Lee Van Cleef
Lee Van Cleef | |
---|---|
Doğum | Clarence LeRoy Van Cleef, Jr. 9 Ocak 1925 Somerville, New Jersey, ABD |
Ölüm | 16 Aralık 1989 (64 yaşında) Oxnard, Kaliforniya, ABD |
Etkin yıllar | 1952–1989 |
Boy | 1,88 m (6 ft 2 in) |
Evlilik | Barbara Havelone (1976–1989) (onun ölümü) Joanie (1960 – ?) Patsy Ruth (1943 – ?) (boşandı) |
Lee Van Cleef (9 Ocak 1925 – 16 Aralık 1989), Amerikalı oyuncu. Daha çok western filmleriyle tanınmış, görüntüsünün de yardımıyla kötü adam rollerinin en tanınmış yüzlerinden biri olmuştur.
II. Dünya Savaşı'nda Amerikan Ordusunda görev yaptı. Savaştan sonra bir süre oyunculuk dışı işlerde çalıştı. Bir muhasebe bürosunda çalışırken amatör bir tiyatro grubunda sahneye çıkmaya başladı. Burada çalışırken yönetmen Fred Zinnemann'ın dikkatini çekti ve 1952'de çektiği High Noon adlı filmde ilk rolünü aldı. Bu filmden sonra western filmleri için kötü adam karakteri olarak yönetmen Sergio Leone'nin dikkatini çekti. Başlıca filmleri arasında Birkaç Dolar İçin (1965) ve İyi, Kötü ve Çirkin (1966) yer almaktadır. Daha sonra 10 yıl boyunca pek çok Spagetti Western filminde oynadıktan sonra, oyunculuğunun zirvesi sayılabilecek olan John Carpenter'ın kült filmi Escape from New York (1981)'de rol aldı ve 1989 yılındaki ölümüne kadar aktif olarak sinemada çalışmıştır.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Lee Van Cleef, 9 Ocak 1925'te Somerville, New Jersey'de[1] Marion Lavinia Van Fleet ve Clarence LeRoy Van Cleef'in oğlu olarak doğdu. Babası eczacı, annesi ise konser piyanistiydi ve ikisi de Hollanda kökenliydi. Lee, Somerville Lisesi'nden mezun oldu ve Eylül 1942'de ABD Donanması'na katıldı.[2][3]
Askerlik hizmeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Askeri eğitimini tamamladıktan sonra Van Cleef, bir denizaltı avcısına ve ardından USS Incredible adlı bir mayın tarama gemisine atandı ve burada sonarman olarak çalıştı.
Gemi başlangıçta Karayipler'de devriye gezdi, ardından Akdeniz'e geçti ve Güney Fransa'daki çıkarmalara katıldı. Ocak 1945'te Incredible Karadeniz'e taşındı ve Kırım, Sivastopol'daki Sovyet Donanması üssünden tarama görevleri yaptı. Daha sonra gemi, Sicilya, Palermo'ya dönmeden önce Karadeniz'de hava-deniz kurtarma devriyeleri gerçekleştirdi.
Mart 1946'da terhis olduğunda, Sonarman Birinci Sınıf (SO1) rütbesine ulaşmış ve mayın tarama gemisi rozetini kazanmıştı. Ayrıca Bronz Yıldız ve İyi Davranış Madalyası ile ödüllendirilmişti. Görevlendirmeleri sayesinde Van Cleef ayrıca Avrupa-Afrika-Orta Doğu Sefer Madalyası, Asya-Pasifik Sefer Madalyası, Amerikan Sefer Madalyası ve II. Dünya Savaşı Zafer Madalyası'na da hak kazandı. 1946'da donanmadan terhis edildi.[4]
Oyunculuk kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Donanmadan ayrıldıktan sonra Van Cleef, Somerset'e döndü. Amatör bir dans grubunda oynadı. Van Cleef, ilk oyunculuk rolünü New Jersey, Clinton'daki Little Theater Group'ta Our Town adlı oyunda George rolüyle aldı. Bir sonraki rolü Heaven Can Wait adlı oyunda boksör Joe Pendleton'dı. Bir yetenek avcısı onu MCA ajansından New York City yetenek ajansı Maynard Morris'e götürdü ve Morris onu Alvin Theater'a gönderdi ve burada Mister Roberts'ta bir rol kazandı.
Van Cleef'in ekran çıkışı High Noon'da gerçekleşti. Los Angeles'ta Mister Roberts rolünde bir performans sergilerken, yapımcı Stanley Kramer tarafından fark edildi ve Kramer, Van Cleef'e yaklaşan filminde bir rol teklif etti. Kramer, Van Cleef'i Harvey Pell yardımcısı rolü için istiyordu ancak Van Cleef'in burnunun düzeltilmesini istiyordu. Van Cleef, sessiz silahşör Jack Colby rolü için rolü reddetti. Kansas City Confidential (1952), Vice Squad (1953), The Big Combo (1955) ve The Good, the Bad and the Ugly (1966) filmlerinde rol aldı.
1952'de, Western dizisi Sky King'in "Formula for Fear" bölümünde rol aldığında ilk televizyon çıkışını yaptı. Van Cleef, 1953 ile 1955 arasında çocuklara yönelik Western dizisi The Adventures of Kit Carson'da altı kez göründü. Western dizisi The Range Rider'da üç kez rol aldı. 1952'de televizyon dizisi The Lone Ranger'ın 82. bölümünde göründü. 1954'te bir dizi olan Stories of the Century'de Jesse James olarak göründü.
1955'te, Western dizisi Annie Oakley'de iki kez rol aldı ve CBS Western dizisi Brave Eagle'da konuk oyuncu olarak yer aldı. Van Cleef, 1955'te The Adventures of Champion the Wonder Horse'un bir bölümünde kötü adamı canlandırdı. 1957'de NBC Western dizisi Tales of Wells Fargo'da Cherokee Bob'u canlandırdı. 1958'de, New York City'deki Madison Square Garden'da düzenlenen etkinlikte unvanını geri almaya çalışan bir rodeo sanatçısı olan Ed Murdock rolünde, Private Detective'de rol aldı.
Van Cleef, 1959 ile 1962 yılları arasında Chuck Connors'la birlikte ABC'nin The Rifleman dizisinin dört bölümünde (S2 E31 "The Prodigal" 1960'ta Stinger rolünde) ve iki kez ABC'nin Tombstone Territory dizisinde farklı karakterleri canlandırdı. 1958'de, Rex Allen'ın başrol oynadığı başka bir sendikasyonlu Western dizisi olan Frontier Doctor'ın "The Great Stagecoach Robbery" bölümünde Yardımcı Sid Carver rolüne seçildi. 1959'da Van Cleef, NBC Western dizisi Riverboat'un "Strange Request" bölümünde Luke Clagg, CBS Western dizisi "Wanted Dead or Alive"ın "The Hostage" bölümünde Jumbo Kane ve 1961'de Maverick'in "Red Dog" adlı bölümünde rol aldı.
Van Cleef, ABC sitcom'u The Real McCoys'un bir bölümünde nöbetçiyi canlandırdı. Van Cleef, 1960'ta CBS antoloji dizisi The DuPont Show with June Allyson'ın "Trial by Fear" bölümünde Pippa Scott ve Chuck Connors ile birlikte rol aldı. Genç Van Cleef ayrıca The Andy Griffith Show'da ve "The Unhired Assassin" adlı bölümde The Untouchables'da Frank Diamond rolünde yer aldı. Ayrıca ABC/Warner Brothers Western dizisi The Alaskans'ın bir bölümünde de yer aldı.
Van Cleef, CBS Western dizisi Have Gun – Will Travel'da, ABC/Warner Bros. dizisi Colt .45'te, NBC Western dizisi Cimarron City ve Laramie'de ve Rod Cameron'ın suç dramaları City Detective ve State Trooper'da konuk oyuncu olarak yer aldı. John Bromfield'ın suç draması Sheriff of Cochise'ın bir bölümünde konuk oyuncu olarak yer aldı. Van Cleef, The Tin Star ve Gunfight at the O.K. Corral gibi çeşitli Western filmlerinde küçük kötü adamlar ve tetikçiler olarak rol aldı.
1960'ta, Bonanza bölümü "The Bloodline"da (31 Aralık 1960) kötü bir dolandırıcı olarak göründü ve ayrıca Gunsmoke'ta göründü. 1961'de, Lee Marvin'in başrol oynadığı The Twilight Zone'un üçüncü sezonunun 7. bölümünde ("The Grave") rol aldı. John Wayne ve James Stewart'ın başrol oynadığı 1962 John Ford filmi The Man Who Shot Liberty Valance'da Lee Marvin'in baş karakterinin kötü bir tetikçisini oynadı. 1963'te Perry Mason'da (bölüm: "The Case of the Golden Oranges") göründü. Aynı yıl, The Travels of Jaimie McPheeters'da "The Day of the Misfits"te göründü.
Yıldız oluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]1965'te Leone, kariyeri henüz başlamamış olan Van Cleef'i For a Few Dollars More filminde Clint Eastwood ile birlikte ana karakter olarak kadroya dahil etti.[5] Leone daha sonra Van Cleef'i Eastwood ile tekrar oynaması için seçti, bu sefer artık çığır açan Western filmi The Good, the Bad and the Ugly (1966) filminde ana düşman Melek Göz olarak.
Leone'nin filmlerindeki rolleriyle Van Cleef, Spaghetti Western filmlerinin önemli bir yıldızı oldu ve The Big Gundown (1966), Death Rides a Horse (1967), Day of Anger (1967) ve The Grand Duel (1972) gibi filmlerde merkezi ve genellikle şaşırtıcı derecede kahramanca roller oynadı. Sabata (1969) ve Return of Sabata (1971) filmlerinde başrolü oynadı ve Jim Brown ile İtalyan-Amerikan ortak yapımı Take a Hard Ride (1975) filminde başrolü paylaştı. Son iki westerninde Leif Garrett ile birlikte God's Gun (1976) ve Kid Vengeance (1977) filmlerinde başrol oynadı; her ikisi de çoğunlukla İsrail'de çekildi. 1970'lerde Van Cleef ayrıca Barquero (1970), El Condor (1970) ve The Magnificent Seven Ride! (1972) gibi Amerikan Western filmlerinde başrol oynadı.
Van Cleef, Chuck Norris ile birlikte dövüş sanatları filmi The Octagon'da (1980) rol aldı. Van Cleef daha sonra John Carpenter'ın kült filmi Escape from New York'ta (1981) yardımcı bir rol üstlendi.[6] Son yıllarında ilgi odağından düştü. 1984'te NBC macera dizisi The Master'da bir ninja ustası olarak rol aldı; ancak on üç bölüm sonra iptal edildi. Van Cleef ayrıca Armed Response'ta (1986) David Carradine ile birlikte rol aldı. Van Cleef, 38 yıllık kariyeri boyunca toplamda 90 filmde rol aldı ve 109 televizyon yapımında rol aldı.
Kişisel yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Van Cleef, 1943'te Patsy Ruth Kahle ile evlendi ve çiftin 1958'de boşanmadan önce Alan, Deborah ve David adında üç çocuğu oldu. 1960'ta Joan Marjorie Drane ile evlendi ve 1974'te boşandı. 1976'da Barbara Havelone ile evlendi ve 1989'daki ölümüne kadar evli kaldı.
Kızı için bir tiyatro inşa ederken sağ elinin orta parmağının son eklemini kaybetti. Parmak, 1966 yapımı "Man With No Name" filminde yer aldı.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1970'lerde kalp rahatsızlığı çekmesine ve 1980'lerde kalp pili takılmasına rağmen, Van Cleef 16 Aralık 1989'daki ölümüne kadar filmlerde çalışmaya devam etti., Oxnard'daki evinde geçirdiği kalp krizi sonucu öldü. Gırtlak kanseri, ikincil ölüm nedeniydi.
Kötü adam olarak sergilediği birçok önemli oyunculuk performansına atıfta bulunan "KÖTÜLERİN EN İYİSİ" yazılı mezar taşıyla, Kaliforniya, Hollywood Hills'deki Forest Lawn Memorial Park Mezarlığı'na gömüldü.
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kahraman Şerif (1952)
- Untamed Frontier (1952)
- Kansas City Confidential (1952)
- The Beast From 20,000 Fathoms (1953)
- The Lawless Breed (1953)
- The Bandits of Corsica (1953)
- White Lightning (1953)
- Arena (1953)
- Vice Squad (1953)
- Jack Slade (1953)
- The Nebraskan (1953)
- Private Eyes (1953)
- Tumbleweed (1953)
- Gypsy Colt (1954)
- Arrow In The Dust (1954)
- Rails Into Laramie (1954)
- The Yellow Tomahawk (1954)
- Princess of the Nile (1954)
- The Desperado (1954)
- Dawn At Socorro (1954)
- Treasure of Ruby Hills (1955)
- Ten Wanted Men (1955)
- Man Without A Star (1955)
- I Cover The Underworld (1955)
- The Road To Denver (1955)
- A Man Alone (1955)
- The Vanishing American (1955)
- The Conqueror (1955)
- The Big Combo (1955)
- It Conquered the World (1956)
- Tribute To A Bad Man (1956)
- Pardners (1956)
- Accused of Murder (1956)
- The Lonely Man (1957)
- The Tin Star (1957)
- The Quiet Gun (1957)
- Gunfight at the O.K. Corral (1957)
- China Gate (1957)
- The Badge of Marshal Brennan (1957)
- The Last Stagecoach West (1957)
- Joe Dakota (1957)
- Gun Battle of Monterey (1957)
- Raiders of Old California (1957)
- Day of the Bad Man (1958)
- The Bravados (1958)
- The Young Lions (1958)
- Machete (1958)
- Guns, Girls and Gangsters (1959)
- Ride Lonesome (1959)
- The Slowest Gun In The West (TV) (1960)
- Posse From Hell (1961)
- The Twilight Zone, The Grave (1961)
- The Man Who Shot Liberty Valance (1962)
- Batının Zaferi (1962)
- Birkaç Dolar İçin (1965)
- İyi Kötü ve Çirkin (1966)
- The Big Gundown (1966)
- Death Rides a Horse (1967)
- Day of Anger (1967)
- Beyond the Law (1968)
- Commandos (1968)
- Sabata (Sabata Vadiler Hakimi) (1969)
- Barquero (1970)
- El Condor (1970)
- Captain Apache (1971)
- Return of Sabata (Sabata Dönüyor) (1971)
- Grand Duel (Storm Rider) (1972)
- Bad Man's River (1972)
- The Magnificent Seven Ride! (1972)
- Mean Frank and Crazy Tony, aka Escape From Death Row (1973)
- The Stranger and the Gunfighter (1974)
- Take A Hard Ride (1975), Filmed in Gran Canaria (Canary Islands)
- God's Gun (1976)
- Kid Vengeance (1977) (Filmed in Gran Canaria)
- The Perfect Killer (1977)
- Nowhere To Hide (1977)(TV)
- The Squeeze (1978)
- The Hard Way (1979) (TV)
- The Octagon (1980)
- Escape from New York (1981)
- Killing Machine (1983)
- Codename: Wild Geese (1984)
- The Master (1984) (TV dizisi)
- Jungle Raiders (1985)
- Armed Response (1986)
- The Commander (1986)
- Speed Zone! aka Cannonball Fever (1989)
- Thieves of Fortune (1989)
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Rowan, Terry (2013). The American Western A Complete Film Guide (İngilizce). Lulu.com. ISBN 978-1-300-41858-0. Erişim tarihi: 30 Haziran 2017.[Şahsen yayımlanan kaynak]
- ^ Hatala, Greg (26 Ağustos 2013). "Glimpse of History: 'Being born with a pair of beady eyes was the best thing that ever happened to me' - Lee Van Cleef". NJ.com True Jersey (İngilizce). Advance Local Media LLC. 8 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2024.
- ^ Blazeski, Goran (6 Aralık 2017). "Lee Van Cleef, the 'Bad' in Leone's classic Western, was a decorated sonarman on a WWII minesweeper". The Vintage News. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- ^ "PO1 Clarence Leroy Van Cleef, Jr". TogetherWeServed. 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ Robinson, Larry (12 Aralık 2019). "Lee Van Cleef was an iconic presence in the veteran villain category of film". Poughkeepsie Journal. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Garner, Jack (27 Mayıs 2015). "Jack's Plan B: 'Escape from New York'". Rochester Democrat and Chronicle. Gannett. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Lee Van Cleef
- Van Cleef's only published English-language biography
- TheBad.net: A Tribute to Lee Van Cleef 28 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Lee Van Cleef sayfası 17 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.