddy beyine hükmedişin iyi tarafını ömrü arttırmaya yarayabileceğini keşfetti.[3][25][26]

Eddy bu düşünceyi hemen kağıda dökmek istedi..[27][28] Kitabın hemen ikinci baskısı için basımeviyle iletişime geçti ve elde ettiği sonuçları kitabına aktardı. Bu sıralar yıl 1878 idi.[29] Eddy 1881 yılında ikinci baskıya bu makaleyi koydu. Ona göre bu olay "İblisbilim" idi.[25][29] (Daha sonra çıkan baskılarda bu terim kaldırıldı.)[25]

Mahkeme[değiştir | kaynağı değiştir]

Lucretia Brown 50 yaşında Ipswich Massachusetts'te yaşamakta olan henüz evlenmemiş bir kadındı,[20] çocukluğunda omurgası kırılmıştı. Hristiyan Bilim İnsanları da onu iyileştirmişti.[30] 1877 yılında ve ertesi yılda tekrar ağrıları baş gösterdi. O bu durumu Spofford'un üzerine atmaya çalıştı. Dediğine göre Spoffor onu hipnotize ederek iyileştirmeye çalışmıştı.[30] Onun mahkeme konuşması:[31]

...Newburyport'a bağlı Daniel H. Spofford, ... bir hipnozcuydu, hipnoz üzerinde alıştırmalar yapardı, dediğine göre beyne yüklenilen bilgi ile bedende baş gösteren yara ağrı gibi şeylerin hızlı bir şekilde düzeltilebilmesi mümkündü. Fakat Daniel beni iyileştirmek yerine yeni bir yara ekledi.
Davacı Lucretia Brown Daniel H. Spofford'un 1875'li yıllardan itibaren her hipnoz saatinde onu kötü niyetle sakatladığını, hipnoz yolu ile büyük acılara yol açtığını, belkemiği ağrısına yol açtığını, beynine hasar verdiğini ve bunların hala daha devam ettiğini söyledi.
Davacı yine aynı sebepten dolayı gelecek hayatından korku ve şüphe duyduğunu söyledi. Davacı muhakemenin son sözlerini bu yaraların onarılamaz olduğunu yani genetiğine işlediğini, beyninin kontrolünden kaçılamaz olduğunu söyleyerek bitirdi.

Spofford'un lehine olan bir tanık Brown'un konuşmalarını Eddy'nin avukatının yazdığını söyledi.[32] Eddy şiddetle bunu yalanladı.[29][33] Mahkemede bulunan bilim insanları Brown'un Eddy'nin kontrolü altında bunları söylemediğini,[25][29] fakat yaşanan olaylar Eddy'nin suçu olabileceği için mahkemeyi uzatma kararı alarak bitirdiler..[3][4][21][34][35]

Massachusetts'teki asıl mahkeme 1878 yılının Mayıs ayının 14'ünde başladı.[32][35] Yargıç Horace Gray başkanlık yaptı.[36] Mary Baker Eddy ve 21 diğer tanık Salem'e Spofford aleyhinde şikayette bulunmaya gittiler.[19][32] Yargıç Mayıs Ayının 17'sinde Spofford'a mahkemeye gelmesini söyledi.[36] Mahkeme bolca gazetecinin de toplanması, tüm tanıkların da gelmesi ile kapandı.[25][34][35][36]

Mayıs'ın 17'sinde Spofford'un avukatı olan Amos Noyes davaya itiraz etti. Etik olan bir kanıtın olmadığını, tarafsızlığın olduğunu söyledi.[37] Brown'un avukatı olan Edward Arens, Amos Noyes'a hipnotize etmenin kanıtlandığını söyleyerek itiraza itiraz etti.[38] Yargıç Gray "Yetersiz kanıt ile suçlama" kararını vererek mahkemeyi Spofford'un lehine bitirdi.[34][38] Mahkeme ayrıca beyin kontrolünün pek de açık bir konu olmadığını söyledi..[21]

Brown mahkemeye itiraz etti fakat hiçbir etkisi olmadı. Kasım'ın 1878'inde mahkeme çoktan kapanmıştı.[38]

Mahkemedeki gazetecilerden biri "Amerika'da görülmüş en tuhaf mahkeme" sıfatını yakıştırdı.[3][39]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Fraser, p. 69; Tucker, p. 159.
  2. ^ Springer, p. 237; Wilbur, p. 243.
  3. ^ a b c d e Gallagher and Ashcraft, p. 93.
  4. ^ a b Jastrow, p. 200.
  5. ^ Fraser, pp. 69–71.
  6. ^ a b c Wilbur, p. 223.
  7. ^ a b Springer, p. 191.
  8. ^ a b Wilbur, p. 224.
  9. ^ a b Springer, p. 192.
  10. ^ Wilbur, pp. 225–227.
  11. ^ a b Springer, p. 195.
  12. ^ Braden, pp. 36, 67.
  13. ^ Springer, p. 213.
  14. ^ Tucker, p. 158.
  15. ^ Springer, p. 217.
  16. ^ Springer, pp. 229–231.
  17. ^ a b c d Anker, p. 60.
  18. ^ Springer, p. 231.
  19. ^ a b Podmore, p. 270.
  20. ^ a b Springer, p. 237.
  21. ^ a b c d Wills, p. 180.
  22. ^ Jastrow, p. 196-197; Tucker, p. 157.
  23. ^ Jastrow, p. 197.
  24. ^ Moore, pp. 111–112.
  25. ^ a b c d e Anker, p. 61.
  26. ^ Moore, p. 113.
  27. ^ Anker, pp. 60–61.
  28. ^ Moore, pp. 112–113.
  29. ^ a b c d James, James, and Boyer, p. 555.
  30. ^ a b Springer, p. 238.
  31. ^ Springer, pp. 239–240.
  32. ^ a b c Springer, p. 240.
  33. ^ Wilbur, pp. 243–244.
  34. ^ a b c Tucker, p. 159.
  35. ^ a b c Mizruchi, p. 533.
  36. ^ a b c Springer, p. 241.
  37. ^ Springer, pp. 241–242.
  38. ^ a b c Springer, p. 242.
  39. ^ Dakin, p. 133.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Salem_büyücülük_mahkemesi_(1878)&oldid=32175449" sayfasından alınmıştır