İçeriğe atla

Karma yoga

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Karma yoga (Diğer adıyla Karma marga), Hinduizmdeki üç ruhani yoldan biridir, "eylem yogası" olarak da bilinir.[1] Karma yoga için doğru eylem bir dua şeklidir.[2] Hinduların ruhani uygulamalarındaki yollardan biridir, diğerleri Jnana yoga (bilgi yolu) ve Bhakti yogadır (kişisel bir tanrıya sevgi dolu bağlılık yolu).[3][4][5] Hinduizmde bu üç yol birbirini dışlamaz, ancak Karma yoga, Jnana yoga ve Bhakti yoga arasındaki görece ağırlık kişiye göre değişir.[6]

Hinduizmdeki ruhsal kurtuluş yollarından karma yoga, bencil olmayan eylemin yoludur.[2][7] Ruhsal bir arayıcının, eylemin meyvelerine veya kişisel sonuçlara bağlanmadan dharma'ya göre hareket etmesi gerektiğini öğretir. Bhagavad Gita'ya göre Karma yoga zihni arındırır. Kişinin işin dharma'sını ve işi kişinin dharma'sına göre düşünmesine, tanrının işini yapmasına ve bu anlamda kişinin hayatının her anında "tanrı Krishna'ya benzemesine" ve var olmasına yol açar.[2]

Konsept

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bhagavad Gita'daki Lord Krishna'ya göre, Karma yoga "başkalarının yararına gerçekleştirilen özverili eylemin" ruhsal uygulamasıdır.[8][9] Karma yoga, çalışma yoluyla mokşa'ya (ruhsal kurtuluşa) ulaşmanın bir yoludur. Doğru eylem meyvelere bağlanmadan ya da sonuçların ne olabileceğiyle manipüle edilmeden kişinin görevine adanmasıdır ve ödüllere ya da başarı veya başarısızlık gibi sonuçlara aldırmadan kişinin elinden gelenin en iyisini denemesidir.[10]

Hindu metinlerine göre bir insanın eylemin meyvelerini bekleme eğilimi normaldir; ancak meyvelere ve ivedi pozitif sonuçlara aşırı bir bağlılık dharma'yı (etik, doğru eylem) tehlikeye atabilir. Bilimoria, karma yoga'nın "etik olarak ince ayarlanmış eylem" olduğunu belirtir.[11] Felsefe ve Asya çalışmaları profesörü Stephen Phillips'e göre karma yogada "sadece dharmik eylem" uygundur, bu da kişinin kendi rolünü ya da çıkarlarını önemsizleştirmesi ile olur. Bunun yerine karma yogi, tüm tarafların çıkarlarını, tüm varlıkları, Prakṛti'nin unsurlarını tarafsız bir şekilde ele alır ve sonra doğru olanı yapar.[12] Ancak Phillips, buna katılmayan ve "herhangi bir eylem karma yoga olarak yapılabilir" diyen yorumcular var ve dharma ile tutarlı olması gerekmediğini ekliyor.[12][13]

"İşin senin sorumluluğundur, sonuçları değil. Eylemlerinin meyvelerinin amacın olmasına asla izin verme. Eylemsizliğe de teslim olma. Kendine sıkıca sarıl, işini yap, hiçbir şeye bağlanmadan. Başarı ve başarısızlık karşısında eşit tavır al. Dengeli olmak gerçek yogadır."[7][14][15]

Bilimoria'ya göre Karma yoga duyguların veya arzuların kaybedilmesi anlamına gelmez, daha ziyade "sakinlik, denge" tarafından "tutkusuz, kayıtsız" bir güdü ile yönlendirilen eylemdir; tek yanlılık, korku, özlem, kendini veya bir grubu desteklemek, kendine acıma, kendini yüceltme veya herhangi bir aşırı tepki biçiminden kaçınır.[11] Din Bilimleri profesörü Harold Coward'a göre bir Karma Yogi, ev hanımı, anne, hemşire, marangoz veya çöp toplayıcı olması fark etmeksizin, kendi şöhretini, ayrıcalığını veya maddi ödülünü düşünmeden, sadece Tanrı'ya adanmışlıkla hareket eder ve görevini yerine getirir.[16]

Phillips'e göre Karma yoga, yoginin başkalarının yararına özverili bir şekilde çalıştığı "herhangi bir meslekte veya aile aktivitesinde bütün eylemler" için uygulanabilir. Bu noktada karma yoga, tipik olarak izolasyon ve meditatif iç gözlem yoluyla kendini geliştirmeye ve kendini gerçekleştirmeye odaklanan diğer yoga türlerinden ayrışır.[17] Phillips'e göre "kayıtsız eylem" fikri Hinduizme özgü değildir, benze şekilde Budizm ve Jainizm'de de rahipler için kayıtsızlık, arzu duymama ilkelerine rastlanır.[17]

Bhagavad Gita

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bhagavad Gita'nın ilk altı bölümü Karma yogayı, 7-12 arası bölümleri Bhakti yogayı ve 13-18 arası bölümleri Jnana yogayı tarif eder.

Bhagavad Gita'ya göre, doğru duygu ve doğru tavırla doğru amaca yönelik özverili hizmet, bir ibadet ve maneviyat biçimidir.[2][18][19]

Bhagavad Gita'nın 3.4 vecizesi, tıpkı dünyadan vazgeçmenin ve keşiş kıyafeti giymenin kişiyi otomatik olarak ruhani yapmaması gibi, işten kaçınmanın veya işe başlamamanın da esaretten kurtulmanın yolu olmadığını belirtir.[20] 3.5 vecizeye göre, eylemde bulunmama sonuçları ve karmik etkisi olan bir eylem biçimidir ve varoluşun doğası gereği insanların çevrelerinde, bedenlerinde veya zihinlerinde hareket etmedikleri bir an bile yoktur.[20][21] Bhagavad Gita'nın 3.6'dan 3.8'e kadar olan vecizeleri, eylemin vücut tarafından motive edilebileceğini veya dış etkenler tarafından harekete geçirilebileceğini belirtir. Alternatif olarak, kişinin içsel yansıması ve gerçek benliğiyle motive edilebilir (ruh, Atman, Brahman).[10][22][23] İlki esaret yaratır, ikincisi özgürlüğü güçlendirir. Özgürleşmiş mutluluk durumuna giden ruhsal yol, sonuçlara, meyvelere, başarıya veya başarısızlığa bağlanmadan yapabildiğinin en iyisini yapmaktır. Bhawuk'a göre böyle bir nishkama karması (niṣkāmakarma) uygulayan bir karma yogi, "doğası gereği doyurucu ve tatmin edici olan içe doğru bir yolculuk" yapar.[22][24][25]

"Kayıtsız eylem"in dayanağı, kişi ödül alma umuduyla ne kadar çok hareket ederse, o kişinin hayal kırıklığına, hüsrana veya kendine zarar verici davranışlara o kadar yatkın olmasıdır. Dahası, temelin başka bir kısmı, kişi "kayıtsız eyleme" ne kadar bağlı kalırsa, dharma'yı (etik boyut) o kadar çok düşünür, eylemin diğer yönlerine odaklanır, elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışır ve bu özgürleştiren öz-yetkinliğe götürür.[26]

Bhagavad Gita'nın 5. bölümüne göre, hem sannyasa (vazgeçme, manastır hayatı) hem de karma yoga kurtuluş araçlarıdır; ancak Bhagavad Gita bu ikisi arasında karma yogayı önerir, adanmış bir karma yoginin ne nefret ettiğini ne de arzuladığını ve bu sayede "ebedi feragat eden" olduğunu belirtir.[23]

Bhagavad Gita, karma yoga sürecinin bir özetini verir.[27] Gita metni, Mahabharata olarak bilinen destandan bir bölümdür; büyük bir hanedan savaşının eşiğinde prens Arjuna ile arkadaşı ve aynı zamanda arabacısı Lord Krishna arasında geçen bir diyaloğu anlatır. Arjuna her iki tarafta da arkadaşları ve akrabaları olduğu için yaklaşan savaşla ilgili üzüntü ve endişelerini dile getirir. Cevap olarak Krishna, Arjuna'nın doğru ilkeler üzerinden savaşmaya devam etmesi için bir dizi felsefi yoga sistemi ve uygulaması (karma yoga dahil) hakkında vaaz verir.

Bhagavad Gita'da Krishna der ki:

"tasmad asaktah satatam karyam karma samacara asakto hy acaran karma param apnoti purushah"

Bu nedenle, faaliyetlerin sonuçlarına bağlı kalmadan, görev güdüsüyle hareket edilmelidir, çünkü bağlılık olmadan çalışan kişi Yüce olana ulaşır.[28]

Diğer Hindu Metinleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bhagavad Gita'daki karma yoga fikirlerinin öncüsü olan en eski metinler, Brihadaranyaka Upanishad gibi eski Upanishad'lardır.[29] Diğer Vedik metinler ve Mimamsa Hindu felsefesi okulunun post-Vedik edebiyatı karma marga'dan söz eder, ancak bunlar bağlamsal olarak ritüel yoluna atıfta bulunur.[30] Raju'ya göre, Ortodoks olsa da Mimamsa fikirleri, üzerine Karma yoga felsefesinin gelişmesi için verimli zeminlerdi.[31]

Karma yoga, diğer birçok Hindu metninde de geçmektedir. Örneğin, Bhagavata Purana'nın 11.20 bölümü, ruhsal özgürleşmenin yalnızca üç yolu olduğunu belirtir: jnana yoga (bilgi), karma yoga (eylem) ve bhakti yoga (adanmışlık).[32] Felsefe eğilimi olanlar "bilgi yolunu" tercih ederler. Sanatın, becerilerin ve bilginin verimli bir şekilde uygulanmasına meyilli olanlar "karma yolunu" tercih ederler. Duygusal bağı tercih edenler, "adanmışlık yolunu" tercih ederler. Bu üç yol, görece farklı ağırlıklarla örtüşüyor.[6][32]

Narada Purana'nın 33. bölümünde de karma yoga konusu geçer.[33]

Daha sonra Hinduizm içindeki yeni hareketler, raja yogayı dördüncü manevi yol olarak ekledi, ancak diğer üç yoldan farklı olarak raja yoga evrensel olarak kabul görmüş değildir. [34] [35]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ P. T. Raju (1954), The Concept of the Spiritual in Indian Thought, Philosophy East and West, Vol. 4, No. 3 (Oct., 1954), pp. 210
  2. ^ a b c d Robert A. McDermott (1975), Indian Spirituality in the West: A Bibliographical Mapping, Philosophy East and West, University of Hawai'i Press, Vol. 25, No. 2 (Apr 1975), pp. 228-230
  3. ^ John Lochtefeld (2014), The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Rosen Publishing New York, ISBN 978-0823922871, pages 98-100, also see articles on bhaktimārga and jnanamārga
  4. ^ Klostermaier, Klaus (1989). A survey of Hinduism. State University of New York Press. pp. 210–212. ISBN 978-0-88706-807-2.
  5. ^ Karen Pechelis (2014), The Embodiment of Bhakti, Oxford University Press, ISBN 978-0195351903, pages 14-15, 37-38
  6. ^ a b W. Horosz; Tad Clements (2012). Religion and Human Purpose: A Cross Disciplinary Approach. Springer Science. pp. 258–259. ISBN 978-94-009-3483-2.
  7. ^ a b Harold G. Coward (2012). The Perfectibility of Human Nature in Eastern and Western Thought. State University of New York Press. pp. 142–145. ISBN 978-0-7914-7885-1.
  8. ^ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. p. 352. ISBN 978-0-8239-3179-8.
  9. ^ Jeffrey Brodd (2009). World Religions: A Voyage of Discovery. Saint Mary's Press. pp. 53–54. ISBN 978-0-88489-997-6.
  10. ^ a b Mulla, Zubin R.; Krishnan, Venkat R. (2013). "Karma-Yoga: The Indian Model of Moral Development". Journal of Business Ethics. Springer Nature. 123 (2): 342–345, context: 339–351. doi:10.1007/s10551-013-1842-8.
  11. ^ a b P. Bilimoria (2014). S van Hooft (ed.). The Handbook of Virtue Ethics. Routledge. p. 302. ISBN 978-1-317-54477-7.
  12. ^ a b Stephen Phillips (2009). Yoga, Karma, and Rebirth: A Brief History and Philosophy. Columbia University Press. pp. 97–102. ISBN 978-0-231-14485-8.
  13. ^ William L. Blizek (2009). The Continuum Companion to Religion and Film. Bloomsbury Academic. pp. 161–162. ISBN 978-0-8264-9991-2.
  14. ^ Klaus K. Klostermaier (2007). Hinduism: A Beginner's Guide. Oxford: Oneworld. pp. 63–66. ISBN 978-1-85168-538-7.
  15. ^ Winthrop Sargeant (2010). Christopher Key Chapple (ed.). The Bhagavad Gita: Twenty-fifth–Anniversary Edition. State University of New York Press. pp. 124–135 with footnotes. ISBN 978-1-4384-2840-6.
  16. ^ Harold G. Coward (2012). Perfectibility of Human Nature in Eastern and Western Thought, The. State University of New York Press. pp. 132–133. ISBN 978-0-7914-7885-1.
  17. ^ a b Stephen Phillips (2009). Yoga, Karma, and Rebirth: A Brief History and Philosophy. Columbia University Press. pp. 99–100. ISBN 978-0-231-14485-8.
  18. ^ Stephen Phillips (2009). Yoga, Karma, and Rebirth: A Brief History and Philosophy. Columbia University Press. p. 99. ISBN 978-0-231-14485-8.
  19. ^ Brian Hodgkinson (2006). The Essence of Vedanta. London: Arcturus. pp. 91–93. ISBN 978-1-84858-409-9.
  20. ^ a b Dharm Bhawuk (2011). Spirituality and Indian Psychology: Lessons from the Bhagavad-Gita. Springer Science. pp. 147–148 with footnotes. ISBN 978-1-4419-8110-3.
  21. ^ Tara Chatterjea (2003). Knowledge and Freedom in Indian Philosophy. Lexington. pp. 125–137. ISBN 978-0-7391-0692-1.
  22. ^ a b Eliot Deutsch; Rohit Dalvi (2004). The Essential Vedanta: A New Source Book of Advaita Vedanta. World Wisdom. pp. 64–68. ISBN 978-0-941532-52-5.
  23. ^ a b Jeaneane D. Fowler 2012.
  24. ^ Jonardon Ganeri (2007). The Concealed Art of the Soul: Theories of Self and Practices of Truth in Indian Ethics and Epistemology. Oxford University Press. pp. 67–69. ISBN 978-0-19-920241-6.
  25. ^ "Bhagavad Gita 3.19". vedabase.io. Retrieved 3 November 2020.
  26. ^ Stephen Phillips (2009). Yoga, Karma, and Rebirth: A Brief History and Philosophy. Columbia University Press. pp. 164–165. ISBN 978-0-231-14484-1.
  27. ^ Klaus K. Klostermaier (2007). A Survey of Hinduism: Third Edition. State University of New York Press. pp. 119–121, 133–135. ISBN 978-0-7914-7082-4.
  28. ^ P. T. Raju (1954), The Concept of the Spiritual in Indian Thought, Philosophy East and West, Vol. 4, No. 3 (Oct., 1954), pp. 212-213
  29. ^ T.R. Sharma (2013). Karel Werner (ed.). Love Divine: Studies in 'Bhakti and Devotional Mysticism. Taylor & Francis. p. 85. ISBN 978-1-136-77468-3.
  30. ^ Alain Daniélou (1991). Yoga: Mastering the Secrets of Matter and the Universe. Inner Traditions. p. 169. ISBN 978-0-89281-301-8.
  31. ^ Roderick Hindery (1978). Comparative Ethics in Hindu and Buddhist Traditions. Motilal Banarsidass. pp. 26–27. ISBN 978-81-208-0866-9.
  32. ^ a b George D. Chryssides (2012). Historical Dictionary of New Religious Movements. Rowman & Littlefield. p. 285. ISBN 978-0-8108-6194-7.
  33. ^ Constance Jones; James D. Ryan (2006). Encyclopedia of Hinduism. Infobase Publishing. pp. 248, 476, 511. ISBN 978-0-8160-7564-5.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karma_yoga&oldid=32884057" sayfasından alınmıştır