James Clarence Mangan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(James Mangan sayfasından yönlendirildi)
Anıt büst
Anıt büst

James Clarenca Mangan (1 Mayıs 1803 - 20 Haziran 1849), İrlandalı şair, yazar.

İrlanda  milliyetçilik akımının önemli isimlerinden birisidir ve "İrlanda’nın ulusal  şairi" olarak anılır. İrlandaca ve Almancadan İngilizceye çeviriler yapmış ve bu dillerdeki eski şiirlerden esinlenerek şiirler yazmıştır. İrlanda'nın ulusal marş gibi benimsenen ünlü politik şarkılarından Róisín Dubh'un İngilizceye çevirisini de yapmıştır.

Osmanlı Divan şiirlerini de Almanca çevirilerinden İngilizceye çevirmiş olan Mangan, gerek bu çevirileri, gerekse çeviri kisvesi altında Osmanlı şiir geleneğine öykünerek yazdığı şiirler ve Türk şiiri hakkındaki düzyazıları ile Osmanlı edebiyatının Avrupa‟da tanınmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1803 yılında Dublin'de doğdu. On beş yaşına kadar farklı okullarda okudu. Cizvit okulunda Latince, İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca öğrendi. Bakkal dükkânı işleten babasının iflası üzerine on beş yaşında okuldan ayrıldı; ailesinin geçimine katkıda bulunmak üzere çalışmaya başladı. Bir noter bürosunda on yıl "kopya katibi" olarak çalıştı.

İlk şiirleri 1818 yılında yayınlandı. 1820'den itibaren Clarence ismini benimsedi. 1830'da Almancadan İngilizceye çeviriler yapmaya başladı. Ölene kadar çeviri yapmayı sürdürdü; Friedrich Schiller, Goethe gibi önemli Alman şairlerini İrlandalı okuyuculara tanıttı. 1834'ten itibaren Dublin Üniversitesi Dergisi'nde yazmaya başladı. Milliyetçi bir gazete olan The Nation'da yazılar yayımladı.[2]

1838 yılında İngiltere'nin haritacılık kuruluşu olan Ordnance Survey'de İrlanda haritası hakkında bir projede görev aldı. İrlanda'ya özgü yer isimleri ve coğrafi özellikler konusunda bilgi toplarken eski İrlanda şiir geleneğini keşfeden şair, bazı şiirlerini İrlandaca'dan çevrilen şiirler üzerine kurdu. İrlandaca'yı bilmediği için eski şiirlerden yalnızca esinlenmiştir.[1]

Mangan, İrlanda dışındaki kültürlerden ve edebi geleneklerden de etkilendi. Osmanlı Türkçesinden ve Farsçadan Almancaya çevrilmiş olan şiirleri İngilizceye çevirdi. Bir süre sonra aslında kendi yazdığı özgün şiirleri de Almancadan çevirdiğini iddia ederek yayımlamaya başladı.[1]

Ordnance Survey kapanınca 1841'de Dublin Üniversitesi Kütüphanesi'nde yardımcı katalogcu olarak iş buldu. Ancak Genç İrlanda Hareketi'nin içinde yer alması nedeniyle 1848'de işten çıkarıldı. Gençliğinden beri kullandığı uyuşturucu ve alkole bağımlılığı arttı.

İrlanda'da Büyük Kıtlığın devam ettiği 1849 yılında Dublin'de açlık ve koleradan öldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018.