İçeriğe atla

Fes Ayaklanması

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tetuan'daki Yahudi Festivali, Alfred Dehodencq, 1865

1465 Fas isyanı Fez şehrinde Wattasi hanedanı tarafından, Marinid hanedanı mensubu Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülerek tahttan indirilmesi ile sonuçlanmış bir isyandır.[1] İsyanla birlikte Marinid hanedanı sona ermiş, Wattasid hanedanının devri başlamıştır. Wattasid liderleri, Ebu Muhammed Abdulhak tarafından vezir yapılmış, yahudi bir vezir olan Harun bin Bataş'a ve sultana cihad ilan ederek ikisinin de kafalarının kesilerek ölmesini sağladılar. Ayrıca Fes şehrindeki tüm Yahudiler katledildi.[2] Fes'teki bu karışıklık Portekiz Krallığı'nın yaranına oldu ve fırsattan istifade ederek Fas Sultanlığına bağlı Tanca şehrini ele geçirdiler.

Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülmesinden sonra bir başka güçlü ailelerden olan İdrisi ailesinden Muhammed bin İmran kendini sultan ilan etti.[3][4] Wattasi ve İdrisi hanedanlarının güç mücadelesi başlamış oldu ve sonunda, 1472 yılında Wattasi sülalesinden Ebu Abdullah El-Şeyh Muhammed ibn-i Yahya taht mücadelesini kazandı ve Muhammed bin İmran tahttan indirildi.

Ebu Abdullah El-Şeyh Muhammed ibn-i Yahya Marinid geleneğini devam ettirmeye çalıştı ve geçmişteki politikalarını destekledi.[5] 1554 yılına kadar Wattasi hanedanı Fas'ta hüküm sürdü. 1554'ten itibaren Saadiler ülkeyi yönetmeye başladı.[6]

  1. ^ Elizabeth Isichei (13 Nisan 1997). A History of African Societies to 1870 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45599-2. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  2. ^ Heskel M. Haddad (1984). Jews of Arab and Islamic Countries (İngilizce). Shengold Books. ISBN 978-0-88400-100-3. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  3. ^ Amira K. Bennison (2002). Jihad and Its Interpretations in Pre-colonial Morocco (İngilizce). Routledge. ISBN 978-0-7007-1693-7. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  4. ^ Herman L. Beck, L'image d'Idrīs II, ses descendants de Fās et la politique sharīfienne des sultans marīnides, 656-869/1258-1465, BRILL 1989, pp.250-255
  5. ^ "An architectural Investigation of Marinid and Watasid Fes" (PDF). Etheses.whiterose.ac.uk. s. 5. 2 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  6. ^ Overy, R. J. (2007). Complete History of the World (İngilizce). Times Books. s. 373. ISBN 978-0-00-725927-4. 30 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012.