Gemi adamı

Bir geminin hiyerarşik yapısı - Zabitan

Bir geminin hiyerarşik yapısı - Tayfalar

Gemi adamı bir gemide görev yapan tüm zabit, yardımcı zabit, stajyer, tayfa ve yardımcı hizmet personeline denir.

Her gemi adamının görevi gereği sahip olduğu resmi unvana yeterlilik denir. Her geminin bayrağına, sınıfına ve büyüklüğüne göre belirli sayıda yeterlilikte personel ile donatılması zorunludur.

Zabitler

Zabitler, aldıkları eğitimin kapsamına göre belirlenmiş olan gemilerde güverte zabitleri için tonaj, makine zabitleri için toplam ana makine gücüne göre görev alabilirler.

Tablolarda belirtilen yeterlilikler ilgili idare tarafından belirlenen yönergelere göre düzenlenen eğitim, sınav ve deniz hizmetinin ardından bir üst satırdaki yeterliliğe terfi eder. Her yeterlilik sahibi personel belirlenmiş olan görevleri gemi üzerinde kurallara uygun olarak yürütmek ile sorumludur.

Güverte sınıfı zabitler

Tonaj sınırı olmayan	500 - 3000 GT	500 GT altı
Uzakyol kaptan	Kaptan	Sınırlı kaptan
Uzakyol birinci zabit	Birinci zabit	Sınırlı vardiya zabiti
Uzakyol vardiya zabiti	Vardiya zabiti

Makine sınıfı zabitler

Makine gücü sınırı olmayan	750 - 3000 kW	750 kW altı
Uzakyol başmühendis	Başmakinist	Sınırlı başmakinist
Uzakyol ikinci mühendis	İkinci makinist	Sınırlı makine zabiti
Uzakyol vardiya mühendisi	Makine zabiti

Yardımcı Zabitler

• Telsiz Zabiti
• Elektrik Zabiti
• Doktor

Stajyerler

Güverte ya da makine zabiti olabilmek için gerekli olan uygulamalı eğitimi gören personeldir.

• Güverte Stajyeri
• Makine Stajyeri

Tayfalar

Güverte sınıfı tayfalar

• Güverte lostromosu (reis, bosun)
• Usta gemici
• Gemici
• Miço: Küçük yaştaki tayfa yamağıdır. (Miço için gemi adamı yeterliliği artık düzenlenmemektedir, kaldırılmıştır.)

Makine sınıfı tayfalar

• Makine lostromosu
• Yağcı
• Silici (Silici için gemi adamı yeterliliği artık düzenlenmemektedir, kaldırılmıştır.)

Yardımcı hizmet personeli

• Aşçı
• Kamarot

Türk denizciliğinde gemi adamları

Kaptana gemi üzerinde Süvari bey şeklinde hitap edilmektedir. Her ne kadar gemide kaptan unvanını taşıyan bir kişi olsa da güverte sınıfı zabitler de derecesine göre 2. kaptan, 3. kaptan olarak bilinmekte, efendi kaptan biçiminde hitap edilmektedir.

Mühendis - makinist ayrımı ise mühendislik eğitimi verilen üniversite bölümü mezunları ile meslek lisesi/yüksek okulu mezunu olanlar hatta tayfalıktan yetişen personeli belirtmek için yapılır. Başmühendis / başmakinist'e, gemi üzerinde çarkçıbaşı olarak hitap edilmektedir. Diğer makine zabitlerine ise çarkçı olarak hitap edilir.

Güverte lostromosu, güverte tayfasının başı olarak görev yapar ve reis olarak çağrılır.

Dış bağlantılar

• Gemi Adamları Yönetmeliği 5 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• STCW 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.