Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)
Gaius Lutatius Catulus (y.MÖ 242-241), Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi.[1] Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.
MÖ 242'de homo novus olarak konsül seçildi. Konsül meslektaşı Aulus Postumius Albinus'tu. Postumius, konsüllüğe ek olarak Flamen Martialis görevini de üstlendi ve bu nedenle pontifex maximus Lucius Caecilius Metellus onun şehirden ayrılmasını yasakladı. Bu nedenle Lutatius, Sicilya'daki savaşı yönetebilecek tek adaydı. Senato, Praetor Quintus Valerius Falto'yu ikinci komutan olarak atadı. Bu, yeni bir durumdu çünkü sadece birkaç yıl önce ikinci bir praetorluk oluşturuldu ve böylece praetorlardan birinin Roma'dan ayrılmasına izin verildi. Tipik olarak iki konsül ordunun komutasını paylaşıyordu.
Lutatius ve Valerius komutayı üstlendikten sonra Sicilya'ya doğru yola çıktılar. Lutatius hem lejyonların hem de yeni bir donanmanın komutasına sahipti. Bu donanma, uzun süren savaşın kamu hazinesini neredeyse boş bırakması nedeniyle varsıl vatandaşların bağışlarıyla finanse ediliyordu. Lutatius'un filonun inşasına ne ölçüde katıldığı bilinmiyor. MÖ 242'de savaşta kesin bir eylemde bulunulmadı. Kardeşi Quintus Lutatius Cerco, ertesi yıl konsül seçildi (ve MÖ 236'da censor oldu), ancak Lutatius ve Valerius'a sırasıyla prokonsüllük ve propraetorluk verildi, bu onların Kartaca'ya karşı düzenlenen askerî harekâtlara liderlik etmeye devam etmelerine izin verdi.
MÖ 241'de Kartaca, deniz üstünlüğünü yeniden kazanmak ve Hamilcar ve Sicilya'daki kuşatılmış garnizonlarına ikmal sağlamak amacıyla Hanno adlı bir amiralin komutasındaki büyük bir donanmayı Sicilya'ya gönderdi. Yaralanması, Lutatius'un hemen sonraki Aegates Deniz Muharebesi'nde donanmaya bizzat komuta etmesini engelledi ve bu nedenle komuta Valerius'a geçti. Savaş kesin Roma zaferiyle sonuçlandı. Yeni bir donanmayı finanse edemeyen Kartaca, Lutatius ile Romalıların lehine bir barış anlaşması müzakere etmek zorunda kaldı. Lutatius'un orijinal antlaşması Senato tarafından reddedildi ve 10 senatörden oluşan bir komisyon, hâlâ Lutatius'un adını taşıyan daha da katı bir antlaşmayı müzakere etti.[2] Senato tarafından hem Lutatius hem de Valerius'a zafer töreni verildi. Lutatius, zaferini kutlamak için şu anda Largo di Torre Argentina olarak bilinen Campus Martius'ta Juturna'ya bir tapınak inşa etti. Daha sonraki yaşamı veya kariyeri hakkında tarihsel bir kayıt yok.
Gaius Lutatius Catulus aynı zamanda Fin yazar Jukka M. Heikkilä'nın Merikonsuli ("Deniz Konsülü") adlı kitabının da ana karakteridir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Catulus". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
- ^ Adrian Goldsworthy, The Fall of Carthage (2006), pp 128-129.
