EL/M-2075 Phalcon
EL/M-2075 Phalcon IAI (İngilizce: Israeli Aerospace Industries) ve Elta Electronic Industries, İsrail tarafından geliştirilmiş bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol((İngilizce: Airborne Early Warning and Control (AEW&C))) radar sistemidir. Öncelikli amacı hava üstünlüğü sağlamak amaçlı istihbarat edinmek ve izleme görevidir. Amerikan Bilimadamları Federasyonu 'na göre Phalcon dünyadaki en gelişmiş AEW&C sistemlerinden biridir.[1]
Sistem halihazırda İsrail, Hindistan ve Şili tarafından kullanılmaktadır. Bunun dışında Singapur'da sipariş etmiş bulunmaktadır.
Tasarım ve özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
EL/M-2075 katı-hal (İngilizce: solid-state) teknolojisi kullanan bir açı-tanımlamalı dizi ((İngilizce: conformal array))) radar sistemidir. Boeing 707 veya diğer hava platformlarında kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Phalcon komple bir AEW&C sistemi olarak, havadan erken uyarı, hava ve yer hedeflerinin taktiksel izlenmesi ve istihbarat toplama amçalıdır. Bu bilgileri sağlamak için gerekli komuta ve kontrol kabiliyetleri ile de donatılmıştır. Sistem altı adet Fazlı Dizi ((İngilizce: Phased Array))) radar paneli ihtiva eder. Bunlar, gövdenin her iki tarafında ikişer adet, burun konisinde bir adet ve kuyruk altında bir adet olacak şekilde yerleştirilmiştir. Her bir panel 768 adet sıvı soğutmalı katı-hal alıcı ve gönderici elemanından oluşur. Her birinin farklı açı ve genlik ağırlıklı değerleri vardır. Bu elemanların her biri ayrı modüller tarafından sürülür ve her bir sekiz modül bir almaç/göndermeç grubuna bağlıdır. Bu sekizlik bloklar 16'lık gruplar halinde önalmaç/göndermeç ünitesi denen birime bağlıdır ve merkezi bir altı-yollu denetleyici tarafından zaman bazında farklı dizilerin önalmaç/göndermeç ünitelerine anahtarlama yapılır.
Şili Boeing 707 uygulamasında olduğu gibi, arka karenaj 12 × 2 m boyutlarındadır ve hava platformunun esnemesinden ötürü oluşacak hassasiyet kaybını kaybını önlemek için hareketli yataklar üzerine monte edilmiştir.
Toplamı 360° olacak şekilde her dizi belirlenmiş bir istikamet açısı dilimini tarar. Tarama istikamet açısı ve irtifada elektronik olarak yapılır. Radar modları arasında yüksek darbe sıklığında Arama ve Tam İzleme, Ararken İzleme, havada duran ya da düşük hızda seyreden helikopterler için rotor pali yansımalarını kullanan düşük taramalı bir belirleme modu ve düşük darbe sıklığındaki Gemi Belirleme Modu sayılabilir.[2]
Phalcon, bazı AEW&C uçaklarının kullandığı döner radar anteni kubbesi yerine "Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı"((İngilizce: Active Electronically Scanned Array (AESA))) kullanır. Bu tip radarlar dizi halinde yerleştirilmiş alıcı/gönderici modüllerinden sinyal huzmesi sırayla uygulanarak dönen bir radar kubbesine benzer işlev görürler. AESA radarları çok kısa sürede, hatta anlık tarama hızlarına sahip olduklarından Radar İkaz Alıcısı((İngilizce: Radar Warning Receiver (RWR))) sistemleri tarafından tespit edilmeleri zordur. Radar, uçağın gövdesine ya da sırt tarafında küçük bir radar kubbesi içine yarleştirilebilir. Her iki posizyon da radara 360° kapsama alanı sağlar. Fazlı Dizi Radarı 'nda hedeflerin pozisyonlarının operatör ekranında güncellenme sıklığı 2-4 saniyedir. Bu süre döner anten kubbeli radarlarda 20-40 saniye civarındadır.[3]
Platformlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sistem, içlerinde Boeing 707, Boeing 767, Boeing 747, Airbus serisi uçaklar, Gulfstream G550 ve İlyuşin İl-76 'nın da bulunduğu farklı tipte hava platformlarına monte edilebilir. Şili ile 1989 yılında imzalanan bir anlaşma kapsamında ilk Phalcon sistemi eskiden LanChile havayollarına ait olan bir Boeing 707' ye monte edilmiştir. Uçak ilk uçuşunu 1993 yılında yapmış, Mayıs 1994'te Şili Hava Kuvvetlerine teslim edilmiş ve Condor olarak adlandırılmıştır.
Görev Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]İsrail Hava Kuvvetleri, Phalcon sisteminin yeni taşıyıcı platformu olmak üzere 3 adet Gulfstream G550 uçağı satın almıştır.[4] Sistem, Eitam olarak adlandırılmıştır. Gulfstream 'in gövdesine, içine radar dizilerinin yerleştirildiği, kompozit malzemeden yapılmış çıkıntılı radar kubbeleri eklenmesi gibi kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. 2007 yılında 4 adet benzer G550-Phalcon uçağı Singapur Cumhuriyet Hava Kuvvetleri tarafından eskiyen E-2 Hawkeye 'lerinin yerini almak üzere sipariş edilmiştir. 4 uçağın tamamının 2010 yılında hizmete girmesi beklenmektedir.[5]
Çin'in 2000 yılındaki Phalcon sistemi siparişi ABD' nin baskılarıyla reddedilmiştir.
Hindistan'a satış
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 2004'te İsrail ve Hindistan 1.1 milyar Amerikan Doları tutarında bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşmaya göre IAI Hindistan Hava Kuvvetlerine üç adet Phalcon AEW&C radar sistemi teslim etmekle yükümlüdür.[6] Hindistan ayrıca Rus İlyuşin firmasıyla bu radar sistemlerinin yerleştirilmesi için üç adet Il-76 A-50 kargo uçağı alımı için 500 milyon Amerikan Doları tutarında bir sözleşme daha imzalamıştır.
Kasım 2007'de Hint savunma yetkilileri Rus Il-76 platformlarının teslimatındaki gecikmeden ötürü radarın hizmete girişinin 2009-2010 yıllarına ertelendiğini açıkladılar.[7] Haziran 2008'de medyada Hindistan ve İsrail'in ilave üç uçak için anlaşma imzaladığı söylentileri ortaya atılmıştır.
Hindistan ilk AWACS uçağını 25 Mayıs 2009'da teslim aldı. Uçak İsrail'den 8 saat süren bir yolculuk sonunda Gujarat'ta Jamnagar AFB hava üssüne iniş yapmıştır.[8]
Kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
İsrail - Üç adet yeni nesil EL/M 2085 çift bantlı radarı ("Eitam") Gulfstream G550 platformları üzerinde hizmettedir. Boeing 707 platformlarına takılı eski model sistemler de halen hizmet vermektedir.
Şili - Boeing 707 platformu üzerinde 1 adet hizmette.
Hindistan - Il-76 platformu üzerinde 1 adet hizmette, 2 adet teslimat aşamasında.[9]
Singapur - Gulfstream G550 platformu üzerinde 4 adet sipariş edilmiştir. Her biri yaklaşık olarak 375 milyon Amerikan Doları maliyetindedir.[kaynak belirtilmeli][10]
Muadil Sistemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ Janes Avionics http://www.janes.com/extracts/extract/jav/jav_0468.html
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ "Israel to receive the first of three Eitam AEW aircraft". RF Design Magazine. 13 Şubat 2008. 15 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
- ^ Flight International: Singapore confirms new AEW purchase 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ "Beriev Press Release". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009.
- ^ https://www.strategypage.com/htmw/htecm/20070426.aspx 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Singapore to get new AWACS
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Phalcon 22 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- IAI Phalcon 707 15 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Airborne Early Warning Association website 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Promotional video from IAI-Elta 26 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- EL/M-2085:Third Generation Phalcon