Einstein-Szilárd mektubu sayfasının kaynağını görüntüle

[[Dosya:Einstein-Roosevelt-letter.png|küçükresim|upright=1.5|Einstein-Szilárd mektubunun tıpkıbasımı]]
'''Einstein-Szilárd mektubu''', 2 Ağustos 1939'da [[Amerika Birleşik Devletleri başkanı|Amerika Birleşik Devletleri Başkanı]] [[Franklin D. Roosevelt]]'e gönderilen, [[Leó Szilárd]]'in yazdığı ve [[Albert Einstein]]'ın imzaladığı bir mektuptu. [[Edward Teller]] ve [[Eugene Wigner]] ile istişare edilerek yazılan mektup, Almanya'nın [[Nükleer silah|nükleer bomba]] geliştirebileceği konusunda bir uyarı ve [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin kendi nükleer programını başlatması gerektiğine dair bir öneri içeriyordu. Mektup; Roosevelt'in [[Manhattan Projesi]]'ni başlatması, ilk nükleer bombaların geliştirilmesi ve bu bombaların [[Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombası saldırısı|Hiroşima ve Nagasaki şehirlerinde kullanılmasıyla]] sonuçlanan sürecin yaşanmasına yol açtı.

== Kökeni ==
{{Çoklu resim|align=right|footer_align=center|footer=Mektubu yazan [[Leó Szilárd]] (solda) ile imzalayan [[Albert Einstein]]|image1=Leo Szilard.jpg|width1=150|caption_align=center|image2=Einstein 1921 by F Schmutzer - restoration.jpg|width2=146}}
''[[The Science of Nature|Die Naturwissenschaften]]''{{'}}in 6 Ocak 1939 tarihli sayısında [[Otto Hahn]] ve [[Fritz Strassmann]], [[uranyum]]da [[nükleer fisyon]]un [[nükleer fisyonun keşfi|keşfini]] bildirdiler. [[Lise Meitner]], ''[[Nature (dergi)|Nature]]'' dergisinin 11 Şubat 1939 sayısında bunu [[nükleer fisyon]] olarak tanımladı. [[Niels Bohr]]'un bu haberi [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ne ulaştırmasının ardından 26 Ocak 1939'da, [[Enrico Fermi]] ile birlikte Beşinci Washington [[Teorik fizik|Teorik Fizik]] Konferansını başlattı. Sonuçlar, [[Columbia Üniversitesi]]nden Fermi ile [[John Ray Dunning]]'in başta olduğu deneysel fizikçiler tarafından teyit edildi.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|pp=10-13}}

[[Leó Szilárd]], ağır atomların [[nötron]] güdümlü fisyonunun, elektrik enerjisi üretimi ya da [[nükleer silah|nükleer bombalar]] için enerji sağlayabilecek bir [[zincirleme nükleer reaksiyon]] oluşturmak için kullanılabileceğini fark etti. Bu fikri ilk kez 1933'te [[Londra]]'da yaşarken [[Ernest Rutherford]]'un ekibinin 1932'de [[lityum]]u ayırmak için [[proton]]ları kullanarak yaptığı deneyden enerji elde etme konusundaki yazılarını okuduktan sonra formüle etmiş ve patentini almıştı. Ancak Szilárd, nötron açısından zengin hafif atomlarla nötron güdümlü bir zincirleme reaksiyon elde edememişti. Teorik olarak, nötron güdümlü bir zincirleme reaksiyonda üretilen ikincil nötronların sayısı birden fazlaysa bu tür reaksiyonların her biri katlanarak artan sayıda reaksiyon üreterek birden fazla ek reaksiyonu tetikleyebilir.<ref name = ChainPatent>{{cite patent|country = GB|number = 630726|status = patent|title = Improvements in or relating to the transmutation of chemical elements|pridate = 28 Haziran 1934|fdate = 28 Haziran 1934|gdate = 30 Mart 1936|pubdate = 28 Eylül 1949|inventor = Leó Szilárd}}</ref>{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|pp=132-136}}

Szilárd, [[George B. Pegram]]'ın fizik bölümünün başkanlığını yaptığı Columbia Üniversitesinde doğal uranyumdan bir [[nükleer reaktör]] inşa etmek için Fermi ile birlikte çalıştı. Fisyon, Fermi'nin de savunduğu doğal uranyumun yüzde birinden daha azını oluşturan [[uranyum-235]] kullanarak mı yoksa doğada daha fazla bulunan [[uranyum-238]] kullanarak mı üretileceği konusunda anlaşmazlık oluştu. Fermi ve Szilárd birkaç deney yaptılar ve eğer uygun bir [[nötron moderatörü]] kullanılırsa doğal uranyumla bir zincirleme reaksiyonun mümkün olabileceği sonucuna vardılar. Sudaki [[hidrojen]] atomlarının nötronları yavaşlattığını ve onları [[Nötron yakalama|yakalama]] eğiliminde olduğunu buldular. Szilárd, karbonun moderatör olarak kullanılmasını önerdi. Daha sonra bir reaktör oluşturmak için büyük miktarlarda karbon ve uranyuma ihtiyaçları oldu. Szilárd, malzemeleri alabilirlerse başarılı olacaklarına inanıyordu.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|pp=13-14}}

Szilárd, Alman bilim insanlarının da bu deneyi yapacaklarından endişeliydi. [[Siegfried Flügge]], 1939'da nükleer enerjinin kullanılması üzerine iki önemli makale yayınladı.<ref>{{Haber kaynağı |ad=Siegfried |soyadı=Flügge |yazarbağı=Siegfried Flügge |dil=de |başlık=Die Ausnutzung der Atomenergie. Vom Laboratoriumsversuch zur Uranmaschine – Forschungsergebnisse in Dahlem |gazete=Deutsche Allgemeine Zeitung |sayı=387, Supplement |tarih=15 Ağustos 1939 }}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı |ad=Siegfried |soyadı=Flügge |s2cid=40646390 |yazarbağı=Siegfried Flügge |başlık=Kann der Energieinhalt der Atomkerne technisch nutzbar gemacht werden? |dergi=[[The Science of Nature|Die Naturwissenschaften]] |cilt=27 |sayı=23/24 |sayfalar=402-410|yıl=1939 |dil=Almanca |doi=10.1007/BF01489507 |bibcode= 1939NW.....27..402F }}</ref> Bu olasılığı Macar fizikçi ve arkadaşı [[Eugene Wigner]] ile tartıştıklarında, [[Belçika Kongosu]] dünyanın en büyük uranyum rezervlerine sahip olduğu için Belçikalıları uyarmaları gerektiğine karar verdiler. Wigner, [[Belçika monarşisi|Belçika kraliyet ailesini]] tanıdığı gerekçesiyle [[Albert Einstein]]'ın bunu yapmak için uygun bir kişi olabileceğini öne sürdü.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|pp=15-16}} Szilárd, Einstein ile yakındı çünkü 1926 ile 1930 yılları arasında [[Einstein buzdolabı]]nı geliştirmek için birlikte çalışmışlardı.<ref>{{ABD patent|1781541}}</ref><ref name="budtalk">{{Web kaynağı |ad=Gene |soyadı=Dannen |başlık=Leo Szilard the Inventor: A Slideshow |tarih=9 Şubat 1998 |dil=İngilizce|url=http://www.dannen.com/budatalk.html |erişimtarihi=24 Mayıs 2015 |arşivtarihi=20 Ağustos 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200820115244/http://www.dannen.com/budatalk.html |ölüurl=hayır}}</ref>

== Mektup ==
{{Vikikaynakdil|en|Albert Einstein to Franklin D. Roosevelt - August 2, 1939}}
12 Temmuz 1939'da Szilárd ve Wigner, Wigner'ın arabasıyla Einstein'ın kaldığı [[Long Island]]'daki [[Cutchogue, New York|Cutchogue]]'a gittiler.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|pp=198-200}} Almanya'nın nükleer bomba üretme olasılığını açıkladıklarında Einstein şu yanıtı verdi: "''Daran habe ich gar nicht gedacht''" ("Bunu düşünmedim bile").{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|p=199}} Szilárd, [[Belçika]]'nın Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisine Almanca bir mektup yazdırdı. Mektubu Wigner yazdı ve Einstein imzaladı. Wigner'ın önerisi üzerine, [[Dışişleri Bakanlığı (Amerika Birleşik Devletleri)|Dışişleri Bakanlığına]] ne yaptıklarını ve neden yaptıklarını açıklayan bir mektup da hazırladılar ve herhangi bir itiraz varsa yanıt verilmesi için iki hafta süre verdiler.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|pp=198-200}}

Bu durum uranyum araştırmaları için gereken hükûmet desteği ihtiyacını karşılamadı. Szilárd'ın bir başka arkadaşı olan Avusturyalı iktisatçı [[Gustav Stolper]], [[Franklin D. Roosevelt]]'e yakın olan [[Alexander Sachs]] ile konuşmayı önerdi. Sachs, Szilárd'a Roosevelt ile uranyum hakkında çoktan konuştuğunu ancak Fermi ve Pegram'ın bir nükleer bomba yapmalarının çok olasılıksız olduğunu bildirdiklerini söyledi. Szilárd'a, mektubu Roosevelt'e teslim edeceğini söyledi ancak daha prestijli birinden gelmesini önerdi. Szilárd bu sebepten dolayı tekrardan Einstein ile görüşmeyi öne sürdü.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|pp=15-16}} Sachs ve Szilárd, yazım hatalarıyla dolu bir mektup hazırladılar ve Einstein'a postaladılar.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|pp=200-201}}

Szilárd ayrıca 2 Ağustos'ta tekrar [[Long Island]]'a doğru yola çıktı. Wigner müsait değildi, bu yüzden Szilárd aracı sürmesi için başka bir Macar fizikçi olan [[Edward Teller]]'ı seçti. Taslağı aldıktan sonra Einstein, mektubu önce Almanca yazdırdı. Szilárd ise Columbia Üniversitesine döndüğünde bölümün genç bir [[Stenografi|stenografı]] olan Janet Coatesworth'a mektubu İngilizce yazdırdı. Daha sonraları Janet, Szilárd güçlü bombalardan bahsettiğinde "bir kaçık için çalıştığından emin olduğundan" bahsetti.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|p=202}} Mektubu "Saygılarımla, Albert Einstein" ile bitirmek bu izlenimi değiştirmedi. Hem İngilizce mektup hem de daha uzun bir açıklayıcı mektup, imzalaması için Einstein'a gönderildi.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|p=202}}

2 Ağustos tarihli ve Roosevelt'e hitaben yazılan mektupta şu uyarıda bulunuldu:
{{Blockquote|"Son dört ay içinde -Fransa'da [[Frédéric Joliot-Curie|Joliot]] ve Amerika'da Fermi ve Szilárd'ın çalışmaları sayesinde- büyük miktarlarda enerji ve [[radyum]] benzeri elementlerin üretileceği büyük bir uranyum kütlesinde bir zincirleme nükleer reaksiyon oluşturmak mümkün hale geldi. Şimdi bunun yakın gelecekte başarılabileceği neredeyse kesin görünüyor.

Bu yeni olgu aynı zamanda bombaların yapımına da yol açacaktır ve bu şekilde -daha düşük olasılıkla da olsa- yeni tipte son derece güçlü bombaların üretilebileceği düşünülebilir. Tekneyle taşınan ve bir limanda patlayan bu türden bir bomba, çevresindeki bölgenin bir kısmıyla birlikte tüm limanı yok edebilir. Ancak bu tür bombalar hava yoluyla taşınamayacak kadar ağır olabilir."<ref name="Albert Einstein's Letters">{{Web kaynağı|url=http://hypertextbook.com/eworld/einstein.shtml|başlık=Albert Einstein's Letters to President Franklin Delano Roosevelt|iş=E-World|yıl=1997|erişimtarihi=9 Ekim 2013|arşivtarihi=17 Nisan 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120417084102/http://hypertextbook.com/eworld/einstein.shtml|ölüurl=hayır}}</ref>
}}

Ayrıca özellikle Almanya hakkında uyardı:

{{Blockquote|"Almanya'nın ele geçirdiği [[Çekoslovakya]] madenlerinden uranyum satışını fiilen durdurduğunu anlıyorum. Bu kadar erken harekete geçilmesi gerektiği belki de Almanya Dışişleri Müsteşarı'nın oğlu [[Carl Friedrich von Weizsäcker|von Weizsäcker]]'in Amerika'nın uranyum üzerine yaptığı çalışmaların bir kısmının şu anda tekrarlandığı Berlin'deki [[Kaiser Wilhelm Derneği|Kaiser Wilhelm Enstitüsüne]] bağlı olması nedeniyle anlaşılabilir."<ref name="Albert Einstein's Letters"/>}}

Mektubun yazıldığı sırada bir zincirleme fisyon reaksiyonu için gerekli olduğu tahmin edilen malzeme birkaç ton ağırlığındaydı. Yedi ay sonra [[Frisch-Peierls muhtırası|İngiltere'de bir buluş]], gerekli [[Süperkritik kütle|kritik kütlenin]] 10 kilogramdan az olduğunu tahmin ederek hava yoluyla bombanın taşınmasını mümkün kılacaktı.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı=Gowing |ad=Margaret |yazarbağı=Margaret Gowing |başlık=Britain and Atomic Energy, 1935–1945 |yıl=1964 |yer=Londra |yayıncı=[[Macmillan Publishers|Macmillan Publishing]] |oclc=3195209 |dil=İngilizce |sayfalar=40-45}}</ref>

== Teslimi ==
[[Dosya:Roosevelt-einstein-letter.png|küçükresim|Roosevelt'in cevabı]]
Einstein-Szilárd mektubu Einstein tarafından imzalandı ve 9 Ağustos'ta Szilárd'a geri gönderildi.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|p=202}} Szilárd, kendi mektubuyla birlikte hem kısa hem de uzun mektupları 15 Ağustos'ta Sachs'a verdi. Sachs, [[Beyaz Saray]] personelinden Roosevelt'i görmek için bir randevu istedi ancak daha randevu ayarlanamadan yönetim, [[Almanya]]'nın [[II. Dünya Savaşı|İkinci Dünya Savaşı]]'nı başlatan [[Polonya Seferi|Polonya seferi]] nedeniyle bir krize dahil oldu.{{Kdn|Lanouette|Silard|1992|p=207}} Sachs, Başkan'ın mektuba gereken önemi vermesi için randevuyu ekim ayına erteledi ve 11 Ekim'de bir randevu ayarladı. O tarihte Roosevelt, sekreteri [[Tuğgeneral]] [[Edwin "Pa" Watson]] ve iki mühimmat uzmanı, [[Yarbay]] Keith F. Adamson ve Donanma Komutanı [[Gilbert C. Hoover]] ile bir araya geldi. Roosevelt konuşmayı şu şekilde özetledi: "Alex, senin peşinde olduğun şey, Nazilerin bizi havaya uçurmasını engellemek."{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|p=17}}

{{Blockquote|"Bu verileri o kadar önemli buldum ki önerinizin olasılıklarını kapsamlı bir şekilde araştırmak için uranyum elementi ile ilgili [[Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü|Standartlar Bürosu]] başkanı, Ordu ve Donanmanın seçilmiş bir temsilcisinden oluşan bir kurul topladım."<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.atomicarchive.com/Docs/Begin/Roosevelt.shtml |başlık=President Roosevelt's response to Dr. Einstein Letter, Atomic Archive |yayıncı=Atomic Archive |erişimtarihi=9 Ekim 2013 |arşivtarihi=22 Ekim 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131022012136/http://www.atomicarchive.com/Docs/Begin/Roosevelt.shtml |ölüurl=hayır}}</ref>
}}

Einstein, 7 Mart 1940 ve 25 Nisan 1940'ta Roosevelt'e [[Nükleer fizik|nükleer araştırmalar]] konusunda harekete geçilmesi çağrısında bulunan iki mektup daha gönderdi. Szilárd, Başkan'ı nükleer enerji politikası hakkında harekete geçmeye ikna eden Einstein'ın imzası için dördüncü bir mektup hazırladı. 25 Mart 1945 tarihli mektup, Nisan 1945'teki ölümünden önce Roosevelt'e ulaşmadı.<ref name="Albert Einstein's Letters"/>

== Sonuçlar ==
Roosevelt, mektubu okuduktan sonra projelerin harekete geçmesi gerektiğine ve Uranyum Danışma Komitesi'nin kurulmasına karar verdi. Komiteye, Standartlar Bürosu (şu anda [[Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü]]) Direktörü [[Lyman James Briggs]] başkanlık etti. 21 Ekim'de ilk kez toplandı. Toplantıya Adamson ve Hoover, Bureau of Standards'tan Fred L. Mohler, [[Carnegie Institution for Science|Carnegie Bilim Enstitüsünden]] Richard B. Roberts ve Szilárd, Teller ve Wigner katıldı. Adamson, bir nükleer bomba yapılması konusunda şüpheciydi ancak Szilárd ve Fermi'nin deneyine gereken [[uranyum]] ve [[grafit]] kaynakları için 6.000 dolar (günümüzde 100.000 dolar) vermeye ikna olmuştu.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962}}

Uranyum Danışma Komitesi, ABD hükûmetinin nükleer bomba geliştirme çabalarının başlangıcıydı ancak hemen bir silah geliştirme amacında değildi. 1940'ta [[Ulusal Savunma Araştırma Komitesi]] ve ardından 1941'de Bilimsel [[Araştırma ve geliştirme|Araştırma ve Geliştirme]] Ofisi tarafından görevi devralındı.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|pp=24-26}}{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|p=41}} Ocak 1942'de [[Frisch-Peierls muhtırası]] ve İngiliz [[MAUD Komitesi|Maud Raporları]] sonunda Roosevelt'i tam ölçekli bir nükleer bomba geliştirmeye ikna etti.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|p=49}} Fisyon araştırması işi, Haziran 1942'de [[Manhattan Projesi]] olarak bilinen topyekun bir bomba geliştirme programını yöneten Birleşik Devletler Ordusu Mühendisler Birliği'nin Manhattan Bölgesi tarafından devralındı.{{Kdn|Hewlett|Anderson|1962|p=75}}

Einstein, Manhattan Projesi'nde çalışmadı. Ordu ve [[Vannevar Bush]], [[Pasifizm|pasifist]] eğilimlerinin ve ünlü statüsünün Einstein'ı bir güvenlik riski haline getirdiğini söyleyerek Temmuz 1940'ta çalışma iznini reddetti<ref name="AMNH"/> fakat en az bir kaynak, Einstein'ın Manhattan Projesi'ne bazı denklemler için gizlice katkıda bulunduğunu belirtiyor.<ref>''Genius, Albert Einstein'', National Geographic 2017</ref> Einstein'ın yalnızca [[Amerika Birleşik Devletleri Donanması|Birleşik Devletler Donanması]] [[Mühimmat Bürosu]]'nda danışman olarak çalışmasına izin verildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.aip.org/history/einstein/nuclear1.htm |başlık=Einstein Exhibit – Nuclear Age |yayıncı=[[Amerikan Fizik Enstitüsü]] |dil=İngilizce |erişimtarihi=9 Ekim 2013 |arşivtarihi=30 Mart 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140330175748/http://www.aip.org/history/einstein/nuclear1.htm |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.jta.org/1943/06/16/archive/prof-einstein-working-on-explosives-for-u-s-navy-department#ixzz2hAKb5QVh |başlık=Prof. Einstein Working on Explosives for U.S. Navy Department |yayımcı=[[Jewish Telegraphic Agency]] |dil=İngilizce|tarih=16 Haziran 1943 |erişimtarihi=9 Ekim 2013 |arşivtarihi=12 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131212094517/http://www.jta.org/1943/06/16/archive/prof-einstein-working-on-explosives-for-u-s-navy-department#ixzz2hAKb5QVh |ölüurl=hayır}}</ref> Nükleer bombanın gelişimi hakkında hiçbir bilgisi yoktu ve herhangi bir tanesinin kullanılma kararı üzerinde hiçbir etkisi yoktu.<ref name="AMNH" /> [[Linus Pauling]]'e göre, Einstein daha sonra mektubu imzaladığı için pişman oldu çünkü o mektup nükleer bombanın savaşta kullanılmasına ve geliştirilmesine yol açtı. Einstein'ın bombayı önce Nazi Almanyası'nın geliştirmesi gibi daha büyük bir tehlike nedeniyle kararını haklı çıkardığını ekledi.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://virtor.bar.admin.ch/pdf/ausstellung_einstein_fr/der_pazifist/A-Bomb_Regrets.pdf |başlık=Scientist Tells of Einstein's A-bomb Regrets |gazete=[[The Philadelphia Bulletin]] |dil=İngilizce|tarih=13 Mayıs 1955 |ölüurl=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20061108075927/http://virtor.bar.admin.ch/pdf/ausstellung_einstein_fr/der_pazifist/A-Bomb_Regrets.pdf |arşivtarihi=8 Kasım 2006 }}</ref> 1947'de Einstein, ''[[Newsweek]]'' dergisine "Almanların nükleer bomba geliştirmede başarılı olamayacağını bilseydim hiçbir şey yapmazdım" dedi.<ref name="AMNH">{{Web kaynağı |url=http://www.amnh.org/exhibitions/past-exhibitions/einstein/peace-and-war/the-manhattan-project |başlık=The Manhattan Project |yayıncı=[[Amerikan Doğa Tarihi Müzesi]] |dil=İngilizce|erişimtarihi=9 Ekim 2013 |arşivtarihi=22 Eylül 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130922142220/http://www.amnh.org/exhibitions/past-exhibitions/einstein/peace-and-war/the-manhattan-project |ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |başlık=Einstein, the Man Who Started It All |gazete=[[Newsweek]] |tarih=10 Mart 1947}}</ref>

== Kaynakça ==
;Özel
{{Kaynakça}}

;Genel
{{kaynak başı}}
* {{Kitap kaynağı |soyadı1=Hewlett |ad1=Richard G. |yazarbağı=Richard G. Hewlett |soyadı2=Anderson |ad2=Oscar E. |başlık=The New World, 1939–1946 |dergi=Physics Today |cilt=15 |sayı=12 |sayfalar=62|yer=University Park |yayıncı=[[Penn State University Press]] |yıl=1962 |url=https://www.governmentattic.org/5docs/TheNewWorld1939-1946.pdf |dil=İngilizce |isbn=978-0-520-07186-5 |oclc=637004643 |bibcode=1962PhT....15l..62H |doi=10.1063/1.3057919 |kaynak=harv |erişim-tarihi=3 Ocak 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200626085628/https://www.governmentattic.org/5docs/TheNewWorld1939-1946.pdf |arşivtarihi=26 Haziran 2020 |ölüurl=hayır }}
* {{Kitap kaynağı | soyadı1 = Lanouette | ad1 = William | soyadı2 = Silard | ad2 = Bela |başlık= Genius in the Shadows: A Biography of Leo Szilárd: The Man Behind The Bomb |yer= New York |yayıncı= [[Scribner|Charles Scribner's Sons]] |yıl= 1992 |dil=İngilizce | isbn = 978-0-684-19011-2 | url = https://archive.org/details/geniusinshadowsa00lano|kaynak=harv }}
{{kaynak sonu}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://www.dannen.com/ae-fdr.html 1939 Einstein - Szilárd mektubunun yeniden yazılması] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190814082229/http://www.dannen.com/ae-fdr.html |tarih=14 Ağustos 2019 }}
* [http://www.fdrlibrary.marist.edu/psf/box5/folo64.html Roosevelt'in Einstein ve Szilárd ile yazışması] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090113134553/http://www.fdrlibrary.marist.edu/psf/box5/folo64.html |tarih=13 Ocak 2009 }}, FDR kütüphanesi, Marist Üniversitesi
* [https://web.archive.org/web/20150603014926/http://www.t3licensing.com/license/clip/49312131_022.do Einstein ve Szilárd, ''Atom Gücü'' (1946) filminde, buluşmalarını yeniden canlandırıyorlar.]

{{Manhattan Projesi}}

[[Kategori:Mektuplar]]
[[Kategori:II. Dünya Savaşı belgeleri]]
[[Kategori:Albert Einstein]]
[[Kategori:Manhattan Projesi]]