Paranthropus boisei sayfasının kaynağını görüntüle

{{Otomatik taksokutu
| italik_başlık = evet
| takson=Paranthropus
| resim = Australophithecus boisei (cast), Olduvai Gorge - Springfield Science Museum - Springfield, MA - DSC03368.JPG
| resim_bilgi = Kafatası kopyası, [[Springfield Bilim Müzesi]]
|en_eski_fosil=2.5
|en_genç_fosil=1.15
|fosil_kaynak=<ref name=":0" /><ref name=":1" />
|tür=boisei
|aralık_haritası = Paranthropus Africa.jpg
|aralık_haritası_altyazı=''P.boisei'nin'' fosil örneklerininin bulunduğu yerler ''(kırmızı renkle gösterilmiş).''
|sıralama=({{Küçük büyük harfler|[[Louis Leakey]], 1959}})
|sinonimler= 
*''Australopithecus boisei''
*''Zinjanthropus boisei''
*''[[Paranthropus aethiopicus|P. aethiopicus]]?''
}}
'''''Paranthropus boisei''''', [[Pleyistosen|Geç Pleyistosen]] ile [[Orta pleyistosen|Orta Pleyistosen]] arasında, [[Doğu Afrika]]'da yaşamış soyu tükenmiş bir ''[[Paranthropus]]'' [[tür]]üdür. Türün '''''Australopithecus boisei''''' olarak sınıflandırıldığı da görülür.<ref name=":1">{{Web kaynağı | url = https://oxfordre.com/anthropology/view/10.1093/acrefore/9780190854584.001.0001/acrefore-9780190854584-e-194 | başlık = Hominin Taxic Diversity | erişimtarihi = 17 Haziran 2021 | tarih = 29 Mayıs 2020 | dil = İngilizce | çalışma = Oxford Research Encyclopedia of Anthropology | ad = Bernard | soyadı = Wood | ad2 = Dandy | ad3 = Eve | soyadı2 = Doherty | soyadı3 = Boyle |doi= 10.1093/acrefore/9780190854584.013.194 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210419205356/https://oxfordre.com/anthropology/view/10.1093/acrefore/9780190854584.001.0001/acrefore-9780190854584-e-194 | arşivtarihi = 19 Nisan 2021}}</ref>

== Anatomisi ==
[[Dosya:Paranthropus boisei - forensic facial reconstruction.png|sol|upright=1.14|küçükresim|''P. boisei''{{'}}nin yaşam restorasyonu]]
=== Kafatası===
''P. boisei'', sağlam [[Hominina|australopithecinelerin]] en sağlamıdır, oysa [[Güney Afrika]]lı ''P. robustus'', nispeten daha ince özelliklere sahiptir ve daha küçüktür.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ajpa.20732|başlık=Paranthropus boisei: Fifty years of evidence and analysis|tarih=2007|sayı=S45|dil=İngilizce|sayfalar=106-132|çalışma=American Journal of Physical Anthropology|cilt=134|ad=Bernard|soyadı=Wood|issn=1096-8644|doi=10.1002/ajpa.20732|ad2=Paul|soyadı2=Constantino|erişimtarihi=15 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210715105333/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ajpa.20732|arşivtarihi=15 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ''P. boisei'' kafatası yoğun bir şekilde inşa edilmiştir ve belirgin bir kaş çıkıntısı, geri çekilmiş alın, yuvarlak göz yuvalarının alt kenarları, şişirilmiş ve içbükey elmacık kemikleri, kalın bir damak ve sağlam ve derin bir çene kemiğine sahiptir. Bu genellikle ''P. boisei''<nowiki/>'nin çiğneme sırasında yüksek streslere direnmesine izin verdiği şeklinde yorumlanır,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0047248403001726|başlık=Patterns of resource use in early Homo and Paranthropus|tarih=1 Şubat 2004|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=119-162|çalışma=Journal of Human Evolution|cilt=46|issn=0047-2484|doi=10.1016/j.jhevol.2003.11.004|erişimtarihi=15 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210715105333/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0047248403001726|arşivtarihi=15 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ancak kalın damak bunun yerine yüz uzamasının bir yan ürünü olabilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/%28SICI%291096-8644%28199707%29103%3A3%3C375%3A%3AAID-AJPA7%3E3.0.CO%3B2-P|başlık=Palatal thickening and facial form in Paranthropus: Examination of alternative developmental models|tarih=1997|sayı=3|dil=İngilizce|sayfalar=375-392|çalışma=American Journal of Physical Anthropology|cilt=103|ad=Melanie A.|soyadı=McCollum|issn=1096-8644|doi=10.1002/(SICI)1096-8644(199707)103:3<375::AID-AJPA7>3.0.CO;2-P|erişimtarihi=15 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210715105344/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/(SICI)1096-8644(199707)103:3%3C375::AID-AJPA7%3E3.0.CO;2-P|arşivtarihi=15 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref> Beyin hacminin ise ortalama 487.5 cc olduğu düşünülüyor.<ref name=":0">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0047248401904750|başlık=Comparative context of Plio-Pleistocene hominin brain evolution|tarih=1 Temmuz 2001|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=1-27|çalışma=Journal of Human Evolution|cilt=41|ad=Sarah|soyadı=Elton|issn=0047-2484|doi=10.1006/jhev.2001.0475|ad2=Laura C.|ad3=Bernard|soyadı2=Bishop|soyadı3=Wood}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0047248487900224|başlık=The brain of Homo habilis: A new level of organization in cerebral evolution|tarih=1 Kasım 1987|sayı=7|dil=İngilizce|sayfalar=741-761|çalışma=Journal of Human Evolution|cilt=16|ad=Phillip V.|soyadı=Tobias|issn=0047-2484|doi=10.1016/0047-2484(87)90022-4}}</ref>
=== Vücut ===
[[Dosya:OH 80 Paranthropus boisei Journal.pone.0080347.g002.png|sol|upright=0.56|küçükresim|OH 80'in [[uyluk kemiği]] (solda) ve [[Radius (kemik)|radius]]u (sağda)]]
''P. boisei'' iskelet kalıntılarının tam bir şekilde bulunmamasından dolayı yaşayan erkek ve dişilerin gerçek boyutlarını kesin olarak tahmin etmek zordur (erkek OH 80 adlı örnek hariç). OH 80 adlı örneğin boyunun yaklaşık 156,3&nbsp;cm uzunluğunda olduğu varsayılır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3855051/|başlık=First Partial Skeleton of a 1.34-Million-Year-Old Paranthropus boisei from Bed II, Olduvai Gorge, Tanzania|tarih=5 Aralık 2013|sayı=12|çalışma=PLoS ONE|cilt=8|ad=Manuel|soyadı=Domínguez-Rodrigo|issn=1932-6203|pmc=3855051|pmid=24339873|doi=10.1371/journal.pone.0080347|ad2=Travis Rayne|ad3=Enrique|ad4=Audax|ad5=Darren F.|ad6=Charles|ad7=Henry T.|ad8=David|ad9=Victoria|ad10=Fernando|ad11=Alfredo|soyadı2=Pickering|soyadı3=Baquedano|soyadı4=Mabulla|soyadı5=Mark|soyadı6=Musiba|soyadı7=Bunn|soyadı8=Uribelarrea|soyadı9=Smith|soyadı10=Diez-Martin|soyadı11=Pérez-González}}</ref>

== Ayrıca bakınız ==
* ''[[Paranthropus]]''
* ''[[Australopithecus]]''
* [[İnsanın evrimi]]
* [[İnsan evriminin fosil listesi]]

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

{{Taksonçubuğu|from=Q310531}}
{{Otorite kontrolü}}

{{Fosil-primat-taslak}}
{{İnsanın evrimi}}

[[Kategori:Hominina]]
[[Kategori:Paranthropus]]
[[Kategori:1959'da tanımlanan fosil taksonları]]