İçeriğe atla

James Iredell

Vikipedi, özgür ansiklopedi
James Iredell
ABD Yüksek Mahkemesi'nin Yardımcı Yargısı
Görev süresi
Mayıs 12, 1790 - Ekim 20, 1799
Yerine geldiği Makamın kuruluşu
Yerine gelen Alfred Moore
Kişisel bilgiler
Doğum 5 Ekim 1751(1751-10-05)
Lewes, Büyük Britanya Krallığı (şu an Birleşik Krallık)
Ölüm 20 Ekim 1799 (48 yaşında)
Edenton, Kuzey Carolina, ABD
Partisi Federalist

James Iredell (d. 5 Ekim 1751 - ö. 20 Ekim 1799) ABD Yüksek Mahkemesi'nin ilk yargıçlarından birisiydi. Başkan George Washington tarafından 1790 yılında atandı, 1799 yılına kadar hizmet etti. Oğlu, James Iredell Jr., Kuzey Carolina valisiydi.

James Iredell İngiltere, Lewes'da doğmuştu, Bristol'daki bir tüccaz olan Francis Iredell'in ve İrlandalı Margaret MucCulloh'nun beş çocuklarından en büyüğüydü. Babasının işinin ve sağlığının çöküşüyle beraber James 1767 yılında, 17 yaşındayken kolonilere göç etmek zorunda kaldı. Akrabaları ona Edenton, Kuzey Carolina limanında gümrük toplayıcısı olarak iş ayarladılar.

Gümrük evinde çalışırken Iredell, Samuel Johnston (sonrasında North Carolina valisi) ile beraber hukuk çalıştı, 1771 yılında da baroya kabul edildi. Bir papazın torunu olduğundan bütün hayatı boyunca sadık bir Anglikan oldu ve yazdıklarında basit bir organize dine bağlılıktan ziyade maneviyat ve metafiziğe olan ilgisi de görülebilir.

1773'te Iredell Johnston'ın kız kardeşi Hannah ile evlendi ve 12 çocuksuz yılın ardından 4 çocukları oldu.[1] 1774'te gümrükte denetleyici konumuna getirildi.

Devrimdeki rolü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Britanya hükûmeti adına çalışmasına rağmen Iredell bağımsızlığın ve devrimin güçlü bir destekleyicisiydi. 1774'te "Büyük Britanya Sakinlerine" eserinde Amerika'daki parlamenter üstünlüğe karşı çıktı. Bu deneme o zaman 23 yaşında olan Iredell'i North Carolina'daki en etki yaratan politik deneme yazarlarından biri haline getirdi. Tezi "American Whig'in Prensipleri Üzerine", Bağımsızlık Bildirgesi'nin önünü açtı ve aynı temaları, fikirleri yansıttı.

Devrim başladıktan sonra, Iredell North Carolina'daki mahkeme sistemini organize etmeye yardımcı oldu ve 1778 yılında üst mahkemeye yargıç olarak atandı. 1779'dan 1781'e kadar eyalette başsavcılık dahil birçok politik ve adli pozisyonda yer aldı. 1787'de eyalet tarafından komisyoner olarak attandı ve Kuzey Carolina'nın kanunlarının düzenlenip derlenmesiyle görevlendirdi. Çalışması 1791'de "Iredell'in Revizyonu" adıyla yayımlandı.

Devrimin ardından finansal sıkıntılardan ötürü Philadelphia konvensiyonunda temsilci olamadı, North Carolina temsilcileriyle ise sıkça iletişimde bulundu. Iredell Kuzey Carolina'da bulunan federalistlerin başıydı ve teklif edilen anayasayının da güçlü bir savunucusuydu. 1788'de Hillsborough'da gerçekleşen konvensiyonda kabul edilmesini savundu fakat başarısız oldu. (Kuzey Carolina, Kongre'nin Anayasa'yı Haklar Bildirgesi ile düzenlemesinden sonra geçerli kabul etti.) Konvensiyonda kabul edilmemesine rağmen Iredell savunmaya devam etti, William R. Davie (ileride Kuzey Carolina Üniversitesi'nin kurucusu) ile birlikte kendi cebinden dağıtımını karşılayarak konvensiyondaki tartışmaları yayımladı.

Yüksek mahkeme yargıcı

[değiştir | kaynağı değiştir]

8 Şubat 1790'da, George Washington James Iredell'i Yüksek Mahkeme'de yardımcı yargıç adayı olarak gösterdi ve 12 Mayıs'ta ABD Senatosu tarafından kabul edildi.[2] 38 yaşında en genç Yüksek Mahkeme yargıçlarından biriydi.

İlk Yüksek Mahkeme'nin dava sayısı oldukça azdı. 1791'deki West v. Barnes davasının kabulüne kadar herhangi bir davaya bakmadılar. Karar oybirliğiyle alındı, fakat Iredell Kongre'den West hakkındaki kararın yumuşaklaştırılmasını istedi. Yargıçlar argümanları dinlemek için yılda sadece 2 kez toplanıyorlardı ve Yargıç Iredell tarafından yazılmış beyanlar oldukça azdı. Olanlardan ise en önemli ikisi şuydu:

  • Chilsholm v. Georgia (1793): Konu, bir eyaletin vatandaşlarının (Güney Carolina) başka bir eyaletten (Georgia) Bağımsızlık Savaşı borçlarını alıp alamayacağıydı. Iredell çoğunluğun aksine bir eyaletin izni olmadan diğer eyaleti dava edebilmesine muhalif oldu.
  • Calver v. Bull (1798): Konu, Connecticut mevzuatından bir kısmın Anayasa'ya uygun olup olmamasıydı, çünkü ex post facto olmuştu, 1. madde, 9. kısım, 3. fıkra ile yasaktı.

Chisholm davasında diğer yargıçlara kıyasla halk da Iredell'e katıldı. Halkın verdiği güçlü tepkiyle beraber Chilsholm kararı terse çevrilecek ve takibinde 11. Ek Madde 1795'te kabul edilecekti.

Calder'daki oybirliğiyle alınan kararda, Mahkeme belirtilen fıkranın sadece suç davalarında geçerli olacağını varsaydı ve mevzatın anayasaya karşı olmadığı kararına vardı. En önemlisi, Calder'dan sonra "doğal adaletin prensipleri"nin anayasallaştırılmış hukukta bulunup bulunmadığı sorusu ortaya çıktı. Iredell'in düşüncesine göre sadece Anayasa'da açıkça yazılı belirtilmiş bir kısım çiğnenirse eyalet suçlu olurdu. Dedi ki, "Doğal adalet prensipleri sabit bir standarda sahip değil, en yetenekli ve en saf insanlar bu konuda ayrılığa düştüler ve bütün mahkeme uygun şekilde söyleyebilir ki, böyle bir durumda mevzuat (eşit fikir beyanına sahip) öyle bir karar aldı ki, yargıçların fikrine göre, net olmayan doğal adaletle aynı doğrultuda değildi."

Yargıç Iredell'in görüşüyle beraber Calder adli yorumun prensibini oluşturdu ve 5 yıl sonra Marbury v. Madison davasında kullanıldı (1803). Yüksek Mahkeme sonrasında da Iredell'in yaklaşımını takip etti.

Iredell'in Fries' Davası'nda federal büyük jüriye yaptığı suçlama, genellikle çerçevecilerin niyetinin 1. Ek Madde'nin kapsamının önceki kısıtlamalardan kurtulmakla sınırlamak olduğunun kanıtı olarak gösteriliyor. Sir William Blackstone'un basın özgürlüğüne ilişkin dar yorumunu övdü, çerçevecilerin Blackstone'un çalışmalarına çok aşina olduğunu belirtti ve "açıklaması tatmin edici olmadıkça, değişikliğin daha özel bir şekilde ifade edilmiş olacağını varsayıyorum, olası herhangi bir hataya karşı" dedi.

Sonraki yıllar

[değiştir | kaynağı değiştir]

1790 Yargı Yasası Birleşik Devletler'i 13 bölgeye böldü, her 13 şehirden birinde mahkeme vardı. Aynı zamanda mahkemelerde 3 devre ve yaklaşım oluşturdu, ABD'nin doğusunda, merkezinde ve güneyinde birer tane. Şu an merkezde oturan modern Yüksek Mahkeme aksine, dönemin Yüksek Mahkeme yargıçları çeşitli devreleri yılda iki kez ziyaret etme zorundaydı. Belki de etkenlerden biri bu ağır seyahat yüküydü, Yargıç Iredell'in sağlığı kötüleşti ve aniden 20 Ekim, 1799'da, Edenton, Kuzey Carolina'da öldü. 48 yaşındaydı.

Iredell County, Kuzey Carolina, 1788'de kuruldu ve Iredell olarak adlandırıldı.[3][4]

SS James Iredell, II.Dünya Savaşı'ndaki bir gemi onun anısına adlandırılmıştır.

Edenton'daki James Iredell Evi, 1970'te Ulusal Tarihi Mekanlar Kütüğü'nde yer aldı.[5]

  1. ^ Whichard, Willis P. (2000). Justice James Iredell. Durham, NC: Carolina Academic Press. ss. xvi. ISBN 0-89089-971-1. 
  2. ^ Marcus, Maeva, and James Perry, eds.
  3. ^ "About Iredell County, North Carolina". 27 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020. 
  4. ^ Gannett, Henry (1905). The Origin of Certain Place Names in the United States. Govt. Print. Off. ss. 165. 
  5. ^ National Park Service (2009-03-13). "Ulusal Kayıt Bilgi Sistemi". National Register of Historic Places. Ulusal Park Hizmeti. 
  • Federal Adli Merkez'inde halka açık erişime sahip Federal Yargıçların Biyografik Rehberi.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hukuki görevi
Önce gelen
Waightstill Avery
Kuzey Carolina Başsavcısı
1779-1782
Sonra gelen
Alfred Moore
Yeni koltuk ABD Yüksek Mahkemesi Yardımcı Yargıcı
1790-1799