Mango sayfasının kaynağını görüntüle

{{Hakkında|mango meyvesi|bu kelimenin diğer anlamları |Mango (anlam ayrımı)}}
{{Taksobitki
| ad = Mango
| resim = Mango - single.jpg
| alem = [[Bitki|Plantae]]
| bölüm = [[Kapalı tohumlular|Magnoliophyta]] <br />(<small>Kapalı tohumlular</small>)
| sınıf = [[İki çenekliler|Magnoliopsida]] <br />(<small>İki çenekliler</small>)
| takım = [[Sapindales]]
|familya = [[Sakız ağacıgiller|Anacardiaceae]] <br />(Sakız ağacıgiller)<small>
|altfamilya = [[Anacardioideae]]
|cins = [[Mangifera]]
|tür =  Mangifera indica
}}
{{bots|deny=Citation bot}}
[[Dosya:Mango and cross section edit.jpg|küçükresim|Avustralya Mangosu ve 
kesilmiş kısmı]]
[[Dosya:Sindhri Mango.JPG|küçükresim|upright=0.91|sağ|[[Sindh]], Pakistan'dan 
olgunlaşmış Sindhri mangoları]]
'''Mango''', [[kapalı tohumlular]]dan [[Sakız ağacıgiller|Anacardiaceae]] familyasının ''[[Mangifera]]'' cinsine ait [[tropik]], [[astropik]] ağaçlarının verdiği etli meyveye denir. Bu meyve, [[anavatan]]ı olan [[Hindistan]]'dan [[dünya]]ya yayılmıştır.

At mangosu (Horse mango) olarak adlandırılan ''M. foetida'' türü gibi yerel bazda yetiştirilen türlerin yanında; ''[[Mangifera indica]]'' – '''bilinen mango''' ya da '''Hint mangosu''' olarak adlandırılan tür dünyada pek çok tropik, [[Subtropikal iklim|subtropik]] bölgelerde yaygın olarak yetiştirilip dünyaya dağıtılan tek türdür. Bir kısım kültürlerde [[mangifera]] meyveleri [[düğün]]lerde dekorasyonda, halk kutlamaları ve dinsel ayinlerde kullanılır.

== Etimoloji ==
İngilizce ve Türkçe "mango" kelimesi [[Tamil dili|Tamil]] kelimesi olan ''māṅgai'' ya da ''mankay'' kelimesinden 
türetilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://books.google.com/books?id=wRGhnkZq3HQC&pg=PA312&dq=mango+tamil+etymology&hl=en&ei=hrlPTqnRHIL3rQf29N2sAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false |başlık=Mango tamil etymology |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111222214229/http://books.google.com/books?id=wRGhnkZq3HQC&pg=PA312&dq=mango+tamil+etymology&hl=en&ei=hrlPTqnRHIL3rQf29N2sAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=22 Aralık 2011 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://books.google.com/books?id=u2oPAAAAYAAJ&q=mango+tamil+etymology&dq=mango+tamil+etymology&hl=en&ei=77pPTojFFoOGrAfUpN2sAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDUQ6AEwAjgK |başlık=Notes on English etymology:chiefly reprinted from the Transactions of the Philological society |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111222215536/http://books.google.com/books?id=u2oPAAAAYAAJ&q=mango+tamil+etymology&dq=mango+tamil+etymology&hl=en&ei=77pPTojFFoOGrAfUpN2sAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDUQ6AEwAjgK |arşivtarihi=22 Aralık 2011 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://dictionary.reference.com/browse/mango |başlık=Dictionary.com internet sitesi |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120214072350/http://dictionary.reference.com/browse/mango |arşivtarihi=14 Şubat 2012 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362003/mango |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120202093918/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362003/mango |arşivtarihi=2 Şubat 2012 |ölüurl=hayır}}</ref>
Portekizce mangonun karşılığı olan manga sözcüğüde muhtemelen malaya dilindeki māṅṅa'dan gelmektedir.<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/mango Mango] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170709054111/https://www.merriam-webster.com/dictionary/mango |tarih=9 Temmuz 2017 }} [[Merriam Webster Dictionary]]. <br />''"Origin of mango: Portuguese manga, probably from Malayalam māṅṅa. First Known Use: 1582"''</ref><ref name="oxforddictionaries.com">{{Web kaynağı |url=http://oxforddictionaries.com/definition/mango |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120204102543/http://oxforddictionaries.com/definition/mango |arşivtarihi=4 Şubat 2012 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/mango Mango] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170709054111/https://www.merriam-webster.com/dictionary/mango |tarih=9 Temmuz 2017 }} [[Merriam Webster Dictionary]]. <br />''"Origin of mango: Portuguese manga, probably from Malayalam māṅṅa. First Known Use: 
1582"''</ref><ref name="oxforddictionaries.com"/>
Bu kelimeye Avrupa'da ilk defa İtalya'da 1510 yılında [[Ludovico di Varthema]] adlı bir yazarın bir eserinde ''manga'' adıyla rastlanmaktadır. Fransızca ve post-klasik Latinceye de bu İtalyan metninden bu kelimenin geçtiği sanılmaktadır. Fakat İngilizcede ve Türkçede, birkaç dilde nasıl olup da bu kelimenin "a" ile biten kısmının "o" ile biter hale gelmesi hususu ise tam olarak belli değildir.<ref name=OED >[[Oxford English Dictionary|OED]] Online entry ''mango'', n. 1. 
(Draft revision Sept. 2010, retrieved 13/10/2010)</ref>

Mango ilk olarak ihraç edildiği 13 Amerikan kolonisinde 17.yüzyılda soğutma eksikliği sebebiyle salamura olarak saklanmakta idi. Diğer bir kısım biber türleri de mango olarak sehven salamura edildiklerinden adlandırılmakta idi. İngilizce 18.yüzyılda Mango kelimesi fiil olarak “salamura yapmak anlamında kullanılıyordu.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www2.journalnow.com/content/2010/sep/05/032140/relative-obscurity-variations-of-antigodlin-grow/|başlık=Relative Obscurity: Variations of antigodlin grow|yazar=Richard Creed|çalışma=[[Winston-Salem Journal]]|tarih=5 Eylül 2010|erişimtarihi=6 Eylül 2010}} {{Ölü bağlantı|tarih=September 2010|bot=H3llBot}}</ref>

== Tanımı ==
[[Dosya:Mango inflorescence.jpg|küçükresim|sol|Mango ‘nun çiçeklenmiş ve olgunlaşmamış meyveleri |alt= Arka planda bir bina ile Mango ‘nun çiçeklenmiş ve olgunlaşmamış meyve ağacı görüntüsü]]

[[Dosya:MangoImmatureFruits.JPG|küçükresim|sağ|Olgunlaşmamış alfonso mangolarından bir görüntü |alt= Deogad (Devgad), Maharashtra, Hindistan’da  Alfonso mango ağacı çiçekleri ve olgunlaşmamış meyvelerine yakın görüntü]]

[[Dosya:Mango tree Kerala in full bloom.jpg|küçükresim|upright=0.91|sol| Kerala,Hindistanda tam çiçeklenmiş mango ağacı]]
[[Dosya:Apple mango and cross section edit1.jpg|sol|küçükresim|Mangonun lifli tüylü tohumu|alt= Bütün ve ayrılmış mangoda  meyvesinin üçte birini kaplayan tohumundan görüntü Photo of one]] 
[[Dosya:Mango and cross sections.jpg|küçükresim|450px|sağ|"Hedgehog" stili mango yemenin bilinen bir yoludur {{Kaynak belirt|taih=December 2011}} 
(solda). Sağda mangonun yan kesit görüntüsü tam olarak tohum gözükmediği için ikiye ayrılmış görüntüsüdür.|alt= İkiye ayrılmış soyulmuş mango içinde deniz kestanesi dokunaçlarını andıran dikdörgenler biçiminde kesilmiş iç kısmı.]]
[[Dosya:MangoTree.jpeg|küçükresim|sağ|upright=0.91| [[Multan]], 
[[Pakistan]]'da Mango bahçesi|alt=Açık  gökyüzünde mango ağaçlarından arka fonun fotoğrafı]]

[[Dosya:Mangues.JPG|küçükresim|sağ|upright=0.91| Mango ağacının olgunlaşmamış meyveleri |alt= İnce fakat beyaz yaprakların üzerindeki beyaz dikdörtgen meyveler]]
[[Dosya:MangoTree.jpg|küçükresim|sağ|Güney Hindistan'da ''Mangifera indica''dan bir görüntü
]]
[[Dosya:An Unripe Mango Of Ratnagiri (India).JPG|küçükresim|sol|upright=0.91|Ratnagiri (Hindistan)'dan olgunlaşmamış mango|alt=İnce fakat beyaz yaprakların üzerindeki beyaz dikdörtgen meyveler]]
[[Dosya:Green mango.jpg|küçükresim|sol|Filipinlerdeki yerel yeşil mangolar 
|alt=Bir düzine yeşil meyvesi]]
[[Dosya:Mango Rezowan.jpg|küçükresim|sağ|[[Bangladeş]]den  bir sepet olgunlaşmış mango|alt= [[Rezowan]] ‘dan Bangladeşte  tatlı  Misridana mangosu]]

Mango ağacı (''Mangifera indica'' L.) 35-40 metre yüksekliğe ulaşan 10 metreye kadar taçlanabilen uzun ömürlü bir ağaçtır. Öyle ki 300 yıldır meyve verebilir türlerine de rastlanmaktadır.{{Kaynak belirt|tarih=Ağustos 2010}} Derin toprakta kazık kökleri 6 metre derinliğe ulaşıp ayrıca yana belli bir alana doğru yayılan yan kökleri bulunmaktadır. Yaprakları her daim yeşil basit 15–35&nbsp;cm uzunluğunda ve 6–16&nbsp;cm genişliğindedir. Genç yapraklar portakal-pembemsi bir renkte iken giderek koyularak kırmızı sonrasında yaşlandıkça koyu yeşil bir hal alırlar. Çiçekleri 10–40&nbsp;cm uzunluğunda bileşik salkımlı uçlardadır. Salkımlardaki her bir çiçek küçük 5–10&nbsp;mm uzunluğunda beyaz 5 taç yapraklıdır. Çiçekler [[zambak]]lara benzer keskin bir koku yayarlar. Meyvelerinin olgunlaşması 3 ila 6 ayı bulabilir. 
Meyveleri genelde türlerine göre değişiklik gösterir.Kültüre alınmış türler sarı,portakal,kırmızı ya da yeşil dikdörtgen çukurlu tüylü tekli yüzeye sahiptir ve yüzeyi meyve etinden kolay ayrılmaz. Olgunlaşmış meyvelerde kabuğu soyulmuş meyve eti reçineli tatlı bir koku verir. Her meyvenin iç kısmında 1-2mm çapında tohumu koruyan bir kabuk ve bu kabuğun altında bitkinin embriyosunu taşıyan bir tohum bulunur.

== Yetiştirilmesi ==
Mangolar binlerce yıldır, Güney Asya'da yetiştirilmektedir.<ref name=EE>Ensminger 1994: 1373</ref> ve [[Doğu Asya]] ‘ya MÖ 4. ve 5.yüzyıllarda ulaşmıştır. MS 10.yüzyılda [[Doğu Afrika]]’da yetiştirilmeye başlanmıştır.<ref name=EE/> 14.yüzyılda [[Fas]]lı seyahatçi, [[Ibn Battuta]], [[Mogadişu]] ziyaretinde bundan bahsetmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Agricultural innovation in the early Islamic world: the diffusion of crops and farming techniques, 700–1100|yazarlar=Andrew J.Watson|sayfa=72–3|yer=Cambridge, UK|yayıncı=Cambridge University Press|yıl=1983|isbn=0-521-24711-X}}</ref> Sonradan[[Brezilya]],[[Batı Hint Adaları]] and [[Meksika]]’da iklimin büyümesine izin verdiği yerlerde yetiştirilmeye başlanmıştır.<ref name=EE/>

Mango çoğunlukla [[don]]dan korumalı, tropik ve ılıman [[subtropik iklim]]lerde yetişir.Dünya’daki mangoların üçte biri sadece [[Hindistan]]’da yetiştirilir.İkinci olarak bunun ardından [[Çin]] gelir.<ref  name=jedele>Jedele S, Hau AM, von Oppen M. An analysis of the world market for mangoes and its importance for developing countries. Conference on International Agricultural Research for Development, 2003 [http://www.tropentag.de/2003/abstracts/full/162.pdf] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120112012033/http://www.tropentag.de/2003/abstracts/full/162.pdf |tarih=12 Ocak 2012 }}</ref><ref name=rediff04>{{Web kaynağı |url=http://www.rediff.com/money/2004/apr/21india.htm |başlık=India world's largest producer of mangoes, Rediff India Abroad, April 21, 2004 |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120118213046/http://www.rediff.com/money/2004/apr/21india.htm |arşivtarihi=18 Ocak 2012 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://knowledge.wharton.upenn.edu/india/article.cfm?articleid=4201 |başlık=Mad About mangoes: As exports to the U.S. resume, a juicy business opportunity ripens, India Knowledge@Wharton Network, June 14, 2007 |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120117191100/http://knowledge.wharton.upenn.edu/india/article.cfm?articleid=4201 |arşivtarihi=17 Ocak 2012 |ölüurl=hayır}}</ref>

Mangolar ayrıca Avrupa kıtasında tropik bitki ve meyvenin üretimi imkânı olan birkaç sayılı yerden [[İspanya]]’da [[Andalusya]] bölgesinde (çoğunlukla [[Málaga]] ili )de yetişir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.actahort.org/members/showpdf?booknrarnr=820_2 |başlık=actahort.org |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210228000410/http://www.actahort.org/members/showpdf?booknrarnr=820_2 |arşivtarihi=28 Şubat 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> 1,000 den fazla mango çeşidinin kolaylıkla [[tarım]]ı aşılı fidanlar üstünde yapılır. Bu çeşitler Diğer türler kuzey, güney ve [[Orta Amerika]]’dan,[[Karaibler]]’e,güney,batı ve orta [[Afrika]], [[Avustralya]], Çin, [[Pakistan]],[[Bangladeş]] ve Güneydoğu Asya’da [[terebentin]] gibi kuvvetli bir tadı olduğundan “terebentin mangosu”olarak anılan bir tür ile 
<ref>According to the '[[Oxford Companion to Food]]'</ref>) boğa uzvuna benzetilen ''huevos de toro'' ("boğa yumurtası) "'na {{kaynak belirt}} kadar değişim gösterir.

Hindistan en büyük Mango üreticisi olarak kabul edilse de %1'den daha az olarak dünya ticaretinde pay sahibidir zira Hindistan çoğunlukla üretimini kendi iç tüketiminde kullanmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.usaid.gov/in/newsroom/press_releases/may03_6p.htm |başlık=USAID helps Indian mango farmers access new markets, USAID-India, May 3, 2006 |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20060601142624/http://www.usaid.gov/in/newsroom/press_releases/may03_6p.htm |arşivtarihi=1 Haziran 2006 |ölüurl=evet}}</ref>

Bodur ve yarıbodur varyeteleri ise süs bitkisi olarak dünyada konteynarlarda yetiştirilmektedir. Bununla birlikte çeşitli hastalık türleri mangolara etki yapmaktadır.; bkz. ''[[Mango hastalıkları listesi]]''.

Genel olarak türlerine göre bazı farklılıklar gösterse de en dayanıklı mango türleri bile genç fide halindeyken 4 derecede (40 Fahrenheit) geçici uyku moduna geçer ve 0 derecede (32 Fahrenheit) ölür. Buna karşın en dayanıklı mango türlerinde dahi yaşlı ağaçlar 0 ile -1,11 derece de (32-30 Fahrenheit) hasar görürken; ısı düşüşü geçici birkaç saat için olması kaydı ile en fazla -3,8 dereceye (25 Fahrenheit) kadar dayanabilirler. Mango ağaçları yüksek ısı ve kuraklığa dayanıklıdırlar; ancak 30 derecenin üstü sürekli olarak süren çok aşırı ısılar ağacının meyvelerinin erken olgunlaşmasına ve meyvelerinin tadının bozulmasına neden olabilir.<ref name=tropikal>{{Web kaynağı |url=http://www.tropicalrainflorist.com/mango_trees.htm |başlık=tropicalrainflorist internet sitesi |erişimtarihi=1 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120124134222/http://www.tropicalrainflorist.com/mango_trees.htm |arşivtarihi=24 Ocak 2012 |ölüurl=evet}}</ref><ref>[ http://www.ehow.com/info_8527985_right-temperature-grow-mango-trees.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110801043818/http://www.ehow.com/info_8527985_right-temperature-grow-mango-trees.html |tarih=1 Ağustos 2011 }} ehow com internet sitesi]</ref> Bu koşullarda ağacın Türkiye'de daha çok [[Akdeniz Bölgesi]]’nin [[Antalya]],[[Alanya]],[[Mersin]] gibi kıyı kesimlerinde soğuktan korumalı yerlerde yetiştirilmesi mümkündür.
=== [[Dermatit]]e neden olma potasiyeli ===
Mango kabuğu ve özsuyu [[urushiol]] içerir, [[zehirli sarmaşık]] ve [[zehirli sumak]]da bulunan bu kimyasal temas halinde bazı kimselerde dermatite neden olmaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Rocha Ribeiro SM, Queiroz JH, Lopes Ribeiro de Queiroz ME, Campos FM, Pinheiro Sant'ana HM |başlık=Antioxidant in mango (''Mangifera indica'' L.) pulp |dergi=Plant Foods Hum Nutr |cilt=62 |sayı=1 |sayfalar=13-7|yıl=2007 |pmid=17243011 |doi=10.1007/s11130-006-0035-3 |alıntı=Fakat, eğer urushiol yağı sıçrarsa, mango kabuğu sumak veya zehirli sarmaşığa benzer ağız, göz, dudak, genital bölgede alerjik reaksiyonlara neden olabilir. 5 dakika boyunca etkilenen bölgeyi yıkamak bir kısım semptomları engeller. Semptomlar sarı yaraların oluşması, kırmızılık, şişmedir ve eğer önlem alınmazsa bu bölge bakteriyel enfeksiyona konu olabilir.}}</ref> Mango alerjenleri ve urishiol ile temas halinde teması arasında çeşitli reaksiyonlar gözlenmiştir.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Oka K, Saito F, Yasuhara T, Sugimoto A. |başlık=A study of cross-reactions between mango contact allergens and urushiol |dergi=Contact Dermatitis |cilt=51 |sayı=5–6 |yıl=2004 |sayfalar=292-6|pmid=15606656 |doi=10.1111/j.0105-1873.2004.00451.x}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Hershko K, Weinberg I, Ingber A |başlık=Exploring the mango – poison ivy connection: the riddle of discriminative plant dermatitis |dergi=Contact Dermatitis |cilt=52 |sayı=1 |yıl=2005 |sayfalar=3-5|doi=10.1111/j.0105-1873.2005.00454.x |pmid=15701120}}</ref> Urushiol ayrıca mango yaprakları ve gövdesinde de bulunmaktadır bu sebeple hayvanlara yapraklarının yedirilmesi tehlikelidir.<ref name=tropikal/> Özellikle mangonun ilk olgunlaşma döneminde mesela [[Hawaii]]'de bitkilerden kaynaklanan dermatitin başlıca kaynağı budur.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=McGovern TW, LaWarre S |başlık=Botanical briefs: the mango tree—''Mangifera indica'' L. |dergi=Cutis |yıl=2001 |cilt=67 |sayı=5 |sayfalar=365-6}}</ref>

=== Yiyecek ===
Mango her ne kadar tad ve dokusu türden türe değişirse de bazıları sulu olgunlaşmış [[erik]]'e bazıları [[avokado]] veya [[kavun]]’a bazıları lifli bir dokuya sahip olduğunu belirtse de genelde tatlı bir tada sahiptir. Olgunlaşmamış, salamura edilmiş veya pişirilmiş meyve tüketilebilir. Olgunlaşmamış meyve derisi de rahatça tüketilebilir fakat belli alerjisi olan kişilerde dudaklarda, dilde,[[diş eti]]nde dermatit’e neden olabilir.
Olgunlaşmamış meyveler kahverengi kâğıt kutulara konularak olgunlaştırılabilir. Sonrasında plastik bir kutuda buzdolabından 4-5 gün tutulabilir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.drgourmet.com/ingredients/mangos.shtml|başlık=Ingredients - Mangoes|erişimtarihi=20 Temmuz 2011|arşivtarihi=12 Eylül 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150912001454/http://www.drgourmet.com/ingredients/mangos.shtml|ölüurl=evet|yayıncı=DrGourmet.com}}</ref> 
Olgunlaşmış meyveler ise taze olarak tüketilebilir ancak meyve derisi kalın ve acı tatlı olduğu için tipik olarak yenmez.
==== [[Mutfak]]larda Kullanımı ====
[[Dosya:Mangues sechees.jpg|sağ|küçükresim|Kurutulmuş Mango]]
[[Dosya:Mango and Beancurd Dessert (313854353).jpg|küçükresim|upright=0.91|sağ|Mango ile yapılmış bir içecek]]
[[Dosya:Owoce Mango.jpg||küçükresim|upright=0.73|sağ|Mango meyvesi ve ağacı]]
Mango geniş şekilde mutfaklarda kullanılabilir, ekşi, olgunlaşmamış mangolar [[chutney]] adlı baharatlı hint salçalarında,’’ athanu’’ da mango salamurasında,mezelerde kullanılabilir veya [[acı biber]] ya da [[soya]] sosu,tuz ile çiğ olarak da yenebilir. Serinletici bir yaz içeceği olarak ''panna'' ya da ''panha'' adlı bir içecekce üretildiği güney [[asya]]da mangodan yapılır.
Mango pulpundan yapılan ''mamidi thandralu'' adlı Mango jölesi Telugu’da ve Tamil’de ambazha vettu adıyla çok popülerdir.
Bezelye,mercimek ve fasulye ile yapılan “Dhal” adlı yemeğin yanında pişirilen mangolar pişmiş pirinç ve yeşil biber ve açık tereyağı ile servis edilerek Telugu'da ''mamidikaya pappu'' Tamil'de ''mangai paruppu'' adlı yemek yapılır.

Olgunlaşmış mangolar taze olarak tüketilse de yine mutfaklarda pek çok kullanımı vardır.
Mango ''lassi'',Güney Asya boyunca popüler bir içecektir.<ref>[http://www.vahrehvah.com/Mango+lassi:6477] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130806213101/http://www.vahrehvah.com/Mango+lassi:6477 |tarih=6 Ağustos 2013 }} Vah 
Chef talking about Mango Lassi's popularity and showing how to make the 
drink.</ref> Olgunlaşmış mango, mango pulpu, ayran ve şeker ile karıştırılarak yapılır. Olgunlaşmış mangodan [[köri]]lerde yapılır. 
''[[Aamras]]'' adlı popüler bir meyve pulpu/koyu içecek olup bu içecekte mango,şeker,süt ile yapılıp; pirinç, ekmek veya ‘’pooris’’ ile tüketilir. Yine olgunlaşmış mango pulbundan ''mangada'' adlı bir reçelde yapılır.

Mangolar ayrıca ''moramba'', ''amchur'' (kurutulmuş ve toz haline getirilmiş olgunlaşmamış mango) ve baharat, hardal yağlı turşu da dahil çeşitli turşular gibi konserve olarak kullanılır. 
Olgunlaşmış mango ince tabakalar halinde kesilir,kurutulur katlanır ve tekrar kesilir. Bu şekilde hazırlanan barlar çeşili ülkelerde kurutulmuş guava meyvesi gibi satılır.Ayrıca meyve [[müsli]] ve yulaf ezmesi gibi ürünlerde tahıllara eklenerek kullanılır.
Olgunlaşmış mango ''bagoong'' (kısmen veya tamamen fermente edilmiş balık veya karides ile ortaya çıkan bir tür balık sosu) yanında ve/veya tuz ile birlikte özellikle [[Filipinler]]de servis edilir. 
Kurutulmuş kesilmiş tatlı olgunlaşmış mango (tohumsuz [[demir hindi]] ile birleştirilip bazen” mangorind" olarak da adlandırılarak da kullanılır) ayrıca popülerdir. Mango ayrıca [[meyve suyu]] yapımı, mango [[nektar]]ı ve [[dondurma]] ve [[sorbe]] yapımında da kullanılır.
Mango meyve suları, smoothiler, dondurmalar,meyve barları,kar şerbeti, tatlı su, kekler;tatlı veya ekşi soslar, chamoy adlı tatlı baharatlı kırmızı biberli ezme de de kullanılır. Yine acı kırmızı biber sosu, tuz veya ana taze meyve kombinasyonları ile de çubuklara daldırılarak kullanılır. Orta Amerika'da mango yeşil olarak tuz, sirke,karabiber, acı sosla yenilerek veya çeşitli formlarda olgunlaştırılarak yenir. Tost halinde yer kabağı tohumu ve yeşil limon tuz ile birlikte yeşil mangolar yenilebilmektedir. Bazı insanlar bunun yanında soya veya kırmızı biber sosu da kullanmaktadır.

Mango parçaları, ayrıca dondurma tepelerine veya milk shakelerde kullanılabilmektedir. Yine tatlı pirinç, hindistan cevizi ve dilimlenmiş mango ile tatlı olarak servis edilebilmektedir. Güneydoğu Asya'nın diğer yerlerinde mangolar balık sosu ve pirinç sirkesi ile konserve yapılabilmektedir. Yeşil mangolar mango salatası olarak kurutulmuş karides ve balık sosu ile kullanılabilmektedir. Mango yoğunlaştırımış sütle kar şerbetlerinin üstüne de konulabilir.

=== Besin Öğeleri ve fitokimyasallar ===
{| class="wikitable" border="1"
|-
! Mango (Taze, pişirilmemiş 100 gr) Besin öğeleri ve günlük ihtiyacı karşılama oranı (%)
!
|-
| Kalori
| 250 KJ (60 kalori) 
|-
| Nem
| 133 g
|-
|[[Diyet Lifler]]
| 1,6 g 
|-
|[[Protein]]
| 0,82 g
|-
|Yağ
| 0,38g
|-
|Kül
| 2,3 g
|-
|Şeker
| 13,7 g
|-
|Karbonhidrat
| 15 g
|-
|[[Kalsiyum]]
| 11&nbsp;mg (%1)
|-
|[[Fosfor]]
|14&nbsp;mg (%2)
|-
|[[Demir]]
| 0,16&nbsp;mg (%1)
|-
|Çinko
| 0,09&nbsp;mg (%1)
|-
|[[Potasyum]]
| 168&nbsp;mg (%4)
|-
|[[Magnezyum]]
| 10&nbsp;mg (%3)
|-
| A Vitamini (%7)
|-
|[[Beta karoten]] 
| 640 IU (%6)
|-
|[[Askorbik asit]] (C Vitamini)
| 36&nbsp;mg (%43)
|-
|[[Tiamin]] (B Vitamini <sub>1</sub>)
| 0,03&nbsp;mg (%3)
|-
|[[Riboflavin]] (B Vitamini <sub>2</sub>)
| 0,04&nbsp;mg (%3)
|-
|[[Niasin]] (B Vitamini <sub>3</sub>)
| 0,67&nbsp;mg (%4)
|-
|[[Folik asit]] (Folat)
| 43&nbsp;ug (%11)
|
|-
| B Vitamini <sub>6</sub>
| 0,12&nbsp;mg 
|}
Enerji değeri 100 g (3,5&nbsp;oz) için 250 kJ (60 kcal) dir ama elma mango mangoda azda yüksektir. (100 g.79 kcal).
Mango belli bir kısım [[fitokimyasal]]lar<ref  name=ajila>{{Dergi kaynağı|yazar=Ajila CM, Prasada Rao UJ |başlık=Protection against hydrogen peroxide induced oxidative damage in rat erythrocytes by ''Mangifera indica'' L. peel extract |dergi=Food  Chem Toxicol |cilt=46 |sayı=1 |sayfalar=303-9|yıl=2008 |pmid=17919803 |doi=10.1016/j.fct.2007.08.024 }}</ref> ve besin öğeleri içerir. Meyve pulbunda yüksek oranda [[prebiyotik]] [[lif]], [[C vitamini]], farklı polyfenoller ve [[provitamin A]], [[karotenoid]]ler içerir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nutritiondata.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1952/2 |başlık=Nutrient profile for mango from USDA SR-21, Nutritiondata.com |erişimtarihi=2 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100508114221/http://www.nutritiondata.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1952/2 |arşivtarihi=8 Mayıs 2010 |ölüurl=hayır}}</ref>
Mango pulbu [[antioksidan]], [[A vitamini]], [[C vitamini]], [[B6 vitamini]] (piridoksin), folat (folik asit), diğer [[B vitaminleri]] ve [[potasyum]], [[bakır]], [[amino asit]]ler gibi önemli [[besin öğeleri]]ni de içerir. Soyulmuş mango meyvesi ve pulbu bunlar yanında ayrıca antioksidan [[pigment]]ler-karotenid, polyfenol, [[omega 3]] ve 6, çoklu doymamış yağ asitleri de içerir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ars.usda.gov/SP2UserFiles/Place/12354500/Data/SR23/reports/sr23fg09.pdf|başlık=USDA National Nutrient Database for Standard Reference, SR-23, Fruit  Reports-09, Mango, raw (sayfa 449), 2010|arşivengelli=evet|yayıncı=USDA}}{{Ölü bağlantı|date=Mayıs 2022 }}</ref> Mango kabukları da karotenoidler, [[provitamin A]], [[beta-karoten]], [[lutein]] ve [[alpha karoten]],[[quercetin]], [[kaempferol]], [[gallik asit]], [[kaffeik asit]], [[kateçin]]ler, [[tannin]] ve orijinal mango [[xanthonoid]]i, [[mangiferin]], gibi antioksidan maddeler<ref name=ajila/><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Screening of mango (''Mangifera indica'' L.) cultivars for their contents of flavonol ''O'' – and xanthone ''C''-glycosides, anthocyanins, and pectin|sayı=5|sayfalar=1563-70|dergi=J Agric Food Chem|yıl=2005|cilt=53|yazar=Berardini N, Fezer R, Conrad J, Beifuss U, Carle R, Schieber A|pmid=15740041|doi=10.1021/jf0484069}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Systemic levels of carotenoids from mangoes and papaya consumed in three forms (juice, fresh and dry slice)|url=https://archive.org/details/sim_european-journal-of-clinical-nutrition_2007-10_61_10/page/1180|sayı=10|sayfalar=1180-8|dergi=Eur J Clin Nutr|yıl=2007|cilt=61|yazar=Gouado I, Schweigert FJ, Ejoh RA, Tchouanguep MF, Camp JV|pmid=17637601|doi=10.1038/sj.ejcn.1602841}}</ref> polyphenols<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Total antioxidant activity and fiber content of select Florida-grown tropical fruits|sayı=19|sayfalar=7355-63|dergi=J Agric Food Chem|yıl=2006|cilt=54|yazar=Mahattanatawee K, Manthey JA, Luzio G, Talcott ST, Goodner K, Baldwin EA|pmid=16968105|doi=10.1021/jf060566s}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Characterization of phenolic compounds in some Indian mango cultivars|url=https://archive.org/details/sim_international-journal-of-food-sciences-and-nutrition_2004-03_55_2/page/163|sayı=2|sayfalar=163-9|dergi=Int J Food Sci Nutr|yıl=2004|cilt=55|yazar=Singh UP, Singh DP, Singh M, ''et al.''|pmid=14985189|doi=10.1080/09637480410001666441}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Andreu GL, Delgado R, Velho JA, Curti C, Vercesi AE |başlık=Mangiferin, a natural occurring glucosyl xanthone, increases susceptibility of rat liver mitochondria to calcium-induced permeability transition |dergi=Arch Biochem Biophys |cilt=439 |sayı=2 |sayfalar=184-93|yıl=2005 |pmid=15979560 |doi=10.1016/j.abb.2005.05.015 
}}</ref> Bunlardan bazıları [[serbest radikalleri]] ortaya çıkarması nedinyle çeşitli hastalıklarda da tedavi prosedürlerinde kullanılabileceği öne sürülmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://jn.nutrition.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=16614420|başlık=Neoplastic transformation of BALB/3T3 cells and cell cycle of HL-60 cells are inhibited by mango (''Mangifera indica'' L.) juice and mango juice extracts|sayı=5|sayfalar=1300-4|dergi=J Nutr|yıl=2006|cilt=136|yazar=Percival SS, Talcott ST, Chin ST, Mallak AC, Lounds-Singleton A, Pettit-Moore J|pmid=16614420}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Rodríguez J, Di Pierro D, Gioia M, ''et al.'' |başlık=Effects of a natural extract from ''Mangifera indica'' L, and its active compound, mangiferin, on energy state and lipid peroxidation of red blood cells |dergi=Biochim Biophys Acta |cilt=1760 |sayı=9 |sayfalar=1333-42|yıl=2006 |pmid=16860486 |doi=10.1016/j.bbagen.2006.04.005 }}</ref> içerebilir.Fitokimyasal ve besin içeriği mango çeşitlerine göre farklılık gösterebilir.<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Antioxidant in mango (''Mangifera indica'' L.) pulp|sayı=1|sayfalar=13-7|dergi=Plant Foods Hum Nutr|yıl=2007|cilt=62|yazar=Rocha Ribeiro SM, Queiroz JH, Lopes Ribeiro de Queiroz ME, Campos FM, Pinheiro Sant'ana HM|pmid=17243011|doi=10.1007/s11130-006-0035-3}}</ref> 25 kadar farlı kartenoid mango pulbunda tespit edilmiş,ayrıştırışmıştır en yoğunu beta karotendir ve pek mango türlerinde sarı portakal pigmentlerinde rastlanmaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Improved liquid chromatographic method for determination of carotenoids in Taiwanese mango (''Mangifera indica'' L.)|sayı=1–2|sayfalar=261-8|dergi=J Chromatogr A|yıl=2004|cilt=1054|yazar=Chen JP, Tai CY, Chen BH|pmid=15553152}}</ref> Kabuk ve yapraklar ayrıca [[xanthonoid]]ler, mangiferin ve gallik asidi de kapsayan polpenol içeriğe de sahiptir.<ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Characterization and quantitation of polyphenolic compounds in bark, kernel, leaves, and peel of mango (''Mangifera indica'' L)|sayı=14|sayfalar=5599-610|dergi=J Agric Food Chem|yıl=2008|cilt=56|yazar=Barreto JC, Trevisan MT, Hull WE, ''et al.''|pmid=18558692|doi=10.1021/jf800738r}}</ref>

== Kültürel Önemi ==
[[Dosya:mango round about.JPG|küçükresim|upright=0.68|sol|Mango heykeli, Rajshahi, Bangladeş|alt=Bangladeş'te ir yol kavşağının ortasında boyanmış bir mango heykeli]]
Mango Hindistan'ın<ref>{{Web kaynağı | url = http://india.gov.in/knowindia/national_fruit.php | başlık = National Fruit | çalışma = Know India | yayıncı = Government of India |erişimtarihi= 17 Ağustos 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110925052929/http://india.gov.in/knowindia/national_fruit.php | arşivtarihi = 25 Eylül 2011 | ölüurl =hayır}}</ref> [[Pakistan]]'ın ve [[Filipinler]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.philippinecountry.com/philippine_national_symbols.html | başlık = Philippine National Symbols or Mga Pambansang Sagisag Ng Pilipinas | yayıncı = www.philippinecountry.com |erişimtarihi= 22 Kasım 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160207095732/http://www.philippinecountry.com/philippine_national_symbols.html | arşivtarihi = 7 Şubat 2016 | ölüurl =hayır}}</ref> 'in milli meyvesidir. Mango ağacı Bangladeş'in milli sembolüdür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://bdnews24.com/details.php?id=179003&cid=2 | başlık = Mango tree, national tree | yayıncı = BDnews24.com |erişimtarihi= 16 Kasım 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120319055501/http://bdnews24.com/details.php?id=179003&cid=2 | arşivtarihi = 19 Mart 2012 | ölüurl =evet}}</ref>

Hinduism'de soyulmuş mango'nun Lord [[Ganesha]] tarafından kazanma ve potansiyel mükemmellik sembolü olarak tutulduğuna inanılır. Mango çiçekleri ayrıca tanrıça [[Saraswati]]'ye ibadet için kullanılır. Telugularda yeni yıl ''Ugadi'' olarak ve mango parçalarının malzeme olarak kullanıldığı ugadi pacchadi yemeği yenmeksizin kutlanır. Tamil Brahmanları Lord Ram'ın doğum gününde vadai paruppu adlı özel bir mangolu yemeği yaparlar aynı zamanda Tamil yeni yılında pacchadi adlı mangolu yemeği yaparlar.

[[Jain]] tanrıçası [[Ambika]] mango ağacı altında oturmuş olarak tasvir edilir.<ref>Tiwari, M.N.P. (1989). Ambika in Jaina arts and literature, New Delhi: Bharatiya Jnanpith.</ref>
[[Dosya:Ellora cave34 001.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|[[Ellora Mağaraları]]ndaki tanrıça Ambika resmi ]]

Mango yaprakları düğünlerde,[[Ganesh Chaturthi]] adlı kutlamalarda hint evlerinde yol kenarları ve kapılarda deokorasyonda kullanılır. Mango [[Motif]]leri ve Paisley dizaynları çeşitli hint nakışları,[[Keşmir]] şalları, [[Kançipuram]] [[ipek]] ve hint [[saree]]leri (Hint kadın elbiseleri)nde v.s'de kullanılır.İran'da da İslam öncesi [[Zerdüştlük]] geçmişi nedeniyle Paisleyler bilindik bir sanattır.

Tamil Nadu da mango ekmek ağacı ve muz ile birlikte kraliyet meyvelerinden (Mukkani-முக்கனி) biridir, aroma ve tad bakımından ilk sıradadır. Ma-pala-vazhai (மா-பலா-வாழை)

Urdu şairi Mirza Asadullah Khan Galib mangoyu çok severmiş.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ghalib/036/36_09.html#hali |başlık=ABD-Kolombiya üniversitesi internet sitesi Mango sevgisi ile ilgili pek çok anekdotu vardır. |erişimtarihi=2 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111208201846/http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ghalib/036/36_09.html#hali |arşivtarihi=8 Aralık 2011 |ölüurl=evet}}</ref> [[Rabindranath Tagore]] mangolar ve ''aamer monjori'' olarak adlandırılan çiçeğinden hoşlanırdı. Şair Sa'd Bin Ard'n mangolar hakkında şiirleri vardır.

[[Avustralya]]'da sezonun ilk mangoları geleneksel olarak yardım amaçlı açık arttırma ile satılır.<ref>[http://news.smh.com.au/breaking-news-national/first-tray-of-mangoes-sells-for-30000-20100908-150af.html First tray of mangoes sells for $30,000] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111111113815/http://news.smh.com.au/breaking-news-national/first-tray-of-mangoes-sells-for-30000-20100908-150af.html |tarih=11 Kasım 2011 }}, [[Australian Associated Press]] haber ajansı ve [[The Sydney Morning Herald]] gazetesi, 8 Eylül 2010.</ref>
== Üretim ve Tüketim ==

Mango üretimi yaklaşık dünya çapındaki bütün tropik bitkilerin yarsına denk gelmektedir. [[Birleşmiş Milletler]] [[Gıda ve Tarım Örgütü]] ([[FAO]]) veri tahiminlerinde göre 2009'da 35 milyon ton mango üretimi yapılmıştır.Üretimin yaklaşık %80'i Mango üretiminde ilk 10'da bulunan ülkelerce yapılmıştır.

Alfonso, Benishaan ya da Benisha (Banginapalli [[Telugu dili|Telugu]] ve diğer hint dilleri) and Kesar mango varyeteleri Hindistan'ın güneyinin en popüler varyeteleridir; kuzey hindistan eyaletlerinde ise [[Chausa]], [[Dasheri]] and Langra varyeteleri popülerdir. Diğer Hindistan'daki varyetelerden önemlileri ise malgova, peethar, rumani, bangalura, rasalu, thothapari, neelam, sindhoora ve salemdir.

Genelde, olgunlaşmış mangolar portakal-sarı ya da kırmızımsı bir kabuğa sahip olup yenmesi suludur ancak ihraç edilecek meyveler genelde olgunlaşmamış ve yeşil olarak gönderilir. Her ne kadar ihraç edildikleri ülkelerde [[etilen]] ([[karpit]]) ile olgunlaştırılsalar da olgunlaşmamış ihraç mangoların tadı; yetiştirildikleri ülkelerdeki olgunlaşmış mangolarla, aynı sululuk ve aromaya sahip değildir.

{| class="wikitable" border="1" align=left style="width:18em;"
! colspan=2|<small>
|-
|+Mango, mangosteen, guava'da en büyük üreticiler, 2008-9
!Ülke
!''milyon ton'' olarak üretim</small>
|-
| {{IND}}	|| align=right |<center>~ 13,6</center>
|-
| {{PRC}}	|| align=right |<center>4,2</center>
|-
| {{THA}}	|| align=right |<center>2,5</center>
|-
| {{IDN}}	|| align=right |<center>2,2</center>
|-
| {{MEX}}	|| align=right |<center>~ 1,9</center>
|-
| {{PAK}}	|| align=right |<center>~ 1,8</center>
|-
| {{BRA}}	|| align=right |<center>~ 1,2</center>
|-
| bgcolor=#cccccc|{{Bayrakyok}}Dünya Toplam
| bgcolor=#cccccc align=right |<center>34,9</center>
|-
|colspan=5|
<small>
Anahtar ~ 2008 verileri

Kaynak [http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü: Ekonomik ve Sosyal Departmanı: İstatistik Birimi]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20181225031527/http://www.fao.org/faostat/en/#ancor |tarih=25 Aralık 2018 }}</small>
|}
== Kültür Türleri ==
{{Ana|Mango Kültür Türleri Listesi }}

[[Dosya:Alphonso mango.jpg|küçükresim|sağ|Alphonso (Alfonso) mangoları (Yerel Adı: ''Hapoos'') Hindistan'ın [[Devgad]], [[Sindhudurg]],[[Ratnagiri]],[[Maharashtra]] [[Valsad]] ve [[Gucerat]] bölgelerinde yetiştirilir ve sevilir ABD'de de popülerdir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nytimes.com/2006/05/10/travel/10mumbailetter.html?ei=5087&en=fa4b9b80768c5253&ex=1147665600&pagewanted=all |başlık=Allen J. Mango mania in Portland, Oregon, New York Times, May 10, 2006 |erişimtarihi=3 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170905144041/http://www.nytimes.com/2006/05/10/travel/10mumbailetter.html?ei=5087&en=fa4b9b80768c5253&ex=1147665600&pagewanted=all |arşivtarihi=5 Eylül 2017 |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nydailynews.com/lifestyle/food/2007/05/13/2007-05-13_plump_it_up-1.html |başlık=Black R. Plump it up. Sweet, juicy mangoes are at their peak, with seasonal varieties ripe for the picking, New York Daily News, May 13, 2007 |erişimtarihi=3 Şubat 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100329000232/http://www.nydailynews.com/lifestyle/food/2007/05/13/2007-05-13_plump_it_up-1.html |arşivtarihi=29 Mart 2010 |ölüurl=hayır}}</ref>|alt=Photo of 10 large mangoes]]

Mangonun pek çok kültür varyeteleri vardır.Mango [[bahçe]]lerinde, belli başlı kültür türleri polenlemenin artması için birbiri ile çağrazlanırlar.Genelde arzu edilen kültür türleri aşılama ile veya tohum hariç başka yollarla elde edilen [[Monoembriyotik]] türlerdir.Mesela Hindistan'da bilinen mono-embriyotik tür olan Alfonso Mangosu en önemli ihraç ürünlerindendir.

Buna karşın bir iklimde inanılmaz başarı gösteren bir kültür türü başka bir ülkede aynı başarıyı gösteremeyebilir. Örneğin "Julie" gibi hint mango türleri [[Jamaika]]'da üretken türlerdir ama [[Florida]]'da, bu tür aynı başarıyı gösterememiştir, zira her sene [[bakteri yaprak lekesi]] adlı bir hastalığa karşı ilaçlanmak zorunda kalınır. Oysaki Asya mangoları bakteri yaprak lekesi adlı bu hastalığa dayanıklıdır.

Diğer yandan polyembriyotik mangolar ise tohumdan kolayca üreyebildiklerinden ve belli oranda, belli koşullarda dayanıklılığa haiz olduklarından anaç olarak kullanılabilmektedirler.
Örneğin Turpentine Florida'da daki mango türleri için anaç olarak kullanılmaktadır. Ancak soğuğa dayanıklığının az olması,aynı meyve verimine daha soğuk bölgelerde sahip olamaması sebebiyle aynı anaç mesela İspanya'da kullanılamaz.
[[Küba]] ve [[Kanarya adaları]] kökenli Gomera-1 mango türü ise yenilebilir, tatlı,sulu ancak küçük lifli meyvelere sahiptir, ticari önemi bu sebeple azdır. Fakat tuzluluğa ve soğuğa diğer mango türlerinden daha dayanıklı olması sebebiyle İspanya, Kanarya adaları ve çeşitli akdeniz kıyı bölgelerinde anaç olarak kullanılan mango türlerindendir. Özellikle İspanya'nın Granada bölgesinde Osteen tipi monoembriyotic mango bu anaç üstüne aşılanarak yetiştirilmiş ve epey başarı kazanılmıştır. Buna karşın bu mango anacının dezavantajı fazla ancak daha küçük meyve oluşumuna sebebiyet vermesi ve bu küçük meyvelerinde ticari verimliliği etkilermesidir.

Yine Küba ve Kanarya adaları kökenli Gomera-3 mangosu daha büyük ve daha verimli meyve verimi sağlasa da soğuk ve tuzluluğa dayanıklılığı Gomera-1'den biraz daha azdır.

Diğer bir anaçta [[İsrail]]'deki 13/1 denen mango anacıdır.İsrailin içinde bulunduğu çöl ikliminde,sıcak ve kurak havalarda belli bir başarı göstermiştir. Ancak soğuğa dayanıklılık konusunda Gomera-1 ve meyve verimi konusunda Gomera-3 ile aynı ticari verimliliği gösterememektedir.<ref>[http://www.ulmer.de/Rootstock-Influence-on-Fruit-Yield-Growth-and-Mineral-Nutrition-of-Mango-IMangifera-indica-IL-I-I-cv-Keitt,QUlEPTMzODY1NyZNSUQ9MTQzMyZBUk9PVD01MjI2NiZURU1QX01BSU49U2NpZW50aWZpY3NfUG9ydHJhaXQuaHRt.html Rootstock Influence on Fruit Yield, Growth and Mineral Nutrition of Mango ( Mangifera indica L. cv. 'Keitt' )]{{Ölü bağlantı}}</ref>

Bunun gibi [[Pakistan]] da dahil çeşitli bölgelerde iklim şartlarına göre değişik polyembriyotik mangolar anaç olarak kullanılabilmektedir. Diğer taraftan Gomera-4 gibi yeni mango türleri de anaç olarak [[melezleme]] ile elde edilmeye çalışılmaktadır.

Diğer yandan polyembriyotik türler içinde de kısmende olsa ticari öneme haiz "Torbert" gibi mango türleri de bulunabilmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://en.wikipedia.org/wiki/Torbert_%28mango%29 |başlık=İngilizce vikipedi Torbet Mango sayfası |erişimtarihi=30 Nisan 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130725205334/http://en.wikipedia.org/wiki/Torbert_(mango) |arşivtarihi=25 Temmuz 2013 |ölüurl=hayır}}</ref>

Buna karşın ticari varyetelerde hakimiyet monoembriyotik mango türleri üzerinedir. Mesela, ABD'de pazar hakimiyeti Tommy Atkins, Haden İspanya'da Osteen kültür türlerinin üzerindedir. ABD'de bu monoembriyotik türler ilk defa 1940'ta dikildikleri Güney Florida'da meyve vermişlerdir. Oysa başlangıçta ticari olarak üretimleri Floridalı araştırmacılar tarafından red edilmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|yazar=Susser, Allen |başlık=The Great Mango Book |url=https://archive.org/details/greatmangobook0000suss |yayıncı=Ten Speed Press |yer=New York |yıl=2001|isbn=1580082041}}</ref> İngiltere pazarının %80'i ise Tommy Atkins kültür türünün elindedir. Lifli bir iç kısım ve ortalama bir tada sahip olsa da, bu tür iyi üretimi, hastalığa dayanıklılığı, iyi bir [[raf ömrü]], taşınmada hasarın az olması,boyu ve rengi ile üreticilerce tercih edilen bir türdür. Tommy Atkins ABD'de hakim bir tür olsa da, Kent, Keitt, [[Haiti]] türü olan Madame Francis ve Meksika türü olan Ataulfo mango kültürleri de yetiştirme alanı bulabilmektedir.

Güney Florida'nın kentsel alanlarında ise bodur mango ağaçlarına talep bulunmaktadır, [[Fairchild Tropik Botanik Bahçesi]] Fairchild Mango gibi "condo (kondo) mangoları"nı teşvik etmektedir bu türler 2-2,5 metrenin altında boylanma yaparlar.

Condo (Kondo) mangosu Florida'da son yıllarda popüler hale gelen "bodur mango ağaçları" için kullanılan bir terimdir, bu ağaçlar bu boyları sayesinde konteynerlerde bile üretilebilecek hale gelirler. "Condo" (kondo) kelimesi ise bir ağacın daha kısa olan bodur yarı bodur doğal varyetesi olarak adlandırılabilir. Ice Cream (Dondurma) mangosuda aşılama ile bodur hale gelebilmektedir. Condo kelimesi her ne kadar mangolarla ilişkilendirilebilse de doğal bodur veya [[bonsai]] tekniğine benzer şekilde bodurlaştırılmış bütün ağaçları kapsar. Kondo yerine bu sebeple cüce veya bodur terimi de kullanılabilir.

Avustralya'da [https://web.archive.org/web/20110317015357/http://www.dpi.qld.gov.au/26_18927.htm R2E2] adlı bir mango varyetesi de vardır, adı orijinal yetişrildiği bahçesinin konumundan gemektedir ve yayılan bu varyete 1 kilogramı bulan sarı kırmızı meyve verebilmekle bu varyetinin meyveleri Avustralya'da yüksek fiyata satılmaktadır.

== Birlikte Evrim ==
Bir kısım evrim bilimciler Mango ağacının [[Pleistocene megafauna]] ile birlikte evrimleştiğini ve bu yönden [[Avokado]]'ya benzediğini iddia ederler.<ref>{{Kitap kaynağı|yazar=Barlow, Connie C. |başlık=The ghosts of evolution: nonsensical fruit, missing partners, and other ecological anachronisms |yayıncı=Basic Books |yer=New York |yıl=2000 |isbn=0-465-00551-9}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url = http://www.avocadosource.com/WAC4/WAC4_p077.pdf|yıl = 1999|dergi = Revista Chapingo Serie Horticultura|cilt = 5|sayfalar =77-88|başlık = ECOPHYSIOLOGY OF THE AVOCADO (Persea americana Mill.) TREE AS A BASIS FOR PRE-HARVEST MANAGEMENT|yazar = B. N. Wolstenholme; A. W. Whiley|erişimtarihi= 3 Şubat 2012|arşivurl= https://web.archive.org/web/20130903232045/http://www.avocadosource.com/WAC4/WAC4_p077.pdf|arşivtarihi= 3 Eylül 2013|ölüurl =hayır}}</ref> Mango ağacı genel olarak büyük hayvanlarca meyvelerinin yenmesi ve ardından çekirdeğinin hayvan dışkısından yararlanarak etrafa yayılması ile yabani ortamda çoğalabilir.Bu yönden bir zamanlar soyu tükenmiş [[Dev tembel hayvan]] ve [[fil]]'in ataları [[Gomphothere]]lerin bu bitkileri yaydıkları fakat sonrasında değişen duruma göre bitkinin ve meyvesinin kendini uyarlayarak günümüze kadar geldiği iddia edilmektedir.

== Galeri ==
<gallery |="" align="center">
Dosya:Mango blossoms.jpg|Çiçekli mango ağacı
Dosya:Mango in full bloom.jpg|Yıllık çiçeklenmesinden sonra meyveleri ve artık çiçekleri ile olgun ''Mangifera indica'' ağacı
Dosya:Close up of immature mango fruit.jpg|Çiçeklenmesinden yaklaşık 6 hafta sonra olgunlaşmamış ''Mangifera'' meyvesi
Dosya:Mango flower.jpg|''Mangifera indica'' çiçekleri
Dosya:Guntur Mango.jpg|[[Guntur]], Hindistan'da satılan Banganpalli mangoları
Dosya:Fresh mangoes and bananas.JPG|[[Maui]], [[Hawaii]]'de yeni hasat edilmiş [[Muz]], Mango standları
Dosya:Mango Stand01 Asit.jpg|[[Merritt Adaları]],Florida'da mango standı
Dosya:Mango Maya.jpg|[[İsrail]]'de neredeyse olgunlaşmış mor mango 
</gallery>

== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}

== Ayrıca bakınız ==
* {{Kitap kaynağı|yazar= Audrey H.Ensminger et al.|başlık = The Concise Encyclopedia of Foods & Nutrition|url= https://archive.org/details/conciseencyclope00ensm| yayıncı = 
CRC Press| yıl = 1995| sayfa = [https://archive.org/details/conciseencyclope00ensm/page/651 651]| isbn = 0849344557}}
* Litz, Richard E. (editor, 2009). ''The Mango: Botany, Production and Uses''. 2nd edition. CABI. ISBN 978-1-84593-489-7
* Susser, Allen (2001). ''The Great Mango Book: A Guide with Recipes''. Ten Speed Press. ISBN 978-1-58008-204-4

== Dış bağlantılar ==
{{Vikitür|Mangifera}}
{{Commons kategori}}
* [http://www.horticultureworld.net/botany-taxonomy.htm#The%20Genus%20Mangifera Common Mango] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120129160201/http://www.horticultureworld.net/botany-taxonomy.htm#The%20Genus%20Mangifera |tarih=29 Ocak 2012 }}
* [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/mango_ars.html Mango]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200623113321/https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/mango_ars.html |tarih=23 Haziran 2020 }}
* [https://web.archive.org/web/20150402135439/http://www.calobonga.com/calorieCounter/food/9176/2/calorie-counter.lz Mango Nutrition Information] USDA SR 22 bilgi bankasından
* [https://web.archive.org/web/20150215190059/http://www.allergyadvisor.com/Educational/February04.htm Mango-related dermatitis]
* [http://www.plantnames.unimelb.edu.au/Sorting/Mangifera.html Sorting ''Mangifera'' species] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120114054106/http://www.plantnames.unimelb.edu.au/Sorting/Mangifera.html |tarih=14 Ocak 2012 }}
* [https://web.archive.org/web/20120128085049/http://bijlmakers.com/fruits/mango.htm Tropical fruits: Mango]

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Florida florası]]
[[Kategori:Şifalı bitkiler]]
[[Kategori:Hint baharatları]]
[[Kategori:Portekizceden Türkçeye geçen sözcükler]]