Pembe dalga sayfasının kaynağını görüntüle

{{çoklu resim|image1=Foro.svg|image2=Foro sao paulo members (June 2018).svg|image3=Foro sao paulo members 2023.svg|footer=Latin Amerika haritası, 2011 (solda), 2018 (ortada) ve 2024'te (sağda) São Paulo Forumu iktidar partilerinin (kırmızı) ve [[São Paulo Forumu]] dışındaki iktidar partilerinin (mavi) üyelerinin bulunduğu ülkeleri gösteriyor|total_width=400}}

'''Pembe dalga''' (İspanyolca: ''marea rosa,'' Portekizce: ''onda rosa,'' Fransızca: ''marée rose'') veya '''sola dönüş''', 21. yüzyıl boyunca [[Latin Amerika|Latin Amerika'da]] [[Solculuk|sol]] hükûmetlere dönmesine yönelik siyasi bir dalgadır. Bir terim olarak, her iki ifade de [[Haber medyası|medyada]] ve başka yerlerdeki [[Siyaset bilimi|siyasi analizlerde]], bölgede daha ekonomik ilerici veya [[İlerlemecilik|sosyal ilerici]] politikalara yönelik bir hareketi ifade etmek için kullanılmaktadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=When Foreign Policy Meets Social Demands in Latin America|tarih=January–April 2016|sayı=1|sayfalar=11-53|çalışma=Contexto Internacional|yayıncı=[[Pontifícia Universidade Católica do Rio de Janeiro]]|alıntı=No matter the shades of pink in the Latin American 'pink tide', and recalling that political change was not the norm for the whole region during that period, there seems to be greater agreement when it comes to explaining its emergence. In terms of this canonical interpretation, the left turn should be understood as a feature of general redemocratisation in the region, which is widely regarded as an inevitable result of the high levels of inequality in the region.|başlıktürü=[[Literature review]]|cilt=38|ad=Dawisson Belém|soyadı=Lopes|doi=10.1590/S0102-8529.2016380100001|ad2=Carlos Aurélio Pimenta|soyadı2=de Faria}}</ref><ref name="Jared2">{{Web kaynağı|url=http://www.dsausa.org/will_the_pink_tide_lift_all_boats|başlık=Will the Pink Tide Lift All Boats? Latin American Socialisms and Their Discontents|erişimtarihi=5 Nisan 2017|arşivtarihi=6 Nisan 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170406111124/http://www.dsausa.org/will_the_pink_tide_lift_all_boats|yayıncı=[[Democratic Socialists of America]]|ad=Jared|soyadı=Abbott}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.thepressproject.gr/endetails.php?aid=74480 | başlık = Europe's pink tide? Heeding the Latin American experience | erişimtarihi = 5 Nisan 2017 | tarih = 16 Mart 2015 | çalışma = The Press Project | ad = Leonidas | soyadı = Oikonomakis | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170406110550/https://www.thepressproject.gr/endetails.php?aid=74480 | arşivtarihi = 6 Nisan 2017}}</ref> Bu tür hükûmetlere "[[Merkez sol|merkezin sol]]", "sol eğilimli" ve "radikal [[Sosyal demokrasi|sosyal demokrat]]" deniyor.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199207800.001.0001/acref-9780199207800-e-1571|başlık=The Concise Oxford Dictionary of Politics|erişimtarihi=14 Haziran 2022|yer=Oxford, England|yayıncı=[[Oxford University Press]]|seri=3rd|yıl=2009|ile=Oxford Reference|ad=Ian|soyadı=McLean|isbn=9780199207800|ad2=Allistair|soyadı2=McMillan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220120230319/https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199207800.001.0001/acref-9780199207800-e-1571|arşivtarihi=20 Ocak 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Onlar aynı zamanda Amerika'daki sol siyasi partilerin ve diğer kuruluşların bir konferansı olan [[São Paulo Forumu|São Paulo Forumu'nun]] da üyeleridir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://impunityobserver.com/2020/06/23/the-sao-paulo-forums-modus-operandi/ | başlık = The São Paulo Forum's Modus Operandi | erişimtarihi = 5 Ekim 2022 | tarih = 23 Haziran 2020 | çalışma = impunityobserver.com | ad = Paz | soyadı = Gómez | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20221005124031/https://impunityobserver.com/2020/06/23/the-sao-paulo-forums-modus-operandi/ | arşivtarihi = 5 Ekim 2022 | ölüurl = hayır }}</ref>

Bu ideolojik eğilimin bir parçası olarak görülen Latin Amerika ülkeleri, pembe dalga ülkeleri olarak adlandırılıyor,<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sustainabilitank.info/category/latin-america/central-america/guatemala/|başlık=COHA Statement on the Ongoing Stress in Venezuela|arşivtarihi=20 Kasım 2008|arşivurl=https://web.archive.org/web/20081120132020/http://www.sustainabilitank.info/category/latin-america/central-america/guatemala/}}</ref> ''post-neoliberalizm'' veya ''[[21. yüzyıl sosyalizmi|21. yüzyılın sosyalizmi]]'' terimi de hareketi tanımlamak için kullanılıyor.<ref name="pimenta">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://web.isanet.org/Web/Conferences/FLACSO-ISA%20BuenosAires%202014/Archive/19e10599-bf80-42fa-a9e1-accb107de234.pdf|başlık=Rethinking Integration in Latin America: The "Pink Tide" and the Post-Neoliberal Regionalism|erişimtarihi=28 Aralık 2017|tarih=2014|çalışma=FLACSO|alıntı=In general, one must say that these governments have as defining common feature ample and generous social inclusion policies that link effectively for social investments that certainly had an impact on regional social indicators (LIMA apud SILVA, 2010a). In this sense, so far, all of these countries had positive improvements. As a result, it was observed the reduction in social inequality, as well as the reduction of poverty and other social problems (SILVA, 2010a)|ad=Gabriel|soyadı=Fernandes Pimenta|ad2=Pedro|soyadı2=Casas V M Arantes|arşivurl=https://web.archive.org/web/20171228172643/http://web.isanet.org/Web/Conferences/FLACSO-ISA%20BuenosAires%202014/Archive/19e10599-bf80-42fa-a9e1-accb107de234.pdf|arşivtarihi=28 Aralık 2017|ölüurl=hayır}}</ref> Hareketin unsurları arasında [[Washington Konsensüsü|Washington Mutabakatı'nın]] reddi yer alırken,<ref name="bbc2">{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4311957.stm|başlık=South America's leftward sweep|erişimtarihi=30 Ekim 2018|tarih=2 Mart 2005|yayıncı=[[BBC News]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221228144629/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4311957.stm|arşivtarihi=28 Aralık 2022|ölüurl=hayır}}</ref> [[Arjantin]], [[Brezilya]] ve [[Venezuela|Venezüella]] hükûmetleri gibi bazı pembe dalga hükûmetleri <ref name=":4">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=¿Viva la Contrarrevolución? South America's Left Begins to Wave Goodbye|tarih=Bahar 2016|sayı=3|sayfalar=12-14|çalışma=[[Harvard International Review]]|alıntı=South America, a historical bastion of populism, has always had a penchant for the left, but the continent's predilection for unsustainable welfarism might be approaching a dramatic end. ... This 'pink tide' also included the rise of populist ideologies in some of these countries, such as Kirchnerismo in Argentina, Chavismo in Venezuela, and Lulopetismo in Brazil.|cilt=37|ad=Arthur|soyadı=Lopes}}</ref> çeşitli şekillerde [[Amerikan karşıtlığı|Amerikan karşıtı]]olarak nitelendirildi.<ref name="boston2">{{Haber kaynağı|url=http://www.boston.com/news/globe/ideas/articles/2007/01/14/the_many_stripes_of_anti_americanism/|başlık=The many stripes of anti-Americanism|erişimtarihi=30 Ekim 2018|tarih=14 Ocak 2007|çalışma=[[The Boston Globe]]|ad=Neil|soyadı=Gross|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304232445/http://www.boston.com/news/globe/ideas/articles/2007/01/14/the_many_stripes_of_anti_americanism/|arşivtarihi=4 Mart 2016|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="NOVA2">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Strategic Insights: From Ideology to Geopolitics: Russian Interests in Latin America|tarih=2015|sayı=1/2|sayfalar=175-185|çalışma=Current Politics and Economics of Russia, Eastern and Central Europe|yayıncı=[[Nova Science Publishers]]|cilt=30|ad=Jose de Arimateia|soyadı=da Cruz}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=When Foreign Policy Meets Social Demands in Latin America|tarih=January–April 2016|sayı=1|sayfalar=11-53|çalışma=Contexto Internacional|yayıncı=[[Pontifícia Universidade Católica do Rio de Janeiro]]|alıntı=... one finds as many local left-leaning governments as there are countries making up the so-called left turn, because they emerged from distinct institutional settings ... espoused distinct degrees of anti-Americanism ...|başlıktürü=[[Literature review]]|cilt=38|ad=Dawisson Belém|soyadı=Lopes|doi=10.1590/S0102-8529.2016380100001|ad2=Carlos Aurélio Pimenta|soyadı2=de Faria}}</ref> Hareket özellikle 2010'larda [[Nikaragua]] ve Venezuela örneğinde olduğu gibi [[popülizm]]e eğilimli,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=When Foreign Policy Meets Social Demands in Latin America|tarih=Jan–Apr 2016|sayı=1|sayfalar=11-53|çalışma=Contexto Internacional|yayıncı=[[Pontifícia Universidade Católica do Rio de Janeiro]]|alıntı=The wrong left, by contrast, was said to be populist, old-fashioned, and irresponsible ...|başlıktürü=[[Literature review]]|cilt=38|ad=Dawisson Belém|soyadı=Lopes|doi=10.1590/S0102-8529.2016380100001|ad2=Carlos Aurélio Pimenta|soyadı2=de Faria}}</ref><ref name="ISBESTER2">{{Kitap kaynağı|başlık=The Paradox of Democracy in Latin America: Ten Country Studies of Division and Resilience|tarih=2011|sayfa=xiii|yer=Toronto|yayıncı=[[University of Toronto Press]]|alıntı=... the populous of Latin America are voting in the Pink Tide governments that struggle with reform while being prone to populism and authoritarianism.|ad=Katherine|soyadı=Isbester|isbn=978-1442601802}}</ref><ref name="pitts2">{{Haber kaynağı|url=http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/s_310062.html|başlık=Latin America's 'pragmatic' pink tide|arşivtarihi=16 Mayıs 2016|arşivurl=http://arquivo.pt/wayback/20160516065906/http://www.pittsburghlive.com/x/pittsburghtrib/s_310062.html|tarih=16 Mayıs 2016|çalışma=Pittsburgh Tribune-Herald}}</ref> aynı zamanda [[Otoriteryanizm|otoriter]],<ref name="ISBESTER2" /> örnekleri de barındırsa da diğer pek çok ülke demokratik kaldı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=When Foreign Policy Meets Social Demands in Latin America|tarih=January–April 2016|sayı=1|sayfalar=11-53|çalışma=Contexto Internacional|yayıncı=[[Pontifícia Universidade Católica do Rio de Janeiro]]|alıntı=However, these analytical and taxonomic efforts often led to new dichotomies ... democrats and authoritarians ...|başlıktürü=[[Literature review]]|cilt=38|ad=Dawisson Belém|soyadı=Lopes|doi=10.1590/S0102-8529.2016380100001|ad2=Carlos Aurélio Pimenta|soyadı2=de Faria}}</ref>

Pembe dalgayı, 2010'ların başında pembe dalgaya doğrudan tepki olarak ortaya çıkan siyasi bir olgu olan [[muhafazakar dalga]] izledi. Bazı yazarlar, ilk pembe dalganın 1990'ların sonlarında ve 2000'lerin başlarında meydana geldiğini,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Electoral Success of the Left in Latin America: Is There Any Room for Spatial Models of Voting?|sayı=4|sayfa=691|çalışma=Latin American Research Review|yıl=2020|cilt=55|ad=Juan A.|soyadı=Moraes|doi=10.25222/larr.466|ad2=Diego|soyadı2=Luján}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/12/06/live-chat-latin-america-politics/|başlık=Do recent elections indicate a shift in Latin American politics? Post correspondents answered your questions|erişimtarihi=29 Aralık 2021|tarih=6 Aralık 2021|çalışma=[[The Washington Post]]|ad=Samantha|soyadı=Schmidt|ad2=Mary Beth|soyadı2=Sheridan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211207081024/https://www.washingtonpost.com/world/2021/12/06/live-chat-latin-america-politics/|arşivtarihi=7 Aralık 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ve ikinci bir dalganın 2010'ların sonlarındaki seçimleri kapsadığını ve tek bir pembe dalga yerine birden fazla farklı dalga olduğunu öne sürmüşlerdir.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/another-pink-tide-latin-americas-left-galvanized-by-rising-star-peru-2021-06-21/|başlık=Another pink tide? Latin America's left galvanized by rising star in Peru|erişimtarihi=21 Aralık 2021|tarih=21 Haziran 2021|dil=İngilizce|çalışma=[[Reuters]]|ad=Marco|soyadı=Aquino|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211129130745/https://www.reuters.com/world/americas/another-pink-tide-latin-americas-left-galvanized-by-rising-star-peru-2021-06-21/|arşivtarihi=29 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":5">{{Web kaynağı | url = https://www.aljazeera.com/features/2021/12/14/how-left-wing-forces-are-regaining-ground-in-latin-america | başlık = How left-wing forces are regaining ground in Latin America | erişimtarihi = 21 Aralık 2021 | tarih = 14 Aralık 2021 | yayıncı = [[Al Jazeera English|Al Jazeera]] | ad = Chris | soyadı = Arsenault | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211214153825/https://www.aljazeera.com/features/2021/12/14/how-left-wing-forces-are-regaining-ground-in-latin-america | arşivtarihi = 14 Aralık 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> Pembe dalganın yeniden canlanması [[2018 Meksika genel seçimi|2018'de Meksika]] ve [[2019 Arjantin genel seçimleri|2019'da Arjantin]] tarafından başlatıldı,<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/latin-americas-new-pink-tide-gains-pace-colombia-shifts-left-brazil-up-next-2022-06-22/|başlık=Latin America's new 'pink tide' gains pace as Colombia shifts left; Brazil up next|erişimtarihi=23 Haziran 2022|tarih=22 Haziran 2022|yayıncı=[[Reuters]]|ad=Gabriel|soyadı=Araujo|ad2=Carlos|ad3=Isabel|soyadı2=Vargas|soyadı3=Woodford|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220628195416/https://www.reuters.com/world/americas/latin-americas-new-pink-tide-gains-pace-colombia-shifts-left-brazil-up-next-2022-06-22/|arşivtarihi=28 Haziran 2022|ölüurl=hayır}}</ref> ve [[2020 Bolivya genel seçimi|2020'de Bolivya]],<ref>{{Web kaynağı | url = https://thesciencesurvey.com/editorial/2021/01/09/a-miraculous-mas-victory-in-bolivia-and-the-resurgence-of-the-pink-tide/ | başlık = A Miraculous MAS Victory in Bolivia and the Resurgence of the Pink Tide | erişimtarihi = 28 Kasım 2021 | tarih = 9 Ocak 2021 | çalışma = The Science Survey | ad = Rahib | soyadı = Taher | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210127200901/https://thesciencesurvey.com/editorial/2021/01/09/a-miraculous-mas-victory-in-bolivia-and-the-resurgence-of-the-pink-tide/ | arşivtarihi = 27 Ocak 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> [[2021 Peru genel seçimi|Peru]],<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/another-pink-tide-latin-americas-left-galvanized-by-rising-star-peru-2021-06-21/|başlık=Another pink tide? Latin America's left galvanized by rising star in Peru|erişimtarihi=28 Kasım 2021|tarih=21 Haziran 2021|dil=İngilizce|çalışma=[[Reuters]]|ad=Marco|soyadı=Aquino|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211128213051/https://www.reuters.com/world/americas/another-pink-tide-latin-americas-left-galvanized-by-rising-star-peru-2021-06-21/|arşivtarihi=28 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref> [[2021 Honduras genel seçimi|Honduras]],<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/hondurans-wait-slow-vote-count-triumph-leftist-candidate-2021-11-30/|başlık=Honduras' ruling party concedes presidential election to leftist|erişimtarihi=1 Aralık 2021|tarih=1 Aralık 2021|dil=İngilizce|çalışma=[[Reuters]]|ad=David Alire|soyadı=Garcia|ad2=Gustavo|soyadı2=Palencia|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211130231001/https://www.reuters.com/world/americas/hondurans-wait-slow-vote-count-triumph-leftist-candidate-2021-11-30/|arşivtarihi=30 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ve [[2021 Şili genel seçimi|2021'de Şili]] ile birlikte daha da güçlendirildi,<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nytimes.com/2021/12/19/world/americas/chile-president-election.html | başlık = Gabriel Boric, a Former Student Activist, Is Elected Chile's Youngest President | erişimtarihi = 23 Aralık 2021 | tarih = 19 Aralık 2021 | çalışma = [[The New York Times]] | ad = Pascale | soyadı = Bonnefoy | ad2 = Ernesto | soyadı2 = Londoño | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211219100724/https://www.nytimes.com/2021/12/19/world/americas/chile-president-election.html | arşivtarihi = 19 Aralık 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> ve ardından [[2022 Brezilya genel seçimleri|2022'de]] [[2022 Kolombiya başkanlık seçimleri|Kolombiya]] ve Brezilya ile devam etti.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.theportugalnews.com/news/2022-06-15/latin-america-the-pink-tide-is-rising/67888 | başlık = Latin America: The Pink Tide Is Rising | erişimtarihi = 23 Haziran 2022 | tarih = 15 Haziran 2022 | çalışma = The Portugal News | ad = Gwynne | soyadı = Dyer | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220617110915/https://www.theportugalnews.com/news/2022-06-15/latin-america-the-pink-tide-is-rising/67888 | arşivtarihi = 17 Haziran 2022 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.france24.com/en/live-news/20221031-lula-s-leftist-triumph-is-this-latin-america-s-second-pink-tide|başlık=Lula's leftist triumph: Is this Latin America's second 'pink tide'?|erişimtarihi=31 Ekim 2022|tarih=31 Ekim 2022|çalışma=[[France 24]]|yayıncı=[[Agence France-Presse]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221031063730/http://www.france24.com/en/live-news/20221031-lula-s-leftist-triumph-is-this-latin-america-s-second-pink-tide|arşivtarihi=31 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/latin-americas-pink-tide-leaders-congratulate-brazils-lula-election-win-2022-10-31/|başlık=Latin America's 'pink tide' leaders congratulate Brazil's Lula on election win|erişimtarihi=1 Kasım 2022|tarih=31 Ekim 2022|çalışma=[[Reuters]]|ad=Steven|soyadı=Grattan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221031132411/https://www.reuters.com/world/americas/latin-americas-pink-tide-leaders-congratulate-brazils-lula-election-win-2022-10-31/|arşivtarihi=31 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Kolombiya, seçimlerde [[Gustavo Petro|tarihindeki ilk sol cumhurbaşkanını]] seçti.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.ft.com/content/33d30a93-0f48-41ee-9847-4503c79ca7d9|başlık=Leftist Gustavo Petro wins Colombian presidency|erişimtarihi=19 Haziran 2022|arşivtarihi=20 Haziran 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220620074307/https://www.ft.com/content/33d30a93-0f48-41ee-9847-4503c79ca7d9|tarih=19 Haziran 2022|çalışma=[[Financial Times]]}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/americas/colombians-head-polls-tightest-election-recent-memory-2022-06-19/|başlık=Colombia elects former guerrilla Petro as first leftist president|erişimtarihi=19 Haziran 2022|arşivtarihi=20 Haziran 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220620074307/https://www.reuters.com/world/americas/colombians-head-polls-tightest-election-recent-memory-2022-06-19/|tarih=19 Haziran 2022|çalışma=[[Reuters]]|ad=Nelson|soyadı=Bocanegra|ad2=Oliver|ad3=Carlos|soyadı2=Griffin|soyadı3=Vargas}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2022/6/23/colombias-shift-to-the-left-a-new-pink-tide-in-latin-america|başlık=Colombia's shift to the left: A new 'pink tide' in Latin America?|erişimtarihi=24 Haziran 2022|tarih=23 Haziran 2022|yayıncı=[[Al Jazeera English|Al Jazeera]]|ad=Tatiana|soyadı=Garavito|ad2=Nathan|soyadı2=Thanki|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220623211720/https://www.aljazeera.com/opinions/2022/6/23/colombias-shift-to-the-left-a-new-pink-tide-in-latin-america|arşivtarihi=23 Haziran 2022|ölüurl=hayır}}</ref> 2023'te merkez sol [[Bernardo Arévalo]] [[Guatemala|Guatemala'da]] sürpriz bir zafer elde etti.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://morningstaronline.co.uk/article/w/guatemala-elects-left-wing-arevalo-new-president|başlık=Guatemala elects leftwinger Arevalo as new president|erişimtarihi=21 Ağustos 2023|tarih=21 Ağustos 2023|dil=İngilizce|çalışma=Morning Star|ad=Roger|soyadı=McKenzie|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230821222719/https://morningstaronline.co.uk/article/w/guatemala-elects-left-wing-arevalo-new-president|arşivtarihi=21 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://theintercept.com/2023/09/10/bernardo-arevalo-guatemala-election/ | başlık = Guatemalans Guarded the Memory of Democracy Through Years of War and Corruption. Now They See an Opening. | erişimtarihi = 12 Eylül 2023 | tarih = 10 Eylül 2023 | dil = en-US | çalışma = The Intercept | ad = Victor J. | soyadı = Blue | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230912022500/https://theintercept.com/2023/09/10/bernardo-arevalo-guatemala-election/ | arşivtarihi = 12 Eylül 2023 | ölüurl = hayır }}</ref>

=== Devlet ve hükümet başkanları ===
Aşağıda 1999'dan bu yana Latin Amerika'da seçilen sol ve merkez sol başkanlar yer almaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.theperspective.se/is-there-a-new-pink-tide-on-latin-americas-horizon/ | başlık = Is there a new Pink Tide on Latin America's horizon? | erişimtarihi = 21 Temmuz 2021 | tarih = 9 Mart 2021 | çalışma = The Perspective | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210621213137/https://www.theperspective.se/is-there-a-new-pink-tide-on-latin-americas-horizon/ | arşivtarihi = 21 Haziran 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="second">{{Web kaynağı | url = https://theweek.com/articles/840587/why-generation-latin-american-leaders-failed-deliver-promise-progress | başlık = Why a generation of Latin American leaders failed to deliver on their promise of progress | erişimtarihi = 21 Temmuz 2021 | tarih = 15 Mayıs 2019 | çalışma = The Week | ad = Benjamin | soyadı = Waddell | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210720131239/https://theweek.com/articles/840587/why-generation-latin-american-leaders-failed-deliver-promise-progress | arşivtarihi = 20 Temmuz 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/24574677|başlık=Quinze anos da onda rosa latino-americana: balanço e perspectivas|erişimtarihi=27 Kasım 2020|tarih=2014|sayı=12|çalışma=Observador On-Line|yayıncı=Observatório Político Sul-Americano|cilt=9|ad=Fabricio Pereira da|soyadı=Silva|issn=1809-7588|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220609015407/https://www.academia.edu/24574677|arşivtarihi=9 Haziran 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.leftvoice.org/a-faded-pink-tide-broad-peronist-coalition-defeats-macri-in-argentina | başlık = A Faded Pink Tide? Broad Peronist Coalition Defeats Macri in Argentina | erişimtarihi = 22 Temmuz 2021 | tarih = 1 Kasım 2019 | çalışma = Left Voice | ad = Ana | soyadı = Rivera | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210613010735/https://www.leftvoice.org/a-faded-pink-tide-broad-peronist-coalition-defeats-macri-in-argentina/ | arşivtarihi = 13 Haziran 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="declinio2">{{Web kaynağı | url = http://observatorio.repri.org/2018/06/04/o-declinio-da-onda-rosa-e-os-rumos-da-america-latina/ | başlık = "O declínio da "onda rosa" e os rumos da América Latina. | erişimtarihi = 20 Mart 2021 | tarih = 4 Haziran 2018 | yayıncı = Observatório de Regionalismo | ad = por Ana Elisa Thomazella | soyadı = Gazzola | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210415212319/http://observatorio.repri.org/2018/06/04/o-declinio-da-onda-rosa-e-os-rumos-da-america-latina/ | arşivtarihi = 15 Nisan 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.bilaterals.org/?the-battle-for-latin-america-how | başlık = The battle for Latin America: How the US helped destroy the "pink tide" | çalışma = www.bilaterals.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200806163207/https://www.bilaterals.org/?the-battle-for-latin-america-how | arşivtarihi = 6 Ağustos 2020}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.theguardian.com/books/2021/jan/09/populista-review-chavez-castro-latin-america-pink-wave-strongmen | başlık = ¡Populista! review: Chávez, Castro and Latin America's 'pink wave' leaders | erişimtarihi = 21 Temmuz 2021 | tarih = 9 Ocak 2021 | çalışma = The Guardian | ad = Carrie | soyadı = Gibson | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210731131745/https://www.theguardian.com/books/2021/jan/09/populista-review-chavez-castro-latin-america-pink-wave-strongmen | arşivtarihi = 31 Temmuz 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="first">{{Web kaynağı | url = https://foreignpolicy.com/2009/04/23/paraguays-baby-daddy-in-chief/ | başlık = Paraguay's baby-daddy in chief | erişimtarihi = 21 Temmuz 2021 | tarih = 23 Nisan 2009 | çalışma = Foreign Policy | ad = Joshua | soyadı = Keating | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210620002031/https://foreignpolicy.com/2009/04/23/paraguays-baby-daddy-in-chief/ | arşivtarihi = 20 Haziran 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=uyZWDwAAQBAJ&q=fernando&pg=PT210|başlık=From the Tricontinental to the Global South: Race, Radicalism, and Transnational Solidarity|tarih=19 Nisan 2018|yayıncı=Duke University Press|ad=Anne Garland|soyadı=Mahler|isbn=9780822371717}}</ref><ref>Book: Ollanta Humala: de Locumba a candidato a la presidencia en Perú</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.opendemocracy.net/en/new-andean-politics-bolivia-peru-ecuador/ | başlık = The new Andean politics: Bolivia. Peru, Ecuador | erişimtarihi = 22 Temmuz 2021 | tarih = 25 Mart 2012 | çalışma = openDemocracy | ad = John | soyadı = Crabtree | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210731024913/https://www.opendemocracy.net/en/new-andean-politics-bolivia-peru-ecuador/ | arşivtarihi = 31 Temmuz 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="peru">{{Kitap kaynağı|url=http://opsa.com.br/wp-content/uploads/2020/07/Am%C3%A9rica-do-Sul-no-s%C3%A9culo-XXI-Desafios-de-um-projeto-pol%C3%ADtico-regional.pdf|başlık=América do Sul no século XXI: desafios de um projeto político regional|kısım=Capítulo 8: Política externa do Peru em um contexto regional em transformação (2006-2018) – da onda rosa à guinada à direita|bölümurl=http://opsa.com.br/wp-content/uploads/2020/07/Am%C3%A9rica-do-Sul-no-s%C3%A9culo-XXI-Desafios-de-um-projeto-pol%C3%ADtico-regional.pdf#page=139|editörlerigöster=etal|sayfalar=139-155|yer=Rio de Janeiro|yayıncı=Multifoco|yıl=2020|ad=Leandro Wolpert dos|soyadı=Santos|isbn=978-65-5611-032-5|editör-ad=Maria Regina Soares de|editör-soyadı=Lima|erişim-tarihi=15 Nisan 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231207102318/http://opsa.com.br/wp-content/uploads/2020/07/Am%C3%A9rica-do-Sul-no-s%C3%A9culo-XXI-Desafios-de-um-projeto-pol%C3%ADtico-regional.pdf|arşivtarihi=7 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/tabare-vazquez-dead/2020/12/06/8c56f6c4-3828-11eb-9276-ae0ca72729be_story.html|başlık=Tabaré Vázquez, Uruguay's first socialist president, dies at 80|çalışma=Washington Post|ad=Guillermo|soyadı=Garat|erişimtarihi=15 Nisan 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230425030236/https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/tabare-vazquez-dead/2020/12/06/8c56f6c4-3828-11eb-9276-ae0ca72729be_story.html|arşivtarihi=25 Nisan 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="third">{{Haber kaynağı|url=https://www.ft.com/content/81801886-f650-11e9-bbe1-4db3476c5ff0|başlık=Chile's crisis was decades in the making|erişimtarihi=25 Aralık 2021|tarih=28 Ekim 2019|çalışma=Financial Times|ad=Jennifer|soyadı=Pribble|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220417142450/https://www.ft.com/content/81801886-f650-11e9-bbe1-4db3476c5ff0|arşivtarihi=17 Nisan 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Merkez sol başkanlar * ile işaretlenirken, Venezuela 2019'dan 2023'e kadar [[2019 Venezuela devlet başkanlığı krizi|bir başkanlık krizi]] altındaydı ve ‡ ile gösterildi.<gallery class="center" widths="145">
Dosya:Cristina_Fernandez_de_Kirchner_-_Foto_Oficial_2.jpg|'''{{ARG}}''' [[Cristina Fernández de Kirchner]] 2007–2015
Dosya:Alberto_fernandez_presidente_(cropped).jpg|alt=ArgentinaAlberto Fernández *2019-2023|'''{{ARG}}''' [[Alberto Ángel Fernández|Alberto Fernández]] *  2019–2023
Dosya:Evo_Morales_Ayma_(cropped_3).jpg|'''{{BOL}}''' [[Evo Morales]]<ref name="declinio2"/><ref name="lemonde">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://diplomatique.org.br/a-onda-rosa/|başlık=A onda rosa|erişimtarihi=20 Mart 2021|tarih=1 Mart 2010|çalışma=Renaud Lambert|yayıncı=Le Monde Diplomatique|ad=Lambert|soyadı=Renaud|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210419081941/https://diplomatique.org.br/a-onda-rosa/|arşivtarihi=19 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref>  2006–2019
Dosya:Luis_Alberto_Arce_Catacora_(Official_Portrait,_2020)_Cropped_I.png|'''{{BOL}}''' [[Luis Arce]] 2020–günümüz
Dosya:Foto_oficial_de_Luiz_Inácio_Lula_da_Silva_(2023–2027).jpg|'''{{BRA}}''' [[Luiz Inácio Lula da Silva]] *  2003–2010 2023–günümüz
Dosya:Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg|'''{{BRA}}''' [[Dilma Rousseff]] *  2011–2016
Dosya:Ricardo_Lagos_(45777830295)_(cropped).jpg|'''{{CHI}}''' [[Ricardo Lagos]] *  2000–2006
Dosya:Portrait_Michelle_Bachelet.jpg|'''{{CHI}}''' [[Michelle Bachelet]] *  2006–2010 2014–2018
Dosya:Retrato_Oficial_Presidente_Boric_Font.jpg|'''{{CHI}}''' [[Gabriel Boric]] 2022–günümüz
Dosya:Presidente_Gustavo_Petro_Urrego.jpg|alt=ColombiaGustavo Petro2022–present|'''{{COL}}''' [[Gustavo Petro]]   2022–günümüz
Dosya:Correarafael15012007-3.jpg|alt=EcuadorRafael Correa2007–2017|'''{{ECU}}''' [[Rafael Correa]]   2007–2017
Dosya:Mauricio_Funes_(Brasilia,_May_2008).jpg|[[El Salvador]] [[Mauricio Funes]] *  2009–2014
Dosya:Cadena_12_(34186610605)_cropped.jpg|[[El Salvador]] [[Salvador Sánchez Cerén]]   2014–2019
Dosya:Zelaya_en_Brasil_Agosto_2009.jpg|[[Honduras]] [[Manuel Zelaya]] 2006–2009
Dosya:Xiomara_Castro_2023.jpg|[[Honduras]] [[Xiomara Castro]] 2022–günümüz
Dosya:Presidente_AMLO_2021.jpg|'''{{MEX}}''' [[Andrés Manuel López Obrador]] *  2018–günümüz
Dosya:Posesión_de_Daniel_Ortega_como_presidente_de_Nicaragua_(6679779009)_(cropped).jpg|[[Nikaragua]] [[Daniel Ortega]] 2007–günümüz
Dosya:Panama.MartinTorrijos.01.jpg|alt=PanamaMartín Torrijos *2004–2009|'''{{PAN}}''' [[Martín Torrijos]] *  2004–2009
Dosya:Laurentino_Cortizo_(52134360482)_(cropped).jpg|alt=PanamaLaurentino Cortizo *2019–present|'''{{PAN}}''' [[Laurentino Cortizo]] *  2019–günümüz
Dosya:Fernando_Lugo_Mendez_(copyred).jpg|[[Paraguay]] [[Fernando Lugo]] *  2008–2012
Dosya:Ollanta_Humala.jpg|'''{{PER}}''' [[Ollanta Humala]] *  2011–2016
Dosya:Pedro_Castillo_portrait.png|'''{{PER}}''' [[Pedro Castillo]]   2021–2022
Dosya:Visita_Oficial_del_Presidente_de_Uruguay_2_(cropped).jpg|[[Uruguay]] [[Tabaré Vázquez]] *  2005–2010 2015–2020
Dosya:Mujica.jpg|alt=UruguayJosé Mujica 2010–2015|[[Uruguay]] [[José Mujica]] *  2010–2015
Dosya:Hugo_Rafael_Chávez_Frías.jpeg|'''{{VEN}}''' [[Hugo Chávez]] 2002-2013
Dosya:Nicolás_Maduro_2019_Inauguración_(cropped).jpg|'''{{VEN}}''' [[Nicolás Maduro]]‡  2013–günümüz
</gallery>

=== Zaman çizelgesi ===
Aşağıdaki zaman çizelgesi, sol veya merkez sol bir liderin belirli bir ülkeyi yönettiği dönemleri göstermektedir.{{#tag:timeline|ImageSize=width:1000 height:auto barincrement:25
PlotArea    = left:85 bottom:60 top:0 right:50
Alignbars   = justify
DateFormat  = dd/mm/yyyy
Period      = from:01/01/1999 till:{{#time: d/m/Y }}
TimeAxis    = orientation:horizontal format:yyyy

Define $now = {{#time: d/m/Y }}

Colors      =
  id:left  value:red legend:Left
  id:centerleft  value:rgb(1, 0.7, 0.7) legend:Centre-left 
  id:white  value:white
Legend = orientation:horizontal position:bottom
ScaleMajor = increment:5 start:2000
ScaleMinor = increment:1 start:1999
BarData    =
  bar:arg   text:"Argentina"
  bar:bol   text:"Bolivia"
  bar:bra   text:"Brazil"
  bar:chi   text:"Chile"
  bar:col   text:"Colombia"
  bar:ecu   text:"Ecuador"
  bar:els   text:"El_Salvador"
  bar:gua   text:"Guatemala"
  bar:hon   text:"Honduras"
  bar:mex   text:"Mexico"
  bar:nic   text:"Nicaragua"
  bar:pan   text:"Panama"
  bar:par   text:"Paraguay"
  bar:per   text:"Peru"
  bar:uru   text:"Uruguay"
  bar:ven   text:"Venezuela"
PlotData   =
  width:16 textcolor:black align:left anchor:from shift:(5,-5)
  bar:arg       from:25/05/2003 till:10/12/2007 color:left text:"[[Néstor Kirchner|N. Kirchner]]"  textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:arg       from:10/12/2007 till:10/12/2015 color:left text:"[[Cristina Fernández de Kirchner|C. Fernández de Kirchner]]"  textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:arg       from:10/12/2019 till:10/12/2023 color:centerleft  text:"[[Alberto Fernández|A. Fernández]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:bol       from:22/01/2006 till:10/11/2019 color:left    text:"[[Evo Morales|Morales]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:bol       from:10/11/2019 till:07/11/2020 color:left width:3 mark:(line,left) # political crisis - OAS Inter-American Court of Human Rights has admitted that their "irregularities" finding doesn't hold ans the entire Añez administration has been convicted as a coup.
  bar:bol       from:08/11/2020 till:$now color:left    text:"[[Luis Arce|Arce]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:bra       from:01/01/2003 till:31/12/2010 color:centerleft     text:"[[Luiz Inácio Lula da Silva|Lula]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:bra       from:01/01/2011 till:31/08/2016 color:centerleft     text:"[[Dilma Rousseff|Rousseff]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:bra       from:01/01/2023 till:$now color:centerleft     text:"[[Luiz Inácio Lula da Silva|Lula]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:chi       from:11/03/2000 till:11/03/2006 color:centerleft      text:"[[Ricardo Lagos|Lagos]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:chi       from:11/03/2006 till:11/03/2010 color:centerleft      text:"[[Michelle Bachelet|Bachelet]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:chi       from:11/03/2014 till:11/03/2018 color:centerleft      text:"[[Michelle Bachelet|Bachelet]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:chi       from:11/03/2022 till:$now color:left   text:"[[Gabriel Boric|Boric]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:col       from:07/08/2022 till:$now color:centerleft   text:"[[Gustavo Petro|Petro]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:ecu       from:15/01/2007 till:24/05/2017 color:left    text:"[[Rafael Correa|Correa]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:els       from:01/06/2009 till:01/06/2014 color:centerleft text:"[[Mauricio Funes|Funes]]"     textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:els       from:01/06/2014 till:01/06/2019 color:left text:"[[Salvador Sánchez Cerén|Cerén]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:gua       from:14/01/2008 till:14/01/2012 color:centerleft      text:"[[Álvaro Colom|Colom]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:gua       from:15/01/2024 till:$now color:centerleft      text:"[[Bernardo Arévalo|Arévalo]]" textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:hon       from:27/01/2006 till:28/06/2009 color:left   text:"[[Manuel Zelaya|Zelaya]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:hon       from:27/01/2022 till:$now color:left   text:"[[Xiomara Castro|X. Castro]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:mex       from:01/12/2018 till:$now color:centerleft     text:"[[Andrés Manuel López Obrador|López Obrador]]"  textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:nic       from:10/01/2007 till:$now color:left  text:"[[Daniel Ortega|Ortega]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:pan       from:01/09/2004 till:01/07/2009 color:centerleft   text:"[[Martín Torrijos|Torrijos]]"     textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:pan       from:01/07/2019 till:$now color:centerleft   text:"[[Laurentino Cortizo|Cortizo]]"     textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:par       from:15/08/2008 till:22/06/2012 color:centerleft   text:"[[Fernando Lugo|Lugo]]"     textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:per       from:28/07/2011 till:28/07/2016 color:centerleft       text:"[[Ollanta Humala|Humala]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:per       from:28/07/2021 till:07/12/2022 color:left     text:"[[Pedro Castillo|Castillo]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:uru       from:01/03/2005 till:01/03/2010 color:centerleft    text:"[[Tabaré Vázquez|Vázquez]]"  textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:uru       from:01/03/2010 till:01/03/2015 color:left    text:"[[José Mujica|Mujica]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:uru       from:01/03/2015 till:01/03/2020 color:centerleft    text:"[[Tabaré Vázquez|Vázquez]]"   textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:ven       from:02/02/1999 till:05/03/2013 color:left  text:"[[Hugo Chávez|Chávez]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:ven       from:05/03/2013 till:$now color:left  text:"[[Nicolás Maduro|Maduro]]"    textcolor:white  mark:(line,white)
  bar:ven       from:10/01/2019 till:05/01/2023 color:white width:3  # presidential crisis}}

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

[[Kategori:1990'larda Güney Amerika]]
[[Kategori:2000'lerde Güney Amerika]]
[[Kategori:2010'larda Güney Amerika]]
[[Kategori:2020'lerde Güney Amerika]]
[[Kategori:Ekonomik ideolojiler]]
[[Kategori:Latin Amerika]]
[[Kategori:Siyasi ihtiralar]]
[[Kategori:Güney Amerika'da sosyalizm]]
[[Kategori:2000'ler neolojizmleri]]