Krista Kostial-Šimonović
Krista Kostial-Šimonović | |
|---|---|
| Doğum | Krista Kostial 19 Aralık 1923 Osijek, Yugoslavya Krallığı |
| Ölüm | 29 Nisan 2018 (94 yaşında) Zagreb, Hırvatistan |
| Milliyet | Yugoslav-Hırvat |
| Meslek | Akademisyen |
| Etkin yıllar | 1950–1996 |
Krista Kostia-Šimonović (19 Aralık 1923 - 29 Nisan 2018), insanların ağır metallere ve toksisiteye maruz kalmasının etkilerini araştıran Hırvat doktor ve akademisyen. 1981'de Yugoslav Bilim ve Sanat Akademisi'nin ortak üyesi olarak seçildi ve ülkenin 1991'de Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazandığında Hırvatistan Bilim ve Sanat Akademisi'nin tam üyesi oldu. 1996 yılında bilimsel çalışmaları nedeniyle Danica Hrvatska Nişanı ile onurlandırıldı.
Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
Krista Kostia, 19 Aralık 1923'te Osijek, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nda Ivan ve Dubravka Kostial'ın kızı olarak doğdu. [1] 1943'te Zagreb Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girdi ve 1949'da Tıp Doktoru derecesiyle mezun oldu. [2] 1949 ve 1951 yılları arasında Andrija Štampar Halk Sağlığı Enstitüsü'nde iş hekimliği okumuştur. [3]
Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]
1950 yılında Tıbbi Araştırma ve İş Sağlığı Enstitüsü Tıp Fakültesi'nde asistan olarak göreve başlayan Kostial, yüksek lisans eğitimine devam etti. [3] 1951 ve 1952 yıllarında Zagreb Üniversitesi Fizyoloji Bölümü'nde ders alarak, University College London'da araştırma görevlisi olarak çalışmak üzere Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bursu aldı. 1953'te araştırmasını tamamlayan Kostia, Zagreb Üniversitesi'ne döndü ve 1955'te Tıp Bilimleri Doktorasını ve ertesi yıl Fizyolojide Habilitasyon derecesini aldı. [2]
Kostial, habilitasyonunun tamamlanmasının ardından, 1956'da Tıbbi Araştırma ve İş Sağlığı Enstitüsü'nde kıdemli bir bilimsel yardımcı ve Toksikoloji Anabilim Dalı ve Biyofizik Anabilim Dalı başkanı olarak atandı ve 1964'e kadar çift bölüm başkanı olarak görev yaptı. Aynı zamanda Zagreb Üniversitesi Doğa Bilimleri Bölümü'nde immünobiyoloji ve fizyoloji dersleri verdi ve 1961-1962 yılları arasında Harwell'deki Tıbbi Araştırma Konseyi Radyobiyolojik Araştırma Birimi'nde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı bursuyla İngiltere'ye döndü. 1964 yılında Mineral Metabolizması Fizyolojisi Anabilim Dalı başkanı oldu ve 1989 yılına kadar bu sıfatla hizmet veren bilimsel danışmanlığa terfi etti. [3]
Kostial'in araştırması farmakokinetik ve ağır metallerin insanlar üzerindeki toksisitesi üzerine odaklandı. Özellikle mikro elementlerin vücudun metabolizması ile nasıl etkileşime girdiği ve radyasyondan nasıl etkilendiği ile ilgilendi. Araştırması, günlük kalsiyum alımına ilişkin uluslararası tavsiyelerin yanı sıra, insanlar için çevredeki ağır metallere maruz kalma düzeyinin sınırlarının benimsenmesinde etkili oldu. [4] Çok sayıda uluslararası projede hizmet vermiş, konferanslarda yaygın olarak ders vermiş ve çeşitli dergi ve kitaplarda yaklaşık 280 bilimsel makale ve analiz yayınlamıştır. [5]
1981'de Yugoslav Bilim ve Sanat Akademisi'nin ortak üyesi oldu. [2] 1991 yılında Hırvatistan Bilim ve Sanat Akademisi'ne tam üye olarak seçildi ve ertesi yıl Yaşam Boyu Başarı Ödülü'ne layık görüldü. [4] Emekli olduktan sonra, uzmanlık alanı içinde Metali u covjekovoj okolini i njihov utjecaj na zdravlje (Metals in Human Environment and Its Impact on Health, 1991–1994) ve Metali: izlozenost, ucinci i antidoti (Metals: Exposure, Effects and Antidotes, 1996) gibi eserler de dahil olmak üzere araştırma ve yayınlara devam etti [3] 1996 yılında, bilimsel çalışmaları nedeniyle Başkan Franjo Tuđman tarafından Danica Hrvatska Nişanı ile onurlandırıldı. [5]
Ölüm ve Miras[değiştir | kaynağı değiştir]
Kostial-Šimonović 29 Nisan 2018'de Zagreb'de [5] öldü ve 3 Mayıs 2018'de Mirogoj Mezarlığı'na gömüldü . [1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Alıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b In Memoriam 2018.
- ^ a b c Serija Ljetopis 1981.
- ^ a b c d Croatian Academy of Science and Art 2014.
- ^ a b Croatian Encyclopedia 2018.
- ^ a b c Hina 2018.
Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hina (30 Nisan 2018). "Umrla akademkinja Krista Kostial-Šimonović" [The death of academician Krista Kostial-Šononović] (Hırvatça). Zagreb, Croatia: Večernji list. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- "akademkinja Krista Kostial-Šimonović" [Academician Krista Kostial-Šimonović]. HAZU (Hırvatça). Zagreb, Croatia: Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, dizajn i programiranje. 2014. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- "Kostial-Šimonović, Krista". Hrvatska enciklopedija (Hırvatça). Zagreb, Croatia: Leksikografski zavod Miroslav Krleža. 2018. 11 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- "Krista Kostial-Šimonović: biografije novih članova Akademije" [Krista Kostial-Šimonović: Biographies of new members of the Academy]. Serija Ljetopis (Sırp-Hırvatça). Zagreb, Yugoslavia: Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti (85): 312-318. 1981. ISSN 0373-9902. 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- "Krista Kostial-Živanović Šimonović". In Memoriam Servis (Hırvatça). Zagreb, Croatia: Impressum Memoro. 29 Nisan 2018. 11 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
