Huēhuecoyōtl

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Codex Borgia'daki Huehuecoyotl.[1]
Codex Telleriano-Remensis'teki Huehecóyotl.

Aztek mitolojisinde Huehuecóyotl Kolomb öncesi dönemin müzik, dans, yaramazlık ve şarkı tanrısıdır. Sınırsız cinselliğin koruyucusudur ve genellikle uğurlu kabul edilir.[2][3]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Codex Telleriano-Remensis'ten türetilen hikâyeler, Huehuecóyotl'u, şakalarını genellikle diğer tanrılara ve hatta insanlara yapan iyi huylu bir şakacı olarak nitelendirdi. Büyük bir parti veren, sıkıntısını gidermek için insanlar arasında savaşlar yarattığı da iddia edildi. Meksikalı tanrıların Tezcatlipoca (Dumanlı Ayna) ailesinin bir parçasıydı ve şekil değiştirme güçlerini miras aldı.

Diğer tanrılardan kötü kader belirtileri olanlar, bazen kaderlerini hafifletmek veya tersine çevirmek için Huehuecóyotl'a başvururlardı. Huehuecóyotl ile ilgili unsurların kökeni Coyote hikâye anlatımına ve Kuzey Amerika kabilelerinin hikâyeleri ile ilişkiliydi.[4]

Tüm Aztek tanrıları gibi, Huehuecóyotl da iyiyi ve kötüyü uygulamasında dualistikti ve dengeli bir tanrı olarak algılanıyordu. Karanlık tarafının tasvirleri, geleneksel yeşil tüylerin aksine siyah veya sarı tüylü bir çakal görünümünü (insan olmayan) içerir.

O, Xolotl'un (ikizler, hastalık ve deformite tanrısı) tek arkadaşıydı ve ölülere Aztek mitolojisinin yeraltı dünyası Mictlan'a eşlik etti. İlişkileri, her iki tanrının köpek doğasından doğmuştur.

Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]

Gün işareti Xochitl

Huehuecóyotl (veya Ueuecoyotl) bir Meksika mitolojisi tanrısıdır. Codex Borbonicus'ta, bir davulcunun eşlik ettiği, insan eli ve ayaklarıyla dans eden bir çakal olarak tasvir edilmiştir. "Çok yaşlı çakal" anlamına gelen ismi Azteklere olumlu anlamlar taşıyordu; çakallar kurnazlığın, dünyevi bilgeliğin, pragmatizmin, erkek güzelliğinin ve gençliğin bir simgesiydi. Nahuatl'da "çok eski" anlamına gelen "huehue" ön eki, Aztek mitolojisinde yaşlılıklarına, bilgeliklerine, felsefi anlayışlarına ve ilahi olanla bağlantılarına saygı duyulan tanrılara eklenmiştir. Huehuecóyotl hikâyelerde sıklıkla erkek olarak görünse de, Tezcatlipoca'nın birçok çocuğunun yapabildiği gibi cinsiyeti değiştirebilir. Aynı zamanda hoşgörü, erkek cinselliği, iyi şanslar ve hikâye anlatımı ile ilişkilendirilebilir. Önde gelen kadın sevgililerinden biri, Meksika saunası olarak da bilinen, banyo ve ter banyosu (temazcalli) tanrıçası Temazcalteci (ayrıca Temaxcaltechi) idi. Bir diğeri aşk, güzellik, kadın cinselliği, fahişeler, çiçekler ve genç annelerin tanrıçası Xochiquetzal'dı.

Huehuecóyotl'un çoğu tasvirinde, onu Mezoamerikan kültüründe istisnai olan bir insan davulcusu veya ona dostça görünen (ibadet etmek yerine) görünen insan grupları izler.

On üç günlük Meksika haftasının dördüncü günü Huehuecóyotl'a aitti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Los Dioses en los Códices Mexicanos del Grupo Borgia: Una Investigación Iconográfica (İspanyolca). María Martínez Peñaloza (translator). México. 1975. ISBN 968-16-1029-6. 
  2. ^ "Article". www.azteccalendar.com. 4 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Huehuecóyotl, the Erotic God Worshipped by Mexican Antiquities". The Yucatan Times. 12 Temmuz 2020. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  4. ^ "HUEHUECOYOTL". www.godchecker.com. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.