Said Nursî sayfasının kaynağını görüntüle

{{Makam sahibi bilgi kutusu
| isim = Said Nursî
| resim = Said Nursi 1956.jpg
| resim_büyüklüğü = 
| sıra1 = 
| makam1 = [[Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye]] Azası
| dönembaşı1 = 1918
| dönemsonu1 = 1922
| öncegelen1 = 
| sonragelen1 = 
| sıra2 = 
| makam2 = 
| dönembaşı2 = 
| dönemsonu2 = 
| öncegelen2 = 
| doğum_adı = Mirzazâde Said
| doğum_tarihi = 1878
| doğum_yeri = {{Bayraksimge|Osmanlı}} [[Nurs, Hizan]], [[Bitlis Vilayeti]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1960|3|23|1878|1|1}}
| ölüm_yeri = {{Bayraksimge|Türkiye}} [[Şanlıurfa]], [[Türkiye]]
| partisi = 
| eşi = 
| çocukları = 
| yaşadığı_yer = 
| öğrenim = 
| meslek = [[Asker]], [[yazar]], [[ulema]]<ref>{{Kaynak|başlık=Sebîlürreşâd Mecmûası|yıl=4 Mart 1920|yayıncı=Milli Kütüphane|yayınyeri=Ankara|url=https://4html.net/source/0125.pdf#viewer.action=download|alıntı=E'azım-ı Ulema-i İslamiyeden Fazıl-ı Şehir Bediüzzaman Said-i Kürdi Efendi Hazretleri, pek mühim bir teklifde bulunuyorlar.|bölüm=Şûrây-ı Meşîhat-ı İslâmiye|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200427222246/https://4html.net/source/0125.pdf#viewer.action=download|arşivtarihi=27 Nisan 2020|erişimtarihi=22 Ekim 2020|ölüurl=evet}}</ref>
| dini = [[İslam]]
| imza = 
| takma_adı = <!--Askeriyedeki takma adı-->
| bağlılığı = 
| alanı = 
| hizmetyılları = 1914-1916 <br> Esaret {{küçük|(3 Mart 1916)}} <br> Yurda dönüş {{küçük|(18 Haziran 1918)}}
| rütbesi = Milis [[Miralay]]
| birimi = 
| kumandaettiği = 
| savaşları = [[I. Dünya Savaşı]] <small>([[Kafkasya Cephesi]])</small>
| ödüller = {{Harp Madalyası}} [[Harp Madalyası]]
| yerli_isim = 
| yattığı_yer = Halil-ür Rahman Dergâhı, Urfa {{küçük|(24 Mart 1960 - 12 Temmuz 1960)}} <br> Meçhul {{küçük|(12 Temmuz 1960'tan beri)}}
}}
'''Sait Okur''', bilinen adıyla '''Said Nursî''' (1878{{efn|Said Nursi'nin doğum tarihi ay ve gün olarak bilinmemektedir. Yıl olarak Hicri 1295 ve Rumi 1293'tür. İki tarihin kesiştiği Miladi yıl ise 1878'dir.}} - 23 Mart 1960<ref>{{Kitap kaynağı|url=|başlık=Son Devrin İslam Akademisi, Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=İZ Yayıncılık|ad=Sadık|soyadı=Albayrak}}</ref>), [[Kürtler|Kürt]] [[İslam]] âlimi,<ref>{{tez kaynağı|soyadı=Kaplan|ad=Mehmet|başlık=Dini gruplar ve çatışma: Said Nursi ve Nurculuk örneği|tür=Yüksek Lisans|yıl=|yayıncı=Ulusal Tez Merkezi|yer=|isbn=|oclc=|sayfa=1|sayfalar=|url=|erişimtarihi=31 Mart 2020|yazarbağı=}}</ref> müfessir ve yazar. [[Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye]] azalığı, Birinci Dünya Savaşı'nın Kafkasya Cephesi'nde milis alay kumandanlığı yapmıştır. İslam üzerine yazılmış ve 300 kadar ayeti [[tefsir]] eden ''[[Risale-i Nur]]'' isimli 50'den fazla dile çevrilen<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.risalehaber.com/190-ulkede-50-dilde-risale-i-nur-foto-143974h.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=29 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201101012237/https://www.risalehaber.com/190-ulkede-50-dilde-risale-i-nur-foto-143974h.htm |arşivtarihi=1 Kasım 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> külliyatın yazarıdır.<ref>{{Harvnb|Şahiner|2016|p=25}}</ref>

[[Van]]'da hayalini kurup zihinsel hazırlığını yaptığı fen ve din ilimlerinin beraber okutulacağı [[Medresetü'z-Zehra]] projesi için İstanbul'a geldi. Bu amaçla Sultan [[II. Abdülhamid]] ile görüşme girişimlerinde bulunduysa da istediği neticeyi alamadı. Ancak yerine gelen [[V. Mehmed|Sultan Reşad]] ile görüşme fırsatı buldu ve projesini detaylı şekilde anlattı. Kabul gören proje için Van Valiliğine bin altın ödenek gönderildi.<ref>{{Kaynak|url=https://4html.net/source/Devlet-i%20Aliye-i%20Osmaniye%20Telgraf%20%C4%B0daresi.pdf#viewer.action=download|başlık=Devlet-i Aliyye Osmaniye Telgraf İdaresi|erişimtarihi=24 Nisan 2020|arşivtarihi=24 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200424102103/https://4html.net/source/Devlet-i%20Aliye-i%20Osmaniye%20Telgraf%20%C4%B0daresi.pdf#viewer.action=download|bölüm=Bâb-ı Âlî Evrak Odası: BEO, no: 4191,314292|yayınyeri=İstanbul|yayıncı=T.C Devlet Arşivleri Daire Başkanığı|alıntı=Van'da Darülfünun şeklinde tesis olunacak medrese-i aliyenin bedel-i inşasının Evkaf Hazinesi tarafından tesviyesi ve padişahın ismine nisbetle isimlendirilerek bedelinin takside bağlanarak ödenmesine dair Van Vilayeti'ne ve Dahiliye Nezareti'ne malumat ita olunmakla hemen inşaata mübaşeret olunması|yıl=3 Temmuz 1913|özgünyıl=Hicri (28 Receb 1331)|ölüurl=evet}}</ref>

[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı dönemi]] medrese geleneklerinden olan ilmî münazaralara katılan Said Nursî, kullandığı ünvan ve burada gösterdiği başarıları ile şöhret oldu.<ref name=":3">{{Kitap kaynağı|başlık=Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayat|sayfalar=|yıl=1990|ilk=Abdulkadir|son=Badıllı}}</ref><ref name=":5">{{Kaynak|başlık=Bediüzzamanın İlmi Şahsiyeti ve İcazetnameleri|erişimtarihi=6 Şubat 2017|yayıncı=Osmanlı Araştırmaları Vakfı|ad=Ahmet|soyadı=Akgündüz}}</ref><ref name=":8">Müküslü Hamza, "Bedîüzzaman Saîd-i Kürdî’nin Tercüme-i Hâlinden Bir Hülâsadır", 1918. aktaran: [http://www.risaletashih.com/index.php/en/musahhah-metinler/192-bediuzzaman-in-tercume-i-hali-mukuslu-hamza risaletashih.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415013928/http://www.risaletashih.com/index.php/en/musahhah-metinler/192-bediuzzaman-in-tercume-i-hali-mukuslu-hamza |tarih=15 Nisan 2017 }}</ref> Çeşitli gazete ve dergilerde makaleler yazıp, ''[[Marifet ve İttihad-ı Ekrad]]'' isminde bir gazete çıkarma girişiminde bulundu.<ref>{{Kaynak|başlık=Marifet ve İttihad-ı Ekrad adıyla gazete çıkarma talebi|yayınyeri=Kağıthane/İstanbul|yayıncı=Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Daire Başkanlığı|alıntı=Marifet ve İttihad-ı Ekrad adıyla Türkçe ve Kürtçe bir gazete çıkarmak için izin talebeden Bediüzzaman Said-i Kürdi Efendi'nin arzuhali hakkında gereğinin yapılması talebi.|yıl=5 Şubat 1909}}</ref> Bu dönemde [[Meşrutiyet]] taraftarı olan Said Nursî, bu yönetim biçimininin dine aykırı olmadığını vurgular. Düşüncelerini [[Münazarat]] isimli eserinde kitaplaştırır.

Said Nursi [[31 Mart Vakası]]'nda isyanın bastırılması için gazete yazıları yazdı ve Harbiye Nezaretinde onlara hitap etti. 31 Mart Vakası sonrası kurulan [[Divan-ı Harbi Örfi]] mahkemesinde yargılanarak beraat etti.<ref>{{haber kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/3494/24%20May%c4%b1s%201909.pdf?sequence=1&isAllowed=y|başlık=Bediüzzaman Said'in tahliye edilmesi|erişimtarihi=11 Nisan 2020|arşivtarihi=13 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200413101823/https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/3494/24%20May%c4%b1s%201909.pdf?sequence=1&isAllowed=y|tarih=24 Mayıs 1909|sayı=261|gazete=Tanin Gazetesi|yayıncı=Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv|alıntı=Bediüzzaman Said Kürdi mukaddem vaki olan ihbaratın saniadan (uydurmadan) ibaret olduğu ve bilakis mumaileyhin (kendisinin) tesisi meşrutiyette hidematı bergüzidesi (üstün ve seçkin hizmetleri) sebkeylediği (geçtiği) tahakkuk eylemekle tahliye edilmiştir.|ad=|soyadı=|yazar=|ölüurl=hayır}}</ref>

Van'a dönerek [[Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti|Evkaf Nezareti]]ne bağlı [[Horhor Medresesi]]'nde talebe okutmaya başlar. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Alay Müftüsü olarak orduya dahil olan Nursî, sonrasında ise [[Enver Paşa]] tarafından gönüllü milis alayı kumandanı olarak görevlendirilir. [[Kafkasya Cephesi (I. Dünya Savaşı)|Kafkas Cephesi]]'nde talebeleri ile birlikte mücadele eder.<ref>{{Kaynak|başlık=Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri -I-|yıl=2001|yayıncı=T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı|yayınyeri=Ankara|sayfa=32,42-43,126,128|url=https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/osmanli-arsivi-yayinlar/ERMEN%C4%B0%20KATL%C4%B0AM-1.pdf|erişimtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200427191719/https://www.devletarsivleri.gov.tr/varliklar/dosyalar/eskisiteden/yayinlar/osmanli-arsivi-yayinlar/ERMEN%C4%B0%20KATL%C4%B0AM-1.pdf|arşivtarihi=27 Nisan 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kaynak|başlık=Bediüzzaman Said Efendinin gönüllü kumandan olarak Birinci Harbi Umumi mücadelesi|yıl=28 Haziran 1918|yayıncı=Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Daire Başkanlığı|yayınyeri=Kağıthane/İstanbul|alıntı=gönüllü kumandan sıfatıyla kasaba ahali ve talebelesini alarak sekiz topu kurtarmak suretindeki fevkalede gayreti vuku'a gelmiş idi.|bölüm=Dahiliye Nezareti Şifre Kalemi:DH.ŞFR, Nr:588/60}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|ilk=Abdulkadir|son=Badıllı|başlık=Mufassal Târihçe-i Bediüzzaman I. cild|bölüm=Takrizler}}</ref><ref name="Savas2">{{Kitap kaynağı|ad=Nurettin|soyadı=Ceylan|başlık=Gerçeğin aynasında Bediüzzaman|bölüm=Belgelerin diliyli I. Dünya Savaşında Gönüllü alay komutanı Bediüzzaman}}</ref> Savaş sırasında bir kısım talebesi ölür, kendisi de yaralanarak esir düşer ve [[Kostroma]]'ya esir kampına gönderilir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://tr.wikisource.org/wiki/Bitlis%27in_istilas%C4%B1na_%C5%9Fahit_olan_polis_memurunun_ifadesi | başlık = Vikikaynak, Bitlis'in istilasına şahit olan polis memurunun ifadesi | erişimtarihi = 18 Nisan 2020 | tarih =  | çalışma =  | yayıncı =  | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200424144052/https://tr.wikisource.org/wiki/Bitlis%27in_istilas%C4%B1na_%C5%9Fahit_olan_polis_memurunun_ifadesi | arşivtarihi = 24 Nisan 2020 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Kaynak|başlık=Bâb-ı Âlî Dâhiliye Nezâreti Emniyet-i Umûmiyye Müdiriyeti|yıl=1 Haziran 1916|yayıncı=TC. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı|bölüm=Karton No: 110, Dosya No: 12-2, Fon Kodu: HR.SYS. HU.|alıntı=ulemâ-yı meşhureden Molla Said-i Kürdî ve yirmi kadar talebeleriyle birlikde ve komşularımızdan tüccârândan Abdürrezzak bin Hacı İshak ve daha birçok kimseler Ermeni çetelerinin kurşun ve süngüleriyle fecî' bir sûretde parçalandığını görmüş isem de hüviyetleri hâtırımda kalmamışdır.|özgünyıl=19 Mayıs 1332}}</ref> Gösterdiği azim ve mücadeleler sebebiyle esaretinin bitminde kendisine [[Harp Madalyası]] verilir ve [[Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye]] a'zası olarak atanır.<ref name=":1">{{Haber kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67458/0141.pdf?sequence=141&isAllowed=y|başlık=Darül Hikmetül İslamiye azası olarak tayin edilen Bediüzzaman Said Efendi|erişimtarihi=11 Nisan 2020|arşivtarihi=13 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200413102535/https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67458/0141.pdf?sequence=141&isAllowed=y|tarih=11 Ağustos 1918|sayı=3315|çalışma=Takvim-i Vekayi|yayıncı=Ankaara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi|alıntı=|ad=|soyadı=|ölüurl=evet}}</ref><ref name=":2">{{Kitap kaynağı|başlık=Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi|yayıncı=Nesil Yayınları|ilk=Necmeddin|son=Şahiner}}
*{{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Sinan Omur Anlatıyor}}
*{{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Ali Aras Anlatıyor}}
*{{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Bediüzzaman Kologrifte}}
*{{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=İsparit-Isparta-Sıpayırt-Sıparta}}
</ref>

Hilal-i Ahdar Cemiyeti toplantılarına katılan Nursî, [[Yeşilay]]'ın kurucu üyesidir.<ref name=":11">{{Dergi kaynağı|url=https://4html.net/source/Cemiyet%20Hilal-i%20Ahdar.pdf#viewer.action=download|başlık=Hilal-ı Ahdar Cemiyeti|erişimtarihi=23 Nisan 2020|arşivtarihi=22 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200422205958/https://4html.net/source/Cemiyet%20Hilal-i%20Ahdar.pdf#viewer.action=download|tarih=Mart 2012|sayı=938|çalışma=Yeşilay Dergisi|yayıncı=Türkiye Yeşilay Cemiyeti|ölüurl=evet}}</ref><ref name=":14">{{Dergi kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=VEi9DwAAQBAJ&pg=PA2&lpg=PA2&dq=zafer+dergisi+say%C4%B1+15+nisan+1978&source=bl&ots=y57s_sTj9J&sig=ACfU3U1BQJIs3X2B4C-s-rXZk8S_oHVuPQ&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjf0eLEhvPoAhWOqIsKHQQ6C6IQ6AEwAXoECAwQLA#v=onepage&q=zafer%20dergisi%20say%C4%B1%2015%20nisan%201978&f=false|başlık=Yeşilay Haftası münasebetiyle|erişimtarihi=|tarih=Nisan 1978|sayı=15|çalışma=Zafer Dergisi|yayıncı=Sakarya Gençlik Teşkilatı}}</ref>

== Biyografi ==
Said Nursî kendi hayatını "Eski Said" ve "Yeni Said" olarak ikiye ayırır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Tarihçe-i Hayat|yayıncı=Envar Neşriyat}}</ref> Eski Said olarak tabir ettiği doğumundan 1923 yılına kadar olan dönemde sosyal ve siyasî sorunların çözümünde doğrudan inisiyatif alan bir kişilik sergiler. 1923 yılında TBMM'nin daveti üzerine Ankara'ya gelen Nursî, Ankara'da aradığı atmosferi bulamaz. Van'a dönerek inzivaya çekilir ve daha sonraları bu dönüşünü Yeni Said'in başlangıcı olarak nitelendirir. Bu dönemde sosyal ve siyasî meselelerden uzaklaşır. En önemli vazifenin imânı kuvvetlendirmek olduğunu söyler. Şiddetle karşı çıktığı ama silah çekmediği Cumhuriyet idaresi tarafından bu dönem zarfında uzun yıllar sürgün, gözetim ve yer yer hapis hayatı yaşatılacak ve zorunlu ikâmete tabi tutulacaktır. Büyük çoğunluğunun Isparta [[Barla, Eğirdir|Barla]]'da yazıldığı [[Risale-i Nur]] külliyatının yazımı ve [[Nur Cemaati]]'nin oluşumu bu dönemde yaşanmıştır.

==="Eski Said" (Cumhuriyet öncesi) ===

==== Çocukluğu ve öğrenim hayatı ====
'''Doğum tarihi''': Nursî'nin doğum tarihi ile ilgili farklı görüşler vardır. 1906 yılında yapılan nüfus tescil kayıtlarında, Rumî 1288-1299 (Miladi 1872)<ref name=":13"/> olarak geçse de doğum tarihinin Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye'ye verdiği özgeçmişine göre hazırlanan Osmanlı nüfus kimlik belgesinde Rumi 1293, Hicri 1295 tarihleri yani Miladi 1878 yılı olduğu tahmin edilmektedir.<ref name=":4">{{Kitap kaynağı|ad=Şükran|soyadı=Vahide|başlık=Bediüzzaman Said Nursi / Entelektüel Biyografisi|yayıncı=Nesil Yayınları}}</ref>

[[Bitlis]]'in [[Hizan]] ilçesinin İspairit nahiyesinin Nurs köyünde,<ref>{{Harvnb|Şahiner|2016|p=26}}</ref> yedi çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğu olarak dünyaya geldi.<ref name=":13">{{Kaynak|başlık=Nurs Köyü-Hizan Defteri|yayıncı=Nüfus-Vatandaşlık Genel Müdürlüğü Arşivi|yayınyeri=Ankara|sayfa=53-54}} No:13</ref> Babasının adı Abdullah Mirza, annesinin adı ise Nuriye'dir.<ref>{{Harvnb|Şahiner|2016|p=26-27}}</ref> Annesi Nurs köyü yakınlarında bulunan Bilkan köyündendir. Nuriye Hanım Nure veya Nura ismiyle de tanınmaktadır.<ref name=":2" /><ref name=":7">{{Kitap kaynağı|ad=Şükran|soyadı=Vahide|başlık=Bediüzzaman Said Nursi / Entelektüel Biyografisi|yayıncı=}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Doğumu ve Çocukluğu}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=İstanbul (Hayatı)}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Şekerci Hanı}}
</ref> Sofi Mirza olarak tanınan Mirza Efendi ailesinin geçimini çiftçilikle sağlamıştır.<ref>{{Dergi kaynağı|ad=Ömer Faruk|soyadı=Paksu|yıl=Mayıs 2012|yayıncı=Moral Dünyası|başlık=Bediüzzaman’ı yetiştiren anne-baba|sayı=98}}</ref>

'''İsim ve ünvanları''': 15 yaşında iken İslâm âlimlerinin bulunduğu ilim meclisinde yapılan imtihan ve münazara sonunda Molla Fethullah tarafından Bediüzzaman ünvanı verilmiş; diğer âlimler tarafından da kâbul görmüş ve bu isimle anılmaya başlanmıştır.<ref name=":3" /><ref name=":5" /><ref name=":6">{{kitap kaynağı|başlık=Tarihçe-i Hayat|yayıncı=Envar Neşriyat|sayfa=47|son=Said Nursî|bölüm=İlk Hayatı|alıntı=İşte pek genç yaşındaki mezkûr hârikulâdeliklere ve bahr-i umman halinde bir ilme mâlikiyetine şahid olan ehl-i ilim, Molla Said'e "Bedîüzzaman" lakabını vermiştir.}}</ref> "Bediüzzaman"<ref name=":12" /> ünvanının yanı sıra Said Okur,<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.yeniasya.com.tr/enstitu/said-nursi-nin-resmi-soyadi_129384|başlık=Said Nursî’nin Resmi Soyadı|erişimtarihi=22 Ekim 2019|arşivtarihi=23 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191023022830/https://www.yeniasya.com.tr/enstitu/said-nursi-nin-resmi-soyadi_129384|ölüurl=hayır|website=Yeni Asya}}</ref> "Molla Said"<ref name=":12" /> ve "Said-i Kürdî"<ref>{{kitap kaynağı|başlık=Kastamonu Lahikası|son=Said Nursî|yayıncı=Envar Neşriyat|sayfa=40|alıntı=Ve bu kalbî muhabbet hürmeti için olacak ki; bin üçyüz yirmialtı (1326) senesinde Hazret-i Üstad'ın "Bedîüzzaman Said-i Kürdî" lakabı altında Karadeniz seyahatinde iki hizmetkârı ile İnebolu'yu ziyaret ederek...}}</ref> gibi isimler ile de tanınmaktadır. Said Nursî, İstanbul'a gelişinden sonra Güneydoğu Anadoludan gelmiş olması ve Kürt olması<ref>İki Mekteb-i Musîbetin Şehâdetnâmesi yahud Divan-ı Harb-i Örfî ve Said-i Kürdî, 1912. Aktaran: [http://nurpedia.org/wiki/Risale:Divan-%C4%B1_Harb-i_%C3%96rfi_(Asar-%C4%B1_Bediiyye) Divan-ı Harb-i Örfi (Asar-ı Bediiyye)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415200439/http://nurpedia.org/wiki/Risale:Divan-%C4%B1_Harb-i_%C3%96rfi_(Asar-%C4%B1_Bediiyye) |tarih=15 Nisan 2017 }}</ref> dolayısıyla Said-i Kürdî ismiyle meşhur olmuş ve ilk dönem eserlerinin birçoğunda bu adı kullanmıştır. Cumhuriyet'in kurulmasından sonra kabul edilen [[Türk milliyetçiliği]] politikasından dolayı, hem bu durumun aleyhine kullanılmasını, hem de yanlış anlaşılmaları engellemek için, kendisi bunu Said-i Nursi şeklinde değiştirmiştir.<ref>Tarihçe-i Hayat | [http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/tarihce-i-hayat/ucuncu-kisim-eskisehir-hayati/202 Üçüncü Kısım: Eskişehir Hayatı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415200321/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/tarihce-i-hayat/ucuncu-kisim-eskisehir-hayati/202 |tarih=15 Nisan 2017 }} | s. 202: "Adalet noktasından tarafgirlik fikrini verip, adaletin mahiyetini zulme çeviren, hakkımda sarf edilen bir tabirdir ki, Isparta’da ve burada bazı isticvablarda ismim Said Nursî iken, her tekrarında "Said Kürdî" ve "Bu Kürd" diye beni öyle yad ediyorlar. Bununla, hem ahiret kardeşlerimin hamiyet-i milliyelerine ilişip aleyhime bir his uyandırmak, hem mahkeme ve adaletinin mahiyetine bütün bütün zıt ve muhalif bir cereyan vermektir."</ref>

'''Öğrenim hayatı''': 1887'de Tağ köyündeki Molla Mehmed Emin Efendi'nin medresesinde öğrenim hayatına başladı.<ref name=":7" /> 1888'de medrese eğitimi bırakarak köyüne döndü. Köyüne döndükten sonra, medrese öğrencisi olan ağabeyi Molla Abdullah'ın derslerini takip etti. Beş yıl süren tahsil hayatı boyunca Molla Mehmed Emin Efendi Medresesi, Mir Said Veli Medresesi, Molla Fethullah Efendi Medreselerinde eğitim aldı. Risalelerinde, bu süre zarfında [[Kur'an|Kur'ân]]'ı hatmettiğini, ''Sarf'' ve ''Nahiv'' kitaplarını ''İzhar''{{'}}a kadar okuduğunu, Doğu Beyazıt'ta bulunan Şeyh Mehmet Celalî'nin medresesinde üç ay süren bir eğitim gördüğünü, bu eğitimi sırasında her gün günde üç saat meşgul olarak yüze yakın kitabı okuyup ezberine aldığını, medreselerde eğitimi yapılan kitaplar dışında pek çok başka kitabı da okuduğunu yazmıştır.<ref name="Akoz">{{Web kaynağı |url=http://arsiv.sabah.com.tr/2004/12/12/gnd109.html |başlık=Emre Aköz, Bir rüya gördü hayatı değişti, Sabah |erişimtarihi=28 Nisan 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160831175822/http://arsiv.sabah.com.tr/2004/12/12/gnd109.html |arşivtarihi=31 Ağustos 2016 |ölüurl=evet }}</ref> Daha sonra icazetini aldığı ve sonra Doğu Beyazıt'tan ayrıldığı bildirilmektedir.<ref>4. Sadık Albayrak, Son Devrin İslam Akademisi, İstanbul 1972, s. 198.</ref> Bu sırada arkadaşları ve bazı hocalarıyla olan tartışmaları ve kavgaları sebebiyle medrese eğitiminde aksamalar olmuştur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ata.boun.edu.tr/chronology/kim_kimdir/saidi_nursi.htm |başlık=Boğaziçi Üniversitesi, Atatürk Enstitüsü, Said Nursi biyografisi |erişimtarihi=22 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080923230417/http://www.ata.boun.edu.tr/chronology/kim_kimdir/saidi_nursi.htm |arşivtarihi=23 Eylül 2008 |ölüurl=evet }}</ref> Said Nursî köyünde gördüğü bir rüyadan etkilenerek eğitimine devam etmek üzere Mir Hasan Veli Medresesine gittiğinden bahseder.<ref>Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım: İlk Hayatı | 30</ref>

'''İcazetnâmeleri''': Said Nursî ilkini Muhammed Celali,<ref>{{Harvnb|Akgündüz|2013|p=24}}</ref> ikincisini ise Şeyh Fethullah Es-Siirdi'den aldığı iki adet icazetnâmeye sahiptir.<ref>{{Harvnb|Akgündüz|2013|p=16}}</ref>

==== Gençlik çağı ====
Risalelerde ilmi alt yapısı ve farklı kişiliğiyle, Bitlis Valisi Ömer Paşanın dikkatini çektiği ve Vilayet konağında kalarak çalışmalarına devam etmesi için ona bir oda tahsis edildiği,<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=EmirdagLahikasi&Page=229 |başlık=Said Nursi, Emirdağ Lahikası, s.229 |erişimtarihi=6 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081211161628/http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=EmirdagLahikasi&Page=229 |arşivtarihi=11 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> burada iki yıl kalan Nursî'nin daha sonra Van Valisi Hasan Paşa tarafından davet edilerek Hasan paşa ve [[İşkodralı Tahir Paşa]] zamanlarında vali konağının kendisine ayrılan bölümünde yaklaşık olarak 10 yıl ikamet ettiği,<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=TarihceiHayat&Page=41 |başlık=Said Nursi, Tarihçe-i Hayat, s.41 |erişimtarihi=6 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081211161651/http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=TarihceiHayat&Page=41 |arşivtarihi=11 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Horhor Medresesi'nde de talebelerine ders verdiği anlatılmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=Lemalar&Page=247 |başlık=Horhor Medresesi'nin varlığı hakkında |erişimtarihi=6 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081211161633/http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Kulliyat&Book=Lemalar&Page=247 |arşivtarihi=11 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sorularlarisaleinur.com/subpage.php?s=article&aid=2344 |başlık=Horhor Medresesi hakkında |erişimtarihi=6 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080916130116/http://www.sorularlarisaleinur.com/subpage.php?s=article&aid=2344 |arşivtarihi=16 Eylül 2008 |ölüurl=evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://yyu.edu.tr/extra/osmanli.html |başlık=Horhor Medresesi |erişimtarihi=6 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120707040531/http://www.yyu.edu.tr/extra/osmanli.html |arşivtarihi=7 Temmuz 2012 |ölüurl=evet }}</ref>

Said Nursî, Van, Bitlis ve Diyarbakır illerinde fen bilimleriyle İslami ilimlerin birlikte okutulacağı, Kürdistan’da cehaleti ve bilgisizliği ortadan kaldıracak nitelikte, [[Medresetü'z-Zehra]] ismini verdiği birkaç üniversitenin yapımı düşüncesini hükûmete iletmek için 1907 yılında İstanbul'a gelir.<ref name=":8" /><ref name=":7" /><ref>Zehra Yayıncılık, "Bediüzzaman Said Nursi", [http://zehrayayincilik.com/zehra-yayincilik/bediuzzaman zehrayayincilik.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415012822/http://zehrayayincilik.com/zehra-yayincilik/bediuzzaman |tarih=15 Nisan 2017 }} (erişim: 14.04.2017)</ref> El-Ezher Üniversitesi'ne kardeş olarak tarif ettiği bu üniversitede Arapça, Kürtçe ve Türkçe olmak üzere üç dilde eğitim yapacağını belirtmektedir.<ref>Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım : İlk Hayatı | 45 ve Münazarat | [http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/munazarat/ifade-i-meram-ve-uzunca-bir-mazeret/130 İfâde-i Merâm ve Uzunca Bir Mâzeret] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415013036/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/munazarat/ifade-i-meram-ve-uzunca-bir-mazeret/130 |tarih=15 Nisan 2017 }} | s. 30: "Fünun-u cedideyi, ulûm-u medaris ile mezc ve derc; ve lisân-ı Arabî vâcip, Kürdî câiz, Türkî lâzım kılmak."</ref> İstanbul’da Ferik (tümgeneral) rütbesindeki Ahmed Paşa’nın evine yerleşmiş,<ref>Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, 1990, C.1, s. 142</ref> idealindeki üniversite ile ilgili bir dilekçeyi padişahın özel kalem dairesi olan Mabeyn-i Hümayun’a sunmuş ancak cevap alamamıştır. Gelişinden iki ay sonra Fatih'te bulunan Şekerci Hanı'na yerleşti.<ref name=":7" /> Otel olarak hizmet veren Şekerci hanında “Burada her suale cevap verilir, fakat sual sorulmaz” şeklinde bir yazı asmış,<ref name=":7" /> değişik münazaralara katılmıştır.<ref>Abdurrahman Nursi, Bediüzzaman’ın Hayatı, 1993, s. 45</ref>

Saray bahçesinde yöresel kıyafetleri, başında sarığı ve hançeri ile dolaşırken tavırları şüpheli bulunarak tutuklandı ve Üsküdar Toptaşı <ins>Akıl</ins> <ins>Hastanesi'ne</ins> gönderildi.<ref name=":2" /> Ancak doktorlar tarafından akıl hastası olmadığına dair bir rapor hazırlandı;<ref name=":7" /><ref>TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 565</ref> hastaneden çıkartılarak tekrar zaptiye nezaretine gönderildi. Nezarette iken Sultan [[II. Abdülhamid]], Said Nursi'ye maaş bağlanması ve memleketine geri dönmesi için harcırah verilmesi emrini verdi. Padişahın maaş bağlanması emrini getiren zaptiye nazırı Şefik Paşa, Nursi'ye padişahın kendisine selamı olduğunu ve medrese teklifinin Divan-ı Hümayun'da görüşüldüğünü söyledi. Nursi amacının maaş kapmak olmadığını söyleyerek maaş ve harcırahı reddetti.<ref>{{Kaynak|ad=|yıl=29 Ağustos 1908|başlık=Mektubî Kalemine Mahsus: Dahiliye Nezaret-i Celîlesine|yayıncı=Başbakanlık Osmanlı Arşivleri|yayınyeri=|erişimtarihi=19 Mart 2017|alıntı=iki bin kuruşu mumaileyh Molla Said Efendi kabulden istinkâf eylemesine binâen meblağ-ı mezbur me’mura tevdian nezâret-i Celîleleri veznesine iâde edildiğine}} ZB., 325/115</ref>

1908'de [[İkinci Meşrutiyet]]'in ilanından hemen önce [[İstanbul]]'a geldi. İstanbul'da Derviş Vahdeti'nin ''[[Volkan (gazete)|Volkan]]'' gazetesinde yazdı. İslamcı bir siyasal parti olan [[İttihad-ı Muhammedi Fırkası]]'nın (Fırka-i Muhammediye) kurucuları arasında yer aldı.<ref>İttihad-I Muhammedi Fırkası (Fırka-i Muhammediye) 1909, İstanbul. Kurucu ve Yöneticileri: "...Bediüzzaman Saidi Kürdi...", [https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/siyasi_partiler.html TBMM, Siyasi Partiler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160527053434/https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/siyasi_partiler.html |tarih=27 Mayıs 2016 }} (erişim: 14.04.2017)</ref> ''Volkan'' gazetesi bu fırkanın yayın organıydı. 13 Nisan 1909 (Rumi 31 Mart 1323) tarihinde [[31 Mart Vakası]] patlak verdi. Selanik'ten gelen [[Hareket Ordusu]] aradan 11 gün geçtikten sonra isyanı bastırabildi. Bazıları [[İttihad-ı Muhammedi Fırkası]]'nın ileri gelenleri olmak üzere isyanı çıkaranlar ve Derviş Vahdeti ile birlikte Divan-ı Harp Mahkemesinde yargılandı, Derviş Vahdeti ve 16 kişi idam edildi, Said Nursî davadan beraat etti. Serbest kaldıktan sonra ''Serbesti'' gazetesinde "ordunun ruhu ve ülküsünün okullu subaylar olduğunu, bunlara isyan etmenin cinayet olduğunu" yazmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.mevzuatdergisi.com/1998/08a/02.htm |başlık=Mevzuat Dergisi, 1998-08-02 |erişimtarihi=8 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080528230107/http://www.mevzuatdergisi.com/1998/08a/02.htm |arşivtarihi=28 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> Talebelerinin yazdığı Tarihçe-i hayata göre Meşrutiyetin ilanı sırasında Said Nursi 11 Temmuz'da Sultan Ahmet meydanında yaptığı "'''Hürriyete Hitap"''' adını verdiği konuşmasıyla ve bunun Selanik'te tekrarı ile halkı teskin etmek için çalışmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Tarihçe-i Hayat|sayfalar=73}}</ref>

Abdülhamid sonrasında, eğitimle ilgili düşüncelerini Sultan V. Mehmet'e sunmak üzere [[İstanbul]]’a geldi. Van'da kurmayı planladığı Medresetü'z Zehra padişah tarafından kabul gördü ve 19 bin altın ödenek ayrıldı.<ref>http://www.radikal.com.tr/yazarlar/oral_calislar/said_i_nursi_ataturk_ve_vana_universite-1113904 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130720061111/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/oral_calislar/said_i_nursi_ataturk_ve_vana_universite-1113904 |tarih=20 Temmuz 2013 }}.</ref>

31 Mart Vakası'ndan sonra İttihat ve Terakki'nin zulümlü olduğuna inandığı faaliyetlerinden küserek İstanbul'dan ayrıldı.<ref>{{Harvnb|Akgündüz|2014|p=346}}</ref> O zamanlar Şark olarak tabir edilen Doğu'ya; Batum üzerinden Van'a gitti. Sonrasında ise Şam'a gitti. 1911'de [[Şam]], [[Emevî Camii|Emevîye Camii]]'nde okuduğu hutbe daha sonra [[Hutbe-i Şamiye]] adıyla kitaplaştırıldı. [[Münazarat|Münâzarat]] ve [[Muhakemat|Muhakemât]] gibi eserlerini telif etti.

==== I. Dünya Savaşı ====
Said Nursi I. Dünya Savaşı'nın ilanının hemen ardından gönüllü vaiz olarak orduya yazıldı.{{Kaynak belirt}} Kendisinin 2. meşrutiyetin ilanı sırasında Osmanlının istihbarat kurumu olan [[Teşkilat-ı Mahsusa]]'da görev aldığı, [[İttihat ve Terakki Cemiyeti]]'ne üye olduğu,<ref name="ReferenceA">Necmeddin Şahiner. ''Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi'', Yeni Asya Yayınları.</ref> Teşkilat-ı Mahsusa tarafından 1915 yılında Rus Cephesine ve Libya'ya gönderildiği tarihçi [[Cemal Kutay]] tarafından yazılmış ancak görevlendirme bilgisinin doğru olmadığı yönünde itirazlar olmuştur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.yeniasya.com.tr/2006/12/06/yazarlar/lsalihoglu.htm |başlık=Latif Salihoğlu, Yeni Asya, Teşkilât-ı Mahsusa yalancıları |erişimtarihi=3 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080512085847/http://www.yeniasya.com.tr/2006/12/06/yazarlar/lsalihoglu.htm |arşivtarihi=12 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>

Van'da görevlendirildikten sonra Pasinler cephesine gönderildi. Nursi, Enver Paşa'nın isteği üzerine talebeleri ve gönüllülerden oluşan 4-5 bin kişilik milis teşkilatı kurdu.<ref name=":2" /> Milis Miralay rütbesiyle gönüllü alay komutanı olarak kurduğu teşkilatı ile birlikte Van, Muş ve Bitlis'te Rus birlikleri ve Ermeni çetelerine karşı savaştı.<ref name="Savas2"/> Savaş sırasında sigara tablasından, hançer kabzasından ve omzundan olmak üzere üç yerinden vurularak yaralanmıştır.<ref name=":2" />

'''Esaret hayatı''': Said Nursi gönüllü olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'nda Bitlis'te su kemerinin üzerinden atlamış, sağ ayağı kırılmış ve esir düşmüştür.

{{Quote|Birinci Cihan Harbinden önce Van'a gelerek Horhor'da talebe okutan Bediüzzaman'ın medresesine ben de dahil oldum. Birinci Cihan Harbi başlayınca Bediüzzaman hocalığı bırakarak, gönüllü alay kumandanı oldu. Bizlerden de isteyenler, onunla birlikte harbe iştirak etti. Ben kendileriyle, Gevaş ve Bitlis harplerinde bulundum. Kış bastırmıştı. Her taraf kardı. Bitlis'te Üstad'la birlikte birkaç talebe kalmıştık. Bütün arkadaşlarımız şehid oldular. Geceleyin yüksek bir duvardan atlarken Üstad'ın ayağı kırıldı. Otuz altı saat soğuk, kar, çamur içinde bir dehlizde kaldık. İleride Rus nöbetçileri gözüküyordu. Dehlizin üzerinden de Rusların seslerini işitiyorduk.|Mehmed Münevver Çetin}}
Nursi burada Ruslara esir olarak Van, Culfa ve sonrasında Tiflise götürüldü.<ref>{{Kaynak|başlık=Tezkire|yıl=20 Eylül 1916|yayıncı=Başbakanlık Osmanlı Arşivleri|alıntı=Esiren Tiflis’te bulunan Bediüzzaman Said-i Kûrdi Efendi|bölüm=Dahiliye Nezareti}} No:41/ 36</ref> Yaklaşık 6 ay Tiflis'te kaldı ve burada tedavi gördü. Tiflis'in Varasofski Sokağında kırk dört numaralı kampta tutulduğu bilinmektedir. Kosturma'nın Kologrif beldesindeki esir kampına, oradan da en büyük esir kampı olan Kosturma'ya sevk edildi.<ref name=":22">{{Kitap kaynağı|başlık=Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi|yayıncı=Nesil Yayınları|ilk=Necmeddin|son=Şahiner}}

* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Sinan Omur Anlatıyor}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Ali Aras Anlatıyor}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=Bediüzzaman Kologrifte}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=a.g.e|bölüm=İsparit-Isparta-Sıpayırt-Sıparta}}</ref><ref>İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 566</ref>

==== Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye ====
Esaretten dönüş sonrası İstanbul'a geldi.<ref>{{Gazete kaynağı|url=https://4html.net/source/Tanin%20Gazetesi%2025%20Haziran%201918.pdf#viewer.action=download|başlık=Muvâsalat / مواصلات|erişimtarihi=27 Nisan 2020|arşivtarihi=27 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200427193252/http://4html.net/source/Tanin%20Gazetesi%2025%20Haziran%201918.pdf#viewer.action=download|tarih=25 Haziran 1918|sayı=3428|sayfa=3|çalışma=Tanin Gazetesi|yayıncı=Milli Kütüphane|alıntı=Kürdistan ulemasından olup, talebeleriyle birlikte Kafkas cephesinde muharebeye iştirak eylemiş ve Ruslara esir düşmüş olan Bediüzzaman Said Kürdi Efendi, ahiren şehrimize muvasalat eylemiştir.|özgünyıl=Hicri (16 Ramazan 1336)|ad=|soyadı=|ölüurl=evet}}</ref> Ordu-yu Hümâyun'un tavsiyesi üzerine 4 Ağustos 1918 yılında [[Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye]] azası olarak atandı.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":12">{{Kaynak|başlık=Davet|yıl=26 Mart 1337|erişimtarihi=2 Şubat 2017|yayımcı=Osmanlı Arşivleri Daire Başkanlığı|alıntı=Darü'l-Hikmeti'l-İslamiyye azasından Molla Said Bediüzzaman Bey, Amasya Mebusu Fazıl Arif ve Nafiz Bey, Tokad Mebusu Tahsin ve Kamil Efendi'nin Otoğrafik harita tanzimi için bazı bilgiler alınmak üzere Cağaloğlu'ndaki daireye davet edilmeleri.}}</ref> Said Nursi bir müddet dinlenmek için izin aldıktan sonra görevine başlayıp Kasım 1922'ye kadar 4 yıl 4 ay boyunca bu görevde çalıştı. Bab-ı Meşihat tarafından da ilmi rütbesi [[Mahrec Payesi]] verilerek onaylandı.<ref name=":10">{{Gazete kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67458/0216.pdf?sequence=216&isAllowed=y|başlık=Mehmed Vahideddin|erişimtarihi=19 Nisan 2020|arşivtarihi=27 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200427220305/https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67458/0216.pdf?sequence=216&isAllowed=y|tarih=2 Eylül 1918|çalışma=Takvîm-i Vekâyi|yayıncı=Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv|alıntı=Dâr’ül Hikmetü’l İslâmiye azâsından Bediüzzaman Said Efendiye mahrec pâyesi tevcih olunmuştur. Bu irâde-i seniyyenin icrasına Meşihat memurdur.|özgünyıl=2 Eylül 1334|ad=|soyadı=|ölüurl=no}}</ref>

Nursî [[I. Dünya Savaşı]] sonrası [[Mondros Ateşkes Antlaşması|mütareke günleri]]nde, Çamlıca’daki evinde yeğeni Abdurrahman ile birlikte kalmıştır. Bu dönemde [[Kürt Teali Cemiyeti]] üyelerinin<ref>Tarık Zafer Tunaya, ''[[Türkiye'de Siyasi Partiler|Türkiye'de Siyasal Partiler]]''</ref><ref>Kürtçülük, 1787-1923, Bilal Şimşir</ref> Said Nursî'yi cemiyetlerine davet ettikleri, ancak Nursî'nin bu teklifi reddettiği ifade edilmektedir.<ref>Mustafa Nezihi Polat, Mülâkat, Erzurum 1964, s. 30-34</ref><ref>Necmeddin Şahiner, Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursî, İstanbul 1979, s. 214-216.</ref> 15 Şubat 1919 tarihinde sonradan [[Teâli-i İslâm Cemiyeti]] adını alan [[Cemiyet-i Müderrisîn]]'in kurucu azaları arasında yer aldı.<ref>Tunaya, Tarık Zafer, ''[[Türkiye'de Siyasi Partiler|Türkiye'de Siyasal Partiler]]'', Hürriyet Vakfı Yay., İstanbul, 1988, cilt 2, s.182.</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=530 |başlık=Köprü Dergisi, 72. Sayı, ''İslâm'ın Siyasallaşma Sürecinde Cemiyet-i Müderrisin'den Teâli-i İslâm'a'' |erişimtarihi=28 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20071117075627/http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=530 |arşivtarihi=17 Kasım 2007 |ölüurl=hayır }}</ref>

Said Nursi 1919'da [[Mesnevî-i Nuriye]] adlı eserini yazmaya başlamış, “Sünûhât”, “Hakikat Çekirdekleri” (1920), “Nokta” (1921), “Rumûz” (1922) gibi bazı kitapçıkları kaleme almıştır.<ref name="odatv">{{Web kaynağı|url=http://www.odatv.com/n.php?n=iste-hur-adamin-gercek-oykusu-3112101200|başlık=İŞTE HÜR ADAMIN GERÇEK ÖYKÜSÜ|erişimtarihi=31 Ağustos 2011|arşivtarihi=13 Kasım 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20141113023632/http://www.odatv.com/n.php?n=iste-hur-adamin-gercek-oykusu-3112101200|tarih=31 Aralık 2010|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|yayımcı=odatv.com|yazar=Sinan Meydan}}</ref>

==== Millî Mücadele ====
Millî Mücadele döneminde Kuvâ-yi Milliye aleyhindeki fetvayı çürüten bir yazı yazar.{{Efn|Bu yazısı Asar-ı Bediyye kitabında bulunan Tulûât risalesinde yer alır.}}{{Kdş|Akgündüz|2014|ss=258}} İstanbul'un İngilizler tarafından işgaline karşı 16 Şubat 1920'de [[Hutuvat-ı Sitte]] adlı eserini telif etmiş,{{Kdş|Akgündüz|2014|ss=271}} eseri Türkçe ve Arapça olarak ücretsiz ve gizlice dağıtılmasını sağlamıştır.{{Kdş|Şahiner|2011|ss=265}}

{{Quote|Bir zaman İngiliz devleti, İstanbul Boğazının toplarını tahrip ve İstanbul’u istilâ ettiği hengâmda, o devletin en büyük daire-i diniyesi olan Anglikan Kilisesinin Başpapazı tarafından, Meşihat-ı İslâmiyeden dinî altı sual soruldu. Ben de o zaman, Dârü’l-Hikmeti’l-İslâmiyenin âzâsı idim.

Bana dediler: ‘Bir cevap ver. Onlar, altı suallerine altı yüz kelimeyle cevap istiyorlar.’ Ben dedim: ‘Altı yüz kelimeyle değil, altı kelimeyle değil, hattâ bir kelimeyle değil, belki bir tükürükle cevap veriyorum. Çünkü o devlet, işte görüyorsunuz, ayağını boğazımıza bastığı dakikada, onun papazı mağrurane üstümüzde sual sormasına karşı yüzüne tükürmek lâzım geliyor… Tükürün o ehl-i zulmün o merhametsiz yüzüne!’ demiştim.}}

Hutuvat-ı Sitte'yi basan ve dağıtılmasında Said Nursi'ye yardım eden kişilerden biri de Eşref Edip Fergan'dır.{{Kdş|Akgündüz|2014|ss=267}}

İstanbul kamuoyunu etkisi altına alan ve İngilizlere karşı çok sert bir dille yazılmış olan Hutuvat-ı Sitte Risalesi sonrası İngiliz Başkumandanı tarafından Said Nursî hakkında idam kararı alınmıştır.{{Kdş|Akgündüz|2014|ss=269}}

Hutuvat'ı sitte ve Kuvâ-yi Milliye'ye olan desteği{{Kdş|Akgündüz|2014|ss=273}} [[Ankara Hükûmeti]]'nin dikkatini çekmiş, Eski Van Valisi Tahsin Bey ve [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın davetleri sonucu, 9 Kasım 1922'de Ankara'ya gitmiş<ref>45. Necmeddin Şahiner, Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi, İstanbul 1994</ref> ve hoş-amedi merasimi ile karşılanmıştır.<ref name=":15">{{Haber kaynağı|url=https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.sayfa_getir?sayfa=439&v_meclis=1&v_donem=1&v_yasama_yili=&v_cilt=24&v_birlesim=135|başlık=TBMM Zabıt Ceridesi|erişimtarihi=13 Nisan 2020|arşivtarihi=13 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200413111259/https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2.sayfa_getir?sayfa=439&v_meclis=1&v_donem=1&v_yasama_yili=&v_cilt=24&v_birlesim=135|tarih=22 Kasım 1922|bölüm=|sayfa=|çalışma=|yayıncı=Türkiye Büyük Millet Meclisi|ad=|soyadı=|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":16">{{Haber kaynağı|url=https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67474/0252.pdf?sequence=252&isAllowed=y|başlık=Tarihi bir Celse|erişimtarihi=12 Nisan 2020|arşivtarihi=13 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200413112709/https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/67474/0252.pdf?sequence=252&isAllowed=y|tarih=10 Kasım 1922|sayfa=2|çalışma=Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi|yayıncı=Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv|alıntı=Vilayat-ı Şarkıye Ulemay-ı benamından olub Anadolu Gazilerini ve Meclis-i Ali'yi ziyaret etmek üzere İstanbul'dan buraya gelen ve sami'in locasında bulunan Bediüzzaman Molla Said Efendi Hazretlerine beyan-ı Hoş-amedi edilmesi|ad=|soyadı=|ölüurl=hayır}}</ref>

Said Nursî, Medreset-üz Zehra ideali için, II. Meşrutiyet döneminde Van’da temelini attığı fakat savaş yüzünden inşaatı başlatılamayan üniversitenin kurulması için Mebuslara bir kanun teklifi hazırlattırdı. Teklif mecliste iki yüz milletvekilinden 163’ünün imzasıyla kanunlaştı. Buna rağmen Said Nursi Ankaradaki siyasi ve dini atmosferden hoşnut olmadı. 7 Nisan 1923'te talebe yetiştirmek ve münzevi bir yaşam sürmek üzere Van’a gitti, Erek Dağı’nda iki senesini geçirdi.<ref>Bediüzzaman Said Nursi, Emirdağ Lahikası, 1994, s. 439.</ref><ref>Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, İstanbul 1990, C. 1, s. 457</ref>{{Kdş|Şahiner|2016|ss=238-240}}

=== "Yeni Said" / Cumhuriyet sonrası ===
Said Nursî, Van'a dönüşünü ve [[Erek Dağı]]'nda inzivaya çekilmesini dönüm noktası olarak kabul eder. Bu sırada [[Şeyh Said]] başlatmak istediği ayaklanma için Said Nursî'den destek ister fakat Nursî ayaklanmaya destek vermeyeceğini bir mektupla haber verir.<ref>Din Işığı Altında Nurculuğun İçyüzü, Faruk Güventürk, Okat Yayınevi, İstanbul 1964.</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/oku.asp?id=5722 |başlık=- Beyanat ve Tenvirler s. 19 |erişimtarihi=24 Nisan 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081211194933/http://www.risaleara.com/oku.asp?id=5722 |arşivtarihi=11 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/oku.asp?id=5722 |başlık=- Osmanlıca teksir Asa-yı Mûsa, s. 250 |erişimtarihi=24 Nisan 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081211194933/http://www.risaleara.com/oku.asp?id=5722 |arşivtarihi=11 Aralık 2008 |ölüurl=hayır }}</ref>

{{Quote|Yaptığınız mücadele kardeşi kardeşe öldürtmektir ve neticesizdir. Türk milleti İslâmiyet'e bayraktarlık etmiş, dini uğrunda yüz binlerle, milyonlarla şehid vermiş ve milyonlar veli yetiştirmiştir. Binaenaleyh kahraman ve fedakar İslam müdafiilerinin torunlarına, Türk milletine kılınç çekilmez ve ben de çekmem.}}

Said Nursî doğuda meydana gelen sosyal olaylar üzerinde olması muhtemel siyasi etkisinden korkularak 1926'da sürüldüğü [[Burdur (il)|Burdur]]'da ''[[Nur'un İlk Kapısı]]''{{'}}nı, Burdur ve Isparta'daki dokuz aylık mecburi ikametinden sonra 1 Mart 1927'de ulaştığı<ref>{{Web kaynağı | url = https://karakalem.net/?8691 | başlık = Haşir Risalesinin Tarihçesine Dair Bir Değerlendirme | erişimtarihi = 5 Ekim 2021 | tarih = 24 Mayıs 2015 | ad = Mustafa H. | soyadı = Kurt | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211005121821/https://karakalem.net/?8691 | arşivtarihi = 5 Ekim 2021}}</ref> [[Barla]]'daki sürgün hayatında ise ''[[Sözler (Risale-i Nur)|Sözler]]'', ''[[Mektubat (Risale-i Nur)|Mektûbat]]'' ve ''[[Lem'alar]]''{{'}}ın büyük bölümünü yazmıştır.

Buradaki faaliyetleri şüpheli bulunarak 1934'te [[Isparta (il)|Isparta]]'ya sürüldü. 1935 yılında “gizli cemiyet kurmak, rejimin temel düzenini yıkmak” iddiasıyla [[Eskişehir]] Ağır Ceza Mahkemesinde aleyhinde dâvâ açıldı ve [[Tesettür Risalesi]]'nden dolayı kendisi on bir ay, on altı öğrencisi de altı ay hapse mahkûm edildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.mevzuatdergisi.com/1998/08a/02.htm |başlık=Mevzuat Dergisi, Sayı:8, Ağustos 1998 |erişimtarihi=8 Mayıs 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080528230107/http://www.mevzuatdergisi.com/1998/08a/02.htm |arşivtarihi=28 Mayıs 2008 |ölüurl=hayır }}</ref> 1936'da hapis cezasının bitiminden sonra 7 yıllığına [[Kastamonu (il)|Kastamonu]]'ya sürüldü.

1943 yılında 126 talebesiyle birlikte "rejimin temel düzenini yıkmak" iddiasıyla tutuklanarak [[Denizli]] hapishanesine sevk edildi. 9 ay tutuklu kaldı. Beraat etti. Daha sonra [[Emirdağ]]'a götürülerek burada zorunlu ikâmete mahkûm edildi. 1947 yılında aynı suçlamalarla tekrar tutuklanarak 54 talebesiyle birlikte [[Afyonkarahisar (il)|Afyon]] hapishanesine sevk edildi. Yaklaşık 20 ay hapiste kaldı. Buradan tekrar [[Emirdağ]]'a götürüldü.

'''"Üçüncü Said''': 1952'de [[Gençlik Rehberi]] isimli eseri hakkında açılan dava münasebetiyle [[İstanbul]]'a geldi ve bu davadan beraat etti. 1953'te [[Emirdağ]]'a döndü. İkinci defa İstanbul'a geldi ve üç buçuk ay burada kaldı. Bundan sonraki hayatı genellikle Emirdağ ve Isparta'da geçti.

Bu dönemde, yazımı tamamlanmış olan Risale-i Nur'un farklı kesimlerden insanlara ulaştırılmasıyla ilgilenmiştir. Bu amaçla birçok şehir ve köylerde el ile yazılan risalelerin okunması, okutulması, bazı merkezlerde risalelerin daktilo ile çoğaltılması; Ankara, İstanbul ve doğu illerini de kapsayacak şekilde risalelerin bütün toplumsal tabakalara ulaştırılması işleri ile ilgilenmiştir. Yine bu dönemde mahkemelerden iade edilen Nur Risaleleri ve bazı illerde bir kısım Nur Talebelerine dava açılması sebepleriyle resmi makamlarla görüşmeleri olmuştur. 1950 yılında iktidara gelen [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] hükûmetinin Risale-i Nur hareketine olumsuz bakmaması ve yayımlanmasına engel olmaması sebebiyle, risaleler bu dönemde matbaalarda basılmış Anadolu'nun yanında Mısır, Pakistan, ABD, İtalya gibi çeşitli ülkelere de gönderilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/oku.asp?id=4609 |başlık=Said Nursi Tarihçe-i Hayatı - Isparta Hayatı - Envar Neşriyat s.527 |erişimtarihi=3 Temmuz 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120118071421/http://www.risaleara.com/oku.asp?id=4609 |arşivtarihi=18 Ocak 2012 |ölüurl=evet }}</ref>

==Hayata bakışı ve mücadele yöntemi==
Said Nursi’nin içinde bulunduğu siyasi ortam, onun mücadele yöntemini de etkilemiştir. Eski Said döneminde faaliyetlerini yukarıdan aşağıya, yani devlet imkanlarından da istifade ederek yapmaya çalışmıştır. Osmanlı döneminde toplumu değiştirmek için siyasi çalışmalar yürütmüştü. Cumhuriyet döneminde ise toplumu değiştirmenin ancak bireyleri değiştirerek mümkün olacağını düşünmüş ve aşağıdan yukarıya doğru bir yöntemi benimsemiştir. Eski Said’in eserleri olan ''Asar-ı Bediiyye'' daha çok toplumsal ve siyasal hayatı ilgilendiren konulara temas ederken, Yeni Said’in temel eserleri olan ve ''Risale-i Nur'' külliyatının temelini oluşturan ''Sözler, Mektubat, Lem’alar'' ve ''Şualar'' adlı eserleri daha çok inanç konusuna odaklanır.<ref>Ağcakulu, Ali (2017) Said Nursi'nin Siyaset Teorisi veya İslam Siyaset Düşüncesinde Reform. İstanbul:Çıra Yayınları, s. 449-450</ref> Eski Said dönemi içerisinde, ilim meclislerinde münazaralara giren, sosyal ve siyasi olayları takip eden ve müdahil olmaktan geri durmayan Said Nursî, yeni döneme geçmesiyle birlikte daha çok [[inziva]] içerisinde<ref name=":3" /> eserlerini yazdırmış, hatta siyaseti şeytan işi olarak tanımlamıştır.
{{Quote|Beni, nefsini kurtarmayı düşünen hodgâm bir adam mı zannediyorlar? Ben, cemiyetin imanını kurtarmak yolunda dünyamı da feda ettim, âhiretimi de. Seksen küsur senelik bütün hayatımda dünya zevki namına bir şey bilmiyorum. Bütün ömrüm harp meydanlarında, esaret zindanlarında, yahut memleket hapishanelerinde, memleket mahkemelerinde geçti. Çekmediğim cefa, görmediğim eza kalmadı. Divan-ı harplerde bir câni gibi muamele gördüm; bir serseri gibi memleket memleket sürgüne yollandım. Memleket zindanlarında aylarca ihtilâttan men edildim. Defalarca zehirlendim. Türlü türlü hakaretlere mâruz kaldım.<ref>Tarihçe-i Hayat</ref>}}

Said Nursi’nin anlayışında zamanımız [[Muhammed]]’in dünyanın [[yaratılış]]ından [[kıyamet]]e kadar 7000 yıllık bir ömrünün olduğunu, bunun 1000-1500 yılının Muhammed sonrasında yaşanacak miktarı oluşturduğunu ifade eden<ref>Ali B. Hüsameddin el-Muttaki, Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Âhir Zaman, s. 88</ref><ref>Suyuti, el-keşfu an mücavezeti hazihil ümmeti el-elfu, el-havi lil fetavi, Suyuti. 2/248</ref><ref>Ruhul beyan. Bursevi. (Arapça) 4/262</ref><ref>Ahmed bin Hanbel, Kitâbu’l-ilel, s. 89</ref> sözlerine ek olarak, Said Nursi’nin "Ümmetimden bir taife Allah’ın emri gelinceye kadar (yani kıyâmetin kopmasına kadar) hak üzerinde galip olacaktır."<ref>Buhari, 9:125, 162; Müslim,1:137</ref> hadisinden [[ebced hesabı|ebced]] yoluyla elde ettiği çıkarımlara<ref name="Kastamonu Lahikası, s.26">Kastamonu Lahikası, s.26</ref> göre ahir zaman idi ve insanlık bu dönemin en büyük fitnesi ve insanlığa en büyük tehdit olan imansızlık tehlikesi ile karşı karşıya bulunmaktaydı. Bu sebeple ona göre bu dönemde en büyük hizmet iman kurtarma hizmeti<ref name="sorularlarisale.com">{{Web kaynağı |url=https://sorularlarisale.com/makale/soru-ve-cevaplarla-risale-i-nurda-mehdiyet |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Aralık 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201105180207/https://sorularlarisale.com/makale/soru-ve-cevaplarla-risale-i-nurda-mehdiyet |arşivtarihi=5 Kasım 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> ve bu görevi hakkıyla yapan Risale-i Nur [[ahir zaman]]ın büyük [[mehdi]]liğini temsil etmekteydi.<ref name="sorularlarisale.com"/> Ancak risale-i nur "iman ve Kur'an hizmeti" adını verdiği bu görevin ilk ve en önemli basamaklarını yerine getirmekte, kendisinden sonra gelecek bir başka kişiye zemin ve program hazırlamaktadır.<ref name="sorularlarisale.com"/> Geriye kalan ve "mehdinin altın çağı" olduğuna inanılan dönem ileride gelecek, 30-40 yıl devam edecek olan bu dönemden sonra dinsizlik tekrar hakim olacak ve kıyamet 1530-1540 h. yıllarında dinsizlerin başına kopacaktır.<ref name="Kastamonu Lahikası, s.26"/>

[[Mehdi]], [[Mesih]], [[deccal]], [[süfyan]] gibi karakterler erken İslam tarihinde, iktidar olma savaşı veren [[Kufe]] merkezli [[Ali]]oğulları ([[Ehl-i beyt]]), Horasan coğrafyasından siyah sancaklı [[Abbasiler]] ve [[Ebu Süfyan]] soyundan gelen [[Şam]] merkezli Ümeyye oğulları ([[Emeviler]]) gibi gruplar arasında, çıkış yerleri olarak o günün güç merkezlerini işaret eden, toplumda kendilerine yer edinme adına, iyi karakterlerin kendi içlerinde, kötü karakterlerin ise rakiplerinde aranması yönünde, haklarında çok sayıda hadis uydurulan,<ref>{{Web kaynağı |url=https://sorularlarisale.com/risale-i-nurlarda-deccal-ve-sufyan-konulari-nasil-islenmistir |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210228003332/https://sorularlarisale.com/risale-i-nurlarda-deccal-ve-sufyan-konulari-nasil-islenmistir |arşivtarihi=28 Şubat 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.istekuran.net/uyhadis.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Ocak 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120715003831/http://www.istekuran.net/uyhadis.html |arşivtarihi=15 Temmuz 2012 |ölüurl=evet}}</ref><ref>TDV İslam Ansiklopedisi, Mehdî, yazar: Yusuf Şevki Yavuz</ref> dönemin dinsel-politik figürleri olarak ortaya çıktılar.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.indyturk.com/node/113076/t%C3%BCrkiyeden-sesler/%C5%9Fia-ve-s%C3%BCnnilerde-mehdi-deccal-mesih-ve-sa%C3%AEd%C3%AA-kurd%C3%AE |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210616042921/https://www.indyturk.com/node/113076/t%C3%BCrkiyeden-sesler/%C5%9Fia-ve-s%C3%BCnnilerde-mehdi-deccal-mesih-ve-sa%C3%AEd%C3%AA-kurd%C3%AE |arşivtarihi=16 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Daha sonraki dönemlerde ise birtakım dini gruplar, bu figürlerin gerçek anlamda var olduğuna inandılar ve onları inanç esaslarına dahil ettiler. Bu veya benzer deyim ve tiplemeler İslam dünyasında günümüze kadar devam etmiş, dini gruplar kendi liderlerini mehdi, mesih gibi kurtarıcı, rakiplerini ise deccal, süfyan gibi aşağılayıcı sıfatlarla anmaya devam etmişlerdir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85917 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200325143140/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85917 |arşivtarihi=25 Mart 2020 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.adimlardergisi.com/din-pezevengi-bolgesel-guc-deccal-dunya-gucu-2/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191227081709/http://www.adimlardergisi.com/din-pezevengi-bolgesel-guc-deccal-dunya-gucu-2/ |arşivtarihi=27 Aralık 2019 |ölüurl=hayır }}</ref> O kadar ki, Abbasoğulları veya Alioğullarının Mehdi figürüne rakip olarak, Emeviler, iyi bir karakter olan kurtarıcı Süfyan figürünü ortaya sürdüler. Ancak Abbasi veya Ehli Beyt taraftarları kısa sürede yeni hadislerle bu figürü kötü bir karaktere çevirmeyi ve Emevileri alt etmeyi başardılar.<ref>{{Web kaynağı |url=https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/77122/T08330.pdf?sequence=1 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Haziran 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210616043048/https://acikerisim.sakarya.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12619/77122/T08330.pdf?sequence=1 |arşivtarihi=16 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Said Nursi bahsi geçen figürlerle ilgili rivayetleri kendi zamanındaki kişiler üzerinden yeniden yorumlamıştır.

Said Nursi kendisinin [[skolastik]] bir medrese hocası gibi değerlendirilmemesini,<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/tarihce-i-hayat/sekizinci-kisim-isparta-hayati/543 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200324102939/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/tarihce-i-hayat/sekizinci-kisim-isparta-hayati/543 |arşivtarihi=24 Mart 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> Risale-i Nur'un [[Arş|arş-ı âzam]]dan indirilerek kendisine yazdırılan ve [[mehdi]]liği temsil<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.saidnursi.de/bediuzzamanin-mehdi-gorusu-ve-yorumu/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Aralık 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201020233332/http://www.saidnursi.de/bediuzzamanin-mehdi-gorusu-ve-yorumu/ |arşivtarihi=20 Ekim 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> eden [[Kur'an]] hakikatleri olduğunu, kendisinin sadece bir aracı ve elçi (nur elçisi)<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.erdemyolu.com/coktanriciliksirk2/kur%E2%80%99an-isiginda-cemaatcilik-7-prof-abdulaziz-bayindir.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=8 Mayıs 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111010015749/http://www.erdemyolu.com/coktanriciliksirk2/kur%E2%80%99an-isiginda-cemaatcilik-7-prof-abdulaziz-bayindir.html |arşivtarihi=10 Ekim 2011 |ölüurl=evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.islamkutuphanesi.com/turkcekitap/online/saidinursi_gercegi/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=6 Mayıs 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130502070638/http://www.islamkutuphanesi.com/turkcekitap/online/saidinursi_gercegi/ |arşivtarihi=2 Mayıs 2013 |ölüurl=evet }}</ref> olduğunu ifade eder.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.suleymaniyevakfi.org/elestiriler/said-nursi.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191121170346/http://www.suleymaniyevakfi.org/elestiriler/said-nursi.html |arşivtarihi=21 Kasım 2019 |ölüurl=hayır }}</ref> Öyle ki Kur'an'ın<ref>{{Web kaynağı |url=https://sorularlarisale.com/risale-i-nura-isaret-eden-ayetler-33-adet-oldugu-halde-neden-30-33-ayetlerin-izahi-ve-manalari-latince-kulliyatlarda |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200927035557/https://sorularlarisale.com/risale-i-nura-isaret-eden-ayetler-33-adet-oldugu-halde-neden-30-33-ayetlerin-izahi-ve-manalari-latince-kulliyatlarda |arşivtarihi=27 Eylül 2020 |ölüurl=evet }}</ref> yanında [[celcelutiye]],<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sorularlasaidnursi.com/risale-i-nur-ile-celcelutiye-arasindaki-ulvi-bag/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191224124008/http://www.sorularlasaidnursi.com/risale-i-nur-ile-celcelutiye-arasindaki-ulvi-bag/ |arşivtarihi=24 Aralık 2019 |ölüurl=hayır }}</ref> mektubat<ref>{{Web kaynağı |url=https://risale.online/soru-cevap/mektubat-i-rabbanide-mirza-bediuzzaman |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Aralık 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201022020128/https://risale.online/soru-cevap/mektubat-i-rabbanide-mirza-bediuzzaman |arşivtarihi=22 Ekim 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> ([[İmam Rabbani]]) gibi asırlar önce yazılmış eserler ima ve işaretler yoluyla muhtelif yerlerde Risale-i Nur'a işaret eder, mücadelesini destekler, Risale-i Nur'un mahrem ve izni ilahi tarafından uygun görülmeyen kısımları yazdırılmaz ya da ilgili bölüm atlanılarak izin verilen kısımlar yazdırılmaya devam eder.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.suleymaniyevakfi.org/elestiriler/said-nursi.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Aralık 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191121170346/http://www.suleymaniyevakfi.org/elestiriler/said-nursi.html |arşivtarihi=21 Kasım 2019 |ölüurl=hayır }}</ref> Kendisinin mücadele alanı ise başta insanın sonsuz azap çekmesini gerektiren imansızlığın yanında imansızlığın en büyük kaynağı olarak gördüğü ve [[ahir zaman]]ın büyük [[deccal]]i olarak adlandırdığı [[komünizm|bolşeviklik]],<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/oku.asp?id=1419 |başlık=Mektubat, Yirmi Sekizinci Mektup, s.353 |erişimtarihi=31 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113010137/http://www.risaleara.com/oku.asp?id=1419 |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=882 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113005019/http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=882 |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır}}</ref> ve İslam deccali veya [[süfyan]] olarak nitelendirdiği [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]]'den ve [[Atatürk Devrimleri|Cumhuriyet Devrimleri]]'nden<ref name="svd">{{Web kaynağı |url=http://www.tesbihat.asia/joomla/index.php/nurculuk/yalanlar-1/146-ack-karalama-qsuefyan-ve-bir-islam-deccal-mustafa-kemalq.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=8 Mayıs 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130323044852/http://www.tesbihat.asia/joomla/index.php/nurculuk/yalanlar-1/146-ack-karalama-qsuefyan-ve-bir-islam-deccal-mustafa-kemalq.html |arşivtarihi=23 Mart 2013 |ölüurl=evet }}</ref> başkası değildir. Cumhuriyete taraf olmakla birlikte, [[şeriat]]ı yürürlükten kaldıran laikliğe şiddetle karşıdır ve şapka giyilmesini de küfür işareti olarak görür. Çünkü ona göre şeriat adalet-i mahza ve fazilettir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://docplayer.biz.tr/139807377-Eski-said-isiginda-istibdat.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=28 Aralık 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201102041933/https://docplayer.biz.tr/139807377-Eski-said-isiginda-istibdat.html |arşivtarihi=2 Kasım 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> TBMM'de Atatürk ile yaşadığı namaz tartışmasında Said Nursî'nin sarf ettiği sözler: “Paşa! Paşa! İslâmiyette, imandan sonra en yüksek hakikat namazdır. Namaz kılmayan haindir, hainin hükmü merduttur.”<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.risalehaber.com/said-nursinin-ataturku-cileden-cikaran-namaz-uyarisi-274301h.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Şubat 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20220218112351/https://www.risalehaber.com/said-nursinin-ataturku-cileden-cikaran-namaz-uyarisi-274301h.htm |arşivtarihi=18 Şubat 2022 |ölüurl=hayır }}</ref> Bazı kaynaklar bu cümlenin devamını da verir: "Kafirin hakkı hayatı var. Merdudun yoktur."<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.huravaz.com/risale-i-nur/hz-bediuzzaman-birinci-tbmm-de-bulundu-mu-h6152.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Temmuz 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230322004739/https://www.huravaz.com/risale-i-nur/hz-bediuzzaman-birinci-tbmm-de-bulundu-mu-h6152.html |arşivtarihi=22 Mart 2023 |ölüurl=hayır }}</ref> Klasik şeriat anlayışını yansıtan ifadeler dilin kullanımı açısından da sorunludur. Çünkü şeriatta namaz kılmayanlar için merdut diye bir fıkıh hükmü bulunmuyor ancak, namaz kılmayanlar bazı İslam mezheplerinde [[mürted]] olarak değerlendirilir ve dört büyük Sünni mezhebe göre mürtedin cezası ölümdür.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.cia.gov/library/abbottabad-compound/70/7072CAAD0C2839433010FD2F737F829C_Hadtur-1.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200207115644/https://www.cia.gov/library/abbottabad-compound/70/7072CAAD0C2839433010FD2F737F829C_Hadtur-1.pdf |arşivtarihi=7 Şubat 2020 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://d1.islamhouse.com/data/tr/ih_books/single/tk_Who_does_not_pray.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200515131836/https://d1.islamhouse.com/data/tr/ih_books/single/tk_Who_does_not_pray.pdf |arşivtarihi=15 Mayıs 2020 |ölüurl=evet }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/471923 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200207121149/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/471923 |arşivtarihi=7 Şubat 2020 |ölüurl=evet }}</ref> Tarihsel süreç içerisinde terkedilen, (belki de hiç uygulanmayan) bu hükümlerin uygulanması [[insan hakları]] ve [[insanlığa karşı suçlar|dini özgürlüklere karşı ağır bir saldırı]] anlamına gelecektir.

==İnanç ve öğreti==
{{Ana|Said Nursi'nin düşünce yapısı ve eleştirisi}}
*Zaman ve görev algısı: Said Nursî'de temel düşünce örgüsü zamanın ahir zaman ve görevin iman kurtarma görevi olduğu üzerine kuruldu.
*Risale-i Nur'un İslami konulara yaklaşımı seçici<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.ihsaneliacik.com/2009/04/28/peygamber-harikalar-diyarinda/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=23 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026225858/https://www.ihsaneliacik.com/2009/04/28/peygamber-harikalar-diyarinda/ |arşivtarihi=26 Ekim 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> veya eleştirel değil destekleyici ve zorlayıcıdır. Öyle ki tarafsızlık bile ona göre inançsızlıkla eşdeğer [[şeytan]]i bir aldanmadan ibarettir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://sorularlarisale.com/risale-i-nur-kulliyati/mektubat/yirmi-altinci-mektup/435 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=23 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201027055202/https://sorularlarisale.com/risale-i-nur-kulliyati/mektubat/yirmi-altinci-mektup/435 |arşivtarihi=27 Ekim 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> Said Nursi'nin Mucizat-ı Ahmediye gibi risalelerde kullandığı rivayetlerin bir kısmı [[kıssa]]cılık geleneğinin yansımalarından oluşmaktadır.<ref name="dergipark.org.tr">https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1033412 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20221228124441/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1033412 |tarih=28 Aralık 2022 }} {{Satır içi yalın URL|tarih=Ekim 2023}}</ref> Bu geleneğin özelliği ürettikleri rivayetlere senetler ekleme gibi her kılığa girerek, halkı rahatsız eden yalın gerçekleri değil, anlatımları sonrasında topladıkları bahşişleri artıran, onların duygularını okşayan, kabartan, bazen de ağlatan, ayrıntılı dramatik hikâyeleri coşkulu bir dille vermesidir. Kıssacılar en çok peygamberlik delilleri (Delail En Nübüvve) gibi alanlarda üretim yapmışlardır.<ref name="dergipark.org.tr"/> Örneğin [[Huneyn Muharebesi]]nde Muhammedin attığı bir avuç çakıl taşı kafirlerin tümünün gözlerine ayrı ayrı girer.<ref name="dergipark.org.tr"/> Fantastik seyahat yazarı<ref>http://www.radikal.com.tr/yazarlar/hakki-devrim/evliya-celebi-atti-mi-dersiniz-682174/ {{Satır içi yalın URL|tarih=Ekim 2023}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=92&Sayfa=61 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Şubat 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201113065902/https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=92&Sayfa=61 |arşivtarihi=13 Kasım 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Evliya Çelebi]], ''[[Seyahatnâme]]''{{'}}de, İslâm'da [[Havari|İsa'nın havârileri]]nden kabul edilen [[Şem'un-u Safa]]'nın [[Nakura]] yakınlarındaki türbesinde bulduğu [[incil]] nüshasını incelediğini, Muhammed'i müjdeleyen ayetin o nüshada mevcut olduğunu iddia etmektedir.<ref name="Said Nursî 2010">Said Nursî, ''Mektûbat'', s. 171, Envâr Neşriyât, İstanbul: 2010. Evliya Çelebi'nin eserinde Osmanlı alfabesiyle alıntıladığı o âyette geçen kelimeler; "ايتون Bir oğlan", "ازربيون İbrahim neslinden ola", "پروفتون Peygamber ola", "لوغسلين yalancı olmaya", "بنت onun", "افزولات doğum yeri Mekke ola", "كه كالوشير salihlikle gelmiş ola", "تونومنين onun mübarek adı", "مواميت Mevamit ola", "اسفدوس ona uyanlar", "تاكرديس bu dünyânın mâliki olalar", "بيست بيث ve o dünyânın mâliki olalar" Said Nursî, mevamit kelimesinin sırasıyla Muhammed ve Memed kelimelerinden tahrif edildiğini savunur.</ref><ref>[[Evliya Çelebi]]; ''Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi''; 3. Kitap, 1. Cilt, s. 140-141 vd.; hazırlayanlar, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı; Yapı Kredi Yayınları; 3. Baskı, [[İstanbul]]: Haziran 2012; ISBN 978-975-08-1101-1.</ref> Çelebi'nin, bizzat Şem'un-u Safa tarafından yazıldığını naklettiği bu el yazması incil, bulunamamıştır. Said Nursi Çelebiyi ciddiye alır.<ref name="Said Nursî 2010"/> Bu bakış açısı birtakım şeyhlerin pişmiş tavuğu diriltebileceği hikâyesine kadar uzanır.<ref>Hazret-i Gavs tavuğa demiş: "Kum biiznillâh!" O pişmiş tavuğun kemikleri toplanıp tavuk olarak yemek kabından dışarı atıldığını, mutemet ve mevsuk çok zatlardan, Hazret-i Gavs gibi kerâmât-ı harikaya mazhariyeti dünyaca meşhur bir zâtın bir kerameti olarak, mânevî tevatürle nakledilmiş. https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/lemalar/on-dokuzuncu-lem-a/145</ref>
*[[Şeriat]], [[İslamda kadın|Kadın]] ve [[tesettür]]: Ona göre mutlak adalet [[şeriat]]la mümkündür fakat bu yönetime ihtilal şeklinde asayişi bozarak gidilmemelidir.

"Şeriatın bir hakikatına, bin ruhum olsa feda etmeğe hazırım! Zira şeriat, sebeb-i saadet ve adâlet-i mahz ve fazilettir. Fakat ihtilâlcilerin isteyişi gibi değil."<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Xdo31QnmXdcJ:http://www.risale-inur.org/yenisite/moduller/risale/index.php%3Ftid%3D185%2Bsaid+nursi+%C5%9Feriat+divan%C4%B1+harbi+%C3%B6rfi&hl=tr&gbv=2&gs_l=heirloom-serp.3...15906.24141.0.24953.18.18.0.0.0.0.562.1454.4-2j1.3.0...0.0...1c.1.wMlPvv3pai0&ct=clnk] Divanı harbi örfi</ref>

Said Nursi, kadınların fıtraten [[tesettür]]e ihtiyacı olduğunu<ref>Hem kadınların on adetten altı yedisi, ya ihtiyardır, ya çirkindir ki, ihtiyarlığını ve çirkinliğini herkese göstermek istemezler. Ya kıskançtır, kendinden daha güzellere nispeten çirkin düşmemek veya tecavüzden ve ittihamdan korkar; taarruza mâruz kalmamak ve kocası nazarında hıyanetle müttehem olmamak için, fıtraten [[tesettür]] isterler. Hattâ dikkat edilse, en ziyade kendini saklayan, ihtiyarlardır. Ve on adetten ancak iki üç tanesi bulunabilir ki, hem genç olsun, hem güzel olsun, hem kendini göstermekten sıkılmasın</ref> en doğru tesettürün çarşaf ile yapılabileceğini<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sorularlasaidnursi.com/ustad-bediuzzaman-ve-tesettur/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200219222246/http://www.sorularlasaidnursi.com/ustad-bediuzzaman-ve-tesettur/ |arşivtarihi=19 Şubat 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> kadınların baştan ayağa kadar yüz ve eller dâhil olmak üzere [[Çarşaf (giyim)|çarşaf]]la örtünmelerinin Kur’ân’ın kesin bir emri olduğunu<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.nurmend.com/yayin/serh/47-tesettur-risalesi-ve-serhi#%C3%96ns%C3%B6z |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200804221916/https://www.nurmend.com/yayin/serh/47-tesettur-risalesi-ve-serhi#%C3%96ns%C3%B6z |arşivtarihi=4 Ağustos 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> ve [[şeriat]]a göre kadınlara mirastan erkeğin yarısı kadar pay verilmesinin tam bir adalet ve merhamet olduğunu söyler.<ref>{{Web kaynağı |url=http://risaleoku.com:8080/oku/mektubat/40 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191229160230/http://risaleoku.com:8080/oku/mektubat/40 |arşivtarihi=29 Aralık 2019 |ölüurl=hayır }}</ref>

Said Nursî'nin adalet anlayışı başka bir değerlendirmesinde de kendisini ortaya koyar; buna göre sınırlı bir dünya hayatında işlenen günahların -ki ona göre bunların en büyüğü imansızlıktır- karşılığı olarak sonu gelmeyen cehennem azabı Allah'ın merhamet ve adalet sıfatlarına uygundur.

[[Dosya:Mohammed Splits the Moon.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|16. yüzyıldan kalma bir minyatür: Muhammed bölünen Ay'ı işaret ediyor. Kur'an'da [[muallakat]] şairlerinden [[İmruʾu’l-Kays]]'ın şiirinde de kullanılan<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.islamic-awareness.org/quran/sources/bbqais |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20181231054335/https://www.islamic-awareness.org/quran/sources/bbqais |arşivtarihi=31 Aralık 2018 |ölüurl=hayır}}</ref> "Kıyamet yaklaştı ve ay yarıldı" ifadesi ve bağlantılı rivayetler Muhammed'in bir işaretiyle [[Ayın yarılması|ayın gökyüzünde ikiye ayrılıp tekrar birleşerek]] en büyük mucizelerinden birisini gösterdiği inancı<ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200325065042/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869 |arşivtarihi=25 Mart 2020 |ölüurl=evet}}</ref> Nursi Ay'ın parçalandığını söyler ama parçaların yeryüzüne indiğini reddeder.]]

*[[Kur'an]] ve hadis yorumu: Said Nursi'ye göre Kur'an ayetlerinin avam ve havasa yönelik [[batıni|gizli anlam tabakaları]], işaretleri ve bağlantıları bulunmaktadır. Bu bağlantıların açığa çıkartılması için [[ebced hesabı]] kullanılarak [[Arap alfabesi]]ndeki her harfe sayısal bir değer atanır ve yazılar sayısallaştırılır. Bu yaklaşımlarda ebced, Arap yazısı ve [[Kur'an'ın tarihi|Kur'an tarihi]]nin ortaya koyduğu kronolojik yazım düzeni gibi düzenleme ve yazım şekilleri atlanarak günümüz metinlerine uygulanır, ayetlerden yeni anlamlar ve çıkarımlar elde edilir. Batıni metotların uygulandığı bu yaklaşımlara<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.haksozhaber.net/okul/risale-i-nurda-hurufilik-4187yy.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=3 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190119163314/http://www.haksozhaber.net/okul/risale-i-nurda-hurufilik-4187yy.htm |arşivtarihi=19 Ocak 2019 |ölüurl=hayır }}</ref> göre örneğin Kur'an 33 ayetiyle Risale-i nura, [[Ebrehe]] ordusuna atılan "pişirilmiş taşlar" [[II. Dünya Savaşı|İkinci Dünya Savaşı]]'nda atılan bombalara işaret eder.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Enstitu&SubSection=EnstituSayfasi&Date=11%2F8%2F2002&TextID=502 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=12 Nisan 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160412075649/http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Enstitu&SubSection=EnstituSayfasi&Date=11%2F8%2F2002&TextID=502 |arşivtarihi=12 Nisan 2016 |ölüurl=evet }}</ref>

[[Midraş]] türü hikâyeler: [[Ninova]] halkına peygamber olarak gönderilen [[Yunus]], 33 yıl onları Tanrı'nın dinine davet etmiş, kendisine bu süre içerisinde sadece iki kişi inanmıştır.<ref>İbn Esir, el-Kâmil, Beyrut 1965, I, 360</ref><ref>Sahihi Buhâri ve Tecridi Sarih Tercümesi, IX, 152</ref> Bu durum kendisinin canını sıkmış, Tanrı'nın izni olmadan Ninova'dan ayrılıp Akdeniz'e kadar giderek bir gemiye binmiş ve Yunus Akdeniz'de gemiden atılmıştır. Rivayetlerde balık Yunus'u sırasıyla Nil nehrine, Fars denizine, el-Betâik Denizi'ne ve Dicle'ye götürüp Nusaybin topraklarında düz ve geniş bir yere atar.<ref>Râzî, XXVI, 165</ref> Yunus tekrar kavmine döndürülür ve 100 bin kişi ona inanır. Said Nursi'nin bu ve benzer hikâyelere yaklaşımı onun temel kaynaklarda geçen akıl dışı ayrıntıları atlayarak rasyonalize etmesi şeklinde de kendini gösterebilmektedir: "Hazret-i Yunus Aleyhisselâm'ın kıssa-i meşhuresinin hülâsası: Denize atılmış, büyük bir balık onu yutmuş. Deniz fırtınalı ve gece dağdağalı ve karanlık ve her taraftan ümid kesik bir vaziyette münacatı, ona sür'aten vasıta-i necat olmuştur."<ref>Bediüzzaman Said Nursi, Lem’alar, 1. Lema</ref>

*[[Evrim]] ve [[bilim]]: Said Nursi'nin evren ile ilgili ifadeleri, kendisinin bilgilerinin güncelliğini sorgulatacak niteliktedir. Örneğin gökcisimlerinden bahsederken '''nücum'u sevabite'''<ref>{{Web kaynağı |url=https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/sozler/otuz-ikinci-soz/542 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=23 Ekim 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20211023125104/https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/sozler/otuz-ikinci-soz/542 |arşivtarihi=23 Ekim 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> deyimini kullanması ve canlıların [[Evrim]]i ile ilgili başkalarından aktararak kullandığı muğlak ifadeler<ref>“Mazide nazarî olan bir şey, müstakbelde bedihî olabilir. Şöyle tahakkuk etmiştir: Âlemde meylü’l-istikmal vardır. [Bizde birisi demiştir: Her zerrede temayül ayandır tekâmüle / Her soyda füyuz-u hüveyda-nüma ile / Bir nokta-i kemale şitab üzre kâinat / Ol noktaya teveccüh ile yükselir hayat. —Kahriyat] Onunla hilkat-i âlem, kanun-u tekâmüle tâbidir. İnsan ise, âlemin semerat ve eczasından olduğundan, onda dahi meylü’l-istikmalden bir meylü’t-terakki mevcuttur. Bu meyil ise telâhuk-u efkârdan istimdatla neşv ü nema bulur. Telâhuk-u efkâr ise, tekemmül-ü mebâdiyle inbisat eder. Tekemmül-ü mebâdi ise, fünun-u ekvânın tohumlarını sulb-ü hilkatten zamanın terbiyegerdesi bir zemine ilka ile telkih eder. O tohumlar ise tedricî tecrübelerle büyür ve neşvünema bulur.”{{Web kaynağı |url=http://www.risaleinurenstitusu.org/evrim/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200219135518/http://www.risaleinurenstitusu.org/evrim/ |arşivtarihi=19 Şubat 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> yanında kendisinin sıklıkla [[yaratılışçılık|yaratılış]]'a vurgu yapması dikkat çekicidir.
*[[Kıyamet]] alametleri: “[[Dabbe]]”; anarşistlik ile fesada giden ve dinsizliğe, küfür ve küfrana düşen insanların akıllarını başlarına getirmek hikmetiyle arzdan bir hayvan çıkıp musallat olacak olan bir taife-i hayvaniyedir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sorularlarisale.com/makale/13507/dabbetul-arz_ne_demektir_risalelerde_nasil_gecmektedir.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160222181556/http://www.sorularlarisale.com/makale/13507/dabbetul-arz_ne_demektir_risalelerde_nasil_gecmektedir.html |arşivtarihi=22 Şubat 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> Dabbenin yeşil maymun denilen hayvandan yayılan [[AIDS]] hastalığı olduğu yönünde bazı Nurcular arasında görüşler vardır.{{Kaynak belirt}}
*[[Milliyetçilik]]: Said Nursi menfi olarak nitelediği milliyetçiliğe karşı çıkmış, "zehr-i katil" gözüyle bakmıştır. Avrupa'nın bu fikri Müslüman milletleri birbirinden ayırmak için Müslümanların içine attığını söylemiştir.<ref>Mektubat, 16. Mektup, s. 66</ref> Said Nursi'nin eski eserlerindeki Kürdistan veya Bilad-ı Ekrad ifadelerini ise "vilayat-ı şarkiyye" şeklinde değiştirdiği iddia edilmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|ad=Ahmet|soyadı=Akgündüz|başlık=ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA BEDÎÜZZAMAN SAİD NURSÎ VE İLMÎ ŞAHSİYETİ}}</ref> Ancak, Risale-i Nur külliyatını neşreden yayınevlerinden Tenvir ve Zehra Yayınları bu iddiaları kabul etmemekte ve nüshalar üzerinde tahrifat yapıldığını ifade etmektedirler.<ref>"Risale-i Nur’da büyük tahrifat", [http://www.yeniakit.com.tr/haber/risale-i-nurda-buyuk-tahrifat-10097.html yeniakit.com.tr] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415012111/http://www.yeniakit.com.tr/haber/risale-i-nurda-buyuk-tahrifat-10097.html |tarih=15 Nisan 2017 }} (erişim: 14.04.2017)</ref><ref>Ekrem Malbat, ''Bediüzzaman’ın “Kurdî” Kimliği Üzerinde Yapılan Tahrifatlar'', [http://hurbakis.net/content/bediuzzamanin-kurdi-kimligi-uzerinde-yapilan-tahrifatlar hurbakis.net] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415200528/http://hurbakis.net/content/bediuzzamanin-kurdi-kimligi-uzerinde-yapilan-tahrifatlar |tarih=15 Nisan 2017 }} (erişim: 14.04.2017)</ref> Said Nursî'nin yeni dönem eserlerinde de "Kürdistan" ifadesini birçok kez kullandığı görülmektedir.<ref>Risale-i Nur külliyatında "Kürdistan" kelimesi için arama sonuçları, [http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/arama/k%C3%BCrdistan risaleinurenstitusu.org] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170415012158/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/arama/k%C3%BCrdistan |tarih=15 Nisan 2017 }} (online erişim: 14.04.2017)</ref>
*Yönetim şekli: [[Cumhuriyet]]: Said Nursî değişik yerlerde [[komünizm]] ve [[Bolşevizm]]'in insanlık üzerindeki yıkımları üzerinde durur ve onları [[ahir zaman]]ın büyük [[deccal]]i olarak niteler.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/oku.asp?id=1419 |başlık=Mektubat, Yirmi Sekizinci Mektup, s.353 |erişimtarihi=31 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113010137/http://www.risaleara.com/oku.asp?id=1419 |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=882 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113005019/http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=882 |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır }}</ref> Said Nursi Cumhuriyet taraftarı olduğunu söyler ve kendisini dindar Cumhuriyetçi olarak addeder.<ref>"Hulefa-i Raşidîn hem halife hem reis-i cumhur idiler. Sıddık-ı Ekber (R.A.) Aşere-i Mübeşşere'ye ve Sahabe-i Kiram'a elbette reis-i cumhur hükmünde idi. Fakat manasız isim ve resim değil, belki hakikat-ı adaleti ve hürriyet-i şer'iyeyi taşıyan mana-yı dindar cumhuriyetin reisleri idiler." Şualar, On İkinci Şua.</ref> Eskişehir mahkemesinde “Cumhuriyet hakkında fikrin nedir?” sorusuna şöyle cevap verir:
<blockquote>“''...sizler daha dünyaya gelmeden evvel benim dindar bir Cumhuriyetçi olduğumu elinizdeki Tarihçe-i Hayatım ispat eder...O zaman şimdiki gibi, hâli bir türbe kubbesinde inzivada idim. Bana çorba geliyordu. Ben de tanelerini karıncalara verirdim, ekmeğimi onun suyuyla yerdim. İşitenler benden soruyordular. Ben de derdim: Bu karınca ve arı milletleri cumhuriyetçidirler. '''O cumhuriyetperverliklerine hürmeten, tanelerini karıncalara verirdim.'''''”<ref>Tarihçe-i Hayat, s. 58</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=14&pageNo=58#content.tr.14.58 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160616160904/http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=14&pageNo=58#content.tr.14.58 |arşivtarihi=16 Haziran 2016 |ölüurl=hayır }}</ref></blockquote> Fakat Said Nursî Cumhuriyet öncesi ve sonrası siyasi otoritelerle problemlidir. Cumhuriyete karşı olmamakla birlikte devrimler, özellikle de tekke ve zaviyelerin kapatılması, kılık kıyafet devrimi ve [[şeriat|şeriat kanunları]]nın ilgası anlamına gelen [[laiklik|laikliğe]] karşı çıkmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.fikirbahcesi.org/muceddidler/deccal-sufyan-ve-rejimi.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130519143751/http://www.fikirbahcesi.org/muceddidler/deccal-sufyan-ve-rejimi.html |arşivtarihi=19 Mayıs 2013 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Ahir zaman]] fitnesi olarak gördüğü bu durum karşısında imanı kuvvetlendirmeye dönük eserler yazmaya ve bu konuda çalışmaya yönelir.

== Ölümü, mezar yeri ve mirası ==
23 Mart 1960'ta [[Şanlıurfa]]'da öldü. Urfa Halil-ur Rahman Dergahı'na defnedildi.<ref>{{kitap kaynağı|yazar=Colin Turner|yazar2=Hasan Horkuç|başlık=Said Nursi: İslam Medeniyetinin Kurucuları|yayıncı=Nesil Yayınları}}</ref> [[27 Mayıs Darbesi]] sonrasında 12 Temmuz 1960'ta [[cunta]]nın emriyle mezarı yıktırıldı.<ref>{{kitap kaynağı|yazar=|başlık=Bediüzzaman Said Nursi|yayıncı=Nesil Yayınları|soyadı=Bahadıroğlu|ad=Yavuz}}</ref> Naaşın taşındığı uçakta yer alan Erol Türegün tarafından ortaya atılan iddiaya göre naaşı Isparta'ya götürülerek şehir mezarlığına gizlice defnedilmiştir. Buna göre Said Nursî'nin naaşı Isparta-Afyon arasında bir yere gömülmüştür.<ref>[http://www.bitlisnews.com/guncel-haberler/52-yil-sonra-said-nursinin-mezarinda-flas-gelisme-h5272.html 52 Yıl Sonra Said Nursi’nin Mezarında Flaş Gelişme] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130218035805/http://www.bitlisnews.com/guncel-haberler/52-yil-sonra-said-nursinin-mezarinda-flas-gelisme-h5272.html |tarih=18 Şubat 2013 }}, http://www.bitlisnews.com {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080914144150/http://www.bitlisnews.com/ |tarih=14 Eylül 2008 }}, Erişim: 21.02.2013</ref> Vasiyeti üzerine 1969'da bir-iki talebesi tarafından açılarak, naaşı kendileri dışında kimsenin bilmediği bir yere gömülmüştür.<ref name="ref407">{{Web kaynağı |url=http://www.yeniasya.com.tr/2010/03/26/lahika/default.htm |başlık=Konuşan yalnız hakikattir |erişimtarihi=26 Nisan 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113021246/http://www.yeniasya.com.tr/2010/03/26/lahika/default.htm |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır }}</ref> Şu an mezarının yeri bilinmemektedir.

=== Mal varlığı ===
Said Nursî'nin vefatından sonra tereke hakimliği tarafından tespit edilen resmi mal varlığı listesi:<ref>{{Kaynak|yıl=21 Mart 1960|başlık=TC URFA TEREKE HÂKİMLİĞİ|erişimtarihi=6 Şubat 2017|alıntı=Müteveffa Said-i Nursi’ye ait eşyalar yed-i emin olarak Zübeyir Gündüzalp, Bayram Yüksel ve Hüsnü Bayram’a teslim edildiğinde, kendileri bugün Hâkimliğimize müracaatla müteveffanın yegâne varisinin Konya İmam-Hatip Okulunda bulunan Arapça Öğretmeni Abdülmecid Ünlükul’un olduğunu bildirerek eşyanın oraya gönderilmesini taleb ettiler.}} Esas: 1960/1 Hâkim: Özdemir Türker 12096, Kâtip: İbrahim Dedeşah</ref>
{| class="wikitable"
!Eşyanın cinsi
!Adedi
!Kıymeti-Kuruş
|-
|Cizlavet marka çift lastik (ayakkabı)
|1
|500
|-
|Sefer tası içi
|4
|
|-
|Çinko tencere küçük
|1
|
|-
|Ayaklı bardak
|
|
|-
|Küçük çaydanlık
|1
|
|-
|Ayaksız bardak
|2
|150
|-
|Eski çarşaf
|1
|
|-
|Eski Frenk gömleği
|1
|
|-
|Eski iç gömlek
|1
|
|-
|Sarık üzerine sarılacak bez
|
|
|-
|Mendil
|3
|
|-
|Pamuklu hırka
|
|
|-
|Eski gömlek
|1
|
|-
|Havlu
|1
|200
|-
|Eski çarşaf, mendil ve eski bohça
|
|1750
|-
|Kırık gözlük
|1
|
|-
|Dua kitabı
|1
|
|-
|Eski yazı takvim
|
|
|-
|Kalem
|2
|
|}

=== Vasiyeti ve varisleri ===
* Said Nursi ölümünden sonra bıraktığı kitapların ''hizmet-i nuriye ve imaniye'' tabir edilen faaliyetlerde kullanma yetkisini varis tayin ettiği talebelerine bırakmıştır.<blockquote>''"Aziz, sıddık kardeşlerim ve varislerim, Ecel gizli olmasından, vasiyetname yazmak sünnettir. Benim metrukatım ve Risale-i nurdan olan benim hususi kitaplarım ve güzel ciltlenmiş mecmualarım ve sair şeylerimin bütününü, Gül ve Nur fabrikaların hey'etine, başta Husrev ve Tahiri olarak o heyetten on iki kahraman kardeşlerime (Kardeşim Abdülmecid, Zübeyir, Mustafa Sungur, Ceylan, Mehmed Kaya, Hüsnü, Bayram, Rüştü, Abdullah, Ahmed Aytimur, Atıf, Tillolu Said, Mustafa, Mustafa, Seyyid Salih) vasiyet ediyorum. Onlara bırakıyorum ki; emri hak olan ecelim geldiği zaman, benim arkamda o metrukatım, benim bedelime o sadık ve mübarek ellerde hizmeti nuriye ve imaniyede çalışsın ve istimal etsin."<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|son=Said Nursi|başlık=Emirdağ Lahikası|sayfalar=141|yayımcı=RNK Neşriyat|yıl=2013|bölüm=Vasiyetnamemdir}}</ref>''</blockquote>

'''Vasiyetname de adı geçen varis talebelerin tam isimleri'''

Ahmed Husrev Altınbaşak, Tahiri Mutlu, Abdulmecid Nursî, Zübeyir Gündüzalp, Mustafa Sungur, Ceylan Çalışkan, Mehmet Kayalar, Hüsnü Bayramoğlu, Bayram Yüksel, Süleyman Rüştü Çakın, Abdullah Yeğin, Ahmed Aytimur, Hasan Atıf Egemen, Tillolu Said Özdemir, Mustafa Acet, Mustafa Cahid Türkmenoğlu, Salih Özcan.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nurdanhaber.com/tr-tr/haberler/3858/ |başlık="Bediüzzaman’ın vasiyetinde adı geçen on yedi varis ağabeylerin tam listesi", nurdanhaber.com |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170417154537/http://www.nurdanhaber.com/tr-tr/haberler/3858/ |arşivtarihi=17 Nisan 2017 |ölüurl=hayır }}</ref>

Bazı yayınevlerinin Risale-i Nur külliyatını sadeleştirmesi ve farklı tarzlarda neşretmesi nedeniyle Said Nursî'nin varis tayin ettiği talebeleri Risale-i Nur'un bu tarzda basımının yanlış olduğunu bildirmişler, bu kapsamda Risale-i Nurların orijinalliğinin korunması için Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından çalışma başlatılmış ve devlet koruması altına alınmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.yeniakit.com.tr/haber/risale-i-nur-tesekkuru-42280.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160202080806/http://www.yeniakit.com.tr/haber/risale-i-nur-tesekkuru-42280.html |arşivtarihi=2 Şubat 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> Fakat daha sonra bazı Risale-i Nur talebeleri<ref>[https://www.cihan.com.tr/tr/kazim-gulecyuz-risale-i-nur-kuranin-malidir-tekellestirilemez-1891090.htm Kazım Güleçyüz: Yaşadıklarımız, 2004 MGK kararlarının yansımasıdır]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref> ve [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]'nin iptal istemiyle [[Anayasa Mahkemesi|AYM]]'ye başvurmasıyla devlet koruması [[Danıştay (Türkiye)|Danıştay]] tarafından kaldırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.yeniakit.com.tr/haber/aym-risale-i-nur-kanununu-iptal-etti-73822.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160202132328/http://www.yeniakit.com.tr/haber/aym-risale-i-nur-kanununu-iptal-etti-73822.html |arşivtarihi=2 Şubat 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>
* Kabrinin yerini bir iki talebesinden başka kimsenin bilmesini istememiştir.<ref>Emirdağ Lahikası - II sayfa 126</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=10&pageNo=591#content.tr.10.591 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160601103321/http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=10&pageNo=591#content.tr.10.591 |arşivtarihi=1 Haziran 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> 23 Mart 1960'ta [[Şanlıurfa]]'da vefat ettiğinde, Urfa [[Halil-ur Rahman Dergahı]]'na defnedildi. [[27 Mayıs Darbesi]] sonrasında, 12 Temmuz 1960'ta [[Cunta|askerî cuntanın]] emriyle mezarı yıktırılmış, Nursî'nin naaşı bilinmeyen bir yere nakledilmiştir.<ref name="ref407" /><ref>Said Nursi'nin Mezarının Sırrı, Necmeddin Şahiner</ref>
* Risale-i Nurların devlet eliyle diyanet tarafından basılmasını arzu etmiştir. 2014 yılında Diyanet Yayınları, ilk olarak Risale-i Nur külliyatından [[İşaratü-l İ'caz]]'ı<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.rotahaber.com/gundem/diyanetin-bastigi-isaratul-icazda-onlarca-tahrifat-var-h478824.html |başlık=Diyanet'in bastığı İşaratül İcaz'da onlarca tahrifat var |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160624080545/http://www.rotahaber.com/gundem/diyanetin-bastigi-isaratul-icazda-onlarca-tahrifat-var-h478824.html |arşivtarihi=24 Haziran 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> ve ilerleyen dönemlerde de diğer bazı eserleri basmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risalehaber.com/iste-diyanetin-bastigi-sozler-253450h.htm |başlık=İşte Diyanet'in bastığı Sözler |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160701133620/http://www.risalehaber.com/iste-diyanetin-bastigi-sozler-253450h.htm |arşivtarihi=1 Temmuz 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>
* Said Nursi, kendisinden sonra Risale-i Nur hizmetinin başına Hüsrev Altınbaşak'ın geçeceğini ifade etmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Osmanlıca Şualar|sayfa=543|sayfalar=543|yayıncı=Hayrat Neşriyat}}</ref>

<blockquote>''"Hüsrev gibi bir Nur kahramanından, benim yerimde ve Risale-i Nur’un şahs-ı mânevîsinin çok ehemmiyetli bir mümessili bir temsilcisi olmasından hiç bir cihetle gücenmemek elzemdir"''</blockquote>

== Eserleri ==

=== Kitapları ===
{{Ana|Risale-i Nur}}
Uluslararası arenada düzenlenen Risale-i Nur ve Said Nursî konulu sempozyumlarda yayınlanan bildirilerde,<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=491 |başlık=Köprü Dergisi, Said Nursî’nin Felsefeye Bakışı |erişimtarihi=15 Kasım 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131203001805/http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=491 |arşivtarihi=3 Aralık 2013 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risale-inur.org/resimlerlebediuzzaman.html |başlık=Risale-inur internet sitesi |erişimtarihi=15 Kasım 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20091209074058/http://www.risale-inur.org/resimlerlebediuzzaman.html |arşivtarihi=9 Aralık 2009 |ölüurl=evet }}</ref> Said Nursî'nin risalelerindeki fikirlerin, felsefi ve [[alegori]]k anlamlar taşıyan [[Kur'an]] [[Tefsir]]leri olduğu ifadelerine yer verilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bediuzzaman.net/haber.php?ktg=Akademi&id=metin&nosu=375 |başlık=İnsanlık onuru için "Adalet" arayışında Risale-i Nur modeli konuşuldu |erişimtarihi=26 Nisan 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080102235011/http://www.bediuzzaman.net/haber.php?ktg=Akademi&nosu=375&id=metin |arşivtarihi=2 Ocak 2008 |ölüurl=evet }}</ref>

<div style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3;">
; Risale-i Nur Külliyatı
* ''[[Sözler]]''
* ''[[Mektubat (Said Nursî)|Mektubat]]''
* ''[[Lem'alar]]''
* ''[[Şualar]]''
* ''[[Tarihçe-i Hayat]]''
* ''[[Barla Lahikası]]''
* ''[[Kastamonu Lahikası]]''
* ''[[Emirdağ Lahikası]]''
* ''[[İşaratü-l İ'caz]]''
* ''[[Mesnevi-i Nuriye]]''
* ''[[Sikke-i Tasdik-i Gaybi]]''
* ''[[Asa-yı Musa]]''
* ''[[Zülfikar (Said Nursî)|Zülfikar]]''
* ''[[Sirac-ün Nur]]''
* ''[[Tılsımlar]]''
* ''[[İman ve Küfür Muvazeneleri]]''
; 
; 
; Eski Said Dönemi Eserleri
* ''[[Âsâr-ı Bedîiyye]]''
* ''[[Kızıl İcaz]] ve Talikat''
* ''[[Rumuzat-ı Semaniye]]''
* ''[[Muhakemat]]''
* ''[[Münazarat]]''
* ''[[Hutbe-i Şamiye]]''
* ''[[İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi]]''
</div>

=== Şiirleri ===
{{Div sütunu|cols=3}}
*Yıldızları konuşturan bir yıldızname
*Eddai<ref>Said Nursi, Lemaat</ref>
*Mücahid bir hayvan mersiyesi<ref name="Akgündüz243">{{Harvnb|Akgündüz|2014|p=243}}</ref>{{Div sütunu bitiş}}

==Nur Cemaati==
{{Ana| Nur Cemaati }}
''Nur Cemaati'', Said Nursî'nin<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.risaleara.com/ara.asp?a=said+nursi&t=2&b=2&k=0 |başlık=Said Nursî'nin kendi eserlerindeki isminin doğru yazılışı |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131113010014/http://www.risaleara.com/ara.asp?a=said+nursi&t=2&b=2&k=0 |arşivtarihi=13 Kasım 2013 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Risale-i Nur|risalelerinde]] açıkladığı [[Said Nursi'nin düşünce yapısı|fikirleri]]ne dayanan, 20. yüzyıl başlarında doğan ''İslâmî'' harekettir. Said Nursi takipçilerini ifade etmek için "Nur talebeleri" ve ''Nurcu'' tabirlerini kullanmıştır.<ref>''Bu şuhur-u mübarekede, Nurcuların şirket-i mâneviyesine inşaallah pek çok kudsî [[servet]] girecek. Her bir [[Nurcu]], binler lisanla ve yüzer kalemle çalışacak gibi kâr kazanacak.'' [[Emirdağ Lahikası]] 1, Mektup No: 108, s.1747</ref> Nur Cemaati [[Risale-i Nur|Nur risale]]lerinde yazılan görüşler çerçevesinde, [[itikâd]]i ve [[fıkıh|fıkhi]] bakımdan [[Sünnilik|Sünnî İslâm]]'a bağlıdırlar. Nurculuk, belirli dua ve zikirleri olmakla birlikte [[tasavvuf]]i bir [[tarikat]] değildir. Said Nursî'den sonra Nur Talebeleri farklı eğilim ve liderlikler etrafında toplanan değişik gruplar oluşturmuşlardır.

Cemaatin ana faaliyeti "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" adını verdikleri [[Risale-i Nur]]'ların okunması, yorumlanması ve çoğaltılıp yayılmasıdır. Cemaatte abi, kardeş gibi kavramlar kullanılır. Çoğunlukla emir-komuta gibi, kesin bağlılık gerektiren kurallar olmamakla birlikte meşveret kararlarına hürmet etmeyi gerektiren bir anlayışın hakim olduğu söylenebilir. Nur Risaleleri'ndeki konuların başkalarına anlatılması ve bunun için oluşturulan ev, yurt, yayın faaliyeti gibi kurumsal yapı ve faaliyetlere ise ''Hizmet'' denilmektedir. {{Kaynak belirt}}

Nur cemaati, yaşanılan zaman diliminin ahir zaman olduğu, bu zamanda komünist-materyalist felsefenin (maddiyyunluk) ilmi de arkasına alarak imana karşı büyük bir yıkım ([[deccal]]iyet) faaliyeti içerisinde olduğu, bu zamanda en önemli görevin "Hizmet-i [[iman]]iye ve [[Kur'an]]iye" adı verilen Risale-i Nur yoluyla iman kurtarma olduğuna ve bu hizmetin [[Mehdi]]'nin birinci ve en büyük görevi olduğuna inanır. Mehdinin diğer görevleri ise imanın hayata geçirilmesi, [[Hilâfet]]'in ihyası ve [[şeriat]]tır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sorularlarisale.com/makale/12365/bediuzzaman_mehdi_midir.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140903061404/http://www.sorularlarisale.com/makale/12365/bediuzzaman_mehdi_midir.html |arşivtarihi=3 Eylül 2014 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.bediuzzamansaidnursi.org/merakedilenler/mehdi-ve-mehdiyet-ger%C3%A7e%C4%9Finin-risalelerdeki-a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Ekim 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140812083945/http://www.bediuzzamansaidnursi.org/merakedilenler/mehdi-ve-mehdiyet-ger%C3%A7e%C4%9Finin-risalelerdeki-a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1 |arşivtarihi=12 Ağustos 2014 |ölüurl=hayır }}</ref>

== Müze ve kültür evi ==
[[Dosya:BediüzzamanMuseum (10).jpg|küçükresim|upright=0.78|Bediüzzaman ve Risale-i Nur Müzesi]]
İstanbul Fatih'te bulunan Rüstem Paşa Medresesi düzenlenerek ''Bediüzzaman ve Risale-i Nur'' müzesi olarak ziyarete açıldı. Isparta'da ikamet ettiği dönemde kaldığı ev günümüzde ''Bediüzzaman Said Nursi Evi'' olarak, Eğirdir ilçesinin Barla kasabasında ikamet ettiği döneme ait olan ev ise ''Barla'' ''Bediüzzaman Said Nursi Kültür Evi olarak faaliyet göstermektedir.''

== İlgili film ve biyografiler ==
* [[Hür Adam]]
* [[Allah'ın Sadık Kulu]]
* [[Tarihçe-i Hayat]], Bediüzzaman Said Nursi
* Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi, Necmeddin Şahiner, Yeni Asya Yayınları
* Arşiv Belgeleri Işığında Bediüzzaman Said Nursi ve İlmi Şahsiyeti (1,2,3,4,5), [[Ahmet Akgündüz]]
* Çizgilerin Diliyle Bediüzzaman Said Nursi
* Bediüzzaman Said Nursi, Necip Fazıl Kısakürek
* [[Son Devrin Din Mazlumları]], Necip Fazıl Kısakürek
* [[Dar-ül Hikmet-ül İslamiye]], Diyanet Vakfı yayınları
* Bediüzzaman Said Nursi / Hayatı Tefekkürü Mücadelesi, Yavuz Bahadıroğlu, Nesil yayınları
* Zindanda Şahlanış, Yavuz Bahadıroğlu
* ''Mufassal Tarihçe-i Hayat'', Abdülkadir Badıllı (3 cilt)
* ''Risale-i Nur Müellifi Bediüzzaman Said Nur - Hayatı, Eserleri, Mesleği'' / Eşref Edip
* ''Nurculuğun Tarihçesi / Medeniyet-i İslamiyye'', Muhammed Sıddık Şeyhanzade, Tenvir Neşriyat

== Notlar ==
{{not listesi}}

== Kaynakça ==

=== Özel ===
{{Kaynakça}}

=== Genel ===
* {{Kitap kaynağı|başlık=Arşiv Belgeleri Işığında Bediüzzaman Said Nursi ve İlmî Şahsiyet|ad=Ahmet|soyadı=Akgündüz|yıl=2014|yayıncı=Osmanlı Araştırmaları Vakfı|yer=|isbn=978-975-7268-68-0|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=| kaynak = harv}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi|ad=Necmettin|soyadı=Şahiner|yıl=2016|yayıncı=Nesil Yayınları|yer=|isbn=|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=| kaynak = harv}}
*{{Kitap kaynağı|başlık=Son Şahitler Bediüzzaman Said Nursi'yi Anlatıyor|ad=Necmettin|soyadı=Şahiner|yıl=2011|yayıncı=Nesil Yayınları|yer=|isbn=9754082359|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=|cilt=1| kaynak = harv}}
* {{Kitap kaynağı|başlık=Risale-i Nur Müellifi Said Nur|ad=Eşref|soyadı=Edip|yıl=2011|yayıncı=Beyan Yayıncılık|yer=|isbn=|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=|editöradı=|editörsoyadı=|editör=Fahrettin Gün}}
*{{Web kaynağı|url=http://depo.feyyaz.org/bediuzzamansaidnursi.org/bediuzzaman_ilmi-sahsiyeti-kitapcik.pdf|başlık=Bediüzzaman Said Nursi'nin İlmi Şahsiyeti ve İcazetnameleri|erişimtarihi=26 Mayıs 2020|arşivtarihi=26 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200526125013/http://depo.feyyaz.org/bediuzzamansaidnursi.org/bediuzzaman_ilmi-sahsiyeti-kitapcik.pdf|tarih=|çalışma=|yayıncı=Osmanlı Araştırmaları Vakfı|kaynak=harv|yıl=2013|ad=Ahmet|soyadı=Akgündüz|ölüurl=hayır}}
<references group="lower-alpha" />

== Dış bağlantılar ==
{{Vikisöz}}

* [http://www.iikv.org İstanbul İlim ve Kültür Vakfı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160610143449/http://www.iikv.org/ |tarih=10 Haziran 2016 }} Said Nursi ve Risale-i Nur külliyatı ile ilgili yapılan akademik çalışmaları içeren vakıf sitesi.
* [http://www.bediuzzamansaidnursi.org/ Bediüzzaman Said Nursi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131101093417/http://www.bediuzzamansaidnursi.org/ |tarih=1 Kasım 2013 }} sitesi
*[https://web.archive.org/web/20160308105739/http://koprudergisi.com/index.asp?bolum=eskisayilar&goster=yazi&yazino=501 ''Köprü'' dergisi Bediüzzaman Özel Sayısı, Bahar 2000 (70. Sayı)]

{{Said Nursî}}
{{Antikomünizm}}
{{Tasavvuf}}
{{Sosyal ve politik felsefe}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Said Nursî| ]]
[[Kategori:1878 doğumlular]]
[[Kategori:Hizan doğumlular]]
[[Kategori:1960 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osmanlı gazetecileri]]
[[Kategori:Osmanlı Kürtleri]]
[[Kategori:Kürt Sünniler]]
[[Kategori:Osmanlı savaş tutsakları]]
[[Kategori:I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı askerleri]]
[[Kategori:Türkiye Kürtleri]]
[[Kategori:Türk antikomünistler]]
[[Kategori:Türk İslamcılar]]
[[Kategori:Mutasavvıflar]]
[[Kategori:İslam alimleri]]
[[Kategori:İslam filozofları]]
[[Kategori:I. Dünya Savaşı'nda savaş tutsakları]]
[[Kategori:Nurculuk]]
[[Kategori:İslam düşünürleri]]